Hepatit B’yi engellemek için alabileceğiniz bir kaç önlem vardır. Bunlar: Aşılanma, Maruz kalma riskini azaltma (korunma) ve Maruz kalma ardından immonuglobülin ile anında tedavidir. Aşağıda hepatit B’den korunmak için en etkili yöntemlerle ilgili bilgiler bulabilirsiniz.
Hepatit B’ye karşı en iyi korunma aşılanmadır. Hepatit B bakımından özel risk altında olması söz konusu olan herkes için önerilmektedir. Yenidoğan bebeklerin aşılanmasının hepatosellüler kanser (HCC) gelişmesini azalttığı gösterilmiştir. Aşılama, virüse maruz kalınmadan önce veya maruz kalındıktan hemen sonra uygulandığında HBV enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili olmaktadır. Doğru uygulama yapıldığında bu aşı, aşılananların yaklaşık %95’inde korunma sağlamakta ve HBV’ye bağlı ölümlerin en az %85-90’ı aşılamayla önlenebilmektedir.
Hepatit B nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavi seçenekleri
Güvenli ve etkili hepatit B aşıları yaklaşık 1981’den beri kullanılmaktadır. Hepatit B aşısı genetik mühendislik kullanılarak üretilen bir aşı olup, sonradan viral proteini üreten hepatit B yüzey antijenine (HbsAg) ait genetik kodun maya hücrelerine yerleştirilmesiyle üretilmektedir. Aşı viral taneciklerin tamamını değil, yalnızca dış membrandaki HBsAg proteinini içermektedir.
Hepatit B aşısı, virüse maruz kalmamış bireylerde enfeksiyonun engellenmesi için, enjeksiyondan oluşan bir ‘aşılama programı’ genellikle kol içine verilir. Bu hayat boyu koruma sağlar:
– Birinci enjeksiyon
– İkinci enjeksiyon 1 ay sonra
– Üçüncü enjeksiyon 6 ay sonra
– Bazen 5 yılda bir güçlendirici verilir
Aşılama bağışıklık sisteminin anti-HBsAg antikoru üretimine başlamasına neden olur. Bu genellikle aşılamadan bir hafta sonra aşılamanın işe yaradığından emin olmak için bir kan testiyle ölçülür. Yetişkinlerin yaklaşık %10-15’i aşılamaya karşılık vermez ya da ilk enjeksiyona zayıfça karşılık verir. 40 yaşın üzerinde, aşırı kilolu olan, fazla içki ve sigara tüketen ya da immunosüpresyon yapılanlar gibi bazı kişilerin sonuç alma olasılıkları azdır.
Genellikle ikinci bir aşılama programı yaptırmaları tavsiye edilir. Bazı kişiler ikinci bir programına bile cevap vermezler. Bu ille de, bu insanların bağışıklık sisteminin virüse yanıtının parçası olarak oluşan antikorlar gibi bağışıklıklarının olmadığı anlamına gelmez. Ancak daha yüksek bir doz ya da değişik uygulama yolu (intradermal – vücudun üst kısmına) kullanarak üçüncü bir program uygulanabilir.
Eğer biri hiçbirine yanıt vermezse, eğer virüse maruz kalınmışsa hepatit B immunoglobüin tedavisine ihtiyaç duyulur. Aşı uygulanmasıyla görülen advers reaksiyonlar nadiren görülür ve bunlar enjeksiyon bölgesinde kızarıklık ve ağrı gibi hafif reaksiyonlardır. Nadiren yorgunluk ve grip benzeri belirtiler görülebilir.
Hepatit B aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri nelerdir?
Aşılama genellikle hepatit B’ye yakalanma riski yüksek olanlarda tavsiye edilir. Bu şunları kapsar:
Bu ülkeden ülkeye değişir – aile hekiminize ya da pratisyen hekiminize sorunuz. Çoğu ülkede evrensel yeni doğan aşılama stratejisinin bir parçasıdır, bu yüzden tüm yeni doğan bebekler hepatit B’ye karşı bağışıklıdır.
Enfekte olmuş bir kişinin kanı ve diğer vücut sıvılarıyla temasınızın olabileceği durumlardan kaçınarak hepatit B’ye yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz. Benzer olarak, hepatit B iseniz çevrenizdeki insanların sizin vücutsal sıvılarınızla temasınızdan kaçınmaları için önlemler alarak onlar için bu riski azaltabilirsiniz. Örneğin:
Doktorlar ya da sağlık bakım personelleri gibi kan ve vücutsal sıvılarla çalışan herkes koruyucu eldiven giymek ve ince keskin ekipmanları kullanırken dikkatli olmak gibi doğru prosedürleri takip etmelidirler. Bununla birlikte hepatit B riski altında olanların (damar yoluyla uygulanan ilaç kullananlar gibi) aynı zamanda hepatit C ya da HIV gibi diğer kan yoluyla bulaşan enfeksiyon riskini de taşıyacakları için aşılama hepatit B’ye karşı korumasına rağmen, diğer virüslere maruz kalmaya karşı bir korunma alternatifi olarak görülmemelidir. Vücutsal sıvılara maruz kalma riskini azaltacak stratejilere devam etmek önemlidir.
Önceden enfeksiyon geçirmeyen ya da aşılanmamış bir kişi, enfeksiyonlu bir kişi ile temas yoluyla hepatit B’ye maruz kalırsa, hepatit B immunoglobülin enjeksiyonu ile tedavi verilebilir. Bunlar virüse karşı antikorlardır ve maruz kalmadan sonra 48 saat içinde verilmelidir (ve maruz kalmadan sonra bir haftaya kadar düşünülmelidir). Ancak, immunoglobülinle verilen koruma sadece geçicidir ve aşılamanın uzun süreli koruma sağlamak için aynı anda verilmesi önerilir. Hepatit B’li bir kadından doğan bir bebeğe doğumdan hemen sonra anneden gelen enfeksiyonu engellemeye yardımcı olmak için immunoglobülin enjeksiyonu verilmelidir. Bebeğe aynı anda bir doz aşı verilecektir. Bu korumayı başlatır fakat programa birinci ve ikinci aylarında iki dozla ve 1. yılda güçlendirici dozla devam edilmesi gerekmektedir
Kaynak:
1. World Health Organization Department of Communicable Diseases Surveillance and Response. WHO/CDS/CSR/ LYO/2002.2: Hepatitis B (p. 48). Available at https://www.who.int/ csr/disease/hepatitis/whocdscsrlyo20022/en/index.html
2. World Health Organization Department of Communicable Diseases Surveillance and Response. WHO/CDS/CSR/ LYO/2002.2: Hepatitis B (p. 48-49). Available at . int/csr/disease/hepatitis/whocdscsrlyo20022/en/index.html
3. The Hepatitis B Vaccine, American Medical Association, Available at medical-science/infectious-diseases/topics-interest/viral-hepatitis/ hepatitis-b/hepatitis-b-vaccine.page [accessed May 2011]
4. Department of Health (UK). Immunisation against infectious disease – ‘The Green Book’. Chapter 18: Hepatitis B (p. 164 and 178). Updated Nov 2009. Available at http:// www.dh.gov.uk/en/Publicationsandstatistics/Publications/ PublicationsPolicyAndGuidance/DH_079917 [accessed May 2011]
5. Playford EG, Hogan PG, Bansal AS et al. Intradermal Recombinant Hepatitis B Vaccine for Healthcare Workers Who Fail to Respond to Intramuscular Vaccine Infection Control and Hospital Epidemiology Vol. 23, No. 2 (February 2002) (pp. 87-90)
6. World Health Organization Department of Communicable Diseases Surveillance and Response. WHO/CDS/CSR/ LYO/2002.2: Hepatitis B (p. 55). Available at https://www.who.int/ csr/disease/hepatitis/whocdscsrlyo20022/en/index.html
7. Department of Health (UK). Immunisation against infectious disease – ‘The Green Book’. Chapter 18: Hepatis B (p.169-172) Updated Nov 2009. Available at http://www. dh.gov.uk/en/Publicationsandstatistics/Publications/ PublicationsPolicyAndGuidance/DH_079917 [accessed May 2011]
8. Exposure to blood borne viruses (Including Sharps Injuries) : Great Ormond Street Hospital for Children NHS Trust http:// www.gosh.nhs.uk/clinical_information/clinical_guidelines/cpg_ guideline_00121[Accessed May 2011]
9. Prevention of sharps injury and body fluid contamination policy. Brighton & Sussex University Hospitals NHS Trust [Accessed May 2011]
10. World Health Organization Department of Communicable Diseases Surveillance and Response. WHO/CDS/CSR/ LYO/2002.2: Hepatitis B (p. 46). Available at https://www.who.int/ csr/disease/hepatitis/whocdscsrlyo20022/en/index.html
11. Department of Health (UK). Immunisation against infectious disease – ‘The Green Book’. Chapter 18: Hepatitis B (p. 173, 174 and 177). Updated Nov 2009. Available at http:// www.dh.gov.uk/en/Publicationsandstatistics/Publications/ PublicationsPolicyAndGuidance/DH_079917 [accessed May 2011]
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?