Karaciğer yağlanması ve beslenme! Koruyucu ve zararlı besinler

Yazan Diyetisyen Deniz Zünbülcan

2 Nisan 2016 | 12 Mart 2023 | Kategori: Beslenme ve Diyet, Karaciğer Hastalıkları, Üye Yazıları Print

336 Paylaşım

Karaciğer yağlanması, günümüzde hızla yaygınlaşan önemli bir sağlık sorunudur. Vücudumuzdaki en büyük ve en etkili organı olan karaciğer, sağlığımız için oldukça önemlidir. Bu nedenle karaciğer sağlığına dikkat etmek genel sağlık için hayata değere sahiptir. Karaciğer yağlanması, günümüz toplumlarında görülme oranı en yüksek olan karaciğer hastalığı türüdür. Yapılan çalışmalarda yetişkinlerin %25’inde karaciğer yağlanması olduğu saptanmıştır. Normal bir karaciğer hücresinin en fazla %10’u yağdan oluşmaktadır. Karaciğer yağlanmasında ise bu oran %10’unun üzerine çıkar ve aşırı miktarda yağ birikmesi gözlenir. Biriken bu yağlar çoğunlukla trigliseritlerdir ve karaciğer yağlanması sonucunda karaciğerde yapısal ve fonksiyonel değişikliklere neden olurlar.

İçindekiler

Karaciğer yağlanması neden olur?

Karaciğer yağlanması alkol kullanımına bağlı olduğu gibi alkol kullanmayan bireylerde de görülebilir. Alkol kullanan bireylerde oluşan karaciğer yağlanması iltihabı alkolik hepatit olarak adlandırılmaktadır. Alkol kullanmayan bireylerde de görülebilen karaciğer yağlanması ise non-alkolik yağlı hepatit (NASH) olarak bilinmektedir. Başlıca nedeni alkol kullanımı iken karaciğer yağlanmasına neden olan diğer nedenler ise; obezite, yüksek miktarda A vitamini kullanımı, hızlı kilo kaybı, gebelik, kullanılan bazı ilaçlar, metabolizma bozukluğuna bağlı hastalıklardır.

Karaciğeri yıkamak mümkün mü? İşte bitkilerle yapılan tek bilimsel detoks

Karaciğer yağlanması nasıl anlaşılır?

Karaciğer yağlanması kan tahlilleri veya ultrason ile teşhis edilmektedir. Kan tahlillerinde karaciğer enzimleri (SGOT, SGPT..) yüksekliği ve ultrasonda karaciğerin büyümüş olduğunun görülmesi ile tanı koyulur. Diğer yöntem ise karaciğer biyopsisidir.
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının tedavi edilmesi alkole bağlı olan karaciğer yağlanmasının tedavi edilmesinden daha kolaydır. Dikkatli beslenmeyle hastalığın ilerlemesi önlenebilir ve tedavi edilebilir. Bu noktada beslenme düzeni oldukça önemlidir.

Karaciğer yağlanması neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Karaciğer yağlanması beslenme önerileri

Alkolden uzak durun

Karaciğere en çok zarar veren etmen alkoldür. Alkol tüketimiyle beraber vücutta toksinler birikir ve bu toksinler karaciğer hücrelerine zarar verir. Zarar gören karaciğer hücreleri geri dönüşü olmayan hastalıklara neden olabilir. Karaciğerin sağlığı için öncelikle alkol tüketiminden uzak durulması veya en aza indirilmesi önemli bir yer tutar.

Hayvansal yağ tüketmeyin

Sakatat etleri, yağlı etler, kıyma, tavuk derisi gibi gıdaların hayvansal yağ içerikleri yüksektir. Hayvansal yağ içeriği ve kolesterol içeriği yüksek besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Şarküteri ürünleri sosis, salam, sucuk tüketiminden uzak durulmalıdır.

NASH: Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığının belirtileri, tanısı ve tedavisi

Enginar en faydalı sebze

Sebze ve meyvelerin lif oranı yüksektir. Bu nedenle günlük taze meyve ve sebze tüketimi arttırılmalıdır. Enginarın karaciğerden toksik maddelerin atımına yardımcı olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Bu nedenle enginar tüketimininin arttırılması karaciğer sağlığı için önemli olacaktır.

Enginar nedir? Enginarın sağlığa faydaları nelerdir?

Şekerden uzak durun, bal tüketin

Karbonhidrat ve şeker oranı aşırı yüksek olan beslenme programından uzak durulmalıdır. Bal içeriğindeki cholin maddesi ile karaciğer dokusunu güçlendirici etki gösterir. Bu nedenle belirli oranlarda beslenme programında baldan faydalanılması önemlidir.

Bol antioksidan alın

Beslenme programında antioksidan içeren besinlerin arttırılması tedaviye katkı sağlayacaktır. Bu noktada sofraların renklendirilmesi, meyve ve sebzelerin tüketiminin arttırılması oldukça önemlidir.

Paketli, hazır gıdalardan uzak durun

Paketli ve hazır gıdaların katkı maddeleri, koruyucu madde içerikleri yüksektir. Bu maddeler karaciğere yük oluşturarak sağlığının etkilernmesine neden olacaktır. Bu nedenle doğal ürünler tercih edilmeli ve paketli hazır gıdalardan uzak durulmalıdır.

Düzenli egzersiz yapın

Fiziksel aktiviteye dikkat edilmesi de oldukça önemlidir. Fiziksel aktiviteyi sağlıklı beslenme programınızla kombinleyerek yaşam şekliniz haline getirmelisiniz.

Karaciğer yağlanmasında beslenme ile ilgili sık sorulan sorular

Kısa Bilgiler

Karaciğer yağlanması olan kişi kahvaltıda ne yemeli?

Karaciğer yağlanmanız varsa doymuş ve trans yağlar, basit karbonhidratlar ve ilave şekerler açısından düşük bir kahvaltı tercih edin. Yulaf ezmesi, sade ve az yağlı yoğurt, yumurta, tam buğday ekmeği, avokado, peynirli kepekli tost ya da taze meyve ve sebzelerle yaptığınız bir smoothie sağlıklı kahvaltı seçeneklerindendir.

Ceviz karaciğer yağlanması yapar mı?

Ceviz karaciğer yağlanması yapmaz. Aksine sağlıklı bir yağ, lif ve protein kaynağıdır. Hatta bazı çalışmalar cevizin, karaciğerde aşırı yağ biriktiği bir durum olan alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) olan kişilerde karaciğer yağını azaltmaya yardımcı olabileceğini bile öne sürmektedir. Ancak yağlı bir besindir ve çok fazla tüketilmesi kilo alımına, kilo almak da karaciğer yağlanmasına neden olabilir.

Karaciğer yağlanması olan kişi ne yememeli?

Karaciğer yağlanmasında doymuş ve trans yağlar, ilave şekerler ve basit karbonhidratlar açısından yüksek gıdalardan kaçınmak veya sınırlı tüketmek gerekir. Kızartmalar, gazoz, kola, şekerli çay gibi şekerli içecekler, sucuk, sosis gibi işlenmiş ve yağlı etler, alkol, beyaz ekmek, hamur işleri gibi rafine karbonhidratlar karaciğer yağlanmasında uzak durulması gereken besinlerdir.

Yoğurt karaciğere iyi gelir mi?

Evet, yoğurt karaciğer sağlığını destekleyen bir besindir. Araştırmalar yoğurdun özellikle karaciğer yağlanması riskini azalttığını göstermektedir. Ancak ilave şeker veya tatlandırıcı içermeyen sade, az yağlı veya yağsız çeşitleri tercih etmek gerekir.

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle

Paylaş

336 Paylaşım