Sarkopeni nedir? Kas erimesi neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kas erimesi, kas kütlesi ve kas gücündeki azalma olarak tanımlanabilir. Yaygınlığı giderek artan sarkopeni, daha çok yaşlılarda görülse de gençlerde ve çocuklarda bile rastlanabilen bir sorunudur. Temel nedeni yaşlılık olsa da kötü beslenme ve stres gibi faktörler de bu sorunun gelişmesine neden olabilir. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikte egzersiz, sağlıklı ve yeterli beslenme ile kas kütlesindeki ve kas gücündeki azalmalar önlenebilir. Tedaviden en iyi sonucu alabilmek için erken teşhis çok önemlidir. Teşhiste geç kalınması kişide ciddi sağlık sorunlarını hatta ölümü bile beraberinde getirebilir.

Kas erimesi (sarkopeni) nedir?

Kas erimesi, genellikle yaşlanmayla oluşan artan kas kütlesi kaybıdır. Normal şartlarda yaşlılıkla birlikte bir miktar kas kütlesinin kaybedilmesi doğal kabul edilir. Ancak sarkopeni, şiddetli kas kaybını tanımlamak amacıyla kullanılan tıbbi bir terimdir. 30 yaşına kadar, kaslarımız gelişimini sürdürür. Ancak otuzdan sonra kas kütlesi kaybolmaya ve işlevini kaybetmeye başlar. Özellikle hareketsiz bir yaşam süren kişiler, 30 yaşından sonra her on yılda bir kas kütlelerinin %3-5 gibi önemli bir bölümünü kaybederler. Yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyen kas erimesinin en önemli nedeni yaşlanmadır. Bu etkenler ortadan kaldırıldığında ise sarkopeni ciddi anlamda önlenebilir.

Kas ağrısı neden olur? Nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi

Kas erimesi neden olur?

• Yaşlanma
• Hareketsiz bir yaşam sürme
• Kötü ve yetersiz beslenme: Özellikle protein ve D vitamini içeren besinlerin az miktarda tüketilmesi, yaşlanmayla birlikte azalan iştah, dengesiz beslenme, yeterli miktarda sebze ve meyve tüketmemek kemik erimesini tetikler.
• Büyüme hormonu, testosteron ve östrojen gibi birtakım hormon seviyelerinin yaşlanmayla birlikte azalması, artan insülin direnci ve azalan tiroid fonksiyonları
• Duygudurum bozuklukları, kalp, karaciğer, böbrek, solunum yolu yetmezliği, diyabet, obezite gibi birtakım rahatsızlıklar
• Stres
• Sigara ve alkol kullanmak.
• Düşük bir ağırlıkla doğmak
• Yaşlanmayla birlikte gelişen kronik sağlık problemleri
• Genetik faktörler

Kas erimesi belirtileri

• Zayıflık
• Güçsüzlük
• Denge zayıflığı
• Merdiven çıkarken zorlanma
• Dayanıklılık kaybı
• Kas büyüklüğünde azalma
• Fiziksel aktivitelere katılımda azalma ve zorlanma

Belirtiler, kişinin ne kadar kas kütlesi kaybettiğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kas kütlesindeki düşüşler, çoğu insan tarafından ciddiye alınmasa da bu durum, ilerleyen süreçte kişinin yürürken bile düşmesine yani dengesine kaybetmesine yol açabilir. Kişi, yürüme gibi fiziksel bir aktiviteyi yerine getirmekte bile zorlanabilir. Bu yüzden yukarıdaki belirtilerden biri ya da birkaçı ile karşılaştığınızda acilen bir uzmana görünmeniz gerekir.

Kas erimesi teşhisi

Teşhis için öncelikle şikayetleriniz dinlenir. Yürüme hızı testi, iskelet kütlesinin ölçümünde kullanılan DXA, teşhis amacıyla yararlanılan testler arasında yer alır. DXA testinde kaslarınıza kemik yoğunluğunuzu ve osteoporozu test edebilmek amacıyla düşük enerjili X ışınları gönderilir. Yürüme hızı testi ile birlikte değerlendirildiğinde DXA, kas erimesi teşhisini kolaylaştırabilir.

Sarkopeni taramasında kas kütlesinin, kas gücünün ve fiziksel performansın değerlendirilmesi için BT, MR gibi birtakım görüntüleme tekniklerinden yararlanılabilir. Kas erimesinin teşhisinde en çok başvurulan yöntemler:

• Kas gücünün değerlendirilmesi: Kas gücünün değerlendirilmesinde daha çok el sıkma gücü testinden ve pik ekspiratuar akım ölçümünden faydalanılır.
• Fiziksel performansın değerlendirilmesi: Merdiven tırmanma gücü testi, altı dakika yürüme testi, sandalye otur-kalk testi ile fiziksel performansınız değerlendirebilir.

Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kas erimesi tedavisi

Kas erimesinin kesin bir tedavisi yoktur. Lakin birtakım yöntemler ile kas erimesini durdurmak mümkün olabilir. Kas erimesinin tedavisiyle amaçlanan fiziksel direncinizi ve kuvvetinizi arttırmaktır. Ancak kas erimesini önlemeye yönelik olarak onaylanmış herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Bununla birlikte günümüzde modern tıp dünyasında yağsız kas kütlesini arttırmaya yönelik olan hormon tedavisi üzerine yapılan araştırmalar devam etmektedir. Testosteron ve büyüme hormonlarını içeren bu hormon tedavisinin ne zaman kas erimesi tedavisinde kullanılmaya başlanacağı ise henüz bilinmemektedir.

Hala tartışılmaya devam eden bir diğer tedavi yöntemi ise ürokortindir. Hipofiz bezindeki ACTH hormon salgınımı arttıran ürokortin ile kas kaybının önlenebileceği düşünülmektedir. Ancak bu yöntem, doktorlar ve araştırmacılar tarafından henüz önerilmemektedir. Kas erimesinin tedavisinde yararlanılan mevcut yöntemleri ise aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

Egzersiz ile kas kaybın önlenmesi

Sarkopeninin tedavisinde en etkili yöntem egzersiz yani fiziksel aktivitedir. Kas gücünü ve dayanıklılığı geliştirmeye yönelik olan direnç eğitimi ile kas erimesinin ilerlemesi önlenebilir. Direnç bantları ve ağırlıkları ile hormon seviyeleri de dengelenebilir. Aynı şekilde ‘spesifik egzersiz formu’ olarak tanımlanan direnç eğitimi, insanlarda proteinin daha kolay bir şekilde enerjiye çevrilmesini sağlayabilir.

Kramp (kas spazmı) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

İki hafta gibi kısa bir süre içerisinde fizyoterapistinizden öğrenebileceğiniz spesifik egzersiz formu ile kas erimenizi ciddi ölçüde tedavi edebilirsiniz. Bununla birlikte fitness, aerobik, yürüme gibi fiziksel egzersizlerden de kas erimesinin tedavisinde yararlanabilirsiniz.

Kas erimesini önleyen egzersizler

Özellikle yaşlıların haftada en az 2 kez kas güçlendirici aktivitelere katılmaları son derece önemlidir. Bu aktiviteler esnasında bacak, kol, göğüs, omuz, karın ve sırt dahil tüm kas gruplarının kullanılması, kas erimesi gelişimini önemli ölçüde engeller.

Kuvvet eğitimi için yaşlıların mutlaka bir egzersiz antrenörü ile çalışması gerekir. Ancak direnç eğitimini almak isteyen tüm yaşlıların öncelikle doktorlarına görünmeleri ve herhangi bir sağlık sorunları bulunmadığına dair doktorlarından onay almaları gerekir.

Direnç eğitimi

Halter ve direnç bantları ile kas liflerinde gerginlik sağlanabilir. Yeni proteinler oluşturulabileceği gibi mevcut kaslar da güçlendirilebilir. 12 haftalık bir direnç eğitimi ile kasların gücü arttırılabilir.

Fitness eğitimi

Aerobik ve dayanıklılık eğitimi ile sarkopeni kontrol altında tutulabilir. Direnç eğitimine eşlik eden aerobik ile özellikle kadınlarda sarkopeni önler ve tersine de çevrilebilir.

Sodyum nedir, neye yarar? Hangi besinlerde bulunur, fayda ve zararları

Kas kaybına karşı yürüme

60 yaş üstü hastalarda kas erimesini önleyen yürüme aktivitesi, sarkopeni tedavisinde başvurulan bir diğer yöntemdir. Altı ay boyunca günde 30 dakikalık bir yürüyüş ile düşük kat kütlesi arttırılabilir ve mevcut kaslar güçlendirilebilir.

Beslenmenin kas kaybına etkisi

Uygun bir beslenme ve diyet ile kas erimesi durdurulabilir. Bu noktada hastanın protein açısından zengin balık, mercimek, fındık, kinoa gibi besinleri tüketmesi gerekir. Ancak hastanın aşırı yağ, kolesterol, sodyum içeren besin tüketiminden kaçınması gerekir. Sağlıklı protein kaynaklarının tüketimi bu noktada önemlidir.

Yaşlılıkta kas erimesi ve tedavisi

Yaşlılarda kas erimesinin en önemli nedeni kasların büyümesi için gerekli olan protein üretiminin durması ve bunun sonucunda kas hücrelerinin küçülmesidir. Kas erimesi rahatsızlığı bulunan yaşlılarda yürürken düşme, kırılganlık ve denge kaybına sıklıkla rastlanabilir. Kas erimesi teşhisi konulan yaşlı hastalarda tedavide genelde D vitamini ve protein takviyelerinden yararlanılır. Bununla birlikte iskelet kasını güçlendirmek amacıyla doktorunuz, size ACE inhibitörleri uygulamayı uygun görebilir.

Çocuklarda kas erimesi ve tedavisi

Kas erimesi, daha çok yaşlılarda ve yetişkin bireylerde görülse de çocuklarda da bu rahatsızlığa rastlanabilir. Kas erimesinin yaygın türlerinden biri olan Duchenne Müsküler Distrofi, erkek çocuklarında görülen genetik bir rahatsızlıktır. 3-6 yaş arasındaki erkeklerde gözlemlenen bu rahatsızlık, ilk olarak pelvis ve bacaklarda başlasa da zaman içerisinde omuzlara kadar yayılır. Çocuklar, 10 yaşına vardıklarında tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kalacak kadar fiziksel performanslarını yitirebilirler.

Duchenne kas erimesi nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Hem erkeklerde hem kızlarda görülebilen Humeral Distrofi ise yüz kaslarında başlar ve ardından omuzlarda ve pelvislerde de görülür. Çocuklarda sakatlanmaya hatta ölüme bile neden olabilen kas erimesinin tedavisinde erken teşhis son derece önemlidir. Tedavisinde kesin bir yöntem olmamakla birlikte daha çok ortopedik tedavi, su tedavisi ve fizik tedavi gibi alternatiflerden yararlanılır. Tedavi ile çocukların hareket kabiliyetini arttırmak ve kaslarını güçlendirmek hedeflenir.

Kas erimesine ne iyi gelir?

Aşağıdaki yöntemleri deneyerek, kas erimesi ile savaşabileceğiniz gibi kaslarınızı güçlendirerek, kas erimesinden korunabilirsiniz.

Epsom tuzu banyosu

Magnezyum sülfat olarak da bilinen epsom tuzu, magnezyum kükürt ve oksijenden oluşan ve sofra tuzundan tamamen farklı bir bileşiktir. Banyo tuzu olarak kullanılır. Epsom tuzu banyosu, kaslarınızı güçlendirir, gevşetir ve genel bir rahatlama sağlar. Banyoyu hazırlamak için standart bir küveti ılık suyla doldurun, yaklaşık 2 bardak epsom tuzunu ekleyin ve erimesini bekleyin. Daha sonra o su içinde 15 dakika kadar yatın.

Medikal masaj

Hindistan cevizi, zeytin ve hardal yağı ile vücuda yapılan masaj, kasları gevşeterek, kan akışını hızlandırır. Dolaşımın hızlanmasıyla protein, demir ve magnezyum gibi kasları besleyen vitamin ve mineraller, kaslara daha kolay ulaşır ve kasları güçlendirir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?

Bol su

Dehidrasyon yani vücudun su kaybetmesi, kişide kasları zayıf düşüren bir etkendir. Gün içerisinde en az 2 litre su tüketimi ile kas gerginliği önlenebileceği gibi kaslar da güçlendirilebilir.

Akupresür

Akupresür, yöntem itibariyle akupunktura benzeyen bir yöntemdir. Akupunktur bölgelerine basınç uygulanır ve o bölgedeki ağrıların azaltılması hedeflenir. Akupresür asıl olarak ağrıların giderilmesinde kullanılsa da kan dolaşımını hızlandırıp kasların güçlenmesine de yardımcı olmaktadır.

D vitamini içeren besinler

Kas zayıflığını ve erimesini önlemede D vitamini takviyelerinden yararlanılabilir. Bunun dışında sabahları yapılacak 10 dakikalık bir güneşlenme ile de kaslar güçlendirilebilir. D vitamini açısından zengin olan somon, balık, süt, portakal suyu ve ıspanak faydalıdır.

Kas erimesi öldürür mü? Hastalar ne kadar yaşar?

Kas erimesinin ilerlediği, erken teşhis ve tedavi edilmediği durumlarda hastalık, ölümcül sonuçlar doğurabilir. Hastalığın teşhis ve tedavisinde geç kalındığında fizik tedavi, egzersiz, doğru beslenme gibi tedavi yöntemleri ile hastaların yaşam süresini en az birkaç yıl uzatabilmek mümkündür.

Medikal masaj nasıl yapılır, faydaları nelerdir? Kimler yaptırmalı?

Kas erimesi olan kişiler nasıl beslenmeli?

D vitamini, magnezyum ve kalsiyum açısından zengin bir diyet, kas erimesinin tedavisinde etkili olabilir.

• Protein: Kas dokusunun güçlenmesini sağlayarak, kas gelişimini arttırır. Yağsız et, balık, yumurta ve soya ürünleri tüketimi ile kas büyümesi sağlanabilir.
• D vitamini: D vitamini eksikliği önemli bir kas erimesi nedeni olduğundan D vitamini takviyeleri bu sürecin durdurulmasına yardımcı olabilir.
• Omega 3: Direnç eğitimi eşliğinde günlük 2 gramlık balık yağı takviyesi, özellikle yaşlılarda kas erimesinin tedavisinde etkilidir. Bu durumun Omega 3 yağ asitlerinin anti-enflamatuar özellik göstermesine bağlı olduğu düşünülmektedir.
• Akdeniz tipi diyet: Balık, zeytinyağlı gıdalar ve koyu yeşil yapraklı sebzeleri içeren Akdeniz tipi diyet, sarkopeni tedavisinden olumlu sonuçlar elde edilmesini sağlayabilir.
• Keratin: Egzersizle birlikte keratin alınımının kas büyümesine yardımcı olduğuna dair pek çok bilimsel çalışma mevcuttur. Lakin tek başına keratin alınımı yeterli değildir.

Omega 3 nedir, ne işe yarar? Faydaları nelerdir, hangi gıdalarda bulunur?

Kas erimesi hastalarına öneriler

• Stresin kas erimesi sürecini hızlandırdığını unutmayın ve mümkün olduğunca moralinizi yüksek tutmaya çalışın.
• Sık sık muz, bal, yoğurt gibi kasları güçlendiren besinler tüketmeye özen gösterin.
• Egzersizin gücüne inanın ve fizyoterapistinizin önerdiği egzersizleri her gün düzenli olarak yapın.
• Sigara ve alkol kullanmayın.
• Kafein tüketimini mümkün olduğunca sınırlandırın.
• Uykunuzu düzene sokun.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör