Hepatit A nasıl bulaşır? Belirtileri nelerdir? Aşısı ve tedavisi

Hepatit A, karaciğerde iltihaba neden olan çok bulaşıcı bir virüstür. Hepatit A virüsü, enfekte yiyecek ve suyun tüketilmesi veya hasta biriyle yakın temas yoluyla bulaşır. Belirtileri halsizlik, ateş, mide bulantısı, ishal, karın ağrısı ve sarılıktır. Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye değişebilir. Aşılanmamış veya daha önce hepatit A geçirmemiş kişilere kolayca bulaşabilir. Enfeksiyon  genellikle kısa sürede geçer ve tedavi gerektirmez. İyileşmenin en iyi yolu dinlenmek, bol su içmek, sağlıklı beslenmektir. Hastalığı geçiren neredeyse herkes, ömür boyu bağışıklık kazanır. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde ve yaşlılarda karaciğer yetmezliğine, hatta ölüme neden olabilir. Ciddi vakalarda hastanede tıbbi bakım gereklidir. Hepatit A’yı önlemenin en iyi yolu, hijyen ve aşıdır.

Hepatit A nedir?

Hepatit A nasıl bir hastalıktır?

Enfeksiyonun şiddeti, birkaç hafta süren hafif bir rahatsızlıktan, birkaç ay sürebilen ciddi bir hastalığa kadar değişebilir. Ancak çoğunlukla birkaç hafta içinde, tedavi olmaksızın tamamen iyileşir. Uzun süreli ya da kalıcı karaciğer hasarına neden olmaz ve kronikleşmez. Bununla birlikte, nadir durumlarda, özellikle yaşlılarda ve kronik karaciğer hastalığı olanlarda tekrarlayan enfeksiyona, ani karaciğer fonksiyon kaybına, karaciğer yetmezliğine, hatta ölüme yol açabilir. Karaciğer yetmezliği, izleme ve tedavi için hastanede kalmayı gerektirir, bazı kişilerin karaciğer nakline ihtiyacı olabilir. Ancak karaciğer yetmezliğinde bile tam bir iyileşme mümkündür.

Hepatit B nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavi seçenekleri

Hepatit A’nın özellikleri

• Virüs, enfekte kişilerin dışkısında ve kanında bulunur; enfekte kişiyle yakın temas yoluyla veya dışkı bulaşmış yiyecek ve su tüketildiğinde yayılır.
• Kuluçka süresi genellikle 14-28 gündür, semptomlar 2 aya kadar sürebilir.
• Hepatit A’ya yakalandıktan sonra vücut hastalığa karşı bağışıklık kazanır. Hepatit A geçirenler ömür boyu koruyan antikorlar geliştirir ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi, virüse tekrar maruz kalındığında hastalığın gelişmesini engeller.
• Virüs vücudun dışında aylarca yaşayabilir; yiyecekleri ve sıvıları en az 1 dakika 85°C ısıtmak virüsü öldürür.

Hepatit A nasıl bulaşır?

HAV oldukça bulaşıcıdır ve kişiden kişiye kolayca yayılır. Hepatit A’lı bir kişi virüsü, semptomların ortaya çıkmasından 2 hafta öncesine kadar başkalarına bulaştırabilir. Belirtiler ortaya çıktıktan yaklaşık 1 hafta sonra bulaşıcı dönem sona erer. Enfekte kişilerin dışkısında ve kanında bulunan virüs, kan dolaşımı yoluyla karaciğere yayılarak iltihaplanmaya ve şişmeye neden olur.

HAV yaygın olarak şu yollarla bulaşır:

• Virüsü içeren dışkının bulaştığı yiyecek veya suları tüketmek
• Enfekte biriyle yakın kişisel temas
• Virüsü taşıyan veya hijyen kurallarına uymayan kişiler tarafından hazırlanan yiyecekleri yemek
• Kanalizasyonla kontamine çiğ kabuklu deniz ürünleri yemek
• Virüsü taşıyan biriyle cinsel ilişkiye girmek veya aynı evde yaşamak
• Hepatit A’nın yaygın olduğu bir bölgede yaşamak veya uzun süre kalmak
• Maymun gibi primatlarla çalışmak

Karaciğer yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Virüs bulaşma riski yüksek olan kişiler:

• Uluslararası gezginler
• Erkeklerle seks yapan erkekler
• Uyuşturucu kullanan veya enjekte eden kişiler
• Mesleki risk taşıyanlar
• Uluslararası bir evlat edinen kişiyle yakın kişisel temas kuranlar
• Evsizler
• Kronik karaciğer hastaları ve HIV pozitif olanlar

Hepatit A belirtileri

• Ateş, yorgunluk, vücut ağrıları gibi grip benzeri semptomlar
• Özellikle sağ üst kadranda karın ağrısı
• Açık renkli dışkı, koyu renkli idrar
• İştahsızlık, açıklanamayan kilo kaybı
• Sarılık (gözlerde ve ciltte sararma)
• Mide bulantısı, kusma, ishal

Hepatit A’ya sahip olan herkeste semptom görülmeyebilir. Özellikle 6 yaşın altındaki çocuklarda hiçbir belirti olmayabilir. Belirtiler virüsü kaptıktan 2-7 hafta sonra ortaya çıkar. Genellikle 2 aydan az sürer, ancak bazıları 6 aya kadar hasta hissedebilir.

Hepatit A teşhisi

Hepatit A vakaları, diğer viral hepatit tiplerinden klinik olarak ayırt edilemez. Görünür sarılık belirtileri olmadan, herhangi bir hepatit türünü fizik muayene ile teşhis etmek zordur. Enfeksiyon, semptomlarına ve kan testine dayanarak teşhis edilir. Belirtiler değerlendirildikten sonra, virüsün varlığını veya yokluğunu ortaya çıkarabilecek bir kan testi yapılır. Kanda HAV’a özgü immünoglobulin M (IgM) antikorlarının saptanmasıyla spesifik tanı konur. Gerekirse, virüs RNA’sını saptamak için, ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) testi istenebilir.

Hepatit A tedavisi

Belirli bir tedavi yoktur. Kendi kendine geçen, kısa süreli bir viral enfeksiyon olduğu için, tedavi genellikle semptomları azaltmaya yöneliktir. Semptomlar genellikle birkaç hafta veya birkaç ay içinde iyileşir. Akut karaciğer yetmezliği dışında hastaneye yatış gerekmez. Tedavi, kusma ve ishalden kaybedilen sıvıların yerine konması ve yeterli beslenme dengesinin korunmasını amaçlar. Doktorunuz gerekirse, kaşıntı, mide bulantısı, kusma için ilaçlar veya herhangi bir ağrı, sızı durumunda parasetamol, ibuprofen gibi ağrı kesiciler reçete edebilir. Belirtiler birkaç ayda iyileşmezse doktorunuzla konuşun.

Hepatit C nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavisi

Evde tedavi yöntemleriyle semptomları hafifletebilirsiniz:

• Sağlıklı beslenin, bol su için.
• Serin, iyi havalandırılmış bir ortamda bol bol dinlenin.
• Bol giysiler giyin, kaşıntıyı azaltmak için sıcak banyo veya duşlardan kaçının.
• Mide bulantısı ve kusmayı azaltmak için küçük, hafif öğünler yiyin.
• Karaciğerinizdeki yükü azaltmak için alkolden kaçının.
• Ellerinizi düzenli olarak sabun ve suyla yıkayın.
• İyileşene kadar gereksiz ilaç kullanmaktan kaçının.

Hepatit A’dan nasıl korunmak gerekir?

Hepatit A bulaşma riskini azaltmak için;

• Yemek hazırlamadan veya yemeden önce, bebek bezini değiştirdikten veya tuvaleti kullandıktan sonra ellerinizi sabun ve ılık suyla iyice yıkayın.
• Hepatit A bulaşma riskinin yaygın olduğu bir ülkeye seyahat edecekseniz, en az 2 hafta önce aşı yaptırın. Vücudun hepatit A’ya karşı bağışıklık kazanması, genellikle ilk enjeksiyondan sonra 2 haftayı bulur.
• Hepatit A’ya yakalanma riskinin yüksek olduğu ülkelerde şişelenmiş su için ve sokak satıcılarından ziyade yerleşik restoranlarda yemek yiyin.
• Düşük hijyen standartlarına sahip yerlerde çiğ meyve-sebze yemekten kaçının.

Hepatit A bulaştıktan sonra ne yapmalı?

Virüs ile temas ettiğinizi düşünüyorsanız, mümkün olan en kısa sürede hastaneye başvurun. Yaşınıza ve genel sağlığınıza bağlı olarak, doktorunuz hepatit A aşısı veya immün globülin enjeksiyonu önerebilir. Aşının tek bir dozu, maruziyetten sonraki 2 hafta içinde verilirse, enfeksiyonu önlemeye yardımcı olabilir.

Hepatit B aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri nelerdir?

Hepatit A aşısı

• İlk tip, yalnızca hepatit A’ya karşı korur. 6 ila 12 ay arayla iki doz halinde verilir ve tam koruma için her iki doza da ihtiyaç vardır. Oldukça güvenlidir, en yaygın yan etki, enjeksiyon bölgesinde ağrıdır. Bununla birlikte, 1 yaşın altındaki bebeklere ve hepatit A aşısı alerjisi olanlara aşı yapılmaz.
• Diğer tip, hepatit A ve hepatit B’ye karşı koruyan bir kombinasyon aşıdır. Kombine aşı, 6 ay boyunca üç doz olarak verilir ve uzun süreli koruma için üç aşıya da ihtiyaç vardır. 18 yaş ve üzeri herkese uygulanabilir.

Hepatit A aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri nelerdir?

Hepatit A’ya karşı aşılanması önerilen kişiler:

• 12-23 aylık tüm bebekler
• Daha önce hepatit A aşısı olmamış 2-18 yaş arasındaki tüm çocuklar ve ergenler
• Hepatit A bulaşma riski yüksek olanlar
• Bağışıklık sistemi zayıf olanlar
• Kronik karaciğer hastaları
• Risk taşıyan hamile kadınlar
• Daha önce aşı olmamış tüm yetişkinler

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör