Kök hücre ve rejeneratif tıbbın tedavideki yeri hızla artıyor mu?

15 Ağustos 2015 | 24 Temmuz 2022 | Kategori: Diğer Hastalıklar, Estetik Print

167 Paylaşım

Son yıllarda kök hücre ve rejeneratif (yenileyici) tıp alanında yaşanan hızlı gelişmelerle birlikte bu yöntemlerin tedavideki yerinin hızla artmaya başladığını söyleyen Doç. Dr. Gürsel Turgut, her iki yöntemin kullanım alanı ile ilgili şu bilgileri verdi: “Günümüzde çok popüler olan kök hücre uygulamaları aslında tedavide bilinenden çok daha eski olarak ‘kemik iliği transplantasyonu’ adı altında yapılagelen tedavilerdir. Vücudumuzda neredeyse her dokunun kendi içinde bir yedek parça deposu olarak barındırdığı kök hücreler en çok kordon kanı, kemik iliği ve yağlarda bulunmaktadır” diyor.

gursel-turgut Bulunduğu bölgede birçok dokuya dönüşme ve kendini çoğaltabilme yeteneğine sahip olan kök hücrelerin pek çok niteliği olduğunu belirten Doç. Dr. Turgut; “Kendi şeklinden başka şekil ve fonksiyonu olan hücrelere dönüşebilme kapasitesi ile normal hücrelerden ayrılırlar ve bu özellikleri nedeniyle kök hücre yada onarıcı hücre adını alırlar” dedi.

Dünyada kök hücre tedavileri çok tartışmalı tedaviler gibi görünse de tartışma konusu olan ana neden kendi vucudumuzdan elde edilen kök hücrelerden çok embriyo ve ceninden elde edilen kök hücrelerden kaynaklandığını dile getiren Doç. Dr. Turgut; bu tür kök hücrelerde tartışmanın iki ana konuda odaklandığını belirterek şu bilgileri paylaştı:

1. Embriyonel kök hücreler erişkin bir insandan elde edilen kök hücrelere göre başka hücrelere dönüşme konusunda daha fazla kapasite ve yeteneğe sahiptir. Dolayısıyla bu hücreleri dönüştürerek tedavide kullanmak erişkin tipi kök hücrelere gore daha zordur ve teratom adı verilen tümörlerin gelişme riski mevcuttur.

Kök hücre ile kronik ağrı tedavisinde önemli oranda başarı sağlandı

2. Embriyo yada fetustan elde edilen kök hücreler yaşamın başlaması ve ruhun vücüda girmesi gibi biyolojik ve dinsel esaslara dayalı tartışmalara kaynaklık etmektedir. Katolik ve Muhafazakar islam anlayışlarında yaşam döllenmeden itibaren başladığı esas alındığı için embriyonun kullanılması yaşamın sonlandırılması ile eş anlamlı olarak Kabul edilmekte ve suç ve günah kapsamında değerlendirilmektedir.

Günümüzde Kök Hücre Tedavileri ve Rejeneratif Tıp

Kök Hücre Tedavileri, araştırmacıların üzerinde en çok çalıştığı alanlardan başında gelmektedir. Bununla birlikte özellikle kanser ve sinir hastalıklarında ıspatlanmış bir teknik tanımlanmamasına ragmen en çok spekülasyonu yapılan ve parasal anlamda istismar edilen tedavi yöntemleridir. Kök Hücrenin en çok speküle edildiği alanlardan bir diğeri ise Fibroblast (gençlik aşısı,fibrocell…) ve PRP (platelet rich plasma – trombositten zengin plasma) gibi kök hücre olmadığı halde kök hücre gibi tanıtılıp pazarlanan hücre tedavileridir. Fibroblast tedavileri insanın kendi hücrelerinin alınıp laboratuvar ortamında çoğaltılarak kendisine yeniden verilme işlemidir ve kök hücre ile hiçbir ilgisi yoktur.

Kök hücre nedir? Kök hücre tedavisi ne işe yarar? Nakli nasıl yapılır?

Dolgu amaçlı kullanılsa da milyar adedinde verilen hücrenin toplam hacmi 1cm3 ü dahi bulamayacağı için geniş kırışıklıkların tedavisinde hacim etkisi ile bir düzelme sağlaması imkansızdır. Prp tedavileri ise daha çok yaralanma bölgesine kök hücreleri çağıran sinyal proteinlerinin kullanımı esasına dayansa da tek seferlik yapılan bir uygulamanın yüz ve diz gibi geniş alanlarda etki sağlaması potansiyel olarak öngörülmeyen tedavi teknikleridir.

Günümüzde Hangi Kök Hücreler Tedavide Kullanılıyor

İnsanlarda kendi vücudundan elde edilebilen ( otolog ) kök hücre kaynakları şu şekildedir;
1. Kordon Kanı: doğumdan hemen sonra göbek kordon kanından da elde edilebilir. Bütün kök hücre tiplerinde kendinden (otolog) elde en az riski taşır ve bankalarda saklanılarak sonrası için kullanılabilirler. Dünyada en yaygın olarak kullanılan kök hücre olup Türkiye deki ilk kök hücre banka Genkord Kök Hücre ve Kordon Kanı bankasıdır ve Dünyada özel kurumlar içinde banka ettiği kanları tedavide en çok kullanılan kök hücre bankası konumundadır.

2. Kemik iliği; femur ya da leğen kemiğinden biyopsi ile alınması ve hücrelerin saflaştırılmaları ile elde edilirler. Ayrıca vericilerden once ilaç verilerek kök hücrelerin kan içine çıkması sağlanıp sonrasında aferez yöntemi ile kandan toplanması ile elde edilirler. Günümüzde Kemik İliği Transplantasyon merkezlerinde kullanılan yöntemlerdir ve etkisi ispatlanmıştır.

Parkinson tedavisinde ‘çığır açan’ kök hücre araştırması heyecan yarattı

3. Yağ (adipoz) doku (yağ hücreleri); liposakşın (yağ aldırma) ile alınması ve saflaştırmaları ile elde edilir Günümüzde en çok kullanılan yöntemlerden biri olup son 5 yılda yağların en zengin kök hücre kaynağı olduğu ispatlanması ile populerliği artmış ve estetikte en çok kullanılan hücre tedavilerinden biri olmuştur. Uygulama şekli karın yada basen bölgesinden alınan 60-100 cc lik yağdan elde edilen kök hücrelerin istenen bölgeye doğrudan yada laboratuvarda yağ, kemik yada kıkırdak dokuya dönüştürülerek sorunlu bölgeye enjekte edilmesi esasına dayanır. Estetik ve spor hekimliği için ümit vadeden yöntemlerden olup yağ bankacılığı yeni gelişmeye başlayan ve ileriye dönük estetik amaçlı bankacılığın temelini ouşturmaktadır. Özellikle Türkiye ve Dünyada Genkord Kök Hücre ve Kordon Kanı Saklama Bankası bu alanda geliştirdiği Tübitak destekli ‘break thourough’ olarak Kabul edilen patently yeni teknolojileri ile yeni vizyonlarını markete sunmaya hazırlanmaktadır.