Geniz akıntısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

17 Paylaşım

Geniz akıntısı, burun ve boğaz bölgesindeki bezlerin ürettiği, boğazın arkasına doğru akan fazla mukustur. Mukus, bu bölgeleri nemlendiren, bakteri ve virüsler enfeksiyona neden olmadan temizleyen kaygan bir sıvıdır. Ancak alerji, viral enfeksiyonlar, sinüs enfeksiyonları, duman, toz, bazı baharatlı yiyecekler mukusun fazla üretilmesine ve rahatsız edici, inatçı geniz akıntısına neden olabilir. Geniz akıntısı sürekli boğazı temizleme ihtiyacı, geçmeyen öksürük, boğazda kaşıntı gibi belirtilere neden olabilir. Çoğunlukla kendiliğinden düzelse de nedenine bağlı olarak bazen ilaç tedavisi gerekebilir. Tedavide antibiyotikler, antihistaminikler, dekonjestan ilaçlar ya da nazal spreyler kullanılabilir. Eğer geniz akıntınız 10 günden fazla sürüyorsa mutlaka bir doktora görünün.

İçindekiler

Geniz akıntısı nedir?

Her gün burun ve boğazdaki bezler mukus üretir. Mukus, bu bölgeleri nemlendiren, bakteri ve virüs gibi yabancı istilacıları enfeksiyona neden olmadan filtreleyen kaygan bir tür sıvıdır. Normalde burundaki mukus fark edilmez, çünkü tükürük ile karışarak boğazın arkasından doğru akar ve yutulur.

Lenf bezi şişmesi neden olur? Nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi

Ancak çeşitli nedenlerle vücut normalden daha fazla mukus ürettiğinde boğazın arkasında birikir ve farkedilir hale gelir. Bu fazla mukusun burun deliklerinden çıkması “burun akıntısı”dır. Mukusun burnun arkasından boğaza inmesine ise “geniz akıntısı” denir.

Çoğu geniz akıntısı kendiliğinden düzelir. Bununla birlikte, nedenine bağlı olarak, tedavi edilmeyen bazı durumlar enfeksiyona neden olabilir. Eğer geniz akıntınız 10 günden fazla sürüyorsa mutlaka bir doktora görünün.

Geniz akıntısı neden olur?

Aşağıdaki faktörler geniz akıntısını tetikleyebilir:

Soğuk algınlığı ya da grip
Alerji
Sinüzit (Sinüs enfeksiyonu veya iltihabı)
Buruna bir nesne sıkışması (çocuklarda yaygın görülür)
Gebelik
KOAH gibi kronik solunum sorunları

Alerji nedir, kimlerde görülür? Belirtileri, testi ve tedavisi

Septum (iki burun deliğini ayıran duvar) eğriliği ya da sinüsleri etkileyen sorunlar
Hava değişimi, soğuk ya da kuru hava
Baharatlı yiyecekler
Bazı tansiyon ve doğum kontrol hapları da dahil olmak üzere belirli ilaçlar
Kimyasallar, parfümler, temizlik ürünleri
Toz veya diğer tahriş edici maddelerden çıkan duman

Bazen sorunlara aşırı mukus değil, boğazınızın bunu temizleyememesi neden olabilir. Yutma problemleri veya mide reflüsü, boğazda geniz akıntısı gibi hissedilen sıvı birikmesine neden olabilir.

Geniz akıntısı belirtileri

Sürekli boğazı temizleme ihtiyacı,
Geceleri daha da kötüleşen ya da geçmeyen öksürük,
Boğazda kaşıntı,
Fazla mukusun neden olduğu mide bulantısı,
Aşırı tükürük ya da mukus yutma,
Kötü nefes kokusu.

Öksürük neden olur, nasıl geçer? Öksürüğe iyi gelen tedaviler

Bu belirtiler 10 günden fazla sürdüyse ya da belirtilere ateş, hırıltılı solunum ya da mukusta ağır bir koku gibi belirtiler de eklendiyse mutlaka bir doktora başvurun. Antibiyotik tedavisi gerektiren bakteriyel bir enfeksiyonunuz olabilir.

Geniz akıntısı tedavisi

Geniz akıntısının tedavisi, soruna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Bakteriyel bir hastalık varsa antibiyotik, alerji durumunda antihistaminikler, soğuk algınlığı ya da viral enfeksiyonlarda dekonjestanlar ya da burun spreyleri etkili olabilir. Ayrıca evde uygulanabilecek basit önlemler problemin çözümünü hızlandırabilir.

Septum eğriliğinin neden olduğu geniz akıntısını kalıcı olarak tedavi etmenin tek yolu cerrahi yolla burunu düzeltmektir (septoplasti). Bu ameliyatla nazal septum sıkılaştırılır ve düzleştirilir. Bunun için nazal septumun bazı kısımlarının çıkarılması gerekebilir. Eğer mide reflüsü veya yutma güçlüğü geniz akıntısına neden oluyorsa diğer sağlık sorunlarının kontrolü için bazı testler istenebilir ve bazı ilaçlar kullanmak gerekebilir.

Farenjit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Geniz akıntısı ilaçları

Antibiyotikler

Eğer geniz akıntısının nedeni bakteriyel bir enfeksiyonsa, antibiyotik kullanmak gerekebilir. Bununla birlikte, yeşil veya sarı renkli mukus her zaman bakteriyel bir enfeksiyonun kanıtı değildir. Soğuk algınlığı ya da viral bir durum da mukusta renk değişikliğine neden olabilir.

Antihistaminikler

Antihistaminikler, alerjinin neden olabileceği geniz akıntısının tedavisinde etkili olabilirler. Yeni antihistaminiklerden loratadin (Claritine, Alarin), feksofenadin (Allegra), setirizin (Zyrtec, Allerset), levosetirizin (Xyzal) ve desloratadin (Aerius), eski nesil ilaçlara göre daha etkilidir. Uyuşukluğa neden olma olasılıkları da daha azdır. Ancak kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.

Dekonjestanlar

Psödoefedrin (Sudafed) veya fenilefrin gibi reçetesiz satılan dekonjestanlar, mukusun kurumasına, tıkanıklığın ve geniz akıntısının azalmasına yardımcı olabilir. Ancak bu ilaçlar bazı hastalarda aşırı burun kuruluğuna, gerginliğe ya da baş dönmesine neden olabilirler.

Burun spreyleri

Beklometazon ve triamsinolon içeren steroid burun spreyleri alerjilerin neden olduğu geniz akıntısında antihistaminiklerle birlikte etkili olabilirler. Ayrıca tuzlu su içeren burun spreyleri, mukusu, bakterileri, alerjenleri ve diğer rahatsız edici şeyleri sinüslerden temizlemeye yardımcı olur. Burun kanalını nemlendirerek geniz akıntısı semptomlarının azalmasını sağlar.

Bronşit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Balgam söktürücüler

Guaifenesin gibi ekspektoran balgam söktürücü ilaçlar göğüs ve boğazdaki tıkanıklığı gevşeterek ve mukusu incelterek öksürmeyi kolaylaştırır. Soğuk algınlığı, enfeksiyonlar veya alerjilerin neden olduğu geniz akıntısı tedavisinde kullanılabilirler.

Neti pot

Neti pot, burun tıkanıklığında ya da burun ameliyatı sonrası burun içini ve sinüsleri yıkamak için kullanılan popüler bir ev tedavisidir. Çaydanlığa benzeyen neti potun içine tuzu koyulur ve suyla karıştırılarak çözelti hazırlanır. Ardından bu çözelti burnun bir tarafından boşaltılır ve diğer burun deliğinden akar. Böylece burun kanalları temizlenir.

Bu ilaçların her birinin yan etkileri vardır ve diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu nedenle herhangi birini kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışmalısınız. Eğer ilaç tedavisi işe yaramadıysa ya da geniz akıntısında kan gördüyseniz derhal doktorunuzu arayın. Farklı testler yapılması gerekebilir.

Balgam nedir, neden olur? Balgamın belirtileri, türleri ve tedavisi

Geniz akıntısına ne iyi gelir?

Havadaki nemi arttırın: Böylece geniz akıntısı incelir ve geçiş yollarında rahatça hareket edebilir. Bunun için hava nemlendirici makineler ya da buhar makineleri kullanabilirsiniz.
Yastığınızı yükseltin: Gece yüksek yastık kullanmak mukusun boğazın arkasında birikmesini engelleyebilir.
Bol su için: Bol su içmek mukusun incelmesini sağlayarak kulak ve sinüsleri tıkamasını engeller. Çay veya tavuk çorbası gibi ılık veya sıcak sıvı içmek de etkili olacaktır.
Alerji tetikleyicilerinizi azaltın: Eğer alerjiniz varsa aşağıdaki basit önlemleri uygulamaya çalışın:
- Şilteleriniz ve yastık kılıflarınızda toz akarlarından koruyan kılıf kullanın.
- Tüm çarşafları, yastık kılıflarını ve yatak kılıflarını sık sık sıcak suda yıkayın.
- Evinizde özel filtreli hava temizleyiciler kullanın. Bunlar çok ince parçacıkları bile havadan uzaklaştırabilir.
- Evinizde düzenli olarak toz alın ve elektrik süpürgesiyle süpürün.