Karpuz, yaz mevsiminin en lezzetli ve faydalı meyvelerinden biridir. Kalorisi düşük, C ve A vitamini açısından zengindir. Yaklaşık %90’ı sudur ve bu sayede vücudun su ihtiyacını karşılarken içerdiği potasyum, magnezyum antioksidanlarla sindirim, kalp ve göz sağlığını korur. Ayrıca spor sonrası oluşan kas ağrılarının azalmasına yardımcı olabilir. Düşük kalorisi ve bol su içeriği ile kilo vermeye ve sağlıklı kilonun korunmasına yardımcı olabilir. Karpuz neredeyse hiç protein veya yağ içermez ve düşük kalorilidir. Bu yazımızda karpuzun faydaları ve son zamanlarda popüler olmuş karpuz diyeti hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
İçindekiler
100 gram karpuz aşağıdaki besinleri içerir:
Ayrıca C vitamini, A vitamini, B1, B5 ve B6 vitaminleri, potasyum ve magnezyum içerir. Beta-karoten ve likopen de dahil olmak üzere karotenoidler açısından zengindir ve önemli bir amino asit olan L-sitrülin ve antienflamatuar etkileri olan antioksidan Kukurbitasin E içerir. (1)
KaloriMetre: Kalori nasıl hesaplanır? Besinlerin kalori cetveli nedir?
1 normal dilim karpuz yaklaşık 260 gramdır ve 79 kalori içerir.
Karpuz içerdiği bolca su ve potasyum ile harika bir yaz meyvesidir. Kolesterolü ve kan basıncını düşürerek kalp sağlığını korur. Vücutta iltihaplanmayı azaltır. Spor sonrası kas ağrılarını hafifletebilir. İdrar söktürücü olduğu için böbrek sorunları olan kişiler için faydalı olabilir.
Yeterli miktarda sıvı tüketmek dolaşım, cilt sağlığı ve sindirim için gereklidir. Ayrıca vücut ısısının, organ ve eklem fonksiyonlarının ve metabolizmanın düzenlenmesine yardımcı olur. Vücutta çok az bir su kaybı bile ruh halinin bozulmasına, dikkat eksikliğine, baş ağrılarına ve yorgunluğa neden olabilir. Tıpkı su içmek gibi yüksek su içeriğine sahip yiyecekler de vücudun su ihtiyacını karşılamak için iyi bir yoldur. Karpuzun %92’si sudur ve ayrıca potasyum gibi elektrolitler de içerir. Sıcak yaz ayları için harika bir meyvedir. (2)
Araştırmalar, karpuzun içerdiği likopenin kalp hastalığı riskini arttıran kolesterolü ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ayrıca likopen arter duvarlarının sertliğini ve kalınlığını da azaltabilir. Karpuz ayrıca vücuttaki nitrik oksit seviyelerini artırabilen bir amino asit olan sitrülin açısından zengindir. Nitrik oksit, kan damarlarının genişlemesine yardımcı olarak kan basıncını düşürür. (3)
Enflamasyon, birçok kronik hastalığın temel nedenidir. Karpuzun içerdiği likopen ve C vitamini anti-inflamatuar özellikte antioksidanlardır. İltihaplanmayı ve oksidatif hücre hasarını azaltmaya yardımcı olabilirler. (4)
Karpuzun içerdiği bir amino asit olan sitrülin özellikle spor sonrası oluşan kas ağrısını azaltabilir. Ayrıca karpuz suyu sitrülin emilimini arttırır. Yani karpuz yemek kas ağrıları için tek başına sitrülinden daha etkilidir. (5)
Karpuzdaki A ve C vitaminleri sağlıklı cildi destekler. C vitamini, cildin esnek ve saçların güçlü olmasını ağlayan bir protein olan kolajen üretimini arttırır. A vitamini ise cilt hücrelerinin oluşmasına ve onarılmasına yardımcı olur. Ayrıca karpuzun içerdiği likopen ve beta-karoten cildinizi güneş hasarına karşı koruyabilir.
Karpuz yüksek su içeriğine sahiptir. Su, sindirim sisteminin verimli bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca lif açısından çok zengin olmasa da içerdiği lif türü bağırsak fonksiyonunu destekler ve kalın bağırsakta faydalı bakterilerin büyümesini teşvik eder. Bunun dışında içerdiği prebiyotikler kolon kanserine karşı koruma sağlayabilir. Ayrıca;
Erektil disfonksiyon (iktidarsızlık), özellikle yaşlandıkça erkeklerde yaygın görülen bir durumdur. Karpuzdaki L-sitrülin penise kan akışını uyarabilir. L-sitrülin esansiyel olmayan bir amino asittir. Vücuda alındıktan sonra kan damarlarının genişlemesini sağlar. Sonuç olarak, kan basıncınız düşer ve kan akışı da iyileşir. Ancak L-sitrülinin etkinliğini ve genel güvenliğinin kanıtlanması için daha uzun vadeli araştırmaların yapılması gerekiyor.
Kan şekeri nedir? Nasıl ölçülür? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur?
Karpuz çekirdeği besleyici ve düşük kalorilidir. Magnezyum, folat, demir, potasyum ve çinko açısından zengindir, bu sayede bağışıklığı destekler, kalp ve kemik sağlığını koruyabilir. Hem tekli hem de çoklu doymamış yağ asitleri ve B vitamini kompleksi içerir.
Karpuz kilo vermeye çalışanlar için ideal bir meyvedir. Ağırlığının yüzde 90’ından fazlası sudur. Düşük kalorilidir. Ayrıca yağ yakmayı hızlandıran bir amino asit olan arginin içerir. Karpuz yediğinizde hem vücudunuzun su ihtiyacını karşılar hem de tokluk hissedersiniz. Karpuz diyeti kilo vermeyi ve vücuttaki toksinleri temizlemeyi amaçlayan bir detoks diyetidir. Birkaç farklı şekilde uygulanabilir:
Detoks nedir, nasıl yapılır? Detoxun faydaları ve zararları nelerdir?
En katı ancak en popüler yöntemde 3 gün boyunca sadece karpuz tüketilir. Günde 1 büyük karpuz tüketilebilir. Bu 3 günlük yoksunluk ve detoks sonrası normal beslenmeye hemen ya da aşama aşama geri dönülür. Hızlı kilo vermeyi destekleyen bu tip kısa süreli diyetler insana çekici gelebilir ancak sağlıklı bir beslenme şekli takip edilmezse verilen kilolar hızla geri alınır. Ayrıca protein gibi temel bazı besinler alınamadığı için çocuklara, hamile kadınlara veya özel bir diyet gerektiren (diyabet gibi) bir sağlık sorunu olan veya bağışıklık işlevi zayıf olan kişilere önerilmez. Bir diğer karpuz diyeti yönteminde, karpuz sağlıklı bir beslenme programının içine dahil edilir. 5 günlük bir diyettir.
Kahvaltı: 1 ince dilim tam buğday ekmeği, 1 dilim karpuz, 1 fincan şekersiz siyah veya yeşil çay (ya da kahve)
Öğle yemeği: 100 gram haşlanmış yağsız tavuk göğsü, 1 su bardağı karpuz
Akşam yemeği: 60 gram süzme peynir, 1 su bardağı karpuz
Kahvaltı: 1 dilim karpuz, 1 ince dilim tam tahıllı ekmek, 1 fincan şekersiz kahve veya çay (yeşil çay ya da meyve çayı da olabilir)
Öğle yemeği: 100 gram ızgara yağsız kırmızı et, 1 dilim karpuz
Akşam yemeği: 100 gram ızgara balık, 1 dilim tam tahıllı ekmek, 2 dilim karpuz
Kahvaltı: 1 dilim karpuz, 1 dilim tam tahıllı ekmek, 1 su bardağı yağsız süt
Öğle yemeği: 1 kâse mercimek çorbası, 3 dilim karpuz
Akşam yemeği: Yeşil salata, 2 dilim karpuz
Hurmanın faydaları nelerdir? Hurma diyeti ve sağlıklı tarifler
Kahvaltı: 2 dilim karpuz, 1 fincan şekersiz kahve veya çay (yeşil çay ya da meyve çayı da olabilir), 1 yumurta
Öğle yemeği: 1 kâse tavuk çorbası, 1 dilim tam tahıllı ekmek, 2 dilim karpuz
Akşam yemeği: 3 orta boy haşlanmış patates, 2 dilim karpuz
Kahvaltı: 3 dilim karpuz, 1 fincan şekersiz kahve veya çay (yeşil çay ya da meyve çayı da olabilir), 1 muz
Öğle yemeği: 150 gram haşlanmış yağsız et, İstediğiniz kadar karpuz
Akşam yemeği: 60 gram süzme peynir, 1 dilim tam tahıllı ekmek
Karpuz yüksek oranda potasyum içerir. Ciddi hiperkalemisi (kandaki potasyum miktarının fazla olması) olan kişiler, potasyum alımlarını sınırlı tutmak zorunda oldukları için günde bir fincandan fazla karpuz tüketmemelidirler. Fazlası düzensiz kalp atışlarına ve diğer kardiyovasküler problemlere neden olabilir.
Çok fazla karpuz yemek şişkinlik, gaz, ishal gibi sindirim sorunlarına neden olabilir. Ayrıca içerdiği şeker türü olan fruktoz büyük miktarlarda tüketildiğinde şişkinliğe veya rahatsızlığa neden olabilir. Ayrıca glisemik indeksi yüksek olduğu için kan şekerinizi yükseltebilir.
Kararında tüketildiğinde karpuz çoğu insan için ciddi bir sağlık riski oluşturmaz, ancak alerjisi olanlar ya da içerdiği şekerden dolayı diyabet hastaları dikkatli tüketmelidir.
Diyabet hastalarında kan şekeri seviyesinin ve tüketilen besinlerin glisemik indeksinin takibi son derece önemlidir.
Glisemik indeks (GI), besindeki şekerin kan dolaşımına ne kadar hızlı girdiğini gösteren bir referans değerdir. Her bir gıda maddesine 1 ile 100 arasında bir değer verilir. Düşük veya orta GI’li yiyeceklerin kan şekeri seviyesini yükseltme olasılığı daha düşük olarak kabul edilir. 70 üzeri GI olan besinler diyabet hastalarına önerilmez. Karpuzun GI’i 72 dir, yani yüksek bir orandır.
Ancak bir de bir yiyeceğin kan şekeri seviyelerini nasıl etkileyebileceğine dair daha gerçek bir veri sağladığı düşünülen glisemik yük (GY) vardır. Glisemik yük bir yiyeceğin glisemik indeksi ile gerçek karbonhidrat içeriğinin birleşimidir. Diyabetini karbonhidrat sayımı ile yöneten kişiler genellikle bu yaklaşımı kullanır. 10’un altındaki GY düşük kabul edilir. 100 gramlık karpuzun GY’si 2’dir, yani oldukça düşüktür. Glisemik indeksi yüksek olsa da glisemik yükü düşük olduğu için diyabet hastaları dengeli bir öğünün parçası olarak karpuzu ölçülü olarak tüketebilirler.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Dehydration2- L‐Citrulline3- Lycopene4- Effects of Watermelon Supplementation on Aortic Blood PressureYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?