E vitamini, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

E vitamini, kalp-damar sağlığını koruyan ve kanseri önleyen antioksidan özelliğine sahip temel vitaminlerden biridir. Doğal olarak bitkisel yağlar, yeşil yapraklı sebzeler, avokado, çerezler gibi pek çok gıdada bulunur. Gerek duyulduğunda gıda takviyesi olarak da alınabilir. Yaşlanma karşıtı özelliğiyle bilinen bu vitamin, cilt ve saç sağlığını korur ve bağışıklık sistemini güçlü tutar. Son dönem araştırmalarına göre Alzheimer hastalarına da iyi geldiği görülmüştür. Sağlıklı beslenen insanlarda E vitamini eksikliği yaşanmaz. Böyle bir sorunun yaşanması için başta genetik bir faktör olmak üzere altta yatan tıbbi bir neden olması gerekir.

E vitamini nedir?

Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?

E vitamini neye yarar?

E vitamini hücrelerimizi serbest radikallerin neden olduğu zararlardan korur. Sigara dumanı, hava kirliliği, besinlerdeki katkı maddeleri ve tarım ilaçları gibi faktörler serbest radikal oluşumunu önemli ölçüde arttırabilir. Normalde vücudumuz serbest radikalleri tolere edebilir ancak hücrelerimiz yoğun bir şekilde bu bileşiklere maruz kaldığında yaşlanma sürecine girer. Böylece kanser ve kalp hastalıkların riski artar. Güçlü bir bağışıklık sistemi için de E vitaminine ihtiyacı vardır.

E vitamini faydaları

• Bağışıklık sistemini güçlendirir
• Alyuvarların oluşumuna katkı sağlar
• Kanın pıhtılaşmasını önler, kan dolaşımını düzenler
• Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucudur
• Kolesterolü dengeler
• Damar sertleşmesini ve tıkanıklığını önler
• Yüksek tansiyonu düşürür, kılcal damar rahatsızlıklarını önler
• Tümör oluşumunu engelleyebildiğinden kansere karşı koruyucudur
• Hücrelerin yenilenmesini sağlayarak hücre yapısını korur
• Yaraların hızla iyileşmesini sağlar ve yara izlerini onarıp düzeltir
• A ve K vitaminleri ile demir ve selenyumu depolamaya yardımcı olur.

• Menopoza giren kadınların ilk dönem semptomlarını hafif atlatmasına yardımcı olur
• Adet sancılarını azaltır
• Diyabete bağlı ortaya çıkan komplikasyonları (özellikle gözle ilgili) geciktirir
• Göz sağlığına iyi gelir
• Düşük doğum ağırlıklı bebeklerdeki anemi ve solunum sıkıntısını önleyebilir
• İskelet, kalp ve düz kasının yapısal ve fonksiyonel bakımını sağlar
• Bacak kramplarını hafifletir
• Alzheimer hastalığının belirtilerini hafifletip ilerlemesini yavaşlatır
• Erkeklerin cinsel performansını artırabilir
• Cilt sorunlarına iyi gelir, cildi güzelleştirir
• Saç sağlığını korur
• Yaşlanma sürecini geciktirir
• Vücuda alınan toksinlere karşı koruyucudur

Kabak çekirdeği faydaları ve zararları nelerdir? Neye iyi gelir?

E vitamini içeren besinler

• Badem, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, fındık, ceviz gibi kuruyemişler
• Zeytinyağı gibi bitkisel yağlar
• Ispanak, marul, tere, maydanoz, lahana, brokoli, balkabağı, kereviz gibi sebzeler
• Ton balığı, somon, sardalye ve hamsi gibi balıklar
• Muz, kivi, avokado, mango gibi meyveler
• Domates, Patates
• Tahıllar, Tereyağı,
• Kırmızı et, Yumurta

Vitamin takviyeleri ne zaman kullanılmalı? Fayda ve zararları nedir?

Bazı besinlerdeki E vitamini miktarı

• 100 gr. ayçiçeği yağı – 40 mg.
• 100 gr. badem – 30 mg.
• 100 gr. zeytinyağı – 15 mg.
• 100 gr. fındık – 15 mg.
• 100 gr. fıstık – 10 mg.
• 100 gr. avokado – 2 mg.
• 100 gr. ıspanak – 2 mg.
• 100 gr. brokoli – 1,5 mg.
• 100 gr. domates – 0,5 mg.

Günde ne kadar E vitamini alınmalıdır?

14 yaş üstü yetişkinler günde 15 mg, hamile kadınlar günde 15 mg ve emziren kadınlar ise günde 19 mg E vitamini almalıdır. Çocukların günlük E vitamini ihtiyacı ise şöyledir:

• 0-6 aylık: 4 mg
• 7-12 aylık: 5 mg
• 1-3 yaş: 6 mg
• 4-8 yaş: 7 mg
• 9-13 yaş: 11 mg

Günlük E vitamini ihtiyacı nasıl karşılanabilir?

• Atıştırmalık olarak bir avuç kabak çekirdeği ya da fındık yiyebilirsiniz.
• Zeytinyağlı bol yeşil yapraklı, domatesli salata tüketebilirsiniz.
• Lahana veya ıspanak salatası yapıp sosuna dövülmüş fındık ve zeytinyağı ekleyebilirsiniz.
• Haftada iki gün balık yiyebilirsiniz. Örneğin, ton balığı salatası E vitamini açısından oldukça zengindir.
• Brokoli, ıspanak, pazı gibi sebzeleri haşlayıp üzerlerine zeytinyağlı sos dökebilirsiniz.
• Kerevizi çiğden rendeleyip yoğurtlu, zeytinyağlı ve sarımsaklı bir salata hazırlayabilirsiniz.

Yoğurdun faydaları nelerdir? Yoğurt kürü ve mayası nasıl yapılır?

Yüksek miktarda E vitamini almak zararlı mıdır?

E vitamini ihtiyaç fazlasını vücutta depolama özelliğine sahiptir. Yoğun miktarda depolanırsa mide-bağırsak rahatsızlıklarına ve sindirim sisteminde zarara yol açabilir. Kan pıhtılaşmasını önleme özelliğinden dolayı yüksek miktarda alımı özellikle kalp hastalarında iç kanamaya neden olabilir. Bu yüzden aspirin benzeri kanı sulandıran ilaçlarla birlikte alınması önerilmemektedir. Beyinde bir arterin yırtılıp kanamasıyla gelişen hemorajik inme riski de söz konusu olabilir.

E vitamini eksikliği

Genetik

Temel nedenlerinden biridir. Aile öyküsü hakkında bilgi edinmek bazı nadir rastlanan kalıtsal hastalıkların teşhis edilmesini kolaylaştırabilir. Bu hastalıklardan abetalipoproteinemi ve E vitamini eksikliğiyle bağlantılı ataksi (kas koordinasyonu bozukluğu) kroniktir ve son derece düşük E vitamini seviyeleriyle sonuçlanır.

E vitamini eksikliği neden olur? Belirtileri nedir? Ne iyi gelir?

Tıbbi durumlar

E vitamini eksikliği yağ emilimini ciddi ölçüde azaltan hastalıklardan kaynaklanabilir. Çünkü vücudumuz E vitaminini doğru şekilde emmek için yağa ihtiyaç duyar. Bu hastalıkların bazıları pankreas iltihabı, çölyak hastalığı, kolestatik karaciğer hastalığı, crohn hastalığı, kısa bağırsak sendromu ve kistik fibrozis’tir.

Çölyak hastalığı nedir? Nedenleri, belirtileri, testi ve tedavisi

Düşük doğum ağırlığındaki ve erken doğan bebeklerde de eksikliği yaygındır. Özellikle prematüre bebeklerde bu vitaminin eksikliği risklidir çünkü olgun olmayan sindirim sistemi yağ ve E vitamini emilimini engelleyerek kırmızı kan hücrelerini yok eden hemolitik anemiye yol açabilir.

E vitamini eksikliğinin neden olduğu hastalıklar

• Ateroskleroz (damar sertliği)
• Sinir sistemi sorunları
• Karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları
• Kısırlık
• Hemolitik anemi
• Kalp ritim bozuklukları
• Bazı bilişsel bozukluklar ve bunama (demans)
• Katarakt ya da körlük

E vitamini eksikliği belirtileri

• Yürüme veya koordinasyonla ilgili zorluk
• Kas ağrısı veya zayıflık
• Kas kütlesi kaybı
• Kavrama ve odaklanmada zorlanma
• Görme sorunları
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Sindirim sorunları
• Cilt sorunları
• Saç dökülmesi

Kas ağrısı neden olur? Nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi

E vitamini testi

Bu test kandaki E vitamini seviyesinin ölçümü için yapılır. Normal seviye genellikle litre başına 5,5-17 mg/L.’dir. Bu seviye erken doğan bebekler ve 17 yaşın altındaki çocuklar için farklı olabilir. Bazı laboratuar sonuçları da biraz farklı sonuç verebilir. Bir yetişkinin kanında 4 mg/L’den az E vitaminin bulunması durumunda takviye gerekebilir.

E vitamini eksikliği tedavisi

Kendinizde E vitamini eksikliği belirtileri fark ederseniz bir dahiliye uzmanına danışmadan kesinlikle vitamin takviyesi almayınız. Doktor mevcut rahatsızlıklarınızı da göz önünde bulundurarak uygun dozda E vitamini takviyelerinden birini size reçete edebilir. Ancak tedavi uygulanmazsa belirtiler zamanla kötüleşebilir ve bu durum ek komplikasyonlara yol açabilir.

E vitamini ilaçları kimlere verilmeli?

• Bağırsaklarında yağ emilimi bozuk olanlara
• Düşük ağırlıklı ya da prematüre bebeklere
• E vitamini eksikliğine neden olan Crohn, Çölyak gibi kronik rahatsızlığı olanlara
• Kas zayıflığı olanlara
• Mide ameliyatı geçirenlere
• Menopoza giren kadınlara
• Sancılı adet geçiren kadınlara
• Yoğun antrenman yapanlara

E vitamini ilaçları doktor tavsiyesi ile alınmalı

Bu vitamin eczanelerde çiğneme tableti, yumuşak kapsül ve ampul şeklinde bulunabilir. Doktorun önerdiği doz dışında kullanılmamalıdır. Bazı araştırmalar yüksek dozların ölüm riskini artırabildiğini ve başka ciddi komplikasyonlara neden olabildiğini göstermektedir. Güçlü bir antioksidan kaynağı olarak vücut dengesini bozabileceğinden kalp ya da şeker hastalığı olanlara 400 mg.dan daha fazla almamaları önerilir.

E vitamini ilaçlarının yan etkileri

E vitamini takviyesi kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

• Hamilelik: Önerilen günlük miktarda kullanılırsa hamile kadınlar için güvenlidir. Ancak son araştırmalar fetüse zarar verebilme ihtimali üzerinde durduğundan doktora danışılmadan erken gebelikte E vitamini takviyesi alınmamalıdır.
• Emzirme: Önerilen günlük miktarda ağız yoluyla alındığında güvenlidir.
• Çocuklar: Çocuklar için güvenli E vitamini dozu yaşa göre değişir. Bu nedenle doktor kontrolünde doz ayarı yapılmalıdır.
• Diyabet: E vitamini diyabetli kişilerde kalp yetmezliği riskini artırabilir.
• Kalp krizi: Kalp krizi geçirenler yüksek dozda E vitamini almamalıdır.
• K vitamini eksikliği: Vitamin E, K seviyeleri çok düşük olan insanlarda pıhtılaşma sorunlarını daha da kötüleştirebilir.
• Retinitis pigmentosa (gece körlüğü): Bu göz rahatsızlığına sahip olan kişilerde görme kaybını hızlandırabileceğinden E vitamini takviyesi alınmamalıdır.
• Kanama bozuklukları: E vitamini, kanama bozukluklarını daha da kötüleştirebilir.
• Baş ve boyun kanseri: E vitamini kanserin geri dönme olasılığını artırabileceğinden 400 mg.dan fazla E vitamini takviyesi alınmamalıdır.
• Prostat kanseri: E vitamini almanın prostat kanseri geliştirme olasılığını artıracağı endişesi vardır.
• İnme: E Vitamini inme öyküsü olan kişilerde ölüm riskini artırabilir.
• Cerrahi: E vitamini, ameliyat sırasında ve sonrasında kanama riskini artırabilir. Planlanmış bir ameliyattan en az 2 hafta önce E vitamini kullanımı bırakılmalıdır.

Vitamin eksikliğinden kaynaklanan hastalıklar ve vitamin ilaçları

E vitamini takviyelerinin diğer ilaçlarla etkileşimleri

E vitamini takviyeleri çeşitli ilaçlarla etkileşime girme potansiyeline sahiptir. Bunlardan en önemlileri şunlardır:

• Antikoagülan ve antiplatelet ilaçlar: Antikoagülan ilaçlar kanın pıhtılaşmasını önler. Antiplatelet ilaçlar ise kandaki tromposit sayısını azaltır.
• Simvastatin ve niasin (B3): Her iki ilaç genellikle kolesterolü düşürmek için kullanılır.
• Kemoterapi ve radyoterapi: Onkologlar genellikle kemoterapi veya radyoterapi sırasında antioksidan takviyelerinin kullanılmamasını önermektedir çünkü bu tedavilerin etkinliğini azaltabilirler.

E vitamini ilaçları fiyatları

E vitamini ilaç fiyatları ilacın içeriğine ve markasına göre 6 TL ile 40 TL arasında değişiklik göstermektedir. Kullanacağınız ilacı fiyatına göre değil doktorunuzun tavsiyesine ve ihtiyacınıza göre seçmeniz önemlidir.

Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri

E vitamini ve cilt sağlığı

Cilt sağlığı için E vitamini

Yüzde beliren kahverengi lekeleri yok eder, kuru cildi ve dudakları nemlendirir, tırnakları güçlendirir.

E vitaminli yüz maskesi tarifi

1 adet E vitamini ampulünü kırıp 1 çay kaşığı kayısı çekirdeği yağı ile karıştırarak yüzünüze sürün. Yaklaşık 20 dakika bekletip ılık suyla yüzünüzü yıkayın. Bu kürü haftada 1-2 kez uygulayabilirsiniz.

Saç sağlığı için E vitamini

Saç diplerini besleyerek hasarları onarır, saçların yıpranmasını önler ve sağlıklı bir şekilde uzamasına katkı sağlar. Ayrıca kafa derisinde kan dolaşımını artırır, kuru ve cansız saçları tedavi eder, saçların beyazlamasını engeller.

E vitaminli saç maskesi tarifi

Bir kapta iki yemek kaşığı zeytinyağını ılınıncaya kadar ısıtın. İçine 1 adet E vitamini ampulü kırın. Bu karışımı saç diplerine ve saçlarınıza masaj yaparak sürüp 30 dk. bekletin. Sonra saçlarınızı yıkayın. Bu kürü haftada 2-3 kez uygulayabilirsiniz. Tahrişe ve döküntülere yol açabileceğinden cildinize ve saçınıza E vitamini ampulünü direkt uygulamayın. Mutlaka zeytinyağı, hindistancevizi yağı gibi bitkisel bir yağla seyreltin. Bknz:>>>  Vitamin E

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör