Diyabetik ketoasidoz (DKA) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Diyabetik ketoasidoz (DKA), vücutta aşırı keton birikmesi ile gelişen, diyabetik komaya ya da ölüme yol açabilen ciddi bir durumdur. Ketojenik diyet sonucu oluşan ve daha zararsız bir oranda keton yüksekliğine neden olan ketozisle karıştırılmamalıdır. DKA, insülin yetersizliği nedeniyle oluştuğu için özellikle insüline bağımlı tip 1 diyabet hastalarında görülür. Ancak yine de gebelik diyabeti ya da tip 2 diyabeti olan hastalarda da keton ölçümü ihmal edilmemelidir. İnsülin enjeksiyonunu kaçırmak ya da bazı enfeksiyon hastalıkları diyabetik ketoasidoza neden olabilir. Sık idrara çıkma, aşırı susuzluk hissi, mide bulantısı, kusma, nefeste meyve kokusu ve kan şekeri yüksekliği en yaygın belirtileridir. DKA son derece ciddi bir durumdur ve tedavisi genellikle hastanede yapılır. Belirtilerini iyi öğrenerek ve düzenli keton ölçümü yaparak önleyebilirsiniz.

Diyabetik ketoasidoz nedir?

Diyabetik ketoasidoz, diyabet hastalarında görülen, kan şekeri yükseldiğinde ve vücut keton adı verilen kan asitlerini çok fazla ürettiğinde ortaya çıkan bir komplikasyondur. Vücutta yeterli insülin olmadığında oluşur ve diyabetik komaya veya ölüme yol açabilecek ciddi bir durumdur. Diyabetik ketoasidoz, insülin yetersizliğinde oluştuğu için, insüline bağımlı Tip 1 diyabet hastalarında daha yaygın görülür.

Tip 1 diyabet nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Diyabetik ketoasidoz nedenleri

Şeker (glukoz), vücudumuzu oluşturan hücreler için ana enerji kaynağıdır. İnsülin şekerin hücrelere girmesine yardımcı olur. Yeterli insülin olmadığında, vücut enerji için şekeri düzgün bir şekilde kullanamaz ve yakıt olarak yağları parçalamaya başlar. Bunun sonucunda kan dolaşımında keton adı verilen asit birikimi oluşur. Tedavi edilmezse çok fazla keton birikir ve kan asidik hale gelir. İşte bu durum diyabetik ketoasidozdur.

Diyabetik ketoasidozun en yaygın sebepleri:

• Yetersiz insülin tedavisi: İnsülin enjeksiyonunu kaçırmak, yeterli enjekte etmemek ya da insülin pompasında tıkanıklık gibi teknik bir sorun, sistemde çok az insülin kalmasına neden olur.
• Hastalık veya enfeksiyon: Pnomoni (zatürre) ve idrar yolu enfeksiyonu gibi bazı hastalıklar vücutta adrenalin ya da kortizol hormonlarının daha fazla salgılanmasına neden olabilir. Bu hormonlar da insülinin etkisini azaltır ve diyabetik ketoasidozu tetikleyebilir.

Keton nedir? Neden yükselir? Belirtileri, testi ve tedavisi

Diyabetik ketoasidoz risk faktörleri

Aşağıdaki durumlar diyabetik ketoasidoz riskini arttırabilir:

• Tip 1 diyabet
• 19 yaşın altında olmak,
• Duygusal veya fiziksel travma,
• Stres
• Yüksek ateş
• Kalp krizi veya felç,
• Sigara
• Alkol veya uyuşturucu bağımlılığı (özellikle kokain),
• Gebelik

Diyabetik ketoasidoz, tip 2 diyabet hastalarında yaygın görülmez ama bazı hastalar risk grubunda olabilir. Ayrıca kortikosteroidler ve bazı diüretikler DKA riskini arttırabilir. Kullandığınız bir ilaç varsa doktorunuza mutlaka bilgi verin.

Tip 2 diyabet nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Diyabetik ketoasidoz belirtileri

• Sık idrara çıkma
• Aşırı susuzluk hissi
• Hiperglisemi (kan şekeri yüksekliği)
• İdrarda keton yüksekliği,
• Mide bulantısı ya da kusma
• Karın ağrısı
• Bilinç bulanıklığı (konfüzyon)
• Nefeste meyve kokusu,
• Yüzde kızarma,
• Halsizlik,
• Nefes darlığı,
• Ağız ve cilt kuruluğu.

Hiperglisemi nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Diyabetik ketoasidoz tedavisi

Damardan sıvı takviyesi

Diyabetik ketoasidozun belirtilerinden biri olan sık idrara çıkma, hastada sıvı kaybına (dehidrasyona) ve dehidrasyon da kan şekeri yüksekliğine neden olur. Bu nedenle hastaya damardan sıvı takviyesi uygulanarak kaybedilen sıvı geri kazandırılır. Bu uygulama kandaki şekerin seyrelmesine de yardımcı olur.

İnsülin tedavisi

İnsülin, diyabetik ketoasidoza neden olan süreçleri tersine çevirir. Hastaya kan şekeri düzeyi 240 mg / dL’nin altına düşene kadar intravenöz (damar yoluyla) insülin verilir. Kan şekeri normal seviyeye geldiğinde hastaya normal insülin tedavisi uygulanır.

İnsülin nedir, ne işe yarar? Yüksekliği, direnci ve tedavisi

Elektrolit takviyesi

Elektrolitler kandaki sodyum, potasyum ve klorür gibi elektrik yükü taşıyan minerallerdir. Kalp ve sinirler de dahil olmak üzere vücudun düzgün çalışmasına yardımcı olurlar. İnsülin seviyesi çok düştüğünde, vücuttaki elektrolit seviyeleri de normalin çok altına düşebilir. Olabilecek sağlık sorunlarının önlenmesi için damardan elektrolit takviyesi yapılır.

Enfeksiyon tedavisi

Bazı hastalıklar ve enfeksiyon DKA’ya neden olabilir. Böyle bir durumda genellikle antibiyotik tedavisi uygulanır.

Diyabetik ketoasidozu nasıl önlerim?

• İlaçlarınızı talimatlara uygun şekilde alın.
• Beslenme düzeniniz ve egzersiz programınız için uzmanlardan yardım alın.
• Kan şekerinizi düzenli olarak ölçün.
• Kullandığınız insülinin son kullanma tarihini kontrol edin. İçinde topaklar varsa kullanmayın
• İnsülin pompası kullanıyorsanız tıkanıklık olup olmadığını düzenli olarak kontrol edin.
• Ölçümlerde kan şekeri seviyeniz çoğunlukla hedef aralığınızın dışındaysa mutlaka doktorunuza bilgi verin.

Ketojenik diyet nedir, nasıl yapılır? İdeal diyet listesi ve örneği

Ayrıca:

• DKA durumunda ne yapacağınız konusunda fikir sahibi olun,
• Evde her zaman kolayca uygulayabileceğiniz idrar ya da kan keton test kiti bulundurun. Bu kitleri eczanelerde ya da internet mağazalarında bulabilirsiniz.
• Kan şekeriniz 250 mg / dL üzerindeyse, hastaysanız ya da egzersiz yapmayı planlıyorsanız mutlaka keton testi yapın.
• Keton seviyeniz orta ya da yüksekse doktorunuzu arayın, diyabetik ketoasidoz riski gördüyseniz derhal tıbbi yardım alın.

Diyabetik ketoasidoz komplikasyonları

• Serebral ödem (Beyindeki sıvı birikmesi)
• Kalp durması
• Böbrek yetmezliği ya da başka organlarda hasar
• Hipokalemi (potasyum eksikliği)
• Pulmoner ödem (akciğerde sıvı birikmesi)

Gebelikte diyabetik ketoasidoz

Gebelik diyabeti (hamilelik şekeri) nedir? Testi ve tedavisi

Hamilelik sırasında artan insülin direnci, kusmaya bağlı su kaybı ve stres gibi değişiklikler DKA riskini arttırır. Akut hastalık veya enfeksiyon, insülin pompası yetmezliği, öngörülen insülin rejimine uyulmaması gibi faktörler de tetikleyici olabilir. Belirtiler genellikle gebelik dışı durumla aynıdır ancak gebelerde DKA, bulantı, kusma ya da zihinsel karışıklık gibi daha agresif belirtilerle başlayabilir. Tedavide gebe olmayan hastalara uygulanan yöntemlerin aynısı uygulanır.

Ketoasidoz ve ketozis

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör