Kefir nedir, faydaları nelerdir? Su kefiri nasıl yapılır?

4 Mayıs 2018 | 29 Nisan 2022 | Kategori: Beslenme ve Diyet, Sağlık Sözlüğü, Şifalı Bitkiler Print

1K Paylaşım

Kefir, inek, koyun veya keçi sütüne kefir mayası eklenerek yapılan sağlık için çok faydalı fermente bir içecektir. Probiyotik özellikte birçok bakteri ve ihtiyaç duyulan besin kaynaklarının birçoğunu içerir. Özellikle sindirim sistemi hastalıklarının tedavisinde yüzyıllardır kullanılmaktadır. Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklarla mücadele etme gücünü artırır. Antibakteriyel, antifungal ve antienflamatuar etkilere sahiptir. Kalp, yüksek tansiyon, diyabet, obezite, gut, alerjik astım ve kanser başta olmak üzere pek çok hastalığın tedavisine yardımcı olabilir. Kemik gelişimi ve sağlığına katkılarından dolayı özellikle çocukların ve menopoz sonrası kadınların sıkça tüketmeleri önerilir. Ayrıca laktoz intoleransı olan kişiler kefiri rahatlıkla günlük diyetlerine ekleyebilirler.

İçindekiler

Kefir nedir?

Kefir, inek, keçi veya koyun sütünün özel bir mantar ile fermente edilmesiyle elde edilen ekşimsi, ayran benzeri bir içecektir. Fermantasyon süresinin uzunluğu lezzetini belirler. Probiyotik gıda grubunun besin değeri en yüksek üyesidir. Kefir kelimesi, vücut sağlığı, esenlik anlamına gelen keyf sözcüğünden türemiştir.

Kuzey Kafkas kökenli bu içeceğin 2 çeşidi vardır: Geleneksel olarak sütten üretilen süt kefiri ve kuru ya da taze meyvelerle fermente edilen su (şekerli) kefiri. Hindistancevizi, pirinç, soya gibi bitkisel süt kaynaklı alternatifleri de yapılabilmektedir.

Kefirin besin değeri

Kefir, protein, kalsiyum, fosfor, magnezyum ve D vitamini, B12 vitamini ve B2 vitamini deposudur. Ayrıca A, E, C, K, B1, B3 vitaminleri, demir ve potasyum mineralleri, sağlığa katkıda bulunan organik asitler, peptitler gibi birçok biyoaktif bileşik de içerir.(1)

Probiyotik nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları nelerdir?

Kefir nasıl kullanılır?

Sade şekliyle içebilir ya da smoothie’lere ekleyebilirsiniz.
Çorba (kefirli buğday aşı çorbası gibi) hazırlayabilirsiniz.
Mısır gevreği, tahıl veya yulafla karıştırarak lezzetli kahvaltılar hazırlayabilirsiniz.
Salatalara ve tavuk, balık vb. yemeklere sos hazırlayabilirsiniz.
Kek, börek vb. unlu mamullerde kullanabilirsiniz..

Kefirin faydaları

Kefirde 30’dan fazla faydalı bakteri ve maya türü bulunduğu için yoğurt da dahil birçok fermente süt ürününden çok daha güçlü bir probiyotik kaynağıdır. Probiyotikler bedensel ve zihinsel sağlığı destekleyen organizmalardır.(2)

Kefir bağışıklığa iyi gelir mi?

Antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip probiyotik Lactobacillus kefiri ve karbonhidrat kefiran içerdiğinden bağışıklık sistemini güçlendirerek pek çok hastalığa karşı vücut direncini artırabilir. Salmonella, Helicobacter pylori ve E.coli gibi çeşitli zararlı bakterilerin gelişimini engelleyebilir.

Bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı oldukça etkilidir. Yapılan bir deneyde parazit bulaşmış farelere kefir verildiğinde semptomların azaldığı gözlenmiştir. Yaraları çabuk iyileştirebilme özelliğine de sahiptir.(3)

Kefirin kemiklere faydası var mı?

Tam yağlı süt ile yapılan kefir hem harika bir kalsiyum kaynağıdır hem de kemik sağlığında önemli rolü olan K2 vitamini içerir. Kemik yoğunluğunu arttırarak özellikle kadınlarda menopoz sonrası görülen osteoporoz (kemik erimesi) ve kemik kırığı riskine karşı koruyabilir. (4)

K2 vitamini menopoz sonrası kemikleri güçlendirir ve osteoporozu önler

Kefir kanserden korur mu?

Bazı hayvan çalışmaları kefirin kanser hücresi (tümör) büyümesini engelleyebileceğini göstermektedir. Ayrıca bir araştırma, kefir ekstresinin insan meme kanseri hücrelerinin sayısını %56 oranında düşürdüğünü saptamıştır ancak çalışmalar kesin bir sonuca varmak için yeterli değildir.(5)

Kefir sindirim sistemine iyi gelir mi?

Sindirim sistemimizde hem yararlı hem de zararlı bakteriler vardır ve aralarındaki dengeyi korumak sindirim sağlığının önemli bir parçasıdır. Hastalıklar, enfeksiyonlar ve antibiyotikler bu dengeyi bozabilir.

Güçlü bir probiyotik olan kefirin içerdiği dost bakteriler dengeyi tekrar sağlayabilir. Gaz, hazımsızlık, ishal, kabızlık vb. sindirim rahatsızlıklarını önleyebilir. Ayrıca İrritabl bağırsak sendromu (IBS), mide ülseri ve ince bağırsaktaki peptik ülser semptomlarını azaltabilir. (6)

Kefir diyeti ile zayıflama! Kefir nasıl yapılır, nasıl saklanır?

Kefirde laktoz var mı?

Sütlü gıdalarda laktoz adı verilen doğal bir şeker bulunur. Laktoz intoleransı olan kişiler bu şekeri düzgün şekilde sindiremezler. Kefir gibi fermente süt ürünlerindeki laktik asit bakterileri, laktozu laktik aside dönüştürdüğünden içerdikleri laktoz miktarı sütten çok daha düşüktür. Ayrıca laktozu daha da parçalamaya yardımcı olabilen enzimler içerirler. Bu nedenle laktoz intoleransınız varsa öncesinde doktorunuza danışmak kaydı ile kefir içebilirsiniz.(7)

Laktoz nedir, intoleransı neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Badem sütü, hindistancevizi sütü gibi hayvansal olmayan süt ürünleri veya meyve suları kullanarak %100 laktoz içermeyen su kefiri de tüketebilirsiniz.

Kefir gut hastalığına iyi gelir mi?

Kefir kandaki ürik asit miktarını azalttığından vücutta yüksek seviyelerde biriken ürik asit sonucu gelişen gut hastalığının tedavisinde etkili olmaktadır.

Gut hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kefirin sağlığa diğer faydaları

Biotin ve B12 vitamin eksikliğinin tedavisinde kullanılabilir.
Çalışmalarda toplam kolesterolü düşürdüğü ve kan şekerini dengelediği saptanmıştır.
Ruh halini iyileştiren, sinir sistemini gevşeten, uykuyu düzene sokan sakinleştirici ve iç ferahlatıcı bir etkiye sahiptir.
Migren hastalarına özellikle önerilir.

Kefirin cilde faydaları

Kefir içmek cildi güzelleştirir mi?

Bağırsakların doğal dengesi bozulduğunda sivilce, sedef, kızarıklıklar vb. cilt sorunları gelişebilir. Kefir bağırsakları güçlendirerek ve ciltte hidratasyon (nem) sağlayarak cilt sağlığını koruyabilir. Cilt kalitesini artırarak ciltteki yaraların hızlı iyileşmesini sağlar. (8)

Kefir cilde uygulanır mı?

Kefirden yapılan cilt maskeleri ciltteki kırışıklıkları giderip hücrelerin canlı kalmasını sağlayabilir. Kuru ciltlere uygulandığında cildin nem dengesini artırarak kurumadan kaynaklanan sorunları giderebilir. Saç maskeleri ise saçın canlanmasına katkı yapar.

Kefir zayıflatır mı?

Bazı araştırmalar, kefirdeki laktobasil türlerinin ve laktik asit bakterilerinin zayıflamaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Ancak kesin sonuca varmak için daha fazla kanıta ihtiyaç var. Çünkü probiyotiklerin vücut ağırlığını azaltmadığını veya kilo kaybını / BMI’yi (vücut kütle indeksini) etkilemediğini öne süren aksi yönde çalışmalar da bulunuyor.

Öte yandan kefirin kalorisi yüksek olmadığı için, düzenli içilmesinin kilo aldırmadığı, aksine vücudu toksinlerden arındırıp detoks ektisi yarattığı da söylenmektedir.(9)

Kefir diyeti uygulayarak sonuçları kendiniz gözlemleyebilirsiniz. Kısa vadede zayıflayamasanız da sağlığınıza katkılarını hemen hissetmeye başlayabilirsiniz.

Kefir diyeti nasıl yapılır?

Bu, yavaş ama sağlıklı kilo vermeyi amaçlayan ve en az 21 gün boyunca aralıksız uygulanması gereken bir diyettir. Kefir diyetini egzersiz ile desteklerseniz ve porsiyonlarınızı küçük tutarsanız daha iyi sonuçlar alırsınız.

İlk birkaç gün, vücudunuz alışana kadar her sabah aç karnına yarım bardak kefirle başlayın. Eğer bir rahatsızlık hissetmezseniz bir bardağa çıkarın ve alışınca her sabah aç karınına iki bardakla devam edin.
Kefiri kahvaltıdan 30 dakika önce için
Diyet süresince sadece günde 2 öğün; kahvaltı ve öğle yemeği yiyin.
Yasaklı yiyecekler dışında herşeyi uygun porsiyonlarda yiyebilirsiniz.
Günde en az 10 bardak su için.

Kefir diyetinde yenmemesi gerekenler

Patates, bezelye, tarhana, mercimek
Muz, karpuz, kavun,
Tüm buğday ürünleri,
Şeker ve şekerli tatlılar
Alkol, asitli, şekerli içecekler, meyve suyu

Diyetin ilk günlerinde ishal olabilirsiniz. Ancak bu durum kısa süreli ve rahatsız edici olmazsa sadece bağırsakların toksinlerden arındığının işaretidir.

İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kefir nasıl yapılır?

Kefir evde ve temiz bir ortamda kolayca yapılabilir. Kullanılacak tüm kaplar ve eller öncesinde sabunla iyice yıkanmalıdır.

Malzemeler

Kefir taneleri
Tercih ettiğiniz süt türü (oda sıcaklığında)
1 cam kavanoz
Kâğıt kahve filtresi veya tülbent
Yapışkan bant
Silikon bir spatula veya tahta kaşık (metal olmayan)
Metal olmayan bir süzgeç

Yapılışı:

Ölçü: 1 bardak süte 1 çay kaşığı kefir
Sütü cam kavanoza koyun ve kefiri içine ekleyin
Kavanozu kâğıt kahve filtresiyle ya da tülbentle örtüp lastik bir bantla sabitleyin ve ışık almayan, karanlık bir yerde 24-48 saat bekletin.
Kefir kalınlaşıp keskin bir tada sahip olduğunda tel olmayan bir süzgeçten saklama kabına süzün. Kapağı kapalı olarak 1 hafta buzdolabında saklanabilir.

Kefirin taneleri karnabahara benzeyen maya ve laktik asit bakterilerinin tahıl benzeri kolonileridir. Yaklaşık 24 saatte, tanelerdeki mikroorganizmalar çoğalır ve sütteki şekerleri mayalayarak fermante olur. Süzülen taneler korunma koşullarına uygun saklanırsa tekrar tekrar kullanılabilir.

Su kefiri nasıl yapılır?

Su ve süt kefiri mayaları birbirlerinden farklıdırlar ancak benzer şekilde yapılırlar. Süt kefiri yapılırken sütte oluşan fermantasyon, su kefirinde şekerli suyla elde edilir.

Malzemeler

2 yemek kaşığı su kefiri taneleri
Çeyrek su bardağı tercihen organik şeker (rapadura, turbinado vb.)
1 litre su (çeşme suyu kullanmayın)
2 litrelik cam kavanoz (plastik kapaklı olabilir), kapak yoksa ağzını örtmek için tülbent
Plastik süzgeç
Tahta ya da plastik kaşık

Yapılışı

Kavanoza suyu ve şekeri koyup iyice karıştırın.
Şeker eriyince kefiri ekleyin
Kavanozun ağzını plastik kapak ya da tülbentle örtün
Işık almayan bir yerde 24-48 saat kadar bekletin.
Sizin için uygun kıvama ve lezzete ulaştığında kefirleri plastik süzgeçle süzün.
Önce sade deneyin, ardından kuru üzüm ya da kuru incir ekleyerek farklı lezzetler elde edebilirsiniz.

Yoğurdun faydaları nelerdir? Yoğurt kürü ve mayası nasıl yapılır?

Kefir bitkisinin faydaları

Kefir taneleri buğday, pirinç, nohut gibi tahıllara benzediğinden kefir bitkisi olarak anılabilir ama aslında bu taneler dost mikroorganizmalardır. Gluten içermezler. Başlıca faydaları şunlardır:

Sindirim sistemini; mideyi, bağırsakları temizler.
Birçok bağışıklık ve sindirimle ilişkili sağlık sorunlarını iyileştirebilir.
Toksinlerin kana karışmasını engelleyerek vücudu zararlı maddelerden arındırabilir.
Vücutta biriken ödemin ve fazla tuzun giderilmesinde yararlıdır.
Kalp sağlığı ve hastalıklarına iyi gelebilir.
Sinüzit gibi enfeksiyon hastalıklarının tedavisine yardımcı olabilir.
İçeriğindeki A vitamini göz sağlığına katkı sağlayabilir.
Karaciğere faydalıdır.

İlk kefir taneleri, anavatanları Kafkasya’da keçi tulumunda, inek sütünün dana ve koyun şirdenleri ile pıhtılaştırılması sonucu üretilmiştir. Pıhtılaşma işleminin gerçekleştiği tulumun iç yüzeyinde birkaç hafta sonra süngerimsi bir kabuk tabakası oluşur. Ve bu kabuk tabakası alınarak bölünüp kurutulur. Kurutma işleminin sonunda oluşan küçük jelatimsi topaklar kefir taneleridir.

Kefirin zararları ve yan etkileri

Kefir fermente bir içecek olduğu için %0,5-2 oranında alkol içerir. Bu miktar çok düşük olsa da alkol tüketmek istemeyen insanlar için önemli olabilir.
Probiyotik başlangıçta bazı kişilerde gaz, mide bulantısı, ishal ya da kabızlık gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
Az miktarda karbonhidrat içerir. Diyabet hastaları ya da düşük karbonhidrat tüketmek isteyenler için uygun olmayabilir.
Nadir de olsa probiyotikler, otoimmün rahatsızlıkları olan kişilerde enfeksiyon riskini arttırabilir. Böyle bir hastalığınız varsa kefir içmeden önce doktorunuza danışın

Kefir bağırsak florasını etkileyen önemli miktarda bakteri ve maya içerir. Olası yan etkileri önlemek için günde yarım su bardağıyla başlayıp miktarı yavaş yavaş arttırın. Yine de olumsuz etkiler hissediyorsanız içmeyi bırakın ve doktorunuza danışın.

Kaynaklar ve Referanslar:

1- Probiotics: What You Need To Know - NIH2- Probiotics - NIH Ods3- Lactobacillus - Medline Plus4- Probiotics - NHS

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle