Fibromiyalji hastalarında görülen kas güçsüzlüğü egzersizle önlenmeli

286 Paylaşım

Fibromiyalji hastalarında görülebilecek kas gücü yetersizliklerinin egzersizle önlenebileceğini söyleyen Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Dilşad Sindel, eğitimden sonra bir diğer önemli basamağın da egzersiz yapmak olduğunu belirtti. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği (TFTRD), tarafından Dünya Fibromiyalji Günü nedeni ile düzenlenen farkındalık toplantısında konuşan Prof. Dr. Sindel, fibromyaljide eğitimin, tedavinin en önemli ve ilk basamağı olduğuna dikkat çekerek egzersizin neden önemli olduğu ile ilgili şu açıklamayı yaptı: “Fibromyalji hastalarında kas gücü ve dayanıklılığın da azalma olabilmektedir. Egzersizler yetersizliği önlemenin temel yolu.

Zira zayıf kaslar ve düşük aerobik kapasite, yumuşak dokular ve eklemlerin kolay travmatize olmasına yol açarak, daha ileride ağrının artmasına neden olacaktır. Egzersizler kas gücünü korur, uykuyu düzenler, endojen endorfin salgısını arttırır ve depresyonu azaltır. Egzersize başlamadan önce fizik muayene yapılmalı, fonksiyonel kapasite ve kardiyak risk değerlendirilerek egzersiz programı bireyselleştirilmelidir.

Fibromiyalji hastaları için egzersiz hareketleri |resimli ve videolu sunum|

Uzun süre ağrı çeken ve hareketi azalan kişilerin, egzersize ilk başladıklarında ağrılarının biraz artması normaldir. Bu nedenle egzersizlere nefes ve gevşeme egzersizleri, düzenli yürüyüşlerle veya yüzme ile başlamak önerilir, daha sonra germe ve güçlendirme egzersizleri tedaviye eklenir. Haftada 2-3 gün egzersiz yapmak yeterlidir. Bireyselleştirilmiş egzersiz programı, fizik tedavi ve hidroterapi ile kombine edilebilir.’’

Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği, Dünya Fibromiyalji Günü nedeni ile Fibromiyalji hastalığı hakkında ülkemizde farkındalık yaratmak için bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıya Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği adına Dernek Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, Dernek İkinci Başkanı Prof. Dr. Dilşad Sindel ve Dernek Genel Sekreteri Prof. Dr. Deniz Evcik, katıldı.

Fibromiyaljide önerilen egzersizler

1. Aerobik egzersizler: Yürüyüş, yüzme gibi. Haftada 2-3 gün 20 dk/gün ile başlanmalı. Yürüyüş açık alanda veya yürüme bandında olabilir. Düzenli olması ve hafif hızlı olması önemlidir. Bu sırada nefesiniz, hafif zorlanarak arkadaşla konuşacak kadar hızlanmalıdır. Bu egzersizler kan dolaşımınızı hızlandıracak ve kaslarınızın oksijenlenmesini sağlayacaktır. Aerobik egzersiz özellikle ağrı ve fiziksel fonksiyonda etkilidir.

2. Germe egzersizleri: Özellikle uzun süre oturma ve hareketsiz kalmaya bağlı olarak çoğu kişinin kasları kısalmıştır. Öne eğik durma ile omuzlarımız öne gelmiş, sırt kaslarımız gerilmiş ve kasılmıştır. Genelde bacak arka kaslarımızda oturma sonrası kısalır. Düzgün bir duruş için haftada üç dört kez kısa kaslarımızı germek önemlidir.

Fibromiyalji (ağrı hastalığı) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

3. Güçlendirme egzersizleri: Günlük aktivitelerimizi yapmamızı sağlayan ve yorulmadan ağrı hissetmeden günü tamamlamanızı sağlayan egzersizler arasında güçlendirme egzersizleri yer alır. Bu egzersizleri lastik bantlar veya ağırlıklarla ya da kendi vücut direncinize karşı yapabilirsiniz. Güçlendirme egzersizlerine haftada 2 gün olarak başlanır ve güçlendikçe haftada 3-4 güne çıkılır.

4. Su içi egzersizler: Su ideal bir egzersiz ortamıdır. Su içerisinde yapılan egzersizlerde ağırlığın azalması ile kaslara destek artar, hareket kolaylaşır, hidrostatik basınç etkisiyle ödem azalır ve ılık suyun etkisi ile özel ve genel kas gruplarında gevşeme meydana gelir sonuçta ağrı azalır. Su içerisinde ısınma ile başlayan egzersiz programları, germe, esneklik, aerobik, güçlendirme egzersizler olarak devam eder. Su içinde hızlı yürümek, su dışında elde edilmesi zor bir dirençli egzersizdir. Yaklaşık 30-60 dakika süren egzersizler soğuma programı ile sonlandırılır ve genellikle haftada 3 gün olarak önerilir.

5. Pilates-yoga: Son yıllarda gittikçe yaygınlaşan yoga ve pilates egzersizleri ve bireysel koşullar göz önüne alınarak tek başlarına ya da yukarıdaki egzersiz programlarının parçası olarak uygulanabilir. Ancak bu egzersizlere ilk aktivite olarak başlamamak, yavaş yavaş egzersiz şiddetini ve süresini arttırmak, kendinizi çok zorlamamak ve bilinçli bir eğitmenle yapmak son derece önemlidir.

Yukarıdaki egzersizlere ilave olarak Bilişsel Davranışsal Tedavi ağrı ve engelliliğin tedavisinde etkilidir ve etki uzun sürelidir.

Öneriler sırasında bazı noktalar gözden kaçırılmamalıdır:

• Katılım: Hastanın egzersize katılımını, uygulamasını sağlamak çok önemlidir. Hastalar sıklıkla enerjilerinin bittiğini, egzersiz yapamayacaklarını ifade ederler. Hastalara zaman ayrılarak egzersizin önemi vurgulanmalı, fiziksel uyum eksikliğinin ağrı, tutukluk ve yorgunluğa yol açabileceği anlatılmalı, destek gruplarından yardım alınmalıdır.
• Önerilerin hatırlanması: Sıklıkla egzersizler yanlış anlaşılır veya unutulur, bu nedenle yazılı ve şekilli olarak verilmelidir. Kontrollere çağırılarak egzersizlerin yapılıp yapılmadığı takip edilebilir.
• Hız ve şiddeti ayarlamak: Kişiler genellikle mükemmeliyetçi olduğu için, söylenilen egzersizler aşırı miktarlarda yapılarak semptomlar alevlendirilebilir. Önerilen egzersizler, uygun aralarla ve yorgunluk yaratmayacak düzeylerde, bireyin fiziksel zindelik düzeyine uygun olarak hafif-orta-yüksek şiddette yapılabilir.

Yapılan çalışmalarda egzersizlerin birbirine üstünlüğü gösterilememiştir. Egzersiz programına ne kadar erken başlanırsa sonuç o kadar başarılı olur. Bireyselleştirilmiş egzersiz programı, fizik tedavi ve hidroterapi ile kombine edilebilir.