Kireçlenme, diğer adıyla osteoartrit, çok yaygın bir eklem iltihabı hastalığıdır. Kemik uçlarındaki koruyucu kıkırdak yapı azaldığında oluşur. Osteoartrit, tüm eklemlere zarar verebilir. Ama özellikle eller, dizler, kalçalar ve omurga eklemlerini etkiler. En önemli belirtileri, eklemlerde ağrı, şişme ve sertliktir. Kireçlenme tedavisinin amacı eklem fonksiyonlarını iyileştirip korurken eklem ağrılarını ve iltihabı azaltmaktır. Tedavi, hastalığı iyileştiremez ise de, neden olduğu sorunları azaltır. Aktif kalmak ve sağlıklı bir kilo hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve ağrıyı ve eklem fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
İçindekiler
Kireçlenme (osteoartrit) en sık görülen kronik eklem sorunudur; tüm eklemleri etkileyebilir ama en sık diz, kalça, bel ve boyun ekleminde görülür. Normal eklemlerde her kemiğin ucunu kaplayan ve kıkırdak denilen dayanıklı ve kauçuksu bir materyal vardır. Bu kıkırdak eklem hareketi için pürüzsüz, kaygan bir yüzey sağlar ve kemikler arasında bir yastık görevi görür. Kireçlenme olduğunda bu kıkırdak kırılarak eklem içindeki kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu durum ağrı ve sertliğe neden olur. Genellikle yaşlılarda görülse de her yaştaki erişkinde de ortaya çıkabilir. (1)
Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Normal yaşamın bir parçası olarak, vücutta bulunan eklemler sürekli olarak aşınmaya maruz kalır. Çoğu vakada vücut hasarı kendisi onarır ve herhangi bir belirti oluşturmaz. Kireçlenme, vücudun onaramadığı rahatsızlıklardan biridir. Zaman içerisinde farklı nedenlere bağlı olarak eklemlerde oluşur. Bu da hareketlerde zorlanmaya ve ağrıya yol açarak kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Kireçlenme, tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Hastalığı tetikleyen farklı nedenler vardır. (2) Bunlar arasında en yaygın olanları, genetik ve ırsi nedenler, yaşlanma, aşırı kilo ve obezite yer almaktadır.
Diabetik nöropati (şeker hastalığı), romatoid artrit (romatizmal hastalıklar) ve doğuştan kalça çıkığı gibi hastalıklar kireçlenmeye neden olabilir.
Eklemlerde kireçlenme oluşumunun en önemli faktörlerinden biri, hareketsiz yaşam sürmektir. Spor ve egzersiz yapmamak, masa başında çalışmak ve yatağa bağlı olmak, kireçlenme oluşumuna yol açabilir.
Menisküs nedir, neden yırtılır? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Kireçlenme, uzun süreli bir durumdur ve tamamen iyileştirilemez. Ama daha kötü gitmesi engellenebilir. Hastalığın belirti ve kötü etkilerini azaltmak için bazı tedaviler vardır. Hafif şikayetler, düzenli egzersiz, fazla kilolardan kurtulma, uygun ayakkabı seçimi, ağrı kesiciler gibi basit önlemler ile idare edilebilir. Daha şiddetli şikayetlerin tedavisinde ise doktor tarafından önerilen ilaçlar ve fizyoterapist gözetiminde yapılan egzersizlere ihtiyaç duyulur. (4) Bu tedavilerin yardımcı olmadığı veya eklemlerin hasarının çok ağır olduğu vakalarda hasar görmüş bir eklemi onarmak ve güçlendirmek için ameliyat yapılabilir.
Kireçlenme tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri tıbbi tedaviden önce gelir. Egzersiz başta olmak üzere doktorunuzun tavsiyeleri kireçlenmenin ilerlemesini önler ve sizi rahatlatır. (5)
Egzersiz yapmak, yaşınız veya zindelik seviyeniz ne olursa olsun kireçlenme yaşayan kişiler için en önemli tedavilerden biridir. Fiziksel olarak aktif kalmak kaslarınızı güçlendirir ve kireçlenme kaynaklı ağrılarınızın azalmasına yardımcı olur. Ayrıca egzersiz yapmak kireçlenmeye karşı korunmanızı da sağlar. Yüzme veya yürüyüş gibi düzenli olarak kendi başınıza yapabileceğiniz hafif egzersizleri tercih edebilirsiniz.
Bir fizik tedavi uzmanı, evde de uygulayabileceğiniz ekleminizdeki kasları güçlendirecek, hareket genişliğinizi artıracak ve ağrıyı azaltacak kişiye özel bir egzersiz programı önerebilir. Bunu önerilen şekilde uygulamak, kireçlenmenin ilerlemesini önler.
Glukozamin nedir? Ne işe yarar? Nasıl kullanılır? Faydaları ve yan etkileri
Bu hareket terapileri, derin nefes alma ile birlikte hafif egzersizler ve esneme hareketlerini (streching) içerir. Birçok insan bu terapileri hayatlarındaki stresi azaltmak için kullanır ancak araştırmalar tai chi ve yoga‘nın osteoartrit ağrısını azaltabileceğini ve hareket etmeyi kolaylaştırabileceğini ileri sürmektedir. Bilgili bir eğitmen tarafından yönlendirildiğinde, bu tedaviler güvenlidir. Ancak eklemlerinizde ağrıya neden olan hareketlerden kaçının. (6)
Fazla kilolu kişilerin en fazla yaşadığı problemlerden biri kireçlenmedir. Vücudun ağır olması ve hareketsiz kalması özellikle dizde bulunan eklemleri olumsuz etkiler. Aynı zamanda kireçlenme olan kişilerin kilo alması da durumu daha fazla kötüleştirir. Kireçlenmeye karşı alınabilecek önlemlerden biri, sağlıklı bir kiloyu korumaktır.
Kireçlenme rahatsızlığınız sırasında bazen ağrılarınızı kontrol altına almak için ilaç kullanımına ihtiyacınız olabilir. Bu durumda doktorunuz ağrınızın ciddiyetine ve diğer sağlık problemlerine bağlı olarak size aşağıdaki ilaçlardan birini önerebilir:
NSAİİ tabletleri peptik ülser, astım ve anjin gibi belirli koşullara sahip kişiler için uygun olmayabilir. NSAİİ’ler midenizi mide asidine karşı koruyan astarı parçalayabilir. Bu yüzden doktorunuz bu ilaçla birlikte bir mide ilacı da önerecektir.
Kireçlenme sorununuzun nerede olduğuna ve yaşadığınız ağrıya bağlı olarak önerilebilecek birkaç farklı ameliyat türü vardır. (7) İşte artıları ve eksileri ile birlikte bu prosedürlerden bazıları:
Artroskopi: Cerrah ekleminizin içinde artroskop adı verilen kalem boyutunda esnek bir tüp yerleştirir. Artroskop, bir fiber optik video kameraya sahiptir, böylece ekleminizin içi görülebilir. Birkaç küçük kesikle, doktor pürüzlü noktaları düzeltebilir. Ayrıca kistleri, hasarlı kıkırdakları veya kemik parçalarını çıkarabilir. Bu hızlı bir ameliyattır ve diğerlerine göre iyileşme süresi daha kısadır.
Diz protezi: Cerrah kemiğinizin hastalıklı kısımlarını çıkarır ve bunları metal veya plastik parçalar kullanarak yapay bir eklem ile değiştirir. Protez ameliyatı genellikle ağrınızı önemli ölçüde azaltır ve yaşam kalitesini artırır. Bununla birlikte, yapay eklemler zamanla yıpranacaktır ve yaklaşık 20 yıl içinde başka bir değiştirme yapmanız gerekebilir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?
Osteotomi: Cerrah, hasarlı eklemin yakınındaki bir kemiği keser veya bacağınızı veya kolunuzu yeniden hizalamak ve basıncı kaldırmak için bir kemik parçası ekler. Bu zor bir ameliyattır ve ağrının giderilmesinde etkili görünmemektedir.
Eklem füzyonu: Cerrah iki veya daha fazla kemiği birleştirerek bir sürekli eklem oluşturmak için iğne, plaka, vida veya çubuk kullanır. Zamanla, eklemler birbirine kaynar. Bu ameliyat normalde bir ömür boyu ağrınızı azaltmalıdır. Ancak, hareketliliği ve esnekliği ortadan kaldırır ve diğer eklemlere baskı yapabilir. Bu da kireçlenmenin vücudunuzun diğer bölümlerine yayılmasına neden olabilir.
Kireçlenme ağrılarını azaltmak için evde uygulanabilecek bitkisel yöntemler bulunur. Bu yöntemler doktora danışılarak, kireçlenme olan bölgeye rahatlıkla uygulanabilir. Doktorunuza danışarak evde doğal yağlar ile yapabileceğiniz bu karışımlar, kireçlenen eklemleri rahatlatabilir.
Yapımı: Pelesenk yağından 1 tatlı kaşığı ve diğer tüm yağlardan 1’er yemek kaşığı alarak karıştırın. Yağ karışımını günlük olarak kireçlenme olan ekleme bir miktar sürerek masaj yapın. Bu yağı yaklaşık 1 hafta kullanabilirsiniz.
Malzemeler:
Yapımı; 1 bardak suyu kaynatın ve ocaktan alın. İçerisine kurutulmuş çınar yapraklarını ilave edin. Daha sonra tekrar 1 dakika kadar kaynatın. 10 dakika dinlendirin ve ardından yapraklarını süzün. İçebileceğiniz sıcaklığa geldiğinde tüketebilirsiniz. Haftada 1 kez yapmanız yeterlidir.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?