Folik asit nedir? Folat vitaminin faydaları ve gebelikte kullanımı

Kategori: Gebelik, Sağlık Sözlüğü, Vitaminler Print

457 Paylaşım

Folik asit, özellikle gebelik öncesi ve sürecinde destek vitamin olarak kullanılır. Kırmızı kan hücreleri oluşumunda önemli bir rolü vardır ve beyin sinir dokularını geliştirmeye yardımcı olur. Hamilelik sürecinde hayati değeri olan folik asit, bebeğin sağlıklı gelişimi ve anne sağlığı için mutlaka alınmalıdır. Doktorlar, doğum kusurlarını önlemek ve bebeğin gelişimini güçlendirmek için gebelikte folik asit takviyesi önerir. Kadınların, hamile kalma kararı aldıklarında 400 mikrogram folik asit almaları ve doğuma kadar bu takviyeye devam etmeleri önerilir. Otizm gibi pek çok sorunun gebelikte folat eksikliği nedeniyle oluştuğu kanıtlanmıştır.

İçindekiler

Folat vitamini nedir?

Folik asit, folat ve suda çözülebilen B grubu bir vitamindir; B9 vitamini olarak da bilinmektedir. İsmini ise folat-polisin birleşiminden almaktadır. Bu vitamin, Mitchell ve arkadaşları tarafından 1941 yılında yeşil yapraklı sebzelerde keşfedilerek ismini almıştır. İnsanlarda metabolik olarak aktif olan ve gıdalarda bulunan folik asit formu ise ‘folasin’ veya ‘folat’dır. Folat bakımından en zengin besin kaynakları tahıllar, koyu yeşil sebzeler ve narenciyedir. (1)

Folik asit hapı ne işe yarar?

Hapı, hamilelik öncesi ve sırasında, anne ve bebek sağlığının gelişimi için kullanılmaktadır. 5 mg dozundaki folat hapları, günlük olarak alınmaktadır. Folat hapı kullanılmasının nedeni, bu vitaminin vücutta depolanmamasıdır. Bu nedenle gıdalarda bulunan folikasit, hamilelik süreci için yeterli değildir ve ek olarak alınmalıdır.

Folikasit, bebeğin omurilik ve beyin gelişimini sağlamaktadır. Bu nedenle gebelerin her gün düzenli olarak alması gerekmektedir. Eczaneden çok uygun bir ücret ile temin edilen folat hapı, vücudun ve bebeğin günlük ihtiyacını karşılamaktadır. Folikasit kullanan gebelerin bebeklerinde otizm gibi hastalıklar oluşmamaktadır.

Gebelikte alınan folik asit otizm riskini %40 azaltıyor

Folik asit (B9 vitamini) nasıl kullanılır?

Folikasit, diğer tüm vitamin kaynakları gibi gıda yolu ile alınmaktadır. Ancak vücutta depolanmadığı için, koyu yeşil yapraklı sebzeler, narenciye ve tahıl çeşitleri, her gün tüketilmelidir. Bu nedenle hamilelik dönemindeki kadınlar, ihtiyaç duydukları folikasit miktarını takviye olarak almalıdırlar. Folat hapı, tıpkı ilaç kullanımında olduğu gibi günlük olarak önerilen miktarda alınmaktadır. (2)

Folik asit ilaçlarını kimler kullanmalıdır?

Folat hapları, hamile kalmak isteyen ve hamileliği devam eden kadınlar tarafından kullanılmalıdır. Bebeğin gelişimi için çok önemli olan folikasit, olası sağlık sorunlarını önlemek için mutlaka alınmaktadır. Doktorlar, kadınlara, hamile kalmak istedikleri süre zarfında, hamilelikte ve sonrasında folat takviyesi vermektedir. Sağlıklı bebek gelişimi için çok önemlidir.

Hamilelikle ne kadar folik asit alınmalı?

Folikasit, diğer vitamin ve minerallerde olduğu gibi günlük olarak alınmalıdır. Hamilelik döneminde bu alım miktarı artış göstermektedir. Her gün gıdalardan ve takviyelerden alınması gereken folat miktarı, sağlık örgütleri ve doktorlar tarafından belirlenmiştir.

Hamilelikte asla yapmamanız gereken 8 beslenme hatası!

Alınması gereken folat miktarı;

Hamile kalmaya çalışan kadınların bu süreç içerisinde günlük 400 mcg,
Hamileliğin ilk üç ayı içerisinde günlük 400 mcg,
Gebeliğin dört ve dokuzuncu ayları arasında günlük 600 mcg,
Emzirme döneminde ise günlük 500 mcg folikasit alınmalıdır

Folik asitin faydaları

Hamileliğe ve bebeğe faydaları;

Folikasit, spina bifida gibi nöral defekti riskini büyük ölçüde azaltmaktadır. Spina bifida, fetüste meydana gelen açık ve ayrık omurga anlamına gelmektedir. (3)
Folikasit, otizm gibi pek çok önemli gelişim geriliği sorununu engellemektedir
Doğumdaki düşük riskini azaltan folikasit, aynı zamanda rahimdeki yetersiz büyümeyi de engellemektedir.
Folikasit, erken doğum riskini azaltmaktadır
Bebeklerde oluşan yarık dudak ve damak sorunlarını engellemektedir
Preeklampsi ismi verilen yüksek tansiyon, idrarda protein ve ödem oluşumu gibi gebelik komplikasyonları riski folik asit kullanımı ile engellenmektedir

Folik asitin sağlığa etkileri

Kalp Sağlığını Korur; B grubu vitamini olan folikasit, kalp hastalıklarına yol açan homosistein seviyelerini korumaktadır, eksikliği, kardiyovasküler rahatsızlıklara (kalp ve kan damarları hastalıkları) yol açmaktadır.
Alzheimer Hastalığını Engeller; Folikasit, yaşlılığa bağlı olarak gelişen hafıza kaybını azaltmaktadır. Yapılan araştırmalar, alzheimer riskini önlemek için gıdalardan ve takviye olarak folat alınması gerektiğini ortaya koymuştur.
Kötü Kolesterolü Düşürür; Düzenli olarak yeterli seviyede alınan folikasit miktarının LDL olarak bilinen kolesterolü düşürdüğü görülmüştür.
Diyabet Hastalığına İyi Gelir; Folikasit, trigliserid dağılımı üzerinde etkili bir bileşendir. Kanda bulunan ve enerji için kullanılan Trigliserid düzeyinin yüksek olması, diyabete yol açmaktadır. Folikasit, trigliserid düzeyinin vücuttaki kullanımı ve dağılımına yardımcı olmaktadır. Böylelikle diyabet riski en aza indirilmektedir

Doğumsal omurilik hastalıklarını önlemek için gebelikte folik asit kullanılmalı

Kırmızı Kan Hücreleri Üretiminde Etkilidir; Folatın bir diğer faydası ise kan hücre üretimindeki rolü ile kendini göstermektedir. Bu nedenle folikasit eksikliği, vücudun kansere karşı dirençsiz olmasına yol açmaktadır
Kanser Riskini Azaltır; Yemek borusu, servikal ve beyin dahil birçok kanser hastasında düşük folikasit oranları gözlenmiştir. Kanser hastalıklarının temelinde DNA hasarı bulunmaktadır. Folikasit, DNA ve RNA sentezinde önemli rol üstlenmektedir ve bu da sağlıklı hücre bölünmesini sağlamaktadır.
Saç ve Cilt İçin Faydalıdır; B grubu vitamini olan folikasitin en iyi bilinen faydalarından biri, saç ve cilt sağlığını korumasıdır. B vitamin grubu, saç köklerinin güçlenmesini sağlayarak daha parlak canlı görünmesine neden olmaktadır. Aynı zamanda cilt kusurları ve sorunları da folikasit ile birlikte ortadan kalkmaktadır.

Yulaf nedir, nasıl tüketilmelidir? Yulafın faydaları nelerdir?

Folik asit eksikliği

Folik asit eksikliği, her yaş gurubunda kendini göstermekle birlikte daha çok doğum sonrasında önem kazanmaktadır. (4) Hamilelik ve emzirme döneminde annede meydana gelen folat eksikliği, bebeği de olumsuz biçimde etkilemektedir. Bunun en önemli belirtileri DNA ve omurilik oluşumunda gözlemlenmektedir. Folat eksikliğinin sonuçları şöyle sıralanmaktadır;

Hamilelik döneminde önemli ölçüde yaşanan folikasit eksikliği, anansefaliye neden olabilmektedir. Anensefali, bebeğin kafatası ve beyninin bir kısmının oluşmaması sorunudur. Bu rahatsızlık ile dünyaya gelen bebekler, genel olarak uzun süre hayatta kalamamaktadır. Doğru folik asit takviyesi, bu sorunun oluşumunu büyük ölçüde engellemektedir.
Nöral tüp defekti, en sık rastlanan doğum sorunlarıdır. Omurilik ve beyin gelişiminin tamamlanmaması anlamına gelen nöral tüp defektinin temel nedeni folik asit eksikliğidir.
Folikasit eksikliği bebeklerde yarık dudak ve damak sorunlarına neden olur
Hamilelik döneminde yeterli seviyede folik asit alınmaması, düşük ve erken doğum riskini meydana getirmektedir.
Folat eksikliğinin diğer sonuçları ise inme, kalp rahatsızlığı, diyabet, bazı kanser türleri ve erkeklerde sperm azlığı olarak sıralanabilmektedir

Folik asit eksikliği nasıl anlaşılır? Folikasit içeren besinler ve faydaları

Folik asit yan etkileri

Tüm vitamin ve mineral değerlerinin günlük alım miktarı farklılık göstermektedir. Folikasit de diğer vitaminler gibi, vücudun günlük ihtiyacı kadar alınmalıdır. (5)

Gereğin fazla takviyenin yan etkileri

Günlük olarak alınan 1000 mikrogramın altındaki folikasit, çoğu yetişkin için faydalıdır. Ancak yüksek dozda alındığında; ishal, karın krampları, mide rahatsızlığı, bulantı, sinirlilik durumu, uyku sorunu, gaz ve deri reaksiyonları gibi yan etkilere neden olur.
Hamilelik ve emzirme döneminde uygun miktarda alınan folat, büyük bir öneme sahiptir ve bebekteki vücut kusurlarını önlemektedir. Ancak yan etkilerinden korunmak için gereğinden fazla alınması sakıncalıdır.

Folik asit içeren gıdalar

Yulaf ezmesi, Mercimek, kuru fasulye, koyu yeşil yapraklı sebzeler, Ispanak, marul, maydanoz, kara lahana, kuşkonmaz, brokoli, bezelye, bamya, Avokado, karnabahar, kereviz, mısır, Portakal, greyfurt, mandalina ve limon.