E vitamini eksikliği neden olur? Belirtileri nedir? Ne iyi gelir?

27 Haziran 2020 | 22 Mayıs 2022 | Kategori: Vitaminler Print

22 Paylaşım

E vitamini eksikliği, pek çok sağlık sorununa neden olabilir. E vitamini hayati öneme sahip temel bir vitamindir. E vitamini eksikliği nadir görülür. Çünkü günlük olarak tüketilen, zeytinyağı, kuruyemişler ve yeşil yapraklı sebzeler gibi pek çok besinde E vitamini bulunmaktadır. Ancak Crohn ya da Çölyak hastalığı, kronik pankreatit ya da kistik fibrozis gibi yağ emilimini etkileyen hastalıklar E vitamini eksikliğine neden olabilirler. Kas zayıflığı, koordinasyon eksikliği, yürüme zorluğu, saç dökülmesi gibi belirtilerle kendini gösteren E vitamini eksikliği takviyelerle tedavi edilebilir. Ancak takviyelerin doktor kontrolünde kullanılması gerekir.

İçindekiler

E vitamini eksikliği nedir?

E vitamini, bağışıklık sistemini destekleyen antioksidan özelliklere sahip yağda çözünen bir vitamindir. Vücudun düzgün çalışması için son derece gereklidir. Pek çok gıda doğal olarak E vitamini içerir ve içermeyen bazı gıdalara da takviye olarak eklenir. Bu nedenle E vitamini eksikliği nadir görülen bir durumdur ve çoğu zaman altta yatan bir rahatsızlıktan kaynaklanır.

Örneğin bazı prematüre bebeklerde E vitamini eksikliği görülebilir. Bir yetişkinin kanında bulunması gereken E vitamini seviyesi 5.5-17 mg / L arasında olmalıdır. Eğer seviye 4 mg / L’den daha düşük ise takviye kullanmak gerekebilir.

E vitamini, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

E vitamini eksikliği belirtileri

Kas zayıflığı veya ağrı
Koordinasyon ve yürüme zorlukları
Kavrama ve odaklanma zorluğu
Uyuşma ve karıncalanma hissi
Görme sorunları
Bağışıklık sisteminde zayıflama
Saç dökülmesi
Cilt sorunları

Sinir sisteminde iletişimi sağlayan nöronların kılıfları yağlardan oluşur. E vitamini eksikliğinde vücut, bu yağların korunmasını sağlayan antioksidan eksikliği de yaşar ve bu durum sinir sisteminin işleyişinde sorunlara neden olur. Kas zayıflığı ve koordinasyon zorlukları, E vitamini eksikliğinin merkezi ve periferik sinir sistemlerine zarar verdiğini gösteren nörolojik belirtilerdir.

E vitamini eksikliği neden olur?

Vücudun E vitaminini doğru bir şekilde emebilmesi için yağa ihtiyacı vardır. Bu nedenle aşağıdaki gibi yağ emilimini azaltan hastalıklar E vitamini eksikliğine neden olabilir:

Kronik pankreatit
Kolestatik karaciğer hastalığı
Birincil safra sirozu
Crohn hastalığı
Kistik fibrozis
Çölyak hastalığı
Kısa bağırsak sendromu

Prematüre bebekler de eksiklik riski altındadırlar. Sindirim sistemleri tam olgunlaşmadığı için yağ ve E vitaminini yeterince ememezler. Nadir de olsa E vitamini eksikliği ataksi olarak bilinen genetik bir durumdan kaynaklanabilir. Kas kontrolünü ve koordinasyonunu etkileyen bu nörolojik durum, daha çok 5-15 yaş arasındaki çocuklarda görülür.

Crohn Hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

E vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar

Nöromüsküler problemler

Spinoserebellar ataksi: Beynin hareket kontrolü (serebellum) ve bazen omurilik ile ilişkili kısmında dejeneratif değişikliklere neden olan genetik bir hastalık.
Miyopati: Kasların düzgün çalışmasına engel olan bir tür kas hastalığı.

Nörolojik sorunlar

Dizartri: Konuşma kaslarında zayıflığa ve kontrol güçlüğüne neden olan bir hastalık.
Derin tendon reflekslerinde zayıflık: Kas tendonuna çekiçle vurulduğunda kasılma oluşmaması durumu
Koordinasyon eksikliği

Diğer sorunlar

Hemolitik anemi: Kırmızı kan hücrelerinin üretildiğinden daha hızlı yok olmasına neden olan hastalık.
Retinopati: Retinanın zarar gördüğü, kısmi ya da tam görme kaybına neden olabilen bir hastalık.
Bağışıklık sistemi problemleri

Çölyak hastalığı nedir? Nedenleri, belirtileri, testi ve tedavisi

E vitamini eksikliği tedavisi

Tedavide genellikle E vitamini takviyesi tercih edilir.

Yenidoğan ve prematüre bebeklerde E vitamini eksikliğinde takviye, bebeğin midesine tüp yoluyla ya da intravenöz (damar yolu) ile verilir. Tek bir doz bile E vitamini seviyesini arttırabilir. Ancak bazı durumlarda çoklu doz uygulaması gerekebilir.
Çocuklar ve yetişkinlerde eğer eksikliğin kaynağı genetikse yüksek doz E vitamini takviyesi gerekir. Erken teşhis edildiğinde uygulanan tedavi hastalığı durdurabilir ve nörolojik semptomları önleyebilir. E vitamini takviyeleri mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Çok fazla E vitamini kanama sorunları, kas ağrıları, ishal ve kusma gibi pek çok soruna neden olabilir. Ayrıca kemoterapi ilaçları ve varfarin gibi kan inceltici ilaçlarla birlikte aşırı kullanımı ciddi yan etkilere neden olabilir.

E vitamini eksikliğine ne iyi gelir?

Günlük E vitamini ihtiyacını karşılamanın en iyi yolu doğru beslenmektir. E vitamini aşağıdaki gıdalarda bulunur:

Bitkisel yağlar (zeytinyağı ve ayçiçek yağı)
Kuruyemişler (ay çekirdeği, kabak çekirdeği, badem, yer fıstığı, ceviz ve fındık)
Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, tere, roka, maydanoz ve brokoli gibi)
Kepekli tahıllar
Yumurta
Kivi ve mango
Takviyeyle güçlendirilmiş kahvaltılık tahıllar ve meyve suları