Dış genital bölge (vulva) hastalıklarının nedenleri ve tedavisi

3 Nisan 2015 | 24 Aralık 2021 | Kategori: Cinsel Sağlık, Kadın Hastalıkları Print

484 Paylaşım

Bazı sağlık problemleri vulvayı (kadın genital bölgesinin dış kısmı) etkileyebilir. Bazı problemler küçüktür. Diğerleri daha ciddidir. Kadınların genital bölgesinde sık rastlanan hastalıklar; genital bölgede mantar enfeksiyonları, kontak dermatit (Egzema), genital siğiller, genital uçuk, vulvodini (genital bölgede ağrı olması), vulva distrofisi (genital bölge derisinde anormal büyüme) ve genital bölge kanserleridir. Bu hastalıkların tedavisinde önemli olan değişiklikleri erken saptayıp erken tedaviye başlamaktır.

Vulva nedir?

Kadın genital bölgesinin dışarısına vulva denir. Bu bölgenin etli kısmı doğrudan pübik kemiğin üzerinde durur ve mons veneris denir. Vulvanın dış dudaklarına büyük dudaklar denir. İçteki dudaklara küçük dudaklar denir. Klitoris iç dudakların tepesindedir. Klitoris çoğu kadında cinsel haz merkezidir. Kısmen bir doku katlantısı ile kaplıdır.

Endometriozis (çikolata kisti) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Anüs ve vajina arasındaki alana perineum denir. Küçük dudakların iç kısmına vestibül denir. Vajina ve üretra (idrar yolu) vestibüle açılır. Vestibülün tam içinde kayganlaştırıcı sıvıyı üreten bezlerin ağızları vardır.

Vulva hastalıkları nasıl teşhis edilir?

Cildinizi veya göğüslerinizi değişiklikler