Meslekten men edilme kuralları yeniden düzenleniyor

Sağlık Meslekleri Kurulu Yönetmeliği yayımlandı!

Sağlık Bakanlığı, 14 Aralık 2012 tarihinde Sağlık Meslekleri Kurulu Yönetmeliğini yayımladı. Bilindiği gibi, daha önce çıkarılan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede, Sağlık Meslekleri Kurulunun yapısı ve görevleri tanzim edilmiş olmakla beraber, aynı Kararnamede bu Kurula ilişkin kanun hükümlerinin uygulanma usul ve esaslarının yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştü. Çıkarılan bu Yönetmelik, aslında bir yıl önce yürürlüğe giren Kanun Hükmünde Kararnamenin emredici hükmünün yerine getirilmesi anlamına geliyor.

Yönetmeliğe göre Kurul, esas olarak mesleki yeterlilik değerlendirmesi yapacak ve 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede gösterilen şartların varlığı halinde sağlık meslekleri mensuplarını, kamu özel ayrımı gözetmeksizin, geçici veya sürekli olarak meslekten men edebilecek. Burada, yeri gelmişken, Kurulun meslekten men yetkisinin Anayasaya aykırılığı üzerinde durmak yararlı olacaktır.

Meslekten men yetkisinin Anayasaya aykırılığı
Bilindiği gibi Anayasada suç ve cezaların kanuniliği prensibi benimsenmiştir. Bu ilkeye göre suçlar ve cezalar ancak ve sadece kanunlarla getirilebilir. Sağlık Meslekleri Kurulunun meslekten men yaptırımı uygulama yetkisi de nihayetinde bir cezadır. Bu bakımdan bu yetkinin (meslekten men), bir kanunla düzenlenmesi gerekmektedir. Oysa Sağlık Meslekleri Kurulunun yetkileri kanunla değil bir kanun hükmünde kararname ile (663 sayılı KHK) belirlenmiştir. Bu sebeple 663 sayılı KHK ile Sağlık Meslekleri Kuruluna tanınan meslekten men cezası verme yetkisinin Anayasaya aykırı olduğu kanaatindeyiz.

Anayasa Mahkemesi resen dikkate alabilir mi?
Diğer yandan, halen Anayasa Mahkemesinde 663 sayılı KHK’nin iptaline ilişkin bir dava görülmektedir. Bu davada, özel olarak, meslekten men yetkisinin Anayasaya aykırılığından bahisle bu husustaki kanun hükmünün iptali istenilmemiştir. Ancak bu davada, KHK’nin tümünün iptali talep edilmiştir. Bu durumda, Anayasa Mahkemesi, KHK’nin tümünün iptali talebinin meslekten men cezası verme yetkisinin iptali talebini de içereceğinden bahisle konuyu resen dikkate alarak bir karar verebilir. Ancak bu durumu çok kuvvetli bir ihtimal olarak değerlendirmiyoruz.

Yönetmelik esas olarak neyi düzenliyor?
Yönetmelikte, Sağlık Meslekleri Kuruluna, sağlık mesleklerinin eğitim müfredatı hakkında görüş bildirmekten sağlık mesleklerinin etik ilkelerini belirlemeye kadar oldukça geniş bir alanda yetki verilmiş olsa da uygulamada Kurulun, sağlık meslekleri mensuplarının mesleki yeterlilik eğitimine ve meslek icrasından men yaptırımına tabi tutulmaları konusundaki yetkisi daha büyük önem taşıyacak.

Meslekten men uygulaması
663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girmesinden önce, meslek birliği bulunmayan sağlık meslekleri mensuplarının (hemşireler, fizyoterapistler, ebeler vs), meslekten (devlet memurluğundan değil) men edilmelerine ilişkin bir yasal düzenleme bulunmuyordu. Meslek birlikleri bulunan hekimlerin, dişhekimlerinin ve eczacıların meslekten geçici olarak men edilmeleri ise bu mesleklerin kanunla kurulmuş birliklerinin, yani odaların, kararıyla mümkün oluyordu.

Tabip odasının meslekten men yetkisi
Bir örnek olarak bahsetmek gerekirse, halen yürürlükte bulunan TTB Kanunu, tabip odalarına, hekimleri 15 günden 6 aya kadar meslekten men cezası verme yetkisi tanıyor. Ama bu Kanunda hangi hallerde meslekten men cezası verileceği gösterilmemiş. Dahası Kanun, Tabipler Birliğine bu cezanın verilmesinde takdir hakkını kullanma yetkisi tanınmış. Oysa bir Kanunda cezanın gösterilmiş olmasına rağmen suçun gösterilmemiş olması hukuka uygun değildir.

Kanaatimizce ülkemiz uygulamasında, meslek birliklerine meslekten men cezası verme yetkisi tanımak uygun olmamıştır. Yıllar içinde gelişen tecrübe içinde meslek odalarının bu yetkiyi objektif bir şekilde uygulamadıkları  görülmüştür. Ancak meslek birliklerinden alınmakla birlikte, bu yetkinin uygulamasında keyfiliği ortadan kaldıracak araçların geliştirilmemiş olması halinde sağlıkçılar açısından durum değişmeyecektir. Bu bakımdan Sağlık Meslekleri Kurulunun faaliyetlerini düzenleyen yeni Yönetmelikte, sağlık meslekleri mensuplarının hukuk güvenliğini temin edecek hükümlere yer verilmesi gerekmekteydi. Ancak bu yapılmamıştır.

Bu bakımdan Yönetmelikte meslek mensuplarının meslekten men cezasını gerektiren eylemlerinin soruşturulmasının mutlaka bir meslek mensubu veya hukukçu bir kişi tarafından yapılması zorunluluğu getirilmeliydi. Yönetmelikte böyle bir kural bulunmamaktadır. Yine, soruşturmacının sağlık mesleği mensubunun sadece aleyhine olanları değil lehine olan delilleri de toplamasının sağlanması lazım geliyordu. Ancak bu hususta da bir güvence getirilmemiştir. Yine Kurulun, meslekten men cezası uygulanmasına ilişkin oturumuna ilgili meslek mensubunun ve getireceği tanığın katılmasının sağlanarak kendisine savunma yapma imkanı tanınmamış olması da uygulamada ciddi sıkıntılar doğuracaktır. Oysa Devlet memurluğundan çıkarılmaya ilişkin disiplin yargılamasında, memura heyet önünde bizzat savunma imkanı tanınmaktadır. Meslekten men yaptırımının uygulanmasında bu usule yer verilmemiş olmasının hukuki ve mantıksal bir izahını yapabilmek mümkün değildir.

Sağlıkçılar hangi hallerde ve hangi sürelerle meslekten men edilecek
Meslek icrası esnasında kusurlu olarak,  bir kişinin ağır derecede olmayan özürlülüğüne sebebiyet veren sağlık meslek mensubu,  üç aydan bir yıla kadar meslekten geçici olarak men edilecek. Meslek icrası esnasında kusurlu olarak,  bir kişinin ağır özürlülüğüne veya ölümüne sebebiyet verdiği tespit edilenler bir yıldan üç yıla kadar meslekten geçici olarak men edilecek. Bu fiillerin beş yıl içinde tekrarı halinde ise meslekten sürekli men kararı verilecek.

Sağlık Meslekleri Kurulunun üyeleri kimlerden oluşacak
1.     Sağlık Bakanlığı Müsteşarı veya görevlendireceği müsteşar yardımcısı
2.     Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü veya görevlendireceği bir yetkili temsilci
3.     Sağlık Bakanlığı I. Hukuk Müşaviri veya görevlendireceği hukuk müşaviri
4.     Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı veya görevlendireceği yardımcısı
5.     Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı veya görevlendireceği yardımcısı
6.     Sağlık Bakanının seçeceği en az doktora seviyesinde eğitim almış beş ayrı sağlık meslek mensubu üye
7.     En az genel müdür yardımcısı seviyesinde Millî Eğitim Bakanlığı temsilcisi bir üye
8.     Yükseköğretim Kurulunun seçeceği iki üye
9.     Meslekî Yeterlilik Kurumu temsilcisi bir üye
10.   Türk Tabipleri Birliğinin seçeceği bir üye
11.   Türk Dişhekimleri Birliğinin seçeceği bir üye
12.   Türk Eczacıları Birliğinin seçeceği bir üye

Mesleki yeterlilik eğitimi nasıl olacak?
Sağlık Meslekleri Kurulu,  mesleki uygulamalarda yetersizliği tespit edilenler ile dikkatsiz ve özensiz davranışla ölüme veya vücut fonksiyon kaybına sebep olanların yetersiz görüldükleri alanda, mesleki yeterlilik eğitimine tâbi tutulmalarına karar verecek. Bu eğitim, yetersizliğin tespit edildiği alanda eğitim ve/veya başka bir sağlık meslek mensubunun nezaret ve sorumluluğunda meslek icrası şeklinde yaptırılabilecek.
Yeterlilik eğitimine tâbi tutulanlar eğitim sonunda sınava girecek. Sınavda başarılı olanlar mesleğini icraya devam edecek. Başarısız olanlar ise meslek icrasından men edilecek. Meslekten men edilenler, durumlarına göre eğitime devam ettirilebilecek. Ancak eğitime tabi tutulmadan da sınavlara girilebilecek. Sınavlar üç kişilik sınav komisyonu tarafından yapılacak. Her sınav komisyonu üyesi mesleki bilgi ve uygulama sınavında ayrı ayrı yüz üzerinden puan verecek. Verilen notların ortalaması alınarak yüz puan üzerinden 60 alanlar başarılı kabul edilecek.

Hasta hakları ve etik ihlalleri
Sağlık Meslekleri Kurulu, sağlık mesleği etik ilkeleri yayımlayacak. Tüm sağlık meslek mensupları görevlerini yürütürken hasta haklarına ve Sağlık Meslekleri Kurulunun belirlediği bu etik ilkelere uymak zorunda olacak. Sağlık meslek mensubu, hasta hakları uygulamalarına ve/veya etik ilkelere aykırı davranışı sebebiyle ikiden fazla yazılı olarak ikaz edilirse veya disiplin cezası uygulanırsa, Kurulun belirleyeceği birimde ve sürede, hasta hakları veya etik ilkeler eğitim programına tabi tutulacak.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör