Grip, insandan insana yakın temas ile damlacık geçişi aracılığıyla bulaşmaktadır. Hastalığın tipik kuluçka süresi 1- 4 gündür. Yetişkinlerde semptomlar başlamadan 1 gün önce ve başladıktan 5 gün sonrasına kadar bulaşıcılığını korumaktadır. Kış aylarında sıkça görülen grip, pek çok insanın hayatını olumsuz etkilediği gibi gebelik sürecinde bebeğin sağlığını da tehlikeye sokuyor. Hamilelikte grip bağışıklık sisteminin baskılanması nedeniyle, normale göre daha ağır seyrediyor ve uzun sürüyor. Op. Dr. Altuğ Semiz; “Grip, öksürük, bronşit ve soğuk algınlığı bebeğe zarar verir mi?” gibi gebelik döneminde annelerin merak ettiği soruları cevaplarken bu hastalıklardan korunma yolları hakkında bilgi verdi.
İçindekiler
Gebelik sırasında kalp atım hızında, kalbin pompaladığı kan miktarında, oksijen tüketiminde, akciğer kapasitesinde ve bağışıklık sisteminde ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler gribe bağlı komplikasyonların görülme riskini artırmaktadır. Gebeliğin son dönemlerinde gribe yakalanan bir anne adayının doğum sonrası hastalığını bebeğine geçirme riski fazladır.
Gribe ne iyi gelir? Grip ne zaman tehlikelidir? Nasıl hafif atlatılır?
Anne adaylarında grip bazen ciddi tablolar oluşturabilir. Ateş uzun süre 38.5 derecenin üzerine çıktığında, soluk alıp vermede güçlük varsa, göğüs ağrısı oluşursa, şiddetli kulak ağrısı, kulaktan akıntı ve kanama olursa, döküntü ve kızarıklık varsa, ense sertliği ortaya çıkarsa ve kronik öksürük izlenirse mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Grip ile ilgili ciddi komplikasyonları önlemenin tek ve en etkili yolu grip aşısıdır. Aşı sonrası annede gelişen antikorlar bir miktar bebeğe de geçerek yaşamının ilk aylarında onu da gribe karşı koruyacaktır. Grip aşısı canlı virüs içermediğinden gebelikte kullanılmasının da bir sakıncası yoktur. Grip aşısı aynı zamanda emziren annelere de güvenle yapılabilir. Aşı, kas içi enjeksiyon olarak koldan yapılır.
Anne adaylarının grip sezonunda hamileliklerinin ikinci ve üçüncü aylarında grip aşısı olması önerilmektedir. Grip aşısı gebeliğin her döneminde güvenli olsa da, ilk ay çok gerekli olmadıkça ilaç kullanımından kaçınmak ve aşının bu dönemin sonunda yaptırılması daha uygundur.
Öncelikle gebelikte şiddetli, kuru öksürüğün ve karın bölgesinde yarattığı baskının anne karnındaki bebeğe her hangi bir zararı olmaz çünkü rahim içindeki suyun koruyucu özelliği yastık özelliği göstererek bebeği korur.
Normal bir insana göre gebelikte öksürük daha rahatsız edici olabilir çünkü baskılanmış bağışıklık sistemi ile gribe ve öksürüğe karşı kullanılan ilaçlar bebek üzerindeki olası olumsuz etkilerinden dolayı kullanılamaması hastalıkların normalden daha uzun ve rahatsız edici sürmesine neden olur. Sadece birkaç ilaç ile evde uygulayabileceğiniz bazı tedavi yöntemleri hamilelikte öksürük için uygundur. Bunun için hamilelikte herhangi bir ilacı kullanmadan önce mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Hamileliğin 1. haftası – Gebelik başlangıcı belirtileri ve uzman önerileri
Hamilelikte kuru öksürüğün en sık nedenleri nezle (soğuk algınlığı), bronşit, grip veya alerjilerdir. Öksürüğe ve diğer semptomlara neden olan esas nedenin tedavi edilmesi beraberindeki diğer semptomların da (ör. öksürük ve geniz akıntısı) düzelmesini sağlar. Hastayken bolca istirahat edin. Özellikle kış aylarında ve öksürükle birlikte balgamınız varken sıvısız kalmaktan kaçının ve sağlıklı beslenmeye daha fazla özen gösterin.
Alerji durumunda alerjiyi tetikleyen maddelerden kaçınmak sadece hamilelikte değil normal hayatta da alerji tedavisinde ilk yöntemdir. Eğer öksürüğünüz bir hafta içinde düzelmez veya beraberinde ateş, geçmeyen başağrısı gibi başka semptomlar varsa doktorunuzu mutlaka arayın.
Hamilelikte öksürük nedenine bağlı olarak öksürük tedavisi için kullanılabilecek temel üç tür ilaç vardır. Bunlar öksürük kesici ilaçlar, balgam söktürücüler ve alerjiye karşı kullanılan antihistaminiklerdir. Öksürük kesiciler öksürme isteğini baskılamak için kullanılırlar. Balgam söktürücüler balgamı incelterek daha akışkan hale getirerek atılımını kolaylaştırırlar. Antihistaminikler genellikle alerjinin neden olduğu belirtilerini gidermek için recete edilirler.
Gebelikte alerjiye karşı kullanılabilen antihistaminikler cetirizine, klorfeniramin, loratadine, prometazin, feksofenadin ve hidroksizindir. Bu ilaçlar doktor kontrolü ile reçetelendirilmeden asla kullanılmalıdır. Antihistaminikler burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve hapşırma gibi alerji semptoplarını giderebilirler. En belirgin yan etkileri ise uykuya neden olmalarıdır. Hamilelikte kullanılan balgam söktürücü ilaç, öksürük şurupları içerisinde kullanılan guaifenesindir.
Bu madde hakkında insanlar üzerinde yapılmış yeterli çalışma mevcut değil fakat hamileliğin ilk 3 ayında kullanıldığında bebekte kasık fıtığına yol açtığı konusunda şüpheler bulunmakta. Hamileliğin son 6 ayında kullanıldığında bebekte herhangi bir olumsuz etki bildirilmemiştir. Hamilelikte en yaygın kullanılan öksürük kesici ilaçsa öksürük şuruplarında ve bir çok nezle-grip haplarında bulunan dekstrometorfandır. Yine bu ilaç içinde insanlarda yapılmış yeterli çalışma mevcut değildir.
Gebelikte dekstrometorfan kullanmış olanlarda ise herhangi zararlı bir etki bildirilmemiştir. Ancak bu ilaçları doktorunuza danışmadan kullanmamalısınız. Yine nezle-grip ilaçları ve bazı öksürük şuruplarına burun açıcı özellik kazandırmak için kullanılan Fenilefrin bazı hayvanlarda sakatlığa neden olduğu bildirilmiştir. Hamilelikte psödoefedrin veya fenilefrin ilaçlarının kullanımı plasentanın kanlanmasını etkileyebilir. Bunun için hamileliğin ilk 3 ayında bu ilaçlarının kullanılmaması önerilir. Bu iki ilacın bebekte neden olduğu sakatlık riski oldukça düşüktür. Fakat sigara içenlerde bu risk daha yüksek olabilir.
Ağır ve başka semptomlarla seyretmeyen hafif veya orta şiddetteki öksürüğü evde uygulayabileceğiniz basit yöntemlerle tedavi edebilirsiniz. Bol bol sıvı tüketimi balgamı seyrelterek sökülmesini kolaylaştıran etkin bir yöntemdir. Günde en az 8 bardak su için. Sıcak, açık çay veyahut tavuk çorbası gibi et sulu bir çorbanın da su tüketiminizi karşılamakta faydalı olacağını unutmayın. Daha rahat nefes almak ve burun tıkanıklıklarını önlemek amaçıyla geceleri odanızdaki nemi artırmak için soğuk buhar kaynağı kullanabilirsiniz ve nemli havanın öksürük yapma etkisi de daha azdır.
Burun tıkanıklığı için tuzlu su içeren burun damlaları da kullanılabilirsiniz ve yatarken burun tıkanıklığı ve akıntısının daha az rahatsız etmesi için başınızın altına birkaç yastık daha koyarak başınızı yükseltebilirsiniz. Vics gibi mentollü ürünler öksürüğe geçici bir çözüm olarak göğüse ve sırta sürülebilirler. Nane veya ökaliptus yağı koyduğunuz suyla banyo da yapabilirsiniz banyo sırasında çıkan buhar göğsünüzü rahatlatacaktır. Benzer olarak ılık bir tuzlu su ile gargara yapmak boğaz ağrısına iyi gelecektir. Yine boğazınız için boğaz pastilleri kullanmak faydalı olacaktır ve öksürüğünüzü de azaltabilirler.
Hamilelik döneminde depresyon ve üzüntü bebeğe zarar verir mi?
Son olarak bu konuda verilecek en önemli bilgi hamilelikte öksürük ilaçları kullanımı olası en düşük düzeyde tutmaktır. Öksürük şikayeti olan hamilelerin kendi başlarına hekimlerine danışmadan ilaç kullanmamaları gerekir. Hamilelikte öksürük ilaçlarının bazıları güvenli olsa da uzun süre kullanmayın.
Gebeyseniz ve yüksek risk grubundaysanız, aşı olmayla ilgili olarak hekiminizle veya hemşireye danışın. Ancak, grip aşısı olan gebe kadınlarla ilgili herhangi bir sorun bildirilmemiştir. Grip genellikle kış aylarında görülen ve insanların öksürerek ve hapşırarak çıkardıkları virüslerle yayılan, oldukça enfeksiyöz bir hastalıktır.
Grip aşısı virüsten korunmanın en iyi yoludur. Genelde son baharda yapılır (Eylül-Kasım arası) ve gelecek kış beklenen grip virüsünün zayıflatılmış halinden elde edilir. 65 yaş ve üstüyseniz, hastalanmanız halinde sağlığı riske girecek birisine bakmakla yükümlüyseniz veya bir bakım evinde ya da huzur evinde yaşıyorsanız grip aşısı olabilirsiniz.
Ayrıca 6 aylıktan büyükseniz ve uzun vadeli (kronik) bir hastalığınız varsa ya da bağışıklık sisteminiz AİDS veya kanser tedavisi gibi bir nedenle zayıflamışsa da grip aşısı olmalısınız. Grip aşısı bir yıl süreyle koruma sağlar. Korunmaya devam ettiğinizden emin olmak için, her yıl grip aşısı olmanız gerekir.
Grip soğuk algınlığına göre daha ciddi bir hastalıktır. Grip aşısının temel amacı komplikasyon geliştirme yönünden en yüksek risk grubunda olanları korumaktır. Bazı insanlarda grip bronşit veya zatürree gibi daha ciddi hastalıklara neden olabilir. Bu hastalıkların meydana gelmesi halinde, hastanede tedavi gerekebilir. Pek çok yaşlı insan her kış gripten ölmektedir. 65 yaş ve üstündeyseniz veya ciddi (kronik) bir hastalığınız varsa, grip aşısı olmanız gerekir. Bu hastalıklar kalp yetmezliği, böbrek veya karaciğer hastalığı, astım ve diyabettir.
Gebelik diyabeti (hamilelik şekeri) nedir? Testi ve tedavisi
Ayrıca bağışıklık sisteminiz HIV veya AİDS gibi bir hastalık nedeniyle veya kemoterapi gibi görmekte olduğunuz bir tedavi nedeniyle zayıflamışsa da grip aşısı olmanız gerekir.
Uzun süreli bir hastalığı olan bir çocuğunuz (6 aydan büyük) varsa, grip aşısıyla ilgili olarak hekiminizle konuşun. Çocuğunuz grip olursa hastalığı daha da kötüleşebilir.
Grip aşısı için en iyi zaman sonbaharda Eylül sonu ve Kasım başı arasıdır. Grip salgını olduğunda kış gelene kadar beklemeyin. Grip aşıları her yıl değişime uğradığından, aşılar da değişir. Bu nedenle sizin de her yıl grip aşısı olmanız gerekir. Bazen grip salgınları bütün bir kıtayı etkileyebilir. Bunlara pandemik adı verilir. Risk grubundaysanız, grip aşısı yaptırmanız yararlı olacaktır. Eğer bir grip aşısına ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyorsanız, eczacı veya doktora da sorabilirsiniz.
Grip aşısı olduktan sonraki 7-10 günlük süreç içinde vücudunuz antikor (enfeksiyonla savaşan hücreler) üretmeye başlar. Bu antikorlar temas ettiğiniz benzer virüslere karşı korunmanızda yardımcı olur. Ancak bu her yıl ortaya çıkan pek çok farklı virüsten korunmanız için yeterli olmayacaktır. En son grip türlerinden korunduğunuzdan emin olmak için her yıl grip aşısı olmanız gerekir.
Modern grip aşıları genellikle sorunlara neden olmaz. Ancak, aşının ardından kolunuzda hafif bir ağrı hissedebilirsiniz. Zaman zaman yaklaşık bir gün süreyle hafif ateşe ve kas ağrılarına da neden olabilir. Grip aşısı içinde aktif virüs olmadığından, aşının gribe yol açma ihtimali yoktur. Ancak, insanlar zaman zaman grip benzeri başka hastalıklara veya çok nadir olmakla birlikte aşı etkisini göstermeden gribe de yakalanabilmektedir. Aşıya karşı alerjik reaksiyonlar çok nadiren görülür.
Hamilelikte kasık ağrısı neden olur? Tehlikeli midir? Nasıl geçer?
Grip aşısı tavuk yumurtasından yapılır. Tavuk yumurtasına karşı ciddi alerjiniz varsa (nadiren görülür), grip aşısı olmamanız gerekir. Daha önce grip aşısına karşı alerjiniz olduysa da (çok nadir görülür) grip aşısı olmamanız gerekir. Gebeyseniz ve yüksek risk grubundaysanız, aşı olmayla ilgili olarak hekiminizle veya hemşireye danışın. Ancak, grip aşısı olan gebe kadınlarla ilgili herhangi bir sorun bildirilmemiştir. Sağlıklıysanız ve 65 yaşın altındaysanız, aşı olmanıza gerek yoktur (hastalanmanız halinde sağlığı riske girecek birine bakmakla yükümlü değilseniz). Pek çok insan için grip rahatsız edici olmakla birlikte çok ciddi bir hastalık değildir.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?