Huzursuz bacak sendromu, yaygın görülen bir sinir sistemi sorunudur. Çoğu zaman başka hastalıklarla karıştırılması, teşhisini ve tedavisini geciktirebilir. Tipik belirtileri özellikle geceleri bacaklarda görülen karıncalanma ve huzursuzluk hissidir. Ülkemizde her 10 kişiden birinde görülmektedir. Nedeni tam olarak bilinmese de bazen başka bir hastalığa bağlı olarak gelişebilmektedir. Kadınlarda görülme olasılığı erkeklerin iki katıdır. Hastalığın kesin bir tedavisi olmamakla birlikte yeni ilaçlar hastalıktan kaynaklanan şikayetleri azaltmaktadır. Bazı egzersizlerle de semptomlar iyileştirilebilir.
İçindekiler
Huzursuz bacak sendromu, bacaklarda hareket huzursuzluğu ve rahatsızlık verici bir his ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Kişide istemsiz bir şekilde bacaklarını hareket ettirme dürtüsüne neden olur. Willis-Ekbem rahatsızlığı olarak da bilinen bu sorun kişi otururken, dinlenirken ya da gece uyurken ortaya çıkabilir. Kişiyi rahatsız eden bacaklardaki duyumlar, geçici de olsa bacaklar hareket ettirildiğinde kendiliğinden geçme eğilimindedir. (1)
Her yaştan kişide görülebilen huzursuz bacak sendromu belirtileri, hasta yaşlandıkça daha da kötüleşir. Ciddi anlamda uyku problemlerine yol açabileceği gibi kişinin sosyal yaşantısını da olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Sendromun yol açtığı istemsiz hareketlere ise periyodik bacak hareketleri (PLMS) adı verilir. Sendrom kendi içerisinde birincil ve ikincil RLS olarak ikiye ayrılır. Birincil RLS’nin nedeni tam olarak bilinmemektedir.
İkincil RLS’de ise hamilelik, demir eksikliği, kronik böbrek yetmezliği gibi hastalığın arkasında yatan başka bir neden bulunur. Birincil RLS belirtileri ile hasta, genelde genç yaşta karşılaşmasına rağmen hastalığın ilk zamanlarında semptomlar hafiftir. İlerleyen süreçte ise belirtiler, ağırlaşır. Bu durum hastalığın geç teşhisine neden olabilir. (2)
Alkol, kafein ve nikotin kullanımı, vitamin eksikliği, hormonal bozukluklar, Alzhmeir ve Parkinson gibi rahatsızlıkları, sinir hasarı ve hemodiyaliz; Huzursuz Bacak Sendromu risk faktörleri arasındadır. Hastalık nedeninin doğru teşhisi, tedavi başarısı için son derece önemlidir. (3)
Parkinson hastalığı neden olur? Belirtileri, teşhisi ve evreleri
Belirtiler, genellikle hafif bir şekilde seyretse de bazı kişilerde çok şiddetli olabilir. Şiddetli semptomlar, kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebilir. Bacaklardaki ağrı ve karıncalanma gibi semptomlar, bazen de hastanın kollarında bile görülebilir. Özellikle hastalığın ilk evrelerinde semptomların çoğu gündüzleri görülür. (4)
Ancak ileri evrelerde belirtiler, akşam ve gece saatlerinde şiddetlenebilir. Hatta istemsiz bacak seğirmeleri ve periyodik bacak hareketleri, kişiyi uykusundan bile uyandırabilir. Semptomlar zaman zaman daha da alevlenebileceği gibi bazen de sönebilir. Hastaların çoğu, belirtileri kas kramplarına ya da bacaklarda uyuşukluk hissine benzetmezler. Hastalarda daha çok bacaklarını sürekli olarak hareket ettirme arzusu mevcuttur.
Yukarıdaki semptomlardan biri ya da birkaçı ile karşılaşmanız durumunda belirtileri ciddiye almalı, mutlaka bir uzmana görünmelisiniz. Aksi halde hastalığın ilerlemesi durumunda depresyon veya başka komplikasyonlar ile yüzleşmek zorunda kalabilirsiniz.
Teşhis için sağlık geçmişiniz ve hastalığınıza dair belirtiler ile ilgili olarak size birtakım sorular yöneltilebilir. Bu noktada verdiğiniz bilgilerin doğruluğu çok önemlidir. Eğer huzursuz bacak sendromundan şüphelenilirse fiziksel ve nörolojik muayene gerekir.
Karpal Tünel Sendromu nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Demir eksikliği başta olmak üzere olası nedenlerin teşhisi amacıyla kan testlerinden yararlanılabilir. Gerekli görüldüğü takdirde bir uyku uzmanı, uyku apnesi gibi başka bir rahatsızlığınız olup olmadığını belirlemeye çalışır. İkincil RLS teşhisi için laboratuvar ya da nörolojik testlere ihtiyaç duyulabilir. (5)
Teşhisin doğrulanması amacıyla doktorunuz, L-Dopa testine başvurabilir. Huzursuz bacak sendromunun tedavisinde yararlanılan depominerjik etkili bir madde tek seferlik 100 mg olacak şekilde hastaya verilir. Belirtilerde iyileşmenin gözlemlenmesi, en az %50 oranında huzursuz bacak sendromu varlığına işaret eder.
Hastalığın kesin bir tedavisi yoktur. Ancak birtakım ilaçların düzenli kullanımı, periyodik bacak egzersizleri, yaşam stilinde gidilebilecek bazı değişiklikler ile hastalık kontrol altında tutulabilir. Çoğu zaman demir eksikliği gibi altta yatan asıl nedenin tedavi edilmesi ile semptomlar da ciddi anlamda giderilir. (6)
Huzursuz bacak sendromu tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar şunlardır: 1- Oxycontin, Roxicodone, Norco, Vicodin vb. opioidiler, 2- Benzodiaz olarak bilinen kas gevşeticiler, 3- Neurontin, Horizant, Lyrica gibi kalsiyum kanallarını etkileyen ilaçlar, 4- Requip, Neupro, Mirapex gibi dopamin arttırıcı ilaçlar ve L-Dopa‘tur.
Lyrica nedir? Niçin işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri
Bazı antidepresanlar ve antipsikotik ilaçlar, semptomları kötüleştirebilir. Bu yüzden kullandığınız tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçlarla ilgili olarak doktorunuzu doğru bilgilendirmeyi ihmal etmemelisiniz. Bununla birlikte yukarıdaki ilaçların hamileler tarafından kullanımı sakınca doğurabilir. Bu yüzden ilaçlarınızı her daim doktor gözetiminde ve kontrolünde kullanmalısınız!
İlaçla tedavinin yeterli olmadığı durumlarda ilaçlara ek olarak doktorunuz, bazı bacak egzersizlerini her gün düzenli olarak yapmanızı önerebilir. Günde 30 dakikalık yürüyüşlere çıkmanız, fitness, yoga, pilates ve yüzme gibi hafif ve orta egzersiz programlarına yazılmanız, size yardımcı olabilir.
Klinefelter Sendromu nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi
Ancak, uzun saatler boyunca yürümek, koşmak vb. zorlayıcı hareketler ve şiddetli egzersizler belirtileri kötüleştirebilir. Bu yüzden de ısınma ve gevşeme hareketlerini tercih etmeli, ağır egzersizlerden kaçınmalısınız. (7)
Dirsekleriniz düz olacak şekilde ellerinizi bir duvara yaslayın. Sağ dizinizi hafifçe bükün ve sol bacağınızı birkaç adım geriye doğru uzatarak topuğunuzu yere sağlam basın. 30 saniye kadar o şekilde bekleyin. Ardından topuğunuz hala yere basılıyken sol dizinizi bükün. Biraz daha zorlamak için ayağınızı geriye doğru hareket ettirin. Ardından hareketi diğer bacağınız için de tekrar edin.
Denge çalışması için, bir duvara paralel şekilde durun. Bir bacağınız düz dururken diğer ayak bileğinizi arkaya doğru çekin. Diğer bacağınız için de hareketi tekrarlayın.
Bir sandalyenin arka kısmını duvara yaslayın. Sandalyeye dönük olacak şekilde durun. Önce sol ayağınızı yukarı kaldırın ve dizinizi bükerek sandalyeye yaslanın. Omurganızı hareket ettirmemeye çalışarak, pelvisinizi hafifçe öne bastırın. 30 saniye basılı tutun. Öbür bacağa geçin ve hareketi tekrar edin.
Hastalık, ileri süreçte sizde depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunların gelişmesine neden olabilir. Hastalığınız yüzünden kendinizi mutsuz ve yorgun hissedebilirsiniz. Bu durumda bir terapistten yardım alabilir, yalnız olmadığınızı hatırlayabilir, hastalığınızla savaşmayı öğrenebilirsiniz.
Anksiyete nedir? Kaygı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Huzursuz bacak sendromu, sinir sistemiyle ilgili bir rahatsızlıktır. Hastalığın teşhisi için nöroloji bölümüne danışabilirsiniz.
Hastalığın tedavi edilmemesi, genelde ciddi komplikasyonlara neden olmaz. Ancak, kişi geceleri uykusunu tam anlamıyla alamadığı için ertesi gün işine odaklanamayabilir. İlerleyen süreçte bu durum, hastanın ofis ortamında uyuklamasına yol açabilir.
Hatta kişiyi depresyon gibi ruhsal bozukluklara bile sürükleyebilir. Halsizlik, okul performansında düşme, konsantrasyon ve hafıza bozuklukları yüzünden kişinin yaşam kalitesi ciddi anlamda zedelenebilir.
Hastalığınızı kontrol altında tutmak için öncelikle uykunuzu düzene sokmaya çalışmalısınız. Her gece en az 7 saat boyunca uyumaya çalışın. Sakin, karanlık, iyi havalandırılmış ve fazla sıcak olmayan bir odada uyumayı tercih edin. Her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmaya özen gösterin. Uyku saatlerinden önce uykunuzu kaçırabilecek içecekler ve besinler tüketmeyin.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- What is RL syndrome?2- Restless Legs Syndrome3- What is restless legs syndrome?YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?