Kemiğimizdeki büyük risk: Osteoporoz nedir? Belirtileri ve tedavisi

Osteoporoz, düşük kemik kitlesi ve kemiğin yapısındaki değişikliklerle oluşan ve bunun sonucunda kemik kırılganlığının ve kırık riskinin arttığı bir hastalıktır. Osteoporozda; kemik kütlesi azalır, kemik kalitesi bozulur, kırık riski artar. En yaygın kemik hastalıklarından biridir. Tanı ve tedavisi olan bir hastalıktır. Hastalığın belirtilerinden şüphelenerek doktora başvurulması ve birazdan anlatacağım hastalığın oluşmasına karşı gerekli önlemlerin alınması büyük ölçüde bu hastalığın önüne geçilmesini sağlayacaktır.

Bu hastalıkta kemik gücünde azalma ve buna bağlı kırık riskinde artma görülür. Normal bir insanda kemik kırığı oluşturmayacak travmalar osteoporozlu kişilerde kemik kırılmasına ve uzun dönem iyileşmemesine neden olabilir. Kemik gücü normalde kemik mineral yoğunluğu ve kemik kalitesine bağlıdır. Örneğin kemikteki minerallerin azalması kemik yapısını bozarak kırılganlığı arttırır. Böylece osteoporoza zemin hazırlar. Kemik kalitesini belirleyen bazı faktörler vardır. Özellikle kalsiyum ve D vitamini olmak üzere kemikte depo edilen birçok madde vardır. Bunların yetersiz olduğu durumlarda kemik kalitesi bozulur ve osteoporoza zemin hazırlanır.

Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Osteoporozun Sebepleri

Menopoz sonrasında osteoporozun görülme ihtimali artar. Çünkü kadınlarda kemik yıkımının en hızlı olduğu zaman menopozdan sonraki dönemdir. Ayrıca menopoz sonrasında bazı hormonların azalması kemik mineral yoğunluğunu azaltır ve böylece osteoporoza zemin hazırlar. Yaşlılık dışında görülen osteoporoz menopoz sonrası görülen değişikliklerden dolayı kadınlarda erkeklerden 5 kat daha fazla görülür. Menopoza bağlı osteoporozda kemiğin sadece bir kısım yapısı etkilenirken, yaşlılığa bağlı osteoporozda kemiğin bütün yapısı etkilenir.

Osteoporoz Risk Faktörleri

Osteoporozdaki risk faktörleri değiştirebildiğimiz ve değiştiremediğimiz olmak üzere ikiye ayrılır. Bizim için önemli olan değiştirebildiğimiz faktörlerin farkında olup bunlara dikkat ederek bir yaşam sürmemiz ve osteoporoz gelişmeden kendimizi buna karşı korumaktır.

Değiştirebildiğimiz özellikler bizim için çok önemlidir çünkü kendimizi osteoporozdan korumamızı sağlar. Yetersiz egzersiz osteoporoza zemin hazırlar. Bu nedenle düzenli spor yapımı bizi bu hastalıktan korur. En ucuz ve en kolay yapılabilen spor olarak da yürüyüş tercih edilebilir. Yaşa bağlı olarak farklılık gösterebilse de her gün yaklaşık 45 dakikalık bir yürüyüş osteoporoz açısından faydalıdır. Yetersiz beslenme ve bazı maddelerin tüketilmesi osteoporoz açısından tehlike oluşturur.

Ülkemizdeki en önemli sorunlardan birisi ise ilaç kullanımının uygun olmamasıdır. Öncelikle, doktor tavsiyesi olmadan yapılan ilaç kullanımı başta karaciğer olmak üzere bütün vücudumuza zararlıdır, osteoporoz açısından da risklidir.

Tüm vatandaşlarımız akılcı ilaç kullanımına dikkat etmeli ve doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanımından uzak durmalı. Sigara kullanımı ve alkol tüketimi birçok hastalığa olduğu gibi osteoporoza da sebep olabilmektedir. Bu maddelerden uzak durmanın sağlığımız açısından önemi herkes tarafından bilinmekte. Eğer tek başına bırakılamıyorsa mutlaka bir uzman yardımı alınmalı.

Bu saydığımız özellikler bizlerin değiştirebileceği özelliklerdir. Unutmayın ki her hastalıkta değiştirilebilecek ve değiştirilemeyecek özellikler vardır. Hastalıktan korunmak ve tedavi olmak açısından değiştirilebilen faktörler bizim için önem arz eder, çünkü bunları değiştirebilir ve en az ilaçlar kadar tedavimize yardımcı olabiliriz.

Düzenli spor yaparak, yeterli ve dengeli beslenme ile vitamin ve mineral alımını yeterli düzeyde sağlayarak, gereksiz ilaç kullanımından, sigara ve alkolden uzak durarak osteoporoza karşı önlem alabiliriz.

