İnsülin ve insülin direnci nedir?

6 Ekim 2023 | Kategori: Diyabet Print

0 Paylaşım

Diyabet tedavisinde büyük bir yeri olan insülin hormonu, normal durumda yemek yenildiğinde pankreasın beta hücreleri tarafından salgılanır ve yiyeceklerdeki glukozun yani şekerin, vücuttaki hücreler tarafından kullanabilmesi için enerjiye dönüştürülmesine yardımcı olur. İnsülinin ana görevi kandaki şeker düzeyini düşürmektir. Mutlak insülin eksikliği veya insülin direncinden dolayı bazı diyabetli bireylerin insülini dışarıdan almaları gerekebilir.¹

Tip 1 diyabetli bireylerde pankreasın beta hücreleri yeterli insülini üretemediğinden, mutlak veya göreceli insülin eksikliği vardır; bu nedenle tip 1 diyabetli bireylerin günlük ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda insülini dışarıdan hazır olarak almaları gerekir. Tip 2 diyabetli bireylerin ise genellikle başlangıç evresinde dışarıdan insülin almaya ihtiyaçları olmaz ama bazı tip 2 diyabetli bireyler ilerleyen dönemde, pankreastaki insülin üretimindeki azalma nedeniyle dışarıdan insülin almaya ihtiyaç duyabilirler.^2,3

İnsülin direnci Tip 2 diyabete neden olabilir mi?

Obezite, hareketsiz yaşam, sağlıksız beslenme, genetik faktörler; vücut hücrelerinin zamanla insüline karşı bir direnç geliştirmesine neden olabilir. İnsülin direncinde vücut hücrelerinin insülin hormonunun sinyallerine verdiği tepki azalır ve bu durum kandan vücut hücrelerine daha az şeker girmesine neden olur. Geride kalan ve hücrelere giremeyen fazla şeker kan dolaşımında kalıp, kan şekerini yükseltir. Başlangıç aşamasında kan şekeri yüksekliği sadece yemeklerden sonra görülürken, belli bir süre sonra kan şekeri seviyesi kalıcı olarak yükselebilir. İnsülin direnci tedavi edilmezse tip 2 diyabete neden olabilir.⁴

Diyabetli bireylerde insülin tedavisi bireysel olarak planlanmalıdır!

Her insülinin etki profili, etkinin başlama zamanı, pik etki (insülinin kanda en yüksek konsantrasyonda olduğu zaman) ve etki süresi farklılık gösterdiğinden, her diyabetli birey için insülin tedavisi mevcut sağlık durumuna göre kendisini takip eden doktoru tarafından planlanmalıdır.² Dışarıdan alınan insülin sıvı formdadır ve bir enjektör yardımıyla cilt altına enjekte edilmesi gerekir.¹

İnsülin bağımlılık yapmaz!

Halk arasında insülinin bağımlılık yaptığına dair söylentiler vardır ama bu söylentilerin aksine insülin bağımlılık yapmaz. Tam tersi insülin tedavisi alması gereken diyabetli bireyler için insülin hayat kurtaran bir ilaçtır ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için gereklidir.

Eğer sağlık ekibi tarafından diyabet tedavisi için planlanan sağlıklı beslenme ve egzersiz programlarına uyulmazsa tabi ki insülin tek başına kan şekeri düzeyini kontrol altına almak için yeterli olamaz. Bu nedenle insülin tedavisinin yanında beslenme ve egzersiz programlarının da insülinin enjeksiyon zamanı ve dozu ile koordine edilmesi öğrenilmelidir.¹