İmmünoterapi nedir, nasıl uygulanır? Kanser tedavisindeki faydaları

İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanseri yok etmeyi amaçlayan yeni bir tedavi yöntemidir. 6-7 yıl önce kullanıma giren immünoterapi ilaçları halk arasında kanser aşısı olarakta bilinir. Yakın zaman önce pek çok yeni kanser aşısı onaylanarak kullanıma girmiştir. Bu ilaçlar pek çok kanser türüne karşı başarı ile uygulanmaktadır. İmmünoterapi ilaçları, belirli bir genetik mutasyona sahip kanserlerin yanı sıra, 20 yakın farklı kanser türünün tedavisinde başarıyla uygulanmaktadır. Her kanser türü ve hastası kendine has özelliklere sahiptir. Ancak immünoterapi ile tedavi başarısı, yaşam süresi ve kalitesi artıyor. İmmünoterapi ilaçlarının en önemli avantajı çok az yan etkiye sahip olmalarıdır.

İmmünoterapi nedir?

Kanser aşısı ne kadar etkili?

Ülkemizde genellikle kanser aşısı olarak tanınır. Oldukça yeni bir tedavi yöntemi olan immünoterapi, aynı zamanda immüno-onkoloji (bağışıklık onkolojisi) olarak da bilinir. Kanseri önlemek, kontrol etmek ve yok etmek için bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle etkileşime girme yollarını araştırarak kanseri vücudun kendisinin yenmesini amaçlar.

İmmüno onkoloji ile kanser tedavisinde yeni bir çağın kapıları açılıyor!

İmmünoterapinin özellikleri

Bağışıklık sistemi kanser hücrelerini bulma ve yok etme yeteneğine sahiptir. Bir istilacı gördüğünde onu imha etmek üzere T hücrelerini (T lenfositleri) yönlendirir. Ancak bazı kanser hücreleri bazen bağışıklık sisteminden saklanabilir ve bağışıklık sisteminin çalışmasını engelleyerek kanser hücrelerini sağlıklı hücreler olarak görmeye zorlayabilir. İmmünoterapi bu noktada devreye girerek bağışıklık sistemini kanser hücrelerine saldırmaya teşvik eder. Bazı immünoterapiler kanser hücrelerini işaretleyerek bağışıklık sisteminin onları bulup yok etmesini kolaylaştırır. Bazı immünoterapiler ise kanserle daha iyi mücadele edebilmesi için bağışıklık sistemini güçlendirir.

İmmünoterapi yöntemleri

Monoklonal antikorlar (Hedefli Antikorlar)

Bağışıklık sisteminin vücuttaki yabancı maddelere saldırmasının bir yolu, çok sayıda antikor üretmesidir. Antikor, antijen adı verilen belirli bir proteine yapışma özelliği taşıyan bir proteindir. Antikorlar, antijeni bulup ona bağlanana kadar vücutta dolaşır.

Bağlandıktan sonra ise antijeni içeren hücreleri yok etmesi için bağışıklık sisteminin diğer kısımlarını çalıştırabilir. Araştırmacılar, kanser hücrelerindeki gibi belirli bir antijeni hedefleyen antikorlar tasarlayabilir ve laboratuvar ortamında bu antikoru çoğaltabilirler.

Bunlar monoklonal antikorlar (mAb) olarak bilinir. Monoklonal antikorlar, bazı kanser türleri dahil olmak üzere birçok hastalığı tedavi etmek için kullanılır. Monoklonal bir antikor yapmak için araştırmacılar önce hedeflenecek antijeni doğru tanımlamalıdır. Kanser için bu tanımlamayı yapmak her zaman kolay olmasa da monoklonal antikorların bazı kanser türlerinde etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Kanser tedavisinde yeni bir umut ışığı: İmmünoterapi

CAR (Kimerik antijen reseptörü) T hücre tedavisi

T hücreleri enfeksiyonla savaşan bağışıklık hücreleridir. CAR – T hücre tedavisinde, bazı T hücreleri hastanın kanından çıkarılır. Çıkarılan T hücreleri, kanser hücrelerini tanıyıp yok edebilmek üzere laboratuvarda modifiye edilir. Yüksek seviyede anti-kanser aktivitesi gösteren CARs (kimerik antijen reseptörleri) olarak bilinen özel kanser hedefleme reseptörleri ile donatılır. Değişen T hücreleri laboratuvar ortamında büyütülür ve hastanın vücuduna geri gönderilir. CAR T-hücre tedavisi, bir tür gen veya hücre tedavisi ya da adoptif hücre transfer tedavisi olarak da adlandırılır. CAR tedavisi için T hücrelerinin kullanılması, bazı kan kanserlerinin tedavisinde çok etkili olmuştur.

Onkolitik virüs terapisi

Onkolitik virüs terapisi, tümör hücrelerini enfekte edebilen ve kendi kendilerine zarar vermelerini sağlayan değiştirilmiş virüsleri kullanır. Bu virüsler ana tümörü ve potansiyel olarak vücuttaki diğer tümörleri ortadan kaldırmak için bağışıklık hücrelerini yönlendirebilir.

Kanser aşıları

Kanser aşıları, tümöre özgü veya tümörle ilişkili antijenlere karşı bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkarmak, böylece bağışıklık sistemini bu antijenleri taşıyan kanser hücrelerine saldırmaya teşvik etmek üzere tasarlanmıştır. Kanser aşıları hücreler, proteinler, DNA, virüsler, bakteriler ve küçük moleküller dahil olmak üzere çeşitli bileşenlerden yapılabilir. Aşıların bazıları immün uyarıcı moleküller üretmek üzere tasarlanmıştır. Önleyici kanser aşıları ise hastaları HPV veya hepatit B gibi kansere neden olan virüslere karşı kullanılır.

Kanser tedavisinde aşı dönemi başlıyor!

Spesifik Olmayan İmmunoterapiler (Sitokinler) ve Adjuvanlar

Spesifik olmayan immünoterapiler, özel olarak kanser hücrelerini hedeflemez. Bağışıklık sistemini daha genel bir şekilde uyarırlar, bazen bu uyarımlar kanser hücrelerine karşı daha iyi bir bağışıklık tepkisi sağlayabilir. Sitokinler, bazı bağışıklık sistemi hücreleri tarafından üretilen kimyasallardır. Bağışıklık sistemi ve kan hücrelerinin büyümesini ve aktivitesini kontrol etmede önmeli rolü olan haberci moleküllerdir.

Sitokinler derinin altına, bir kasın içine veya damar yoluna enjekte edilir. Spesifik olmayan immünoterapilerin çoğu, kemoterapi veya radyasyon terapisi gibi diğer kanser tedavilerinden sonra veya eş zamanlı olarak verilir. Bununla birlikte, bazı spesifik olmayan immünoterapiler, ana kanser tedavisi olarak verilmektedir.

Kanser tedavisinde en yaygın kullanılanları interferonlar ve interlökinlerdir:

• İnterferonlar (IFN), kanser hücrelerinin bölünmesini bozan ve tümörün büyümesini yavaşlatan veya kanser hücrelerinin ölmesini sağlayan vücut tarafından üretilen bir sitokin türüdür. İnterferon alfa, melanomayı ve Hodgkin olmayan lenfoma ve kronik miyeloid lösemi (KML) gibi bazı kan kanserlerini tedavi etmek için kullanılır.
• İnterlökinler (IL), vücut tarafından yapılan başka bir sitokindir. Bağışıklık hücrelerinin büyümesine ve daha çabuk bölünmesine yardımcı olur. Vücudun bağışıklık sisteminin tepkisini artıran bağışıklık hücrelerini artırır. Ayrıca vücudun kanser hücrelerine yönelik daha fazla antikor üretmesine yardım eder. Antikorlar bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini bulmasına ve yok etmesine yardımcı olur. Laboratuvarda üretilebilen İnterlökin-2 (Proleukin), bazen böbrek kanseri ve melanom tedavisinde kullanılır.
• Adjuvanlar (Yardımcı maddeler), daha uzun süreli koruma sağlamak ve daha fazla antikor üretmek için uyarım yaratan bağışıklık sistemi ajanlarıdır (genellikle aşılarda kullanılırlar, ancak tek başlarına da kullanılabilirler).

Böbrek kanseri neden olur? Belirtileri ve en etkili tedavi yöntemleri

İmmünoterapi ne işe yarar?

• Bağışıklık sistemini, belirli kanser hücrelerini tanımak ve bunlara saldırmak için eğitir,
• Kanseri yok etmelerine yardımcı olmak üzere bağışıklık hücrelerini güçlendirir,
• Bağışıklık tepkisini arttırmak için vücuda ek bileşenler sağlar,
• Kanser hücrelerinin büyümesini durdurabilir veya yavaşlatabilir,
• Kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılmasını engelleyebilir,
• Bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini yok etmesine yardım eder.

İmmünoterapinin faydaları

• İmmünoterapi, mevcut kanser tedavilerinden potansiyel olarak daha az yan etkiye sahiptir ve daha hassas, kişisel ve daha etkili bir tedavi olma potansiyeli taşır.
• Birçok kanser hastasının ömrünü uzatmaya ve hayatını kurtarmaya yardımcı olur.
• İmmünoterapi, bağışıklık sistemini kanser hücrelerini hatırlamak üzere eğitebilir. Bu yüzden kanserin tekrarlanmasına karşı daha uzun süreli ve kalıcı bir koruma sağlar.
• İmmünoterapi, kemoterapi ve radyasyon tedavisine direnç gösteren cilt kanserleri gibi belirli kanser türlerine karşı etkili bir tedavidir.
• İmmünoterapi kendi başına veya başka kanser tedavileri ile birlikte alınabilir.
• Çok halsiz, yerinden kalkamayan hastalara dahi uygulanabilen immünoterapi onkologların hastalara ilk tedavi hattı olarak reçete edebildiği bir tedavidir.
• Kemoterapi gibi geleneksel kanser tedavileri hem sağlıklı hem de kanserli olan hücrelere saldırır. Hastalar kemoterapiye yanıt verdiğinde tedavinin etkileri hemen ortaya çıkar ancak bu etkiler, sadece tedavi süresince devam eder.
• İmmünoterapi oldukça iyi tolere edilebilen ve süresiz uygulanabilen bir tedavidir.
• Kemoterapi ve radyasyondan farklı olarak vücudun sağlıklı hücrelerini sağlam bırakır.
• Kanserin nüks etme rikine karşı immünoterapi kemoterapiye göre daha başarılıdır
• İmmünoterapide kemoratepide görülen ağır yan etkiler görülmez. Bununla birlikte, bazen bağışıklık sistemi tedaviye aşırı tepki gösterir. Ve bu tedavinin duraklatılmasını gerektirebilir. Ancak tedavi durduğunda dahi kanser genellikle kontrol altında kalır.

İmmünoterapi hangi kanser türlerine karşı etkilidir?

Her kanser türü ve hastası benzersiz olsa da immünoloji ve immünoterapi giderek daha fazla kanser türünde etkili olmaya başlıyor. Her kanser türünde belli bir grup hasta üzerinde etkili olan immünoterapi cilt, akciğer, böbrek, baş ve boyun kanseri, mesane kanseri ve Hodgkin lenfoma gibi 15 farklı kanseri başarıyla tedavi ediyor. Malign melanom, küçük hücreli dışı akciğer kanseri gibi immün kontrol noktası önleyicileriyle tedavi edilen hastaların üçte birinde hastalık gerileme veya hafifileme belirtileri gösteriyor.

Meme kanseri neden olur? Belirtileri, tedavisi ve elle muayenesi

İmmünoterapi için son yıllarda yürütülen klinik çalışmalar, çok sayıda hematolojik kanserin tedavisinde (lenfoma ve lösemiler başta olmak üzere) önemli sonuçlar elde edildiğini gösteriyor. İmmünoterapi bütün kanser türlerinde etkin değildir, özellikle melanom, böbrek, akciğer ve lenfoma kanserlerinde ve meme ile kolon kanserlerinin bazı alt gruplarında uygun hastanın bulunması halinde yüksek düzeyde bir etkiye sahiptir.

İmmunoterapi nasıl uygulanır?

Bir hastanede, doktor muayenehanesinde, bir klinik veya ayakta tedavi ünitesinde immünoterapi alınabilir. Farklı formdaki immünoterapiler şu şekilde uygulanabilir:

• Damar yoluyla (İntravenöz – IV): İmmünoterapi doğrudan damar içine gider.
• Oral: İmmünoterapi yutulan bir hap veya kapsül şeklindedir.
• Topikal: İmmünoterapi cilde sürülen bir krem formunda olabilir. Bu tip immünoterapi çok erken bir cilt kanseri için kullanılabilir.
• İntravezikal (Mesane içi): İmmünoterapi doğrudan mesaneye gider.

İmmünoterapinin ne sıklıkta ve ne kadar süreyle alınacağı, kanser türüne ve ilerlemesine, immünoterapi türüne, vücudun tedaviye nasıl tepki verdiğine ve uygulanacak tedavinin döngüsüne bağlı olarak değişir. Bazı immünoterapiler döngüler halinde verilir. Döngü, bir tedavi periyodu ve bunu izleyen bir dinlenme periyodunu kapsar. Dinlenme süresi vücuda iyileşme, tedaviye cevap verme ve yeni sağlıklı hücreler oluşturma fırsatı verir.

Hematoloji nedir? Hematolog hangi hastalıklara bakar?

İmmünoterapi uygulanırken nelere dikkat edilmeli?

Türkiye’de immünoterapi yapan hastaneler

Son birkaç yıl içinde Türkiye’de de immunoterapi ilaçları özel izinler ve onaylar alınarak kullanıma girmiştir. Önümüzdeki birkaç yıl içinde giderek yaygınlaşması ve kullanımda kolaylıkların artması beklenenen kanser immünoterapisi uygulayan hastaneler arasında Hospital Medikal, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi, Özel Ege Şehir Hastanesi, Memorial Hastanesi, Acıbadem Hayat Hastaneleri bulunuyor.

Akciğer kanseri tedavisi: Ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi

İmmünoterapi fiyatları

İmmünoterapi ve Küba kanser aşısı

Dünyada Küba Aşısı diye bilinen ‘racotumomab’ etken maddeli kanser ilacı araştırmalara göre hastaların ömrünü ortalama 2-3 ay uzatıyor. Aşı, akciğer kanserlerinin %80-85’ini oluşturan küçük hücreli dışı akciğer kanserinde etkilidir Deri altına enjekte edilerek uygulanan Küba Aşısı sayesinde vücut, hastalığı durdurmayı, geriletmeyi veya kanser hücresini vücuda yabancı bir yapı olarak tanımayı öğreniyor. Türk Eczacılar Birliği tarafından Türkiye’ye getirilen kanser ilacı 5 merkezde belirli hastalar üzerinde deneniyor.

Bir dozu 2 bin 620 dolara mal olan Küba Aşısı Amerikan Hastanesi, Ege Üniversitesi Hastanesi, Acıbadem Altunizade Hastanesi, Anadolu Sağlık Merkezi’nde ve Prof. Dr. Canfeza Sezgin’in özel kliniğinde bazı hastalarda deneniyor. Hastalardan alınan kan örnekleri Mega Medipol Hastanesi laboratuvarında çalışılıyor. Tümör hücresine karşı vücudun antikor üretimini yüksek düzeyde tetikleyen kanser ilacından Türkiye’deki hastaların yararlanabilmesi için soğuk zincirin korunması hayati önem taşıyor.

Kübalı bilim insanlarının geliştirdiği kanser aşısından hangi hastalar fayda görüyor?

Hangi hastalar immünoterapiden fayda görmez?

İmmünoterapi ilaçları şimdilik erken hastalık dönemlerinde kullanılmıyor, yayılmış, metastaz yapmış hastaların tedavisinde kullanılıyor. Kanserin 4. evresindeki hastalarda, özellikle de 4. evrenin erken dönemindeki hastalarda etkili oluyor. Hastaların %15-20’si immünoterapi ile kalıcı sonuçlar alıyor ancak hangi hastanın immünoterapiye olumlu yanıt vereceği henüz kesin olarak bilinemiyor.

İmmünoterapinin yan etkileri

İmmünoterapinin yan etkileri genellikle bağışıklık sisteminin uyarılmasıyla ilişkilidir ve küçük enfeksiyon ve grip benzeri semptomlardan, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden önemli durumlara kadar değişebilir. Yan etkilerin çoğu tedavinin türüne, kanserin türüne ve yerine ve bir kişinin genel sağlığına bağlıdır. Yan etkilerin ciddiyetine bağlı olarak doktor tedaviyi duraklatabilir.

• Deri reaksiyonları: Cilt kızarıklığı, kabarma ve kuruluk immünoterapiye verilen genel reaksiyonlardır. Parmak uçlarında deri çatlaması olabilir. Cilt, güneş ışığına karşı daha hassas hale gelebilir. Çok fazla kaşıma ciltte yaralanmalara neden olabilir ve cilt enfeksiyonlara daha yatkın hale gelebilir. Tırnakların etrafındaki enfeksiyon hastanın günlük yaşamını zorlaştırabilir. İğne bölgesinde ağrı, şişme, kırmızılık, kaşıntı ve isilik gibi cilt reaksiyonları oluşabilir.

Kanser nedir? Neden olur? Türleri, belirtileri ve tedavisi

• Grip benzeri semptomlar: Yorgunluk hissi, ateş, üşüme, halsizlik, bulantı, kusma, baş dönmesi, kas ve eklem ağrıları, baş ağrısı, yüksek veya düşük kan basıncı, immünoterapinin olası yan etkileridir.
• Diğer olası yan etkileri: Nefes darlığı, kalp çarpıntısı, sinüs tıkanıklığı, ishal, enfeksiyon riski, organ iltihabı, ödem, öksürük, hipotiroiditi de dahil olmak üzere hormon değişiklikleri.

İmmünoterapiler ayrıca ciddi, ölümcül alerjik reaksiyonlara da neden olabilir. Bununla birlikte, bu reaksiyonlar nadirdir. Tedavi bittiğinde birçok yan etki biter ancak bazı yan etkiler tedavi süresinden aylar sonra da ortaya çıkabilir. Bknz:>>> Immunotherapy

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör