Kanser tedavisinde Küba aşısı gerçekten etkili mi? Cimavax efsanesi

Yazan Hatice Pala Kaya

15 Mayıs 2019 | 17 Ocak 2020 | Kategori: Kanser, Onkoloji, Sağlık Gündemi Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

2K Paylaşım

Kanser tedavisinde oldukça popüler bir yere sahip olan Küba aşısı ile tedavi konusu güncelliğini koruyor. Hastalar bu aşının kendileri için uygunluğu konusunda doktorlarına çok sık sorular soruyorlar. Küba’ya sağlık turizmi pek çok firma için ciddi bir gelir kapısı olmuş durumda. Bu konuda inanılmaz bir bilgi kirliliği olduğuna dikkat çeken Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Benekli, Küba aşısı nedir? Kimler kullanabilir? Faydalı mıdır? Nasıl ulaşılabilir? gibi sık sorulan sorular hakkında Medikal Akademi Ankara Temsilcisi Hatice Pala Kaya’ya kapsamlı bilgiler verdi.

Küba kanser aşısı nedir?

Prof. Dr. Mustafa Benekli: Küba’da üretilen 2 farklı tip akciğer kanseri aşısı vardır. Cimavax ve Racotumomab (ticari ismi Vaxira). Bu aşılar akciğer kanseri hücreleri üzerinde bulunan yapılara karşı geliştirilmiş olup, bu hücreleri tanıyarak öldürme prensibi üzerine kurgulanmıştır. Bu aşılardan Racotumomab, ülkemizde 2014 yılından beri Kayseri merkezli yerli bir firma tarafından ithal edilerek hasta bazında kullanılabilmektedir. Yeni getirilmeye başlandı olarak reklam edilmesine rağmen gerçek böyle değildir.

Kübalı uzmanlar, 40’ı kanser, yüze yakın ilacı Türkiye’de üretmek istiyor

Ülkemizde yüzlerce hastaya uygulanmıştır. Yani ülkemizin her ilinde yerleşik bir tıbbi onkoloji uzmanı tarafından reçete edilebilir ve firma tarafından ithal edilmek suretiyle uygun hastalara kullanılabilir. Küba’ya veya İstanbul’a gitmeye gerek yoktur.

Küba kanser aşısı kimlere uygulanabilir?

Prof. Dr. Mustafa Benekli: Küba aşısı sadece akciğer kanseri tedavisinde ve hastaların sadece belirli bir kısmında kullanılabilir. Akciğer kanseri dışındaki hastalarda yapılmış çalışması ve faydasını gösterir bir bilgi yoktur. Akciğer kanserinin küçük hücreli olmayan cinsinde, ileri evre olup kemoterapi almış ve kemoterapi ile hastalık kontrol altına alınabilen hastalarda idame tedavisi amacıyla kullanılır. İdame tedavisi adından anlaşılacağı gibi amaç hastalığı kontrol altında tutmaya devam etmektir.

Bu hastalar tüm akciğer kanserli hastaların yaklaşık %10’luk bir kısmına karşılık gelmektedir. Yani akciğer kanserli tüm hastalarda kullanılamaz. Aşının kullanımına bu grup hastalarda yapılmış 2 adet çalışmaya dayanarak Küba ve bazı Güney Amerika ülkelerinde izin verilmiştir. Ülkemizde de Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında geri ödemesi yoktur, ancak Sağlık Bakanlığı kullanımına karşı çıkmamaktadır.

Akciğer kanseri tedavisi: Ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi

Küba kanser aşısı nasıl uygulanır?

Prof. Dr. Mustafa Benekli: Racotumomab aşısı (Vaxira) ilk aşamada 2 haftada bir 5 doz olarak cilt altına yapılır. Bu 5 doz sonrası aylık aşılama yöntemine geçilerek ayda bir 10 doz daha verilir. Hastalıkta ilerleme görülmeyen hastalarda aşılara hastalık ilerleyene kadar devam edilebilir. Cimavax aşısı yapılış şekli benzerdir. Öncesinde düşük doz kemoterapi verilmektedir.

Küba kanser aşısı gerçekten faydalı mı?

Prof. Dr. Mustafa Benekli: Bu aşılarla ilgili yapılmış 2 adet karşılaştırmalı çalışma bulunmaktadır. Racotumomab çalışmasında aşı yapılan hastaların ortanca yaşam süresi 2 ay kadar uzamaktadır (aşı ile 8.2 aya karşılık aşısız 6.8 ay). Aşının etkin olabileceğini gösteren veri ise 2 yıllık yaşam oranlarıdır. Aşılanan hastaların %18.4’ü, aşı yapılmayan hastaların %6.7’si 2 yıl yaşamaktadır. Uzun dönem yaşam süresindeki bu fark nedeniyle (%11.7) bu aşılara Küba ve Güney Amerika ülkelerinde kullanım izni verilmiştir (Şekil A).

Cimavax çalışmasında da benzer şekilde aşı yapılan hastaların ortanca yaşam süresi 3 ay kadar uzamaktadır (aşı ile 12.4 aya karşılık aşısız 9.4 ay). Bu çalışmada 5 yıllık yaşam oranlarına bakılmış ve 5 yılda aşılanan hastaların %16.6’sının, aşı yapılmayan hastaların %6.2’sinin 5 yıl yaşadığı gösterilmiştir. Uzun dönem yaşam süresindeki bu fark nedeniyle (%10.4) bu aşılara Küba ve Güney Amerika ülkelerinde kullanım izni verilmiştir (Şekil B).

Küba kanser aşısının fiyatı nedir?

Prof. Dr. Mustafa Benekli: Bu aşılardan Vaxira ticari olarak ülkemizde bulunmaktadır. Bir dozu 2700 dolardır. Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında geri ödemesi yoktur. Bir tıbbi onkoloji uzmanı tarafından uygun bulunup reçete edilmesi durumunda ithalatçı firma tarafından temin edilerek kullanılabilmektedir. Aşının fayda edebilmesi için en az 5 doz kullanılması gerekmektedir. Klinik çalışmalardan görüldüğü gibi uzun dönem yaşam şansını %10 civarında artırmaktadır. Bu önemsiz bir oran değildir.

Kanserde doğru sanılan yanlış bilgiler teşhisi geciktiriyor!

Küba aşısı Dünya’da yaygın olarak kullanılıyor mu?

Prof. Dr. Mustafa Benekli: Küba aşısı sadece Küba ve bazı Güney Amerika ülkelerinde ruhsatlı olarak kullanılmaktadır. Bu aşılar hakkında yapılan yeni bir klinik çalışma da mevcut değildir. Yapılan tek çalışma benim onkoloji eğitimimi aldığım ve 5 yıl çalıştığım ABD’de Roswell Park Cancer Enstitüsü’nde immünoterapi ile Cimavax kombine çalışmasıdır. Bu çalışmada aşının immünoterapi ilaçları Nivolumab veya Pembrolizumab ile kombine tedavisinde etkinliği araştırılmaktadır.

Yani aşı tek başına kullanılmamaktadır. Aşının klinik çalışmasının yapılabilmesi için ABD’de yetkili kurumlardan izin alınmıştır, ancak çalışma dışında kullanılması için onayı yoktur. O nedenle basında çıkan “ABD’de onaylandı” şeklinde haberler yanıltıcıdır.

Küba’da üretilen Racotumomab akciğer kanseri aşısı Türkiye’de uygun hastalarda bir tıbbi onkoloji uzmanının reçetesi ile ücreti mukabilinde kullanılabilmektedir. SGK geri ödemesi yoktur. Ancak verilen rakamlardan da görüldüğü üzere sanal ortamda ve sosyal medyada reklamı yapıldığı gibi mucize bir tedavi değildir.

Akciğer kanseri tanı ve tedavi planlarında neler değişti?

Akciğer kanserinin küçük hücreli olmayan türünde, kemoterapiden fayda görmüş ancak cerrahiye uygun olmayan ileri evre hastalarda tedavinin idamesi için faydalı olabilmektedir. Bilimsel çalışmalarda bu hastaların 2 yıllık yaşam oranını %10 oranında artırdığı gösterilmiştir. Bu nedenle hastaların onkoloji uzmanının önerileri dışında, seyahat firmaları aracılığı ile tıbbi tedavileri bırakıp Küba’da bu aşının peşine düşmeleri son derece sakıncalıdır. Öncelikle bir tıbbi onkoloji uzmanı tarafından görüş alınması doğru karar için çok önemlidir.