İkinci dalga daha ölümcül olabilir: Hangi ülkeler koronavirüs salgınında risk altında?

27 Haziran 2020 | Kategori: Sağlık Gündemi Print

76 Paylaşım

Oxford Üniversitesi ve The Guardian gazetesi, korona virüsü tedbirlerinin hafifletilmesi ile vaka sayılarındaki artış arasındaki ilişkiyi inceledi. Araştırmada, bugüne dek 25 binin üzerinde vaka bildiren 45 ülkenin son dönemde tedbirleri hafifletme oranı ile vaka sayılarındaki artış hızı analiz edildi. Buna göre, Almanya ve İran’ın da aralarında bulunduğu 10 ülkenin ikinci dalga riski altında bulunduğu saptandı. Tedbirlerin hafifletildiği 10 ülkede ikinci dalga riski bulunduğu saptanırken Türkiye, tedbirleri hafifleten ama artış hızının azaldığı ülkeler arasında yer aldı.

Bu ülkelerin hepsinde son dönemde tedbirlerin hafifletildiği ve hükümetlerin artık çok daha rahat bir politika izlediğine dikkat çekildi. ABD’nin nisan ayından bu yana en yüksek vaka artışlarına sahne olduğu, iki Avrupa ülkesi olan Almanya ve İsviçre’de ise virüsün bulaşma katsayısını temsil eden R değerinin bu hafta yeniden 1’in üzerine yükseldiği belirtildi.

Koronavirüs REHBERİ: Nasıl bulaşır? Belirtileri, korunma yöntemleri ve tedavisi

Birçok ülkenin koronavirüs kısıtlamalarını yavaş yavaş kaldırmasıyla beraber ikinci dalga endişeleri artmaya başladı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 21 Haziran’da dünya genelinde 183 bin koronavirüs vakasının tespit edildiğini belirterek bunun günlük rekor olduğu uyarısında bulundu. DSÖ, aynı zamanda Avrupa’daki 11 ülkede kısıtlamaların kaldırılmasıyla beraber aylar sonra ilk defa koronavirüs vakalarında hızlı bir artış olduğunu açıkladı. Yapılan kimi araştırmalar, bazı ülkelerde ya da ülkelerin belirli bölgelerinde koronavirüs vakalarında artışın yaşandığına dikkat çekiyor.

Türkiye Hangi Kategoride?

Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 11 ülke tedbirlerin daha az bir oranda hafifletildiği veya Belarus gibi zaten çok sıkı tedbirler almamış olan, son dönemdeyse vaka artış hızı ciddi oranda yükselmeyen ülkeler olarak sınıflandı. Bu kategoride şu ülkeler yer alıyor: Türkiye, Belçika, Kanada, Polonya, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Belarus, İtalya, İspanya, Sİngapur, Hollanda. Araştırmada, sokağa çıkma tedbirlerinin sürmesine rağmen vakaların artmaya devam ettiği ülkeler şöyle verildi: Dominik Cumhuriyeti, Şili, Hindistan, Güney Afrika, Portekiz, Brezilya, Mısır.

Birçok ülkenin sokağa çıkma kısıtlamalarını Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği koşulları sağlamadan hafiflettiğini söyleyen Oxford Üniversitesi’nden Prof. Dr. Thomas Hale, sokağa çıkma tedbirlerinin maliyetli olduğunu ama enfeksiyon zincirlerini kırıp yayılmayı yavaşlatarak hükümetlere test yapmak açısından zaman kazandırdığını belirtti. Prof. Dr. Hale, “Asıl soru şu: Hükümetler büyük bir maliyetle satın aldıkları bu zamanı nasıl kullandı? Eğer koruyucu politikalar yürürlüğe sokulmadan önlemlerden çok hızlı vazgeçilirse, ikinci dalga riski muhtemel hale gelir” dedi.

Restoran harcamaları ve vaka sayıları

Diğer yandan bazı kurumlar bir sonraki koronavirüs dalgasının nereyi vuracağını kestirmek için farklı araştırmalar yürütüyor. Yatırım bankası JPMorgan Chase & Co., 30 milyon kart sahibinin verilerini takip ederek restoran ve süpermarket harcamalarına göre koronavirüs dalgasının gidişatını bulmaya çalışıyor. Kurum, ABD’de üç hafta önceden restoranlarda kişi başına yapılan harcama seviyesinin, yeni vakaların nerede ortaya çıkacağını belirlemek açısından güçlü bir gösterge olduğunu açıkladı.

Prof. Dr. Alpay Azap: Korona virüs salgınında ikinci dalga kesin olacak

Süpermarket harcamalarındaki artışın ise daha yavaş bir yayılmaya, çünkü bu bölgelerde alışveriş yapanların daha temkinli yaşadığına işaret ettiği belirtildi. Diğer yandan Güney Koreli yetkililer bu ay içinde yaptıkları açıklamada ikinci dalganın başladığını duyurmuştu. ABD’de ise önlemleri ilk gevşeten eyaletlerden olan Teksas ile Florida eyaleti, artan koronavirüs vakaları yüzünden barları kapattıklarını açıkladı.

DSÖ: İkinci dalgada ‘Milyonlarca kişi ölebilir’

DSÖ, en son yaptığı uyarıda ikinci bir dalga gelmesi halinde milyonlarca kişinin ölebileceği uyarısında bulundu. Geçen yüzyılda görülen İspanyol Gribi’nde de ikinci dalga çok daha ölümcül olmuştu. Diğer yandan ikinci dalganın tanımına dair de tartışmalar var. Warwick Üniversitesi’nden Dr. Mike Tildesley, “Bu bilimsel bir tanımlama değil, dalgayı herkes keyfi bir şekilde farklı tanımlayabiliyor” diyor.

Bazıları her artışı ikinci dalga olarak değerlendiriyor, ama bazen ikinci dalga denen şey, birinci dalganın üzerindeki küçük iniş çıkışlar olabiliyor. Bir dalganın bittiğini söyleyebilmek için vaka sayısının belirgin bir şekilde düşmesi ve virüsün kontrol altına alınması gerekiyor. İkinci bir dalganın başladığını söyleyebilmek için de yeni vakalarda belirgin ve kalıcı bir artış olması gerekiyor. Bazı uzmanlar, İran’da yaşananların ikinci dalga tanımına uyabileceğini düşünüyor.