Osteoporoz oluşumunda değiştiremediğimiz bazı özellikler vardır. Bunlar; yaş, cinsiyet, erken menopoz olarak sıralanabilir. Yaşa bağlı olarak ortaya çıkan veya erken menopoza bağlı olarak ortaya çıkan osteoporoza karşı önlem alamayız. Sonuçta bu faktörler bizler tarafından değiştirilemez ve bu sebeple bu özellikler açısından tedaviye destek sağlayamayız. Destekleyici tedavilerle kırıkların oluşmasının önüne geçebiliriz.

Osteoporoz Hastalığının Belirtileri

Osteoporozda görülen bazı belirtiler olarak omurgada ağrı, boy kısalması ve kemik kırıkları sıralanabilir. Osteoporozdaki kemik kırıkları normal kırıklara göre daha farklıdır. Osteoporozlu kişilerde en küçük travmalarda bile kemik kırıkları görülebilir ve bunlar normale göre daha uzun dönemde iyileşir. Kişi eğer en küçük darbelerde bile kemik kırığı yaşıyorsa, uzun süredir var olan ve geçmeyen omurga ağrıları mevcutsa, boy kısalığı gerçekleşiyorsa kendisinde osteoporoz hastalığı olduğunu düşünmeli ve en yakın zamanda bir iç hastalıkları uzmanına başvurmalıdır. Osteoporoz kırığının sıklığı yaşla birlikte artar, kadınlarda daha sık görülür ve bazen hafif bir darbe ile oluşabilir.

Osteoporoz Tanısı

Hastalığın belirtileri olarak sıraladığımız özelliklere dikkat edilmeli ve bu belirtileri kendinde fark eden kişi osteoporozdan şüphelenerek doktoruna başvurmalıdır. Tanıda mineral, hormon ve vitamin düzeyine bakılır, gerektiğinde röntgen kullanılır ve kesin tanı olarak nükleer tıpta kemik mineral yoğunluğuna bakılır.

Osteoporoz Nasıl Önlenir

Beslenme osteoporozun önlenmesinde son derece önemlidir. Bu amaçla süt ve süt ürünlerinin tüketimi önemlidir. Günlük olarak 1 gr kalsiyum kan dolaşımında yer alır. Bu kalsiyumu yediğimiz ve içtiğimiz besinlerle almıyorsak kemikten çözünür ve kana karışır. Yani kalsiyum ihtiyacını günlük olarak besinlerle sağlamamız gerekir. Aksi takdirde her gün kemikten kalsiyum çözünür ve kemiğin kalitesi gün geçtikçe bozulur. Bunun sonucunda da zamanla osteoporoz hastalığı oluşur. 1 bardak süt, 1 kâse yoğurt ve 2 kibrit kutusu büyüklüğünde peynir günlük kalsiyum ihtiyacını sağlamak için yeterlidir.

Bu besinler günlük olarak tüketilmeli ve böylece kemikteki kalsiyum çözünmeyecek, kemiğin kalitesi bozulmayacaktır. Çocuklarımızı bu besinlerin tüketimi açısından eğitmeliyiz. Çünkü doruk kemik kitlesine ulaşılan 18 yaşına kadar günlük fazla tüketilen kalsiyum kemiklerde depolanır ve kemiklerin çok daha sağlam olmasını sağlar. Bu yaştan sonra her gün alınan kalsiyumun 1 gramı kan döngüsüne karışır, kalanı ise atılır.

Ayrıca yeşil yapraklı sebzeler, soya fasulyesi, baklagiller, fındık, pekmez tüketimi de kalsiyum açısından önemlidir. Alışkanlıklar düzenlenmeli, alkol ve sigaradan uzak durulmalı. Hareketsizliğin önüne geçilmeli, sportif faaliyetlerde bulunulmalı, egzersiz yapılmalı. Mümkün oldukça her gün yürüyüş yapılmalı ve bu alışkanlık haline getirilmeli. Başka sebeplerle alınacak ilaçların osteoporoz üzerindeki etkisi doktora sorulmalı.

Osteoporoz Tedavisi

Hangi Şikâyetler Olursa Doktora Başvurulmalı

Diz ve eklem ağrılarının sürekli olması ve ağrıların giderek artması, hafif darbelerde bile kemik kırıkları oluşması, menopoz sonrası kemik ağrılarının artması gibi durumlar görüldüğünde öncelikle aile hekimine ardından aile hekiminin yönlendirmesi ile iç hastalıkları uzmanına başvurulmalı.

Son Söz

Osteoporozda kalsiyum ve D vitamini son derece önemli olduğundan süt, süt ürünleri ve yeşil sebzelerin tüketimi önemlidir. Beslenmeye ve düzenli egzersiz yapımına dikkat edilmeli, zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalı.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör