Hepatit B, karaciğeri ciddi ölçüde etkileyen ve Hepatit B virüsünün neden olduğu bir hastalıktır. İnsandan insana birçok şekilde bulaşabilir. Akut ve kronik olmak üzere iki türlü gelişebilir. Tedavi edilmediği takdirde karaciğer kanseri, karaciğer yetmezliği ve siroza neden olur. Hepatit B aşısı, bu virüse karşı yüksek koruma sağlayan etkili bir tedavidir. Ülkemizde, Sağlık Bakanlığı kararıyla doğumdan itibaren hepatit B aşısı mecburi kılınmıştır. Aşılar, toplam 3 dozdan oluşur ve 30 yıla kadar etkinliği devam eder. Aşı sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, ateş, bulantı ve yorgunluk gibi hafif yan etkiler görülebilir.
İçindekiler
Hepatit B hastalığı, hepatit B virüsünün neden olduğu karaciğer iltihabıdır. Çeşitli yollarla insandan insana bulaşır. Hastalık, kronik veya akut olarak iki türlü seyredebilir. Günümüzde bu hastalığı tedavi etmek ve önlemek mümkündür. Bunun en etkili yolu Hepatit B aşılarıdır. Aşılar, 3 doz halinde uygulanır ve sıra dışı bir durum olmadıkça 30 yıla kadar koruma sağlar. (1)
Hepatit B aşılarının koruyuculuğu çok yüksektir. 10 kişiden yaklaşık 9’unda 30 yıla yakın süre tam koruma sağlar. Ancak aşının etkinliği bazı kişilerde daha düşük olabilir. 40 yaş üzerinde, obez kişilerde, düzenli sigara içenlerde, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılarında, bağışıklığı zayıf olanlarda ve diyaliz hastalarında daha sık dozlara ihtiyaç duyulabilir.
Hepatit B nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavi seçenekleri
Hepatit B, karaciğer ile ilgili ciddi sağlık sorunlarına yol açan ve hızlı ilerleyen bir hastalıktır. HBV aşısı, bu hastalığa neden olan virüsü baskılayarak karaciğerde meydana gelebilecek hastalıkların önüne geçer. (2)
Ciddi bir karaciğer enfeksiyonu olan Hepatit B, tedavi edilmediği takdirde birçok sağlık sorununa yol açar. Virüs taşıyan kişilerin karaciğer kanseri, karaciğer yetmezliği ve siroza yakalanma riski çok yüksektir. Hastalık bazı kişilerde kronikleşebilir ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Aşı yaptırmak, tüm bu risklerden korunabilmek için hayati önemdedir.
Hepatit B virüsü cinsel yolla, enfekte bir kişinin kan veya vücut sıvılarıyla temas yoluyla bulaşabilir. Bu nedenle bu aşı bebekler de dahil herkese yapılmalıdır. Özellikle aşağıda belirttiğimiz kişilerin mutlaka aşı olması gerekir:
HBV aşısı genellikle herkes için güvenlidir ancak eğer aşağıdaki durumlardan birine sahipseniz aşı olmamalısınız:
Ayrıca hastaysanız, iyileşene kadar aşıyı ertelemelisiniz.
Yenidoğan bebeklerde ilk doz aşı, doğumdan hemen sonra yapılır. 1. ayın sonunda 2. doz, 6. ayın sonunda ise 3. doz uygulanır. Bebeklik dönemi dışında, aşının ilk dozundan 1 ay sonra 2. doz ve 2. dozdan 5 ay sonra da 3. doz uygulanır.
Yetişkinlerde ve bebeklerde aşı bölgesi farklıdır. Yenidoğanlarda uyluğun ön tarafından kas içine enjekte edilir. 2 yaşından büyüklerde ve yetişkinlerde ise kolda deltoid kas içine uygulanır.
Hepatit B aşısını sağlık ocaklarında, özel ve resmi tüm sağlık kuruluşlarında yaptırabilirsiniz. Aşı bulunmadığı takdirde eczanelerden temin edilebilir ancak eczanelerde uygulama yapılmaz.
Karaciğer yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Bu aşı ülkemizde bebeklere uygulanan zorunlu aşılardan biridir. Tüm yaş grupları için uygulanır. 19 yaşından küçük ergenlere ve tüm çocuklara, 19-59 yaş arasındaki tüm yetişkinlere ve hepatit B riski taşıyan 60 yaş ve üzeri yaşlılar için önerilir. Ayrıca, risk taşıyan meslek gruplarından sağlık çalışanları, ambulans şoförleri, kanalizasyon işçileri, kamu güvenliği çalışanları da mutlaka aşılanmalıdır. (3)
Yenidoğanlar hemen aşılanırken yetişkinler diledikleri bir zamanda aşı olabilirler. İlk doz, seçtiğiniz bir tarihte yapılır. 2. doz ise ilk aşıdan 1 ay sonra alınmalıdır. 3. ve son doz, 2. aşıdan 5 ay sonra uygulanır ve aşı kürü tamamlanır.
HBV aşısı, tüm yaş grupları için üç doz halinde uygulanır. Özel hastalık durumlarında bu oran değişebilir. Doktorlar, gerekli gördüğü durumlarda pekiştirme aşıları yapabilir.
Çalışmalar, bebeklik döneminde 3 doz aşı kürü tamamlanmış kişilerin en az 30 yıl, muhtemelen de ömür boyu korunduğunu gösteriyor. DSÖ, tüm bebeklerin doğumdan hemen sonra Hepatit B aşı serisine başlamasını ve ardından aşı serisini tamamlamasını öneriyor. Ancak bazı faktörlerin aşının gücünü azaltabileceği de belirtiliyor. Bu faktörler şunlardır:
3 doz aşısı tamamlanmış ve antikor geliştirmiş kişilerde rapel (pekiştirme) dozu önerilmez. Ancak bağışıklık sistemi baskılanmış, anti-HBs düzeyleri düşük ve hastalığa maruz kalma riski devam eden kişilere destekleyici bir doz uygulanabilir.
Ülkemizde, Sağlık Bakanlığı kararıyla doğumdan itibaren HBV aşısı mecburidir. Yenidoğanlara ve yetişkinlere 3 doz şeklinde uygulanır. Aşı takvimi, bilgilendirme ve aşı takibi için oluşturulur.
HBV aşısı sıfır yaş grubu bebeklere ve risk grubu olarak tanımlanmış kişilere ülkemizde ücretsiz olarak uygulanır. Özel durumlar için aşı isimleri ve fiyatları ise şöyledir:
Aşı kartları, hem bilgilendirme hem de aşı takibi için sağlık kurumları tarafından aşı yapıldıktan sonra verilir. Aşı uygulamasından sonra, görevli sağlık personelinden alınır. Uygulanan her doz aşı, bu karta mutlaka işlenmelidir.
Karaciğer kanseri neden olur? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi
Yukarıdaki etkilerden biriyle karşılaşırsanız mutlaka bir doktora görünmeniz gerekir.
Hepatit B aşısının yan etkileri genellikle geçici ve hafiftir. Bunlardan biri de baş ağrısıdır. Kısa bir zaman sonra kendiliğinden geçer.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Hepatitis B Vaccination - CDC,2- Hepatitis B vaccine - NHS,3- Hepatitis B - WHO,4- Hepatitis B - HHS,5- Hepatitis B Vaccine and Immunoglobulin: Key ConceptsYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?