Hıçkırık neden olur? Nasıl geçer? Hıçkırığa ne iyi gelir?

10 Paylaşım

Hıçkırık, diyaframın istemsiz kasılması ve hava girişinin anlık olarak durması nedeniyle oluşur. Çoğu zaman sadece birkaç dakika sürer ve genellikle zararsızdır. Ancak nadir durumlarda günler, haftalarca sürebilir ve ciddi bir hastalığın belirtisi olabilirler. Hıçkırıklar genellikle belirgin bir sebep olmadan başlar; aşırı ve hızlı yemekten, alkolden, gazlı içeceklerden ve heyecandan kaynaklanabilir. Kısa süreli hıçkırık, nefesi tutmak, su içmek gibi basit yöntemlerle geçer. Kronik hıçkırıklar, inme ve gastrointestinal problemler gibi çeşitli tıbbi problemlerle bağlantılı olabilir. Uzun süreli vakalar baş ağrısı, denge kaybı ve nefes darlığı gibi belirtilerle ortaya çıktığında ciddi bir soruna işaret edebilir. Uykusuzluk, depresyon gibi komplikasyonlara, kilo kaybına, bitkinliğe yol açabilir. 48 saatten uzun süren hıçkırıklarda derhal bir doktora başvurmak gerekmektedir.

İçindekiler

Hıçkırık nedir?

Hıçkırık, tıbbi olarak “senkron diyafram çarpıntısı” veya “singultus” olarak bilinir. Akciğerlerin tabanında bulunan diyaframın istemsiz kasılmasıyla oluşan bir durumdur. Nefes almada önemli rol oynayan diyaframın kasılmalarını, gırtlağın daralması ve ses tellerinin hızla izler. Bu, akciğerlere ani bir hava akışına neden olarak belirgin bir ses üretir. Hıçkırık tekil veya nöbetler halinde ortaya çıkabilir. Genellikle ritmiktir; her hıçkırık arasındaki aralık nispeten sabittir. Süreç çok hızlı gerçekleşir ve genellikle dakikalar ila saatler içinde geçer, nadiren uzun süreli veya kronik olabilir.

Reflü neden olur? Belirtileri, tedavisi ve reflüye iyi gelen besinler

İnatçı hıçkırık nedir?

Birkaç gün içinde geçmeyen hıçkırığa ‘kalıcı/sürekli’ denir; 2 aydan uzun süren hıçkırıklar ‘inatçı/uzun süreli hıçkırık’ olarak adlandırılırlar. Uzun süreli hıçkırıklar nadirdir, stresli olabilirler, yorgunluğa, beslenme ve uyku problemlerine yol açabilirler. Altta yatan ciddi bir hastalığa işaret edebilen inatçı hıçkırık, sorun düzeltilene kadar kaybolmayabilir. Kanserler ve tümörler, felç, mide veya yemek borusu bozuklukları, diyafram plörezi, üremi, zatürre, bağırsak hastalıkları, pankreatit, mesane tahrişi, hepatit bu hastalıklardan bazılarıdır.

Hıçkırık neden olur?

Hıçkırıkların genellikle belirli bir nedeni yoktur, ancak bazı durumlar oluşmasını tetikleyebilir. 48 saatten kısa süren hıçkırıkların en yaygın tetikleyicileri şunlardır:

Aşırı alkol ve gazlı içecek tüketmek
Aşırı yemek
Çok hızlı yemek ve içmek
Keder, heyecan, korku, kaygı, stres veya şok gibi psikolojik reaksiyonlar
Ani sıcaklık değişiklikleri
Şeker emerken, sakız çiğnerken hava yutmak
Sıcak, baharatlı yiyecekler veya içecekler
Çok soğuk bir içecek içmek
Boynu aşırı germek
Zehirli duman solumak
Kandaki düşük karbondioksit seviyeleri
Hamilelik

Astım nedir? Nedenleri, belirtileri, tedavisi ve hastalara öneriler

Nadiren 48 saatten uzun süren hıçkırıklar bir hastalığa veya bir ilaca bağlı olabilir. Aşağıdaki çeşitli tıbbi durumlar kronik hıçkırıklarla ilişkilendirilmiştir:

İnflamatuar bağırsak hastalığı, ince bağırsak tıkanıklığı, gastroözofageal reflü gibi gastrointestinal durumlar ve abdominal bozukluklar
Diyafram plörezi, pnömoni, astım gibi solunum hastalıkları
Travmatik beyin hasarı, ensefalit, menenjit, multipl skleroz, beyin tümörü, felç gibi merkezi sinir sistemini etkileyen durumlar
Farenjit, larenjit, guatr gibi vagus veya frenik siniri tahriş eden durumlar
Hiperglisemi, hipoglisemi, diyabet gibi metabolik hastalıklar
Karaciğer, böbrek sorunları
Kanser, kemoterapi
Tümörler ve lezyonlar
Karın cerrahisi
Anestezi
Opiatlar, benzodiazepinler, steroidler, kortikosteroidler, barbitüratlar, metildopa gibi bazı ilaçlar

Hıçkırık nasıl geçer?

Kanıtlanmamış olmalarına rağmen, aşağıdaki basit yöntemlerin kısa süreli hıçkırıklar için rahatlama sağladığı düşünülmektedir:

Bir kese kağıdına yavaşça nefes alıp vermek
Kısa bir süre (yaklaşık 30 saniye) nefesi tutmak
Bir bardak soğuk su içmek
Nefes almayı bırakmadan yavaşça bir bardak ılık su içmek
Buzlu su ile gargara yapmak
Göz kürelerini nazikçe ovalamak

Farenjit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Hıçkırığa ne iyi gelir?

Hıçkırığa iyi gelen pratik öneriler

Bazen nefesinizde veya duruşunuzda basit bir değişiklik, bazen de vücudunuzun basınca duyarlı noktalarına baskı uygulamak diyaframınızı gevşetmenize, vagus veya frenik sinirleri uyarmanıza yardımcı olabilir. Hıçkırıkları durdurmak veya önlemek için uygulayabileceğiniz bu ipuçları kısa hıçkırık nöbetleri içindir:

Rahat bir yere oturun, dizlerinizi göğsünüze çekerek hafifçe öne doğru eğilin. Dizlerinizi 2 dakika boyunca kucaklayın.
Hıçkırık, genellikle odaklanmayı bıraktığınızda kendiliğinden geçer, ilgi çekici bir şeyle dikkatinizi dağıtın.
Boynunuzun arkasındaki cildi ovalayın.
Sağ elinizin başparmağıyla sol avuç içinize baskı uygulayın veya tam tersini yapın.
Yavaş ve ölçülü nefes alıştırması yaparak solunum sisteminizi bozun. 5’e kadar sayarak nefes alın ve 5’e kadar sayarak verin.
Diyaframınıza baskı uygulamak ve göğsünüzü sıkıştırmak için öne doru eğilin.
Burnunuzu kıstırarak ve ağzınızı kapalı tutarak nefes vermeye çalışın.
Dilinizin ucunu tutun, 1-2 kez hafifçe öne doğru çekin.
Göğüs kemiğinizin ucunun hemen altındaki alana (diyaframınıza) elinizle baskı uygulayın.

Hipoglisemi nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Hıçkırığa iyi gelen şifalı bitkiler

Taze nane, yaban kekiği, karabiber, karanfil hıçkırığa iyi geldiği bilinen şifalı bitkilerdendir.

Hıçkırığa iyi gelen yiyecekler

Bazı şeyleri yeme veya içme şeklini değiştirmek vagus veya frenik sinirleri uyarmaya yardımcı olabilir.

Bir buz küpünü birkaç dakika emip makul bir boyuta küçüldüğünde yutun.
Bir kaşık bal veya fıstık ezmesi yiyin. ancak yutmadan önce biraz ağzınızda çözünmesine izin verin.
Dilinize 1 çay kaşığı toz şeker koyun, 5-10 saniye bekletin, sonra yutun.
Bir limon dilimini emin.
Dilinize bir damla sirke koyun.
Birkaç küçük parça kuru ekmek yutun.

Hıçkırığı olanlar nelere dikkat etmeli?

Alkollü, gazlı, sıcak içecekler içmeyin.
Sakız çiğnemeyin veya sigara içmeyin; hava yutmanıza neden olabilir.
Baharatlı yiyecekler yemeyin.
Çok hızlı yemek yemeyin.
Sıcak bir şeyden sonra çok soğuk bir şey yemeyin veya içmeyin.
Gaz yapan yiyeceklerden kaçının.
Küçük öğünler yiyin.

Nanenin faydaları nelerdir? Nane limon çayı neye iyi gelir, nasıl yapılır?

Hıçkırık tedavisi

Çoğu hıçkırık vakası kısa sürelidir ve tıbbi tedavi olmaksızın kendiliğinden geçer. Uzun süreli vakalarda altta yatan bir durumun hıçkırığa neden olup olmadığını görmek için öncelikle fizik muayene yapılır. Hasta denge ve koordinasyon, kas gücü ve tonu, refleksler, görme ve dokunma hissinin kontrol edildiği nörolojik bir muayeneden geçer.

Endişe verici bir hastalıktan şüphelenildiğinde göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi, MR gibi görüntüleme testleri, endoskopik testler ve laboratuvar testleri istenebilir. Altta yatan neden teşhis ve tedavi edildiğinde sorun çözülür.

İki günden uzun süren hıçkırıklar için ilaç tedavisi uygulanabilir veya mide içine tüp yerleştirilebilir (nazogastrik entübasyon). Mide yıkama veya karotis sinüs masajı diğer seçenekler arasındadır.
Uzun süreli hıçkırıklar diğer tedavilere yanıt vermediğinde, hipnoz ve akupunktur gibi alternatif tedaviler yardımcı olabilir.

İnatçı hıçkırık için ilaç tedavileri

Kişinin yaşam kalitesini etkileyebilen uzun süreli hıçkırıklar ilaçla tedavi edilebilmektedir. Genellikle düşük dozlu, 2 haftalık bir ilaç reçete edilir. Süresi ve dozajı hıçkırığın şiddetine, hastanın genel sağlığına ve yaşına bağlıdır. Belirgin bir neden yoksa kullanılabilecek ilaçlar şunlardır:

Bir kas gevşetici olan baklofen
Genellikle nöropatik ağrı için reçete edilen nöbet önleyici gabapentin

Karanfil yağı neye iyi gelir? Karanfilin faydaları nelerdir?

Bunlar işe yaramazsa, aşağıdakiler önerilir:

Klorpromazin veya haloperidol gibi antipsikotik ilaçlar
Anesteziden veya ameliyattan kaynaklanan hıçkırıkları önlemek için metoklopramid, efedrin veya ketamin
Kemoterapiye bağlı hıçkırıklar için ramosetronlu steroidler

Hıçkırık ameliyatı ve hıçkırık pili

Diğer tedavilere yanıt vermeyen ciddi vakalarda, frenik sinir bloğu gibi tedaviler denenebilir. Cerrah geçici olarak frenik sinire ilaç enjekte ederek, hıçkırıkları durdurmak için frenik siniri bloke eder.
Diğer bir seçenek vagus sinirine hafif elektriksel uyarı vermek için, pille çalışan bir cihazı cerrahi olarak implante etmektir. Bu prosedür yaygın olarak epilepsiyi tedavi etmek için kullanılır, ancak kalıcı hıçkırıkların kontrolüne de yardımcı olmuştur.