İyileşme ümidi ile antibiyotiğe sarılmayın

1 Paylaşım

kenan-keskin Ağır kış koşullarında artan mevsimsel hastalıklar nedeniyle antibiyotik kullanımı da yaygınlaşıyor. Bilinçsiz ilaç tüketiminin ciddi zararlar yarattığına işaret eden Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Kenan Keskin, gereksiz ilaç kullanımının antibiyotik direnci dahil pek çok soruna neden olduğu uyarısında bulunuyor. Doç. Dr. Kenan Keskin’in doğru ilaç kullanımı ile ilgili uyarıları şöyle:

Doktor tavsiyesi olmadan, gelişigüzel kullanılan ilaçlar insan vücudunda pek çok olumsuz etkiye neden olarak hastalıklara davetiye çıkarabiliyor. Özellikle antibiyotikler bilinçsiz kullanıldıklarında, gereksiz yan etkileri dışında vücut florasının baskılanması sonucunda fırsatçı bakterilerle oluşan enfeksiyonlara yol açmakla kalmazlar; aynı zamanda bakteriler arasında direnç gelişmesini tetikleyerek, bakterilere karşı doktorların silahı durumunda olan antibiyotiklerin elden çıkmasına yani etkisiz hale gelmesine de yol açarlar.

İlaçlar iki tarafı keskin bıçak gibidir
Başta antibiyotikler olmak üzere ilaçlar doğru biçimde, yerinde, uygun doz ve sürede kullanıldığında, hayat kurtarıcıdır. Gereksiz, zamansız, yetersiz veya aşırı dozda ve sürede kullanılmaları ya da yanlış ilacın kullanılması gibi durumlarda fayda yerine zararlı olur. İlaçların yanlış ve uygunsuz kullanımları en sık şu şekillerde gerçekleşmektedir:
•   Doktor tavsiyesi olmaksızın, kendi kendine, bir yakını ya da bir eczacının tavsiyesi ile ilaç kullanmak.
•   Küçük çocukların evdeki ilaçları ele geçirmeleri ve onu yemeleri veya içmeleri.
•   Özellikle yaşlılar ve çocuklar tarafından, ilaçların yanlışlıkla kullanılması.
•   Yanlış tanı veya tedavi
•   Tedavi amacı dışında, keyif verici veya başka etkileri için ilaç kullanımı, yani ilaçların kötüye kullanımı.

Hastaya zarar vermemek esastır
receesiz-ilac-gorsel Doktorlar öncelikli olarak ilacın fayda ve zararlarını hesap etmelidir. Tıpta bu yaklaşımı özetleyen “primum nil nocere” (Önce zarar verme!) şeklinde bir prensip vardır. Hastaya zarar vermemek her zaman birinci öncelik olmalıdır. Ne şekilde olursa olsun yanlış kullanıldığında bütün ilaçlar az veya çok bir toksik etki (zehir etkisi) veya yan etki (istenmeyen etki) gösterirler, ayrıca alerjik etkilere de neden olabilir.

İlaçların kullanım talimatlarını iyi okuyun
Piyasadaki ilaçların tedavi amacıyla, hangi dozlarda kullanılması gerektiği, yüksek doza bağlı ne gibi etkileri olacağı ve böyle bir durumda yapılması gerekenler, kullanım talimatlarında (prospektüs) belirtilmektedir. Bunlara mutlaka uyulmalıdır. İlaçlar içerisinde antibiyotik adı verilen özel bir grup vardır. Onların yanlış kullanımında kendilerine has ilave bazı olumsuz etkiler görülür. Bu etkiler sadece ilacı kullanana değil, aynı zamanda daha sonra kullanacak olanlara da olmaktadır.

Antibiyotiklerin, uygunsuz veya gereksiz kullanılmasıyla şu zararlar oluşur:
ilac-gorseli-kapak Vücudumuzun çeşitli bölgelerinde hastalık oluşturmaksızın yaşayan ve “vücut florası” adını verdiğimiz mikroplar yok olur. Bu mikropların ölmesi ile biyolojik denge bozulur. Bunun sonucunda ise çeşitli fırsatçı mikroplar üreyip çoğalarak enfeksiyonlara yol açarlar.
• Mikroplar direnç kazanırlar. Daha sonra aynı antibiyotiği kullanacak hastalarda başarı şansımız azalır.
• Direnç kazanan mikroplar, hastanelerde özellikle yoğun bakım servislerinde hastane enfeksiyonlarına yol açar. Bu enfeksiyonlar hayati tehlike oluşturabilir. Hastane enfeksiyonları sonucu hastanede kalış süreleri uzar, tedavi ve bakım giderleri artar, kaynaklar heba olur. Eğitime, temel sağlığa ve beslenmeye harcanması gereken kaynaklar yanlış kullanılmış olur.

Bu önerileri dikkate alın!
•   Doktor tavsiyesi dışında, kendi kendine karar vererek ilaç kullanılmamalıdır.
•   Doktor olmayan kimselerin tavsiyesi ile ilaç kullanılmamalıdır.
•   İlaçlar çocukların ulaşamayacağı, mümkünse kilitli dolaplarda saklanmalı, küçük çocukları evde yalnız bırakmaktan kaçınılmalıdır.
•   İlaç kullanırken herhangi bir olumsuz etkinin (Yüksek ateş, bulantı, kusma, baş dönmesi, görme bozuklukları, kaşıntı, vücutta ürtiker benzeri kızarıklıklar veya mor lekelerin görülmesi) görülmesi halinde vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
•   Tedaviden beklenen sürede istenen etkinin görülmemesi halinde yine doktora danışılmalıdır.