Reçetesiz ilaç sayısı artacak, eczacının rolü yeniden tanımlanacak

Yazan Hatice Pala Kaya

Kategori: Eczacılık, Sağlık Gündemi, Üye Yazıları Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

49 Paylaşım

Renkli reçeteler elektronik ortama taşınıyor… Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Dr. Hakkı Gürsöz, reçetesiz satılan ilaçların artırılması için kapsamlı bir çalışma yürütüldüğünü, mevcut ilaçların yüzde 15’inin reçetesiz satışına izin verilebileceğini açıkladı. Medikal Akademi Ankara Temsilcisi Hatice PALA KAYA’nın sorularını yanıtlayan Gürsöz, uyuşturucu ve psikotrop maddelerin bulunduğu ilaçlar ile kan ürünlerinin yazıldığı renkli reçetelerin elektronik ortama taşınacağını, kırmızı ve yeşil reçeteler için pilot uygulamanın başladığını da açıkladı.

Reçetesiz satılabilen ilaç sayısı artacak

Dr. Hakkı Gürsöz, uzun süredir tartışılan reçetesiz ilaç sayısının artırılması ve eczacılar tarafından serbestçe satılabilmesi için çalışma başlatıldığını açıkladı. Mevcut satıştaki ilaçların yüzde 15’inin reçetesiz satışına imkan verilmesinin planlandığını vurgulayan Gürsöz, mevcut bir soruna çözüm bulmanın ana hedef olduğunu kaydetti.

Dr. Hakkı Gürsöz, “Reçetesiz satış yapmanın cezası var. Biz ‘reçetesiz ilaç sattın’ diye eczacıya yüklenirsek o da der ki, ‘Ağrı kesiciyi de mi reçeteyle satayım”. Ondan sonra sorunlar başlar. Bir insan çocuğu için ateş düşürücü şurup istediğinde, reçete istenirse büyük sorunlara yol açılabilir” dedi.

Antibiyotik kullanımında Artvin Avrupalı çıktı! En fazla kullanım Şanlıurfa’da oldu

Hastanelerde ve piyasada döngüsü olan (aktif) 7 bin 939 ilaç olduğunu kaydeden Dr. Hakkı Gürsöz, bunlardan sadece 87 adetinin reçetesiz satılabildiğini vurguladı. Teknik bir çalışma başlattıklarını kaydeden Gürsöz şunları kaydetti: “Reçetesiz ilaç konusunu firmalar, akademisyenler ve işin uzmanlarıyla görüşüyoruz. Risk-yarar analizi yapıyoruz. Riskin düşük olduğu, güvenli kullanılabilecek ilaçlar olabilir (bunları belirliyoruz).

Örneğin, bir ilacın 100 miligramını doktorun yazması gerekir ama 20 miligramı reçetesiz de alınabilir. Bu bir sınıflama çalışması. 13 bin ilacı çalışıyoruz ve sınıflamasını yapıyoruz. Bunların içinden reçetesiz de satılabilen kategorisine alınabilecek olanı bilimsel kurulumuz çalışıyor. Bir ilacın değişik formları var. Bazı ilaçları (ve bazı formları) reçetesiz yapabiliriz diye düşünüyoruz. Böylece hekimin ve eczacının üzerindeki stresi de azaltmış oluruz. Rakam vermek çok zor ama 8 bin ilacın yüzde 10-15’ini reçetesiz satılabilir hale getirmek istiyoruz.”

Eczacının sorumluluğu artacak ama yine tedavi doktora aittir

Gürsöz tedavi hakkının hekimde olduğunu tekrarlayarak, reçetesiz ilaçta eczacının sorumluluğunun artırılacağı yeni bir rol tanımlamasına gidileceğini kaydetti. Gürsöz, “Burada (reçetesiz ilaç satışında) sorumluluk eczacının olur. Eczacının danışmanlığında satılacak. İyi bir sınıflamayla bu ayrımı yaparsak güzel bir sonuç alacağız. Aralık ayında sektörün de katılacağı bir çalıştay yapacağız. 2017 yılının ilk çeyreğinde bu çalışmamızı Bakan beye sunmuş olacağız. Bizim için en temel unsur güvenlik. Risk-yarar ve güven analizi yapacağız. Reçetesiz kullanımları güvenli olanları belirleyeceğiz.

Sağlıkta reformun odağı, hizmet kalitesi, koruyucu hekimlik ve yerli üretim olacak

Türkiye’de reçeteyle satılması gereken ilaçlar ne yazık ki reçetesiz satılabiliyor. Reçetesiz de satılabilecek olanlarda da reçete diye tutturuyoruz. Burada biz bunları ayırmak istiyoruz. Avrupa’daki gibi net bir şekilde ayıracağız. Eczacının rolünü yeniden tanımlamak gerekiyor. Tedavi edici bir rol üstlenemez. Bunu yapıp eczanın rolünü yeniden tanımladığımız zaman taşlar yerli yerine oturacak. Eczacıya danışman rolünü biçtiğimiz zaman işler çözülecek” diye konuştu.

Renkli reçeteler elektronik olacak, pilot uygulama başladı

Gürsöz, uyuşturucu ve psikotrop madde içeren, bazı özellikleri nedeniyle özel renklendirilmiş reçetelerde satılan ilaçlara yönelik elektronik dönüşümü de tamamlama aşamasında olduklarını açıkladı. İlk olarak Yeşil ve kırmızı reçeteler için e-reçete teknik uygulamasının tamamlandığını ve Çorum’da pilot uygulamaya geçildiğini açıklayan Gürsöz, 2017’nin başlarında fiili uygulamaya geçmeyi amaçladıklarını vurguladı.

Yeşil reçetelerin elektronik ortama taşınmasının daha iyi takip yanında, lojistik ve güvenlik yönünden de katkılar sunduğunu vurgulayan Gürsöz, bu reçetelerin koçanlarının başkalarının eline geçmemesi için özel önlemlerle taşındığını ve depolandığını, bunun ciddi bir lojistik ve güvenlik yükü oluşturduğunu anlattı ve şu bilgileri verdi:

Teknik çalışmalarımızı tamamladık. İlk etapta kırmızı ve yeşil reçeteleri, ikinci aşamada da mor ve turuncu reçeteleri elektronik ortama taşıyacağız. Kırmızı ve yeşil reçetelerin teknik hazırlıkları tamamlandı, 1 ay test edeceğiz. Pilot çalışma yapacağız. Çorum’da çalışmaya başladık. Hastane otomasyonu ile entegrasyonunu sağladık. Yıllık 10 binden fazla böyle reçete yazıyoruz. Elektronik ortama geçtikten sonra bunları daha sıkı takip edeceğiz. Hangi ilde ne kadar renkli reçete uygulanabildiğini görebileceğiz. Kimin ne kadar yazdığına da bakabileceğiz. Bunların saklanması da büyük bir sorundu.

TİTCK Başkanı, aylık yaklaşık 35 milyon reçete düzenlendiğini hatırlatarak, e-reçete sisteminin aynı zamanda kapsamlı bir bilgi altyapısı sunduğunu, bunun analiziyle yeni veriler oluşturduklarını sözlerine ekledi.