Hemoglobin nedir? Düşüklüğü neden olur? HGB testi

6 Ocak 2019 | 5 Mart 2023 | Kategori: Kan Hastalıkları, Sağlık Sözlüğü Print

343 Paylaşım

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijenin vücuda taşınmasını sağlayan çok önemli bir proteindir. Bol demir içeren bir protein olan hemoglobin, akciğerlere çekilen oksijeni, kanla birlikte organlara ulaştırır. Hemoglobin seviyesindeki değişmeler genel sağlık açısından çok önemli bilgiler verir. Bu nedenle pek çok hastalığın teşhisi için yapılan kan testlerinde mutlaka hemoglobin değerlerine de bakılır. Hemoglobin seviyesinin düşük olması anemi göstergesidir. Eğer, aşırı yorgunluk, nefes darlığı, kalp ritim bozukluğu ve baş ağrısı gibi sorunlarınız var ise bu hemoglobin seviyenizin düşük olduğunun göstergesi olabilir. Bu durumda doktorunuz HGB testi yaptırmanızı isteyebilir.

İçindekiler

Hemoglobin nedir?

Hemoglobin, (HGB) kemik iliği tarafından üretilen ve kırmızı kan hücrelerinde depolanan bir proteindir. Görevi, kırmızı kan hücreleri ile birlikte vücuda oksijen taşımaktır. Ayrıca dokularda biriken karbondioksiti toplayarak akciğerlere getirir. Eğer HGB seviyeniz normalden düşük ise bu kırmızı kan hücre sayınızın az (anemi) olduğu anlamına gelir. Bunun nedenleri arasında vitamin eksikliği, kanama ve kronik hastalıklar bulunabilir. Eğer Hemoglobin seviyeniz yüksekse, bunun başlıca nedenleri arasında kan bozukluğu -polisitemi vera- sigara, ishal (su kaybı dehidrasyon) olabilir.

Hemoglobin yüksekliği neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Hemoglobinin yapısı nasıldır?

Hemoglobin, kana kırmızı rengini verir ve yuvarlak çöreğe benzeyen ancak ortasında delik yerine ince bir merkez bulunan kırmızı kan hücrelerinin şeklinden sorumludur. Bu sayede kırmızı kan hücreleri kan damarlarında kolayca hareket edebilirler. Orak hücreli anemide olduğu gibi, hemoglobin anomalisi, kırmızı kan hücrelerinde şekil değişikliğine yol açar.

Hemoglobinopati nedir?

Hemoglobinopati; Hemoglobin molekülündeki globin (Hemoglobin molekülünün dört farklı alt birimden oluşan protein kısmı) zincirlerinden birinin yapısında anormalliğe yol açan bir genetik bozukluktur. Birçok hastalığı içinde barındırıp, dolaşım problemlerine ve bazı organlarda hasarlara neden olabilir.

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde depolanan bir proteindir

Hemoglobin HGB normal değeri nedir?

Yetişkin erkeklerde, ortalama HGB düzeyi kadınlara göre biraz daha yüksektir. Desilitre başına gram cinsinden (g / dL) ölçülür.

Kadınlarda normal hemoglobin değeri; 12,5-15,5
Erkeklerde normal hemoglobin değeri; 13,5-17,5

Kanda hemoglobin değerleri ne olmalı?

Yaş aralıklarına göre hemoglobin değerleri:

Yaş	Kadın aralığı (g / dL)	Erkek aralığı (g / dL)
5-11 yıl	11,9-15,0	11,9-15,0
11–18 yıl	11,9-15,0	12,7-17,7

Trombosit nedir? PLT düşüklüğü ve yüksekliği ne tür sorunlar yaratır?

Bebeklerde Hemoglobin değerleri

0-30 gün	13,4-9,9	13,4-9,9
31–60 gün	10,7-17,1	10,7-17,1
2-3 ay	9,0-14,1	9,0-14,1
3-6 ay	9,5-14,1	9,5-14,1
6–12 ay	11,3-14,1	11,3-14,1

Hemoglobin testi

Hgb testi hemoglobin seviyelerini belirlemek için kanınızdan bir örnek alınarak yapılır. Hgb testi, tam kan sayımı (CBC) testinin bir parçasıdır. Bir CBC testi ayrıca kanınızın beyaz kan hücreleri ve trombosit gibi diğer önemli bileşenlerini de ölçer. Bu hücrelerin herhangi birinin anormal seviyeleri, altta yatan koşulları veya kan bozukluklarını gösterebilir.

Hemoglobin testi ile pek çok sorun saptanabilir

Ailenizde orak hücreli anemi gibi kan bozuklukları olan başka bireyler olabilir.
Bir enfeksiyon olabilir.
Diyetinizde yeterince demir olmayabilir.
Ameliyat veya travmatik bir yaralanma sonucu çok kan kaybetmiş olabilirsiniz.
Hamile olabilirsiniz.
Hgb seviyenizi etkileyebilecek tıbbi bir durumunuz olabilir.

Hemoglobin testi ne işe yarar?

Genel sağlığınızı kontrol etmek için. Doktorunuz, genel sağlığınızı izlemek ve anemi gibi çeşitli rahatsızlıkları taramak için rutin bir tıbbi muayene sırasında tam kan sayımının bir parçası olarak hemoglobininizi test edebilir.
Tıbbi bir durumu teşhis etmek için. Doktorunuz, halsizlik, nefes darlığı veya baş dönmesi şikayetleriniz varsa bir HGB testi önerebilir. Bu belirtiler anemi veya polisitemi verayı işaret edebilir. Bir HGB testi bu tür tıbbi durumların teşhisine yardımcı olabilir.
Tıbbi bir durumu izlemek için. Anemi veya polisitemi vera hastası iseniz doktorunuz durumunuzu izlemek ve tedaviyi yönlendirmek için HGB testinden yararlanabilir.

Hemogram nedir? Tam kan sayımı testi değerleri ne olmalı?

Hemoglobin A1c testi nedir? Ne işe yarar?

Hemoglobin A1c testi, (HbA1c) kandaki glikoz seviyesini ölçmek için kullanılan bir kan testidir. Hem diyabet tanısı koyarken hem de diyabetli hastalarda kan şekeri ölçümünde işe yarar. Kan şekeri düzeyleri yükseldiğinde, bazı glikozlar hemoglobine bağlanır. Bu bağlandığı hemoglobin tipi hemoglobin A’dır ve bu birleşimin sonucu glikozillenmiş hemoglobin (A1c) olarak adlandırılır. Kan şekeri arttıkça, HbA1c testi sonucu da artar.

Diyabet hastası olmayan bir kişi için normal bir A1c seviyesi %5,7’nin altındadır. A1C seviyeniz %5,7 ile 6,4 arasındaysa, diyabet olma riskiniz vardır. %6.5 veya daha yüksek bir A1C düzeyi, diyabetli olduğunuzu gösterir. %8’in üzerindeki bir A1c seviyesi, diyabetinizin kötüye gittiğini ve diyabet komplikasyonları geliştirme riskinizin yükseldiği anlamına gelir. A1c testi, güvenilir bir testtir.

Hemoglobin düşüklüğü neden olur?

Düşük HGB seviyelerine, vücudunuzun kırmızı kan hücreleri yaratma kabiliyetini etkileyen herhangi durum ya da hastalık neden olabilir. Eğer HGB seviyeniz normalden düşükse, aneminiz vardır. Farklı nedenlerden oluşan birçok anemi türü vardır. Ancak en sık görülen hemoglobin düşüklüğü nedeni demir eksikliği anemisi olabilir.

HbA1C testi nedir? Nasıl yapılır? Hemoglobin A1C ne işe yarar?

Hemoglobin düşüklüğüne neden olan hastalıklar

Aşırı kansızlık
Kanser
HIV enfeksiyonunda kullanılan için anti-retroviral ilaçlar ve kemoterapi ilaçları
Kronik böbrek hastalığı
Siroz
Hodgkin lenfoma
Hipotiroidi
Kurşun zehirlenmesi
Lösemi
Multipl miyelom
Miyelodisplastik sendromlar
Non-Hodgkin lenfoma
Vitamin eksikliği anemisi

Vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin üretilmelerinden daha hızlı tahrip olmasına neden olan hastalıklar ve durumlar:

Dalak büyümesi (splenomegali)
Hemoliz
Porfiri
Orak hücre anemisi
Talasemi
Vaskülit (kan damarı iltihabı)

HGB düşüklüğü aşağıdaki gibi kan kaybı durumlarıyla da ilgili olabilir

Bir yaranın kanaması
Sindirim sisteminde kanamaya yol açan ülser, kanser veya hemoroid gibi sorunlar
İdrar yollarında kanama
Sık kan bağışı
Menoraji (ağır adet kanaması)

Akdeniz anemisi (talasemi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Bebeklerde hemoglobin düşüklüğü

Yenidoğan bebeklerde 6-8 haftalık olduklarında geçici bir anemi görülür. Bunun sebebi, doğduklarında tükenen kırmızı kan hücrelerinin yenilenmemesidir. Bebeğin başka bir hastalığı olmadığı sürece bu durum onun sağlığını olumsuz yönde etkilemez. Bebeklerde ayrıca hücrelerin çok hızlı parçalanmasından kaynaklanan bir anemi olabilir. Bebeğin cildinin sararmasına neden olan bu durum sarılık olarak bilinir. Annenin ve bebeğin kan grubu uyumsuzluğunda ortaya çıkar.

Hemoglobin düşüklüğü belirtileri

Tükenme
Cilt hastalığı
Nefes darlığı
Anormal veya hızlı kalp atışı
Göğüs ağrısı
Soğuk, şişmiş eller veya ayaklar
Baş ağrısı
Fiziksel aktivite ile ilgili sorunlar

Hemoglobin düşüklüğü tedavisi

Anemi tedavisi durumun nedenine bağlı olarak değişir. HGB düşüklüğüne eğer bir hastalık neden oluyorsa öncelikle o hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Demir veya vitamin eksikliği tedavisinde beslenme değişiklikleri ve takviyeler sorunun çözümüne yardımcı olabilir. İlaçlar ve kan transfüzyonları aplastik anemi için tedavi seçenekleri arasındadır ve hemolitik anemi durumunda antibiyotikler kullanılabilir.

Ferritin nedir, neye yarar? Düşüklüğü ve yüksekliği tehlikeli midir?

Demir takviyesi

HGB düşüklüğünüz fazlaysa, oral demir takviyesi almanız gerekebilir. Bununla birlikte, çok fazla demir almak, siroz gibi karaciğer hastalıklarına, kabızlık, bulantı ve kusma gibi yan etkilere neden olabilir. Sizin için uygun doza doktorunuzla birlikte karar verin ve bir defada 25 mg’dan fazla almaktan kaçının. Önerilen doz erkekler için günde 8 mg, kadınlar için ise günde 18 mg’a kadardır. Hamilelere önerilen doz ise, günde 27 mg’dır. Demir takviyelerini daima çocukların erişemeyeceği bir yerde saklayın. Çocuklar, demir zehirlenmelerine karşı savunmasızdır. Çocuğunuz yanlışlıkla demir takviyesi aldıysa, hemen doktorunuzu arayın.

Hemoglobini yükselten gıdalar nelerdir?

Demir, HGB üretiminde önemli bir rol oynar. Hemoglobin seviyenizi yükseltmeye yönelik ilk adım, daha fazla demir içeren yiyecekler yemeye başlamaktır. Demir içeriği yüksek olan yiyecekler şunlardır:

Karaciğer ve sakatat
Kabuklu deniz hayvanları
Brokoli
Süs lahanası
Yeşil fasulye
Lahana
Fasulye ve mercimek
Soya peyniri
Kızarmış patates
Güçlendirilmiş tahıllar ve zenginleştirilmiş ekmek

Folat, vücudunuzun HGB içeren kırmızı kan hücrelerinin bir parçası olan ve üretmekte kullandığı bir B vitaminidir. Yeterli folat olmadan, kırmızı kan hücreleriniz olgunlaşamaz. Bu, folat eksikliği anemisine ve düşük hemoglobin seviyelerine neden olabilir.

Folik asit nedir? Folat vitaminin faydaları ve gebelikte kullanımı

Folat içeren gıdalar:

Sığır eti
Ispanak
Börülce
Avokado
Marul
Pirinç
Fasulye
Yer fıstığı

Kaynaklar ve Referanslar:

1- Hemoglobin: Structure, Function and Allostery2- The Hemoglobin Molecule In Health And Disease3- Red blood cell count4- Hemoglobin test

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle