Kan grupları: Hangi kan grubu kime kan verip kimden alabilir?

15 Eylül 2018   |    5 Mart 2023    |   Kategori: Kan Hastalıkları, Sağlık Sözlüğü Print

Kan grubu, ebeveynlerden miras alınan genler tarafından belirlenir. A, B, AB, O olmak üzere dört ana kan grubu vardır, ancak her grup Rh pozitif veya Rh negatif olabildiğinden, toplamda sekiz farklı kan grubu sınıflandırılmıştır. Son derece eski olmasına rağmen, Karl Landsteiner tarafından 1901’de keşfedilene kadar tüm kan gruplarının aynı olduğu düşünüldüğünden kan nakli denemeleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bunun nedeni bağışıklık sisteminde bulunan antikorlardır. Antikorlar virüs ve bakterilere karşı korurlar, ama kanınızda olmayan antijenlere de saldırırlar. A grubundan birine B grubu kan verilirse pıhtılaşmalar oluşur ve bu durum kan akışını kesintiye uğratarak ölüme neden olur. Vericinin, alan kişiyle aynı kana sahip olması gerekmez ancak tipleri uyumlu olmalıdır.

Kan nedir? Nelerden oluşur?

Kan, plazma denilen sıvı içinde kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri ve trombositlerden oluşur. Kırmızı kan hücreleri dokulara oksijen verir, karbondioksiti temizler. Beyaz kan hücreleri enfeksiyonla savaşır. Trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Plazma, protein ve tuzlardan oluşan bir sıvıdır. Kan grubunuz kandaki antikorlar ve antijenler tarafından tanımlanır. Kanınız duruma göre, A antijenleri, B antijenleri veya A ve B antijenleri içerebilir

  • Antikorlar; plazmada bulunan vücudunuzun doğal savunma sistemi olan proteinlerdir. Herhangi bir yabancı maddeyi veya antijeni tanırlar, bağışıklık sisteminizi uyarırlar ve onları yok ederler.
  • Antijenler; bağışıklık sistemimizin tanıyabildiği kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan protein molekülleridir.

Protein nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve zararları

Kan grubu nedir?

Kan grubu terimi, aynı kromozom üzerinde birbirine bağlı olan bir dizi gen tarafından kontrol edilen, kırmızı kan hücresi antijenleri içeren tüm kan grubu sistemine karşılık gelir. Bütün insanlarda kanın yapısı ve görevleri aynıdır. Alyuvarlarda ve kan plazmasında bazı proteinlerin bulunup bulunmamasına göre farklılık gösterir. Bu farklılık kan gruplarını oluşturur. 33 farklı kan grubu sistemi vardır ancak iki tanesi yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bunlar AB0 ve Rhesus(Rh) sistemleridir. Bu iki grup bilinen sekiz temel kan grubunu oluşturur. Kan gruplarının keşfiyle kan nakli daha güvenli hale gelirken, miras olarak alınan ilk insan özelliklerinden biri olan kanın sağlığımız üzerindeki etkileriyle ilgili çeşitli ipuçlarına ulaşılmıştır. Kan grupları; avukatlar ve polis tarafından adli tıpta, antropologlar tarafından farklı popülasyonların çalışmalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak halen kan gruplarına dair gizemler varlığını sürdürmektedir.

kan grupları

Kan grupları belli sistemlere göre sınıflandırılır

AB0 sistemi

Kan ve organ naklinde en önemli kan grubu sistemidir. Kırmızı hücrelerin yüzeyindeki antijen tipi genetik olarak belirlenir. Alyuvarlarında; A antijeni varsa A kan grubu, B antijeni varsa B, A ve B antijenleri varsa AB kan grubu, hiç antijen yoksa 0 kan grubu oluşur. Kanın sıvı kısmı olan plazmada anti-A ve anti-B antikorları vardır. Bağışıklık sistemi, alyuvarlarda bulunmayan kan grubu antijenlerine karşı antikorlar oluşturur. Bu nedenle, A grubu kan anti-B antikorlarına ve B grubu anti-A antikorlarına sahiptir. 0 grubunun plazmasında anti-A ve anti-B vardır. AB grubunun plazmasında antikorları yoktur.

Rhesus (RH) sistemi

Rh sistemi yaklaşık 50 farklı kan grubu antijenine sahiptir. Kırmızı hücreler üzerinde 5 ana Rh antijeni vardır, en önemlisi RhD grubudur. D antijeni varsa A, B, AB veya 0 harfinden sonra pozitif (+), yoksa negatif (-) olarak belirtilir.
H-antijeni: AB0 kan grubu antijenlerinin öncülüdür, tüm alyuvarlarda mevcuttur. Kan gruplarının belirlenmesinde etkilidir.

Hemogram nedir? Tam kan sayımı testi değerleri ne olmalı?

Neden kan grupları farklıdır?

Kan gruplarını bulan Landsteiner, bir kan grubunun diğerinden farkını tam olarak bilmiyordu. Sonraki yıllarda, her kan grubundaki kırmızı hücrelerin yüzeyinde farklı moleküller bulunduğu keşfedilmiştir. A grubu kan hücrelerinde bu moleküller iki katlıdır. İlk katta H antijeni, üstünde ise A antijeni oluşturulur. B grubunda, ikinci kat farklı şekilde inşa edilir. 0 grubunda tek kat halinde yalnızca H antijeni üretilir.

Her bireyin bağışıklık sistemi, kendi kan grubuna aşinadır. Araştırmalar sonucunda kan grubunun ikinci katını inşa etmeden sorumlu olan AB0 geni bulunmuştur. Kan tipleri, A, B ve Rh antijenlerinin varlığına veya yokluğuna göre belirlenir.

Kaç kan grubu vardır?

Gruplar, iki spesifik antijeniniz olup olmadığına dayanır. AB0 sistemi tarafından tanımlanan dört ana kan grubu vardır: A, B, AB ve 0’dır. Aynı zamanda Rh faktörüne göre kan grubunuz pozitif veya negatiftir. Bu, sekiz farklı kan grubundan biri olabileceğiniz anlamına gelir: 0 Rh(+), 0 Rh(-), AB Rh(+), AB Rh(-), A Rh(+), A Rh(-), B Rh(+), B Rh(-)
Sekiz kan grubu dışında nadir kan türlerini oluşturan 600’den fazla antijen vardır. Belirli kan türleri etnik veya ırksal gruplara özgüdür.

Kan grubu nasıl yazılır?

Kan grupları AB0 ve Rh sistemlerinin yan yana yazılmasıyla belirtilir. Harflerle tanımlanmış grup isimlerinin sonuna (+) veya (-) eklenir. Belirtilen kanda Rh değeri negatifse; 0 Rh(-), A Rh(-) şeklinde gösterilir. Rh değeri pozitifse B Rh(+), AB Rh(+) şeklinde yazılır.

Hemoglobin nedir? Düşüklüğü neden olur? HGB testi

Hangi kan grubu kimlerden kan alabilir?

  • 0 grubu: Sadece 0 tipi kanı alabilir.
  • A grubu: 0 ve A grubundan kan alabilir.
  • B grubu: 0 ve B grubundan kan alabilir.
  • AB grubu: 0, A, B ve AB gruplarından kan alabilir.

kan grubu alıcılar

AB pozitif kan grupları evrensel alıcılar olarak bilinirler çünkü kanlarının tüm antijenleri vardır ve antikor içermezler.

  • Rh (+) kanı olanlar Rh (+) veya Rh (-) kan alabilirler.
  • Rh (-) kanı olanlar sadece Rh (-) kan alabilirler.

Hangi kan grubu kimlere kan verebilir?

  • 0 grubu: Evrensel olarak genel verici olarak tanımlanır ve kan merkezleri için en değerli kan grubudur. Antijen içermediği için her gruba güvenle verilebilir.

0 Rh (-), tüm AB0 ve RhD kan gruplarıyla uyumlu olduğundan kan tipinin bilinmediği acil durumlarda kullanılır. Ancak son araştırmalar, bazen ek antikorların mevcut olduğunu ve transfüzyon sırasında ciddi reaksiyonlara neden olabileceğini düşündürmektedir.

Kan grupları vericiler

  • A grubu: A ve AB grubuna,
  • B grubu: B ve AB grubuna,
  • AB grubu: Yalnızca AB’ye verebilir.

Rh faktörüne göre; Genel verici 0 Rh (-) ve Genel alıcı AB Rh (+)

Kimler kan verebilir?

  • Zinde, sağlıklı kişiler
  • En az 50 kg ağırlığında olanlar
  • 17-66 yaş aralığındakiler
  • Erkekler çoğu zaman ideal vericidirler çünkü vücut ağırlıkları sayesinde uygun demir seviyelerine sahiptirler.
  • Erkekler 12 haftada bir, kadınlar 16 haftada bir kan verebilir.

Sedimantasyon (ESR) nedir? Düşüklüğü ve yüksekliği ne tür sorunlar yaratır?

Kimler kan vermemelidir?

  • HIV pozitif (AIDS) olanlar
  • Hepatit B ve C taşıyıcıları
  • HTLV pozitif olanlar (lösemi)
  • Frengi tedavisi görenler
  • Vücut geliştirme ilaçları kullananlar
  • Uyuşturucu kullananlar
  • Hamileler
  • Anemi hastaları
  • İnsülin kullanan diyabet hastaları
  • Bronşit, astım hastaları

Geçici durumlar

  • Tedavi görüyorsanız, aldığınız ilaca ve hastalığa bağlıdır.
  • Herhangi bir enfeksiyon tamamen iyileşmiş olmalıdır.
  • Antibiyotik kullandıysanız beklemeniz gerekir.
  • Yakın zamanda dövme, piercing, akupunktur yaptırdıysanız 1 yıl beklemelisiniz.
  • Diş tedavisi sonrası 12 hafta beklemelisiniz.
  • Kalp rahatsızlığı olanlarda nedenine bağlıdır.
  • Tansiyon hastaları bazı kısıtlamalarla birlikte kan verebilir.
  • Kan veya organ nakli yaptırdıysanız 1 yıl beklemelisiniz.

Kan vermeden önce neler yapmalı?

  • Kan vermeden 24 saat önce yoğun egzersizden kaçının.
  • Önceki 8-12 saat boyunca az miktarda su dışında yemek, meyve ve sıvı almayın.
  • Kan vermeden önceki bir saat boyunca sigara içmeyin.
  • Kan vermeden 10-15 dakika önce dinlenin.
  • Kullandığınız ilaç ve vitaminlerle ilgili bilgi verin.
  • Kan vermek için sabah 07:00 -10:00 saatlerini tercih edin.

Nötrofil (NEU) nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur, belirtileri nedir?

Kan verdikten sonra nelere dikkat etmeli? Nasıl beslenmeli?

  • Çok sıvı kaybettiğiniz için ilk 4 saatte bol su için.
  • Meyve, meyve suyu, yoğurt ve tuzlu atıştırmalıklar tüketin.
  • Ispanak, kırmızı et, balık, tavuk, fasulye ve kuru üzüm gibi demir yönünden zengin besinler tüketin.
  • Kan verdikten sonra en az 30 dakika kan merkezinden ayrılmayın.
  • En az bir saat sigara içmeyin.
  • Ağır veya tehlikeli işlerde çalışanlar 24 saat dinlenin.
  • Alkol tüketmeyin.
  • Kan verdiğiniz kolunuzla ağır yük kaldırmayın.
  • Baygınlık hissi veya baş dönmesi olursa bir yere uzanın veya başınızı iki dizinizin arasına alarak oturun.

Aloe vera kan grubu nedir ve 0 kan grubu zehirli midir?

Aloe veranın 0 kan grubu için zararlı olduğuna dair iddiaların henüz bilimsel bir dayanağı yoktur. Bazı natürel tıp uzmanları, kan grubuna göre beslenme teorilerinde 0 tipi diyette aloe veradan uzak durulmasını öneriyorlar. Alerjik bir bünyeye sahipseniz aloe vera kullanmadan önce doktora danışın.

Kan grubu nasıl saptanır?

Kan testi hastanede veya klinik laboratuvarda yapılabilir. Kolunuzdan veya elinizden alınan kan örneği farklı antikor solüsyonlarıyla karıştırılır. Çözelti anti-B antikorları içeriyorsa ve hücrelerinizde B antijenleri varsa birlikte kümelenir (B kan grubu).

Kan grubu ile kalp krizi riski arasında ilişki var mı? 90 bin kişiyi kapsayan araştırma

Kan, anti-A veya anti-B antikorlarından herhangi birine tepki göstermezse, kan grubu 0’dır. Daha sonra kanınız bir anti-Rh serumu ile karıştırılır. Kan hücreleriniz anti-Rh serumuna tepki olarak bir araya gelirse, Rh pozitifsiniz.

Hangi kan grubu zor bulunur?

A ve B’nin dışında 600’den fazla antijen vardır. Genetikle bağlantılı olduklarından belirli kan türlerinin oranları dünyanın farklı bölgelerinde değişmektedir. Genel olarak, AB Rh negatif en nadir kan türü kabul edilir.

Hangi kan grubu kolay bulunur?

O Rh(+) çoğu popülasyonda en sık rastlanan kan türüdür ve hastaneler tarafından yüksek oranda talep edilmektedir. Türkiye’de Kızılay’ın verilerine göre en fazla bulunan, en çok ihtiyaç duyulan grup A Rh(+)’dir.

A Rh pozitif kan grubu nasıl beslenmeli?

Hastalıklara yakalanma riskini azaltmak, genel sağlığı iyileştirmek ve kan şekerini dengelemek için kan grubu diyeti uygulanır. Bazı natürel tıp uzmanları evrimsel mirasımızla uyum yakalamak için kan grubumuza göre beslenmemiz gerektiğini, her kan grubunun atalarımızın genetik özelliklerini temsil ettiğini düşünüyorlar.

Lenfosit (LYM) nedir? Neye yarar? Düşüklüğü ve yüksekliği neden olur?

A kan grubunun; tarımın gelişmesiyle ortaya çıktığını iddia ediyorlar. Sebze, meyve ağırlıklı bir diyet yapmalı ve kırmızı et yememelidirler. Daha çok vejetaryen diyetine benzeyen A tipi diyet, yapılan bir araştırmada daha iyi sağlık koşulları ile ilişkilendirilmiştir.  Kan tipi diyet sağlıklı gıdalara dayanır, işlenmiş yiyeceklerden uzak durmayı gerektirir. Bu diyetle iyi hissetseniz bile kan grubunuzla ilgisi olmayabilir. Öncekinden daha sağlıklı beslendiğiniz için metabolizmanız doğru çalışmıştır. Kan diyetinin iddia edilen sağlık yararlarını doğrulamak için henüz bir kanıt bulunmamaktadır.

Kan grupları sağlığı etkiler mi?

Bazı kan gruplarına sahip kişilerin birtakım hastalıklar için daha yüksek veya daha düşük risk taşıyabileceklerine dair güçlü kanıtlar mevcuttur. H antijeninin mutasyona uğramış hali olan Bombay fenotipi, kan gruplarına sahip olmanın hayati bir durum olmadığını gösteriyor ancak bazı kan grupları bizi farklı hastalıklardan koruyor olabilir.

  • 0 kan grubu: Kolorektal, mide ve pankreas kanseri de dahil olmak üzere pek çok kanser türüne yakalanma riski diğer gruplara göre daha düşüktür. Ayrıca sıtmaya yakalanma riskleri de düşüktür.
  • A kan grubunda: LDL (kötü kolestrol), tip 2 diyabet ve mide kanserine daha sık rastlanır.
  • AB kan grubunda: Kalp damar hastalıklarında ve bilişsel bozukluk ile ilgili diğer kan gruplarına göre daha riskli durumdadır. Ayrıca kan pıhtılaşması ve buna bağlı felç riskinin yüksek olduğu da bulunmuştur.
  • B kan grubu: Tip 2 diyabet, yumurtalık kanseri riski taşır.

Trombosit nedir? PLT düşüklüğü ve yüksekliği ne tür sorunlar yaratır?

Kan grupları karakteri etkiler mi?

Kan gruplarının karakter özelliklerini etkilediğine dair Japon kültüründe 1920’li yıllardan beri süregelen yaygın bir inanış vardır ve bu inanış tüm Asya kültürüne yayılmıştır. 2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre 20 ila 49 yaşları arasındaki Japonların %74,8’i kan grubu kişilik teorisine inanıyor. Kumamoto üniversitesinden bir grup bilim insanı tarafından yürütülen bir çalışma, çok sayıda sağlıklı Japon deneğinde AB0 kan grubu genotipi ve kişilik özellikleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varmıştır.

Ancak bu teorinin çok daha fazla araştırmayla desteklenmesi gerekmektedir. Kan grubu kişilik sistemine göre karakterleri incelediğimizde:

  • 0 Grubu: Bu tip sorumlu, pratik, kural bilinci yüksek ve örgütlü olarak tanımlanır. Mükemmel liderdirler ve kararlılıkları sayesinde hedeflerine ulaşırlar. Genellikle diğer insanlar tarafından sevildikleri halde ve yalnız başına zaman geçirmeyi severler.
  • A Grubu: Başkalarının menfaatlerini ve ihtiyaçlarını kendi kendilerinden önce ortaya koyan nazik ve şefkatli bireylerdir. Dışarıda sakin görünseler de, sıklıkla iç kargaşa ve endişeden muzdarip olurlar.
  • B Grubu: Dışa dönük ve arkadaş canlısı bir kişilikleri vardır. Ancak A tipinden farklı olarak başkalarının çıkarlarını kendi çıkarlarının üstünde tutmazlar. İnsanlarla iletişim kurmak ya da bir ortamda liderlik yapmak onların doğasının bir parçasıdır.
  • AB Grubu: Özgürlüğe düşkün, güçlü ve rasyonel insanlardır. Küçük şeylerden endişe duymazlar ve genellikle hayattaki zorlukları, duygusallığa kapılmadan değerlendirler.

Kan grubu diyeti nedir? Kan grubuna göre beslenme listesi

0 Rh negatif kan grubu özellikleri

  • 0 Rh(-) acil bir durumda, herkes için kullanılabilir. Bunun nedeni, bağışıklık sistemine saldıracak herhangi bir antijeni (A, B, Rh) içermemesidir.
  • 0 Rh(-) tüm hastalara verilebilecek evrensel kırmızı hücre verici kandır.
  • Dünyadaki her 100 kişiden 7’si 0 Rh(-)’tir.
  • Yüksek IQ, düşük vücut ısısı, ısıya duyarlılık gibi özelliklere sahiptirler.
  • 0 Rh(-) grubuna sahip olanlar yalnızca 0 Rh(-) kan alabilirler.
  • Kan basınçları düşüktür.
  • Hastalıklara karşı dirençlidirler. Bknz: >>> Blood typing

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

2 Yorum
En Yeniler
Eskiler Beğenilenler
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Fatih
Fatih
2 yıl önce

Çok faydalı

Fffff
Fffff
2 yıl önce

Fggggg

Araç çubuğuna atla