Yeni Araştırma: Günde Bir Portakal Tüketmek Depresyon Riskini %20 Azaltabilir!

Yazan Tuba Günvar

5 Mart 2025 | 12 Mart 2025 | Kategori: Beslenme ve Diyet, Sağlıklı Yaşam Print

Microbiome dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, her gün bir portakal tüketmek depresyon riskini %20 oranında azaltabiliyor. Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi öncülüğünde yapılan çalışmada, turunçgillerin bağırsaktaki Faecalibacterium prausnitzii adlı bakterinin çoğalmasını teşvik ettiği ve bunun da serotonin ve dopamin üretimini etkileyerek ruh halini iyileştirdiği öne sürüldü. Turunçgillerin ruh sağlığı üzerindeki olumlu etkilerini bilimsel olarak ortaya koyan ilk geniş kapsamlı çalışma olarak da değerlendirilen bu araştırmada, uzun yıllardır sağlık ve beslenme verileri toplanan büyük bir hasta grubunun bağırsak mikrobiyomu incelendi. Sonuçlar, portakalın bağırsaktaki faydalı bakteri beslediği ve bu bakterilerin de depresyon riskini azaltabileceğini gösteriyor.

Bağırsak Bakterileri ve Depresyon Arasındaki Bağ

Araştırmacılar, bağırsakta bulunan “Faecalibacterium prausnitzii” (F. prausnitzii) bakterisinin miktarının, depresyon riski arttıkça ters orantılı olarak azaldığını gözlemledi. Çalışmada ayrıca C vitamini ve diğer biyoaktif bilesenler açısından zengin olan portakal ve diğer turunçgillerin bu yararlı bakterinin artışına katkı sağlayarak beyin fonksiyonlarını iyileştirebildiği saptandı.

Portakalın faydaları nelerdir? Portakal kabuğu çayı nasıl yapılır?

F. prausnitzii, serotonin ve dopamin gibi nörotransmitterlerin düzenlenmesine yardımcı olabilen S-adenozil-L-metionin (SAM) döngüsünü etkileyerek beyin kimyasını destekleyebilir. Bu durum, portakal tüketiminin neden pozitif bir ruh haline katkı sağlayabileceğini açıklıyor.

Kadınlarda ve Erkeklerde Sonuçlar Aynı

Araştırma ekibi, Nurses’ Health Study II (NHS2) ve Men’s Lifestyle Validation Study verilerini analiz ederek bu bulguların hem kadınlarda hem de erkeklerde benzer olduğunu gösterdi. Narenciye tüketimi artan bireylerde depresyon riskinin daha düşük olduğu belirlenirken, diğer meyveler veya sebzeler için benzer bir etki bulunamadı.

Gelecek Araştırmalar ve Klinik Denemeler

Araştırma lideri, Harvard Tıp Fakültesi’nde öğretim görevlisi ve Massachusetts General Hospital’da görevli Dr. Raaj Mehta, elde ettikleri bulgularla ilgili şu bilgileri paylaştı: “Turunçgillerin etkisini, seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) gibi geleneksel antidepresanlarla kıyaslamak zor. Çünkü biz depresyonu önleme konusuna odaklanıyoruz, oysa bu ilaçlar genellikle depresyon tanısı konmuş kişilerin tedavisinde kullanılıyor. Gelecekte, turunçgil tüketimi depresyonu yönetmede geleneksel ilaçlarla birlikte kullanılabilecek bir stratejinin parçası olabilir. Ancak bunu kesin olarak söyleyebilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.”

Araştırmanın Özeti

F. prausnitzii, Turunçgil Tüketimi ve Depresyon Arasındaki İlişkiyi Düzenleyebilir
Giriş: Bağırsak mikrobiyotası, beslenmenin insan sağlığı üzerindeki etkilerini düzenler. Ancak, depresyon riskini etkileyen belirli gıdalar ve mikrobiyal özellikler arasındaki etkileşimler tam olarak anlaşılamamıştır. Bu etkileşimi daha iyi anlamak için, uzun yıllara dayanan beslenme ve depresyon verileri içeren büyük bir kadın kohortundan (n = 32.427) elde edilen verileri analiz ettik. Ayrıca, bu kohorta entegre edilmiş bir alt çalışmadan dışkı metagenomiği ve plazma metabolomiği verileri (n = 207) ile bağımsız bir erkek doğrulama kohortunun (n = 307) verileri kullanıldı.

Greyfurt nasıl tüketilmeli? Faydaları nelerdir? Yağı ve suyu neye iyi gelir?

Bulgular: Turunçgil tüketiminin ve turunçgil bileşenlerinin depresyon riskinin azalmasıyla bağlantılı olduğu bulundu. Bu durum, bağırsaktaki 15 farklı mikrobiyal türün değişen bolluğu ile ilişkilendirildi. Bu türler arasında Faecalibacterium prausnitzii’nin (F. prausnitzii) artışı da dikkat çekiciydi. Buna karşılık, depresyonu olan bireylerde F. prausnitzii’nin azaldığı ve onun metabolik yolu olan S-adenosyl-L-methionine (SAM) döngüsü I aktivitesinin düştüğü gözlemlendi. Nedenselliği incelemek için yapılan analizlerde, F. prausnitzii tarafından üretilen düşük SAM seviyelerinin, serotonin ve dopamin sentezinde rol oynayan barsak monoamin oksidaz A gen ekspresyonunu azalttığı belirlendi.

Sonuçlar: Elde edilen veriler, beslenmenin depresyonun önlenmesindeki önemini vurgulamakta ve bağırsak mikrobiyotasının turunçgillerin ruh sağlığı üzerindeki etkisini nasıl düzenleyebileceğine dair mantıklı bir açıklama sunmaktadır.