Güneş çarpması nedir? Belirtileri ve yapılması gereken acil tedbirler

Güneş çarpması, genellikle uzun süre yüksek sıcağa maruz kalmanın veya fiziksel zorlanmanın bir sonucu olarak vücudunuzun aşırı ısınmasına bağlı bir durumdur. Sıcak çarpması olarak da bilinen güneş çarpması vücut sıcaklığınız 40 derecenin üzerine çıktığında ortaya çıkar ve vücuda en çok hasar veren ısı kaynaklı hastalıktır. Güneş çarpması acil müdahale gerektirir. Tedavi edilmediğinde beyin, kalp, böbrek ve kaslarınıza hızlıca zarar verebilir. Hasar tedaviyi geciktirir ve ciddi komplikasyon veya ölüm riskinizi artırır. Tedavide amaç, vücudun anında soğutulmasıdır. Güneş çarpması önlenebilir bir hastalıktır. Bol sıvı alarak, sıcağa çok maruz kalmayarak, hava geçirgen kıyafetler giyerek ve sıcak çarpması ve sıcak yorgunluğunun belirtilerini tanıyarak ve müdahale ederek güneş çarpmasından korunabilirsiniz.

Güneş çarpması belirtileri

• 40 derece ya da üzeri vücut ısısı.
• Zihinsel durum veya davranışlarda bozulma (Kafa karışıklığı, konuşma bozukluğu, sinirlilik, nöbetler veya koma)
• Terleme olmaması ve ciltte kızarıklık, sıcaklık ve kuruluk
• Mide bulantısı ve kusma
• Solunumun hızlanması
• Kalp atışında hızlanma
• Baş ağrısı
• Kas krampları ve ağrıları
• Yorgunluk ve halsizlik

Güneş çarpmasında ilk yardım

• Kişiyi klimalı bir ortama veya en azından serin, gölgeli bir alana taşıyın ve gereksiz giysileri çıkarın.
• Mümkünse, kişinin vücut sıcaklığını ölçün ve en azından 38.5 dereceye kadar soğutmak için ilk yardımı başlatın. Termometre yoksa da ilk yardıma başlayın!
• Hastanın cildini bir sünger veya bahçe hortumuyla ıslatırken bir yandan da yelpazeleyerek serinletin.
• Hastanın koltuk altlarına, kasık, boyun ve sırtına buz torbaları koyun. Bu bölgelerde cilde yakın kan damarları bulunduğu için, onları soğutmak vücut sıcaklığını azaltabilir.
• Hastayı duşa sokun veya soğuk su küvetine daldırın.
• Eğer kişi genç ve sağlıklı ise ve aktif bir şekilde egzersiz yaparken sıcak çarpması yaşadıysa vücudu soğutmak için buz banyosu kullanabilirsiniz.

Yazın güneş çarpması ve böcek ısırmasına karşı acil müdahale yöntemleri

Sıcak çarpmasında risk faktörleri

• Bebekler ve yaşlılar: Aşırı ısınma ile baş edebilme yeteneğiniz, merkezi sinir sisteminizin gücüne bağlıdır. Bebeklerde, merkezi sinir sistemi tam olarak gelişmemiştir ve 65 yaşın üzerindeki yetişkinlerde, merkezi sinir sistemi bozulmaya başlar, bu da vücudunuzun vücut ısısındaki değişikliklerle başa çıkmasını zorlaştırır.
• Susuz kalmak
• Sıcak havalarda askeri eğitim, futbol ya da uzun mesafe koşuları gibi sporlarla vücudu aşırı zorlama
• Yazın başlangıcı ya da seyahat gibi durumlarda ani sıcaklık artışına maruz kalma
• Bulunduğunuz ortamda serinletici fan ya da klima olmaması
• Bazı ilaçlar: Bunlar arasında antihistaminikler, diyet hapları, diüretikler, yatıştırıcılar, sakinleştiriciler, uyarıcılar, nöbet ilaçları (antikonvülzanlar), kalp ve tansiyon ilaçları ve antidepresanlar ve antipsikotikler gibi psikiyatrik hastalıklar için ilaçlar
• Aşırı miktarda alkol tüketmek
• Kokain ve metamfetamin gibi yasadışı uyuşturucular
• Kalp, akciğer veya böbrek hastalığı, obezite veya düşük kilo, yüksek tansiyon, diyabet, akıl hastalığı, orak hücre özelliği, alkolizm, güneş yanığı ve ateşe neden olan tüm durumlar
• Diyabet hastaları

Güneş çarpmasından korunma yolları

• Bol, açık renkli ve pamuklu giysiler giyin
• Kendinizi geniş kenarlı bir şapka, güneş gözlükleri ve en az 30 faktörlü bir güneş koruyucu ile güneşin zararlı etkilerinden koruyun. Eğer yüzüyor ya da terliyorsanız güneş koruyucunuzu her 2 saatte bir yenileyin.
• Bol sıvı tüketin
• Vücudunuzun nemini ve ısı yayma yeteneğini etkileyebilecek ilaçlar kullanıyorsanız özellikle dikkatli olun.
• Park halindeki bir arabada evcil hayvanınız da dahil hiç kimseyi bırakmayın. Aracınız park edildiğinde, bir çocuğun içeri girmesini önlemek için kilitli tutun.
• Günün sıcak saatlerinde yorucu aktiviteler yapmayın.
• Vücudunuzun sıcak havaya uyum sağlaması birkaç hafta sürebilir. Yavaş yavaş alışın. Birden sıcağa maruz kalmayın.
• Alkol ve kahve tüketiminizi sınırlayın

Çocuğunuzu güneşe çıkarmadan 15 dakika önce koruyucu uygulayın

Çok açık tenli, renkli gözlü çocuklar ile 1 yaş altı bebeklerde 50 faktör ve üzeri güneş kremleri tercih edilmelidir. Ten rengi koyu, esmer çocuklarda ise 30 faktörlü güneş kremi yeterli olur. Çocuklar dışarı çıkarılmadan en az 15-20 dakika önce krem uygulanmalıdır.

Güneş kremini önce test edin

Bazı güneş kremleri çocuklarda cilt alerjilerine sebebiyet verebilir. Bunun için test edilmelidir. Güneş kremi güneşe çıkmadan bir gün önce çocuğun koluna küçük bir alana sürülür ve yara bandı ile kapatılır. Ertesi gün dışarı çıkıldığında, güneşin altındayken yara bandı çıkarılır. Eğer 15 dakika içinde o bölgede kızarıklık, şişlik ya da kaşıntı olmuyorsa bu güneş kremi kullanılmaya devam edilebilir.

10.00-16.00 saatleri arası güneşe çıkılmamalı

Güneş ışınlarının dik geldiği, dolayısıyla en etkili olduğu 10.00-16.00 saatleri arasında asla güneşe çıkılmamalıdır. Hava bulutlu bile olsa güneş kremi mutlaka sürülmelidir. Güneşin olmaması zarar vermeyeceği anlamına gelmemektedir. Bu nedenle bu saatlere dikkat etmek ve her havada gerekli önlemleri almak önemlidir.

Çocukların kıyafet seçimine dikkat!

Yaz aylarında çocuklara ince, hafif ve pamuklu giysiler giydirilmelidir. Terleme ihtimalleri çok yüksek olduğu için de sık sık kıyafetleri değiştirilmelidir. 1 yaş altı bebekler özellikle baş bölgesinden çok terleyebilir, üşür korkusuyla kalın şapkalardan kaçınılmalı, bahar ve yaz dönemleri için sadece rüzgarı engelleyecek pamuklu şapkalar tercih edilmelidir. Giysiler kadar bebek arabalarının veya oto koltuklarının kumaşlarının da terletebileceği dikkate alınmalıdır.

Güneş çarpmalarına karşı bol sıvı tüketilmeli

Yaz aylarında uzun süre güneş altında kalan çocuklarda güneş çarpmaları olabilir. Çocukların ateşi yükselir ve halsizlik gözlenir. Terleme sonucu sıvı kaybı oluşur ve güneş çarpması olan çocuğun sıvı ihtiyacı artar. Bu nedenle bol bol su içirilmeli, vücut sıcaklığı normalin üzerindeyse ateş düşürücü ilaçlar kullanılmalıdır.

Yaz aylarında güneşin vurduğu araç içinde çocuklar uzun süre bırakılmamalıdır. Özellikle 1 yaş altı bebekler için bu ısı tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Çocukluk dönemi güneş yanıkları kansere zemin hazırlıyor

Cilt kanserinin en önemli nedeni, çocukluk çağındaki güneş yanıklarıdır. Hayatında bir kere su toplamış güneş yanığı olan bir çocuğun, cilt kanserine yakalanma riski yanığı olmayanlara göre iki kat fazladır. Her yanık ile bu risk iki kat artar. Cilt kanserinden korunmanın en iyi yolu, cilt yanıklarını önlemektir. Eğer çocukta güneş yanığı olduysa;

• Soğuk banyo yaptırılabilir ve yanık yerler günde birkaç kez soğuk su ile ıslatılmış steril bir bezle silinebilir.
• Bol bol su içirilmelidir.
• Nemlendirici kremler sürülmelidir.
• Deri su toplar ve patlarsa, üzerindeki ölü deriyi temiz, küçük bir makasla temizlemek gerekir. Sonra da antibiyotikli bir krem sürülmelidir.

Kaynaklar 1- Heatstroke treatment 2- Heat Stroke Treatment 3-Symptoms of Heat Stroke?

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör