Ekokardiyografi nedir? Neden ve nasıl yapılır? EKO testi ne işe yarar?

Ekokardiyografi, (EKO) kalbin ses dalgaları yoluyla iç yapısının ve işlevlerinin incelenmesi işlemidir ve kalp ultrasonu olarak adlandırılabilir. İnceleme sırasında ses dalgalarını ileten bir alet (prob) ve görüntüleri kaydeden, ölçüm yapan, ekranı olan bir cihaz kullanılır. Ekokardiyografi kalbin pompa fonksiyonunu, kalp kapakçıklarının yapısını, büyük damarların yapısını değerlendirmek, kalpteki tümör veya pıhtı gibi oluşumları görebilmek amacıyla yapılır. Transtorasik ekokardiyografi göğüs ön duvarı yüzeyinde jel ve prob aracılığıyla, transözefageal ekokardiyografi ağız ve yemek borusu aracılığıyla bir tüp kullanılarak yapılır. Ekokardiyografi kalp hastalıklarına girişimsel olmayan yöntemlerle tanı koymak, ön tanıları netleştirmek için kullanılan güvenilir bir yöntemdir.

EKO (Ekokardiyografi) nedir?

Halk arasında ‘eko çekmek, eko yaptırmak’ gibi ifadeler kullanılır. Ekokardiyografi ile kalbin yapısı, işlevleri, kalp kapakçıkları, kalpten çıkan ve kalbe giren büyük damarların kan akımının incelemesi yapılır.

Kalp ve göğüs ağrısı ciddi sorunların işareti olabilir!

Ekokardiyografi neden yapılır?

Kardiyoloğun gerek gördüğü her durumda ekokardiyografi yapılabilir. Genel olarak;

• Kalp muayenesi sonrasında duyulan anormal bir kalp sesinin nedeninin tespitinde
• Göğüs ağrısının ayırıcı tanısında
• Kalp damarlarına takılan kalp kapaklarının düzenli aralıklarla değerlendirilmesinde
• Kalp kaynaklı olduğu düşünülen nefes darlığı ve öksürük durumlarında
• Her 2 bacak ve ayak bileklerinde şişlik varsa
• Birden fazla yastıkla yatma, sırtüstü yatınca nefes alma güçlüğü gibi belirtiler varsa
• Az bir yürüyüş veya hareket sonrasında nefes nefese kalma şikayeti varsa
• Yatınca, boyun damarlarında belirginleşme varsa
• Kalp krizi sonrası dönemde
• Bayılma ve baş dönmesi şikayeti varsa
• İnme sonrasında felce neden olabilecek nedenleri araştırmak için EKO yapılabilir

EKO’dan sağlanan sonuçlar ile pek çok sorun teşhis edilebilir

Ekokardiyografi kimlere, hangi hastalıklar için yapılır?

• Kalp yetmezliği
• Kalbe kan getiren ve kalpten kan götüren damarların kapakçıklarında yetmezlik ve darlık: Aort yetmezliği, Aort darlığı, mitral yetmezlik, mitral darlık
• Ritim bozuklukları: Atriyal fibrilasyon vb.
• Kalp kasını etkileyebilecek hastalıklar: Kalp krizi, kardiyomiyopati, miyokardit
• Doğuştan olan kalp rahatsızlıkları: ASD (Atriyal septal defekt), VSD (Ventriküler septal defekt)
• Kalbi saran kalp zarı hastalıkları: Perikardit
• Enfektif Endokardit: Enfeksiyonların kalpte oluşturduğu etkileri belirlemek için
• Göğüs travmaları: Göğüs bölgesine denk gelen bir travma sonrasında kalpte olabilecek sorunları incelemek amaçlı
• Kalp tümörleri
• Pulmoner emboli: Akciğer pıhtısı sonrasında pıhtının ciddiyetini, kalbe olan etkisini ve tedavi şeklini belirlemek için
• İnme: İnmeye kalp ritim bozukluğu, pıhtı ve kalp tümörü gibi durumlar sebep olabilir.
• Hipertansiyon

EKO ne işe yarar?

• Şikayetlere, bulgulara ve diğer testlere göre düşünülen tanılar kesinleşmiş olur.
• Kalp hastalıklarına tanı koyulur.
• Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda müdahale edilmesi gereken bir bozukluk varsa bu anlaşılır ve sonrasında gerekli işlemler yapılır.
• Fetal ekokardiyografi ile anne karnındaki bebekte olan kalp hastalıklarına tanı koyulur.

Kalpte ritim bozukluğu neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ekokardiyografi türleri

Transtorasik ekokardiyografi

Transözefageal ekokardiyografi (TEE)

Yaygın olarak kullanılan transtorasik ekokardiyografi yönteminin yetersiz kaldığı bazı durumlarda yemek borusu yolu ile ekokardiyografi yapılması gerekebilir. Yarı girişimsel bir işlemdir. İnceleme sırasında araya akciğer ve kemik dokusu girmeden yemek borusuna yakın olan arka kalp yapılarını değerlendirmede daha iyi bir görüntü sağlar. Transözefageal ekokardiyografi yöntemi şu durumlarda uygulanır.

• Kalpte pıhtı veya enfeksiyon varlığının araştırılması
• Yapay-protez kapak işlevlerinin değerlendirilmesi
• Ana atardamar-aort yırtılmalarının aranması
• Kalp deliklerinin incelenmesi
• Kalp kapak yetersizliklerinin ciddiyetinin belirlenmesi

EKO taraması uzman hekimlerce yapılmalıdır

Fetal ekokardiyografi

Diğer EKO türleri:

• Stres ekokardiyografi,
• 3D ekokardiyografi

Kalp krizi belirtileri nelerdir? Kriz anında acil müdahale yöntemleri

EKO’dan önceki hazırlıklar ve testler

Transtorasik ve transözefageal ekokardiyografi öncesi yapılan hazırlıklar farklıdır:

• Transtorasik ekokardiyografi işlemi için gerekli bir ön hazırlık ve test yoktur. Hasta işlem öncesi yemek yiyebilir, ilaçlarını alabilir.
• Transözefageal ekokardiyografi işlemi öncesi hasta doktoruna diğer hastalıkları hakkında bilgi vermelidir. Yutma güçlüğü, burun tıkanıklığı gibi şikayetler, alerji, astım, yemek borusu ve mide hastalıkları gibi hastalıklar varsa doktora söylenmelidir.

EKO’dan önce yapılması gerekenler

• Transözefageal ekokardiyografi öncesi 6-8 saat açlık gerekmektedir. Bu nedenle işlem öncesi bir şey yiyip içilmemeli, alınması zorunlu olan ilaçlar az miktar su ile alınabilir.
• Ağız içinde çıkabilen diş ve damak protezi varsa işlem öncesinde çıkarılmalıdır.

Ekokardiyografi nasıl yapılır?

Transtorasik ekokardiyografi nasıl yapılır?

• Belden yukarısındaki kıyafetler çıkarılır.
• Bir el başın altına konularak sol yana dönük şekilde sedyeye uzanılır.
• Kardiyolog ucuna jel sürülmüş olan ses dalgalarının iletilmesini sağlayan aleti (prob) göğüs ön yüzünde yavaşça gezdirerek kalbi inceler.

Kalp yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Transözefageal ekokardiyografi (TEE) nasıl yapılır?

• İşlem yemek borusundan yapıldığı için öncesinde 6 saat aç kalınması gerekir.
• İşleme başlamadan önce damardan ilaç uygulanabilmesi için damar yolu açılır.
• Hastanın işlem sırasında öksürmemesi için ağız ve damak bölgesi spreyle uyuşturulur.
• Hasta uyumsuzluğu nedeniyle işlem gerektiği gibi yapılamayacaksa damardan sakinleştirici ilaç verilebilir.
• İşlem bir tüpün ağız yoluyla yemek borusuna ulaştırılması şeklinde gerçekleşeceği için doktor tüpün nasıl yutulacağını anlatır.
• Hastanın ağzına bu probu ısırmaması için bir ağızlık yerleştirilir.
• Jel ile kayganlaştırılmış TEE probu yavaşça yemek borusundan ilerletilir.
• Kardiyolog incelemeyi yapar.

Ekokardiyografi ne kadar sürer?

Ekokardiyografi işlemi sırasında inceleme süresi ortalama 10-15 dakikadır. Ancak hazırlık zamanı ve raporun yazılması sırasında geçen süre ile 30-45 dakikayı bulmaktadır.

EKO sonuçları nasıl okunur?

• kalbin anatomik yapısı
• kalbi saran zarın görünümü ve sıvı birikip birikmediği
• kalp kapakçıklarında darlık, yetmezlik gibi durumlar
• kalbin kanı vücuda pompalama gücü
• kalp kapakçık hareketleri
• kalpten çıkan büyük damarların durumu ile ilgili bilgi verilir.

Koroner arter hastalığı nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ekokardiyografi sonuçları ne anlama gelir?

• Kalp boyutlarında artış: Hipertansiyon, kalp kapakçıklarında hasar nedeniyle olabilir.
• Pompalama gücündeki azalma: Yüzde olarak belirtilir. Kalp yetmezliği olabileceği anlamına gelir.
• Kalp kasında hasar: Kalbin bazı duvarlarında kasılmanın daha güçsüz olması kalp krizi nedeniyle bir hasar geliştiği anlamına gelir.
• Kapak problemleri: Kalp kapakçıklarında yetmezlik veya darlık nedeniyle kan akımında değişiklik olduğu anlamına gelebilir.

EKO’nun riskleri ve komplikasyonları

• Öğürme hissi ve bulantı: Tüp yutulurken öğürme hissi ve bulantı olabilir. Bunun olmaması için ağıza sprey şeklinde bir uyuşturucu sıkılacaktır. Burundan nefes alınıp verilmesi bu şikayetleri engelleyebilir.
• Küçük yaralanmalar: Yutulan tüpten dolayı boğazda küçük yaralanmalar olabilir ancak bu nadir görülen bir durumdur.
• Uyku hali: Bazen damardan sakinleştirici ilaç verildiğinde bu ilaca bağlı hafif uyku hali olabilir.

Hangi durumlarda Ekokardiyografi yapılamaz?

Eğer hastanın transözefageal ekokardiyografi sırasında kullanılan tüpün geçeceği ağız, boğaz, yemek borusu gibi organlarında tüpün geçişini engelleyecek bir hastalık varsa veya yutma güçlüğü varsa transözefageal ekokardiyografi yapılamaz.

EKO sonrası şikayetler

Transtorasik ekokardiyografi sonrası hastada herhangi bir şikayet oluşmaz.  Transözefageal ekokardiyografi sonrası boğaza sıkılan uyuşturucu spreyin etkisinin geçmesi yaklaşık 2 saatlik bir süre alabilir. Tetkik sırasında verilen sakinleştiricinin etkisi nedeniyle uyku hali olabilir bu nedenle işlem sonrası araç kullanılmamalıdır. İşlem sonrası boğazda acıma hissi oluşabilir bu da geçici bir durumdur.

Taşikardi nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

EKO yaptıracaklara öneriler

• Ekokardiyografi testine gitmeden önce kalple ilgili daha önce yaptırdığınız tetkik sonuçlarını yanınızda bulundurun.
• Yemek borusu yoluyla yapılacak ekokardiyografi işlemi öncesi 6-8 saat açlık süresine mutlaka uyun.
• Bu süre zarfında almanız gereken bir ilaç varsa bunu doktorunuza bildirin.
• Transözefageal ekokardiyografi sonrası bir süre uyku hali olabilir, yanınızda refakat etmesi için bir yakınınızı bulundurun.
• Yutma güçlüğü, göğüs ön duvarında şekil bozukluğu gibi durumları tetkiki isteyen doktorunuza bildirin, bunlara göre eko türünü seçecektir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör