Dünya Sağlık Örgütü sıtma aşısının yaygın kullanımına yeşil ışık yaktı

7 Ekim 2021 | Kategori: Sağlık Gündemi Print

29 Paylaşım

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çarşamba günü, özellikle Afrika’da çocukların ölümüne yol açan sıtmaya karşı tek onaylamış aşının yaygın olarak kullanılmasını önerdi. Bu, her yıl yüz binlerce insanı öldüren bir hastalığa karşı büyük bir ilerlemeye işaret ediyor. Sıtma, binlerce yıldır insanlığın en büyük sorunlarından biri ve çoğunlukla bebekleri ve küçük çocukları öldürüyor. DSÖ; 2019’dan beri devam eden Gana, Kenya ve Malavi’deki pilot aşı programlarının başarısından sonra, RTS,S veya Mosquirix olarak bilinen aşının Sahra altı Afrika’da orta ila yüksek düzeyde hastalık taşıyanlar arasında yaygınlaştırılması gerektiğini açıkladı.

DSÖ Direktörü Dr. Tedros Ghebreyesus, bunun “tarihi bir an” olduğunu söyledi. Ghebreyesus, “Geliştirilmesi 30 yıldan fazla zaman alan RTS,S sıtma aşısı, halk sağlığında tarihin gidişatını değiştirecek” açıklamasında bulundu ve ekledi: “(Bu) her yıl on binlerce genç hayat kurtarabilir.”

DSÖ Küresel Sıtma Programı Direktörü Dr. Pedro Alonso da, “Bilimsel açıdan bakıldığında bu büyük bir buluş, halk sağlığı açısından bakıldığında ise bu tarihi bir başarı. 100 yılı aşkın bir süredir sıtma aşısı bulmaya çalışıyoruz, Afrikalı çocukların hayatını kurtaracak ve hastalanmalarını önleyecek” ifadelerini kullandı.

2019’da 386 bin Afrikalı sıtmadan öldü

Sıtma, Afrika’da COVID-19’dan çok daha ölümcül. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre, 2019’da sıtma nedeniyle 386 bin Afrikalı hayatını kaybetti. Örgüt, sıtma vakalarının ve ölümlerinin % 94’ünün 1,3 milyar nüfuslu Afrika’da gerçekleştiğini söylüyor. Hastalık, enfekte sivrisineklerin ısırıklarıyla insanlara bulaşan parazitlerden kaynaklanıyor. Bu parazitler tekrar üreyebilmek için kan hücrelerini işgal ve yok ediyor. Hastalık ateş, kusma ve yorgunluk gibi belirtiler gösteriyor. Aşının çocuklardaki ciddi vakaları önleme başarısı yüzde 30 ancak onay alan tek aşı olması sebebiyle büyük önem taşıyor.

Bir sonraki adım fon bulmak

Uzmanlar, şimdiki zorluğun aşının üretimi ve dünyanın en yoksul ülkelerinden bir kısmına dağıtımı için fon bulmak olacağını söylüyor. Aşıyı üreten İngiltere merkezli GSK şirketi, bugüne kadar DSÖ’nun pilot programlarına bağışlanan 10 milyona ek olarak, 2028’e kadar üretim maliyeti ile yüzde 5 kâr marjını aşmayacak bir ücrete, yılda 15 milyon doz aşı üretmeyi taahhüt etti.

Bu yıl DSÖ tarafından yürütülen küresel bir pazar araştırması, orta ila yüksek bulaşma oranının olduğu bölgelerde kullanılmaya başlanması halinde 2030’a kadar yıllık sıtma aşısı talebinin 50 ila 110 milyon doz olacağını hesaplamıştı. Reuters, yoksul ülkelerin aşılamaya erişimini arttırmak için kurulan uluslararası kamu-özel ortaklığı olan Aşı İttifakı Gavi’nin Aralık ayında aşı programının nasıl fonlanacağını değerlendireceğini bildirdi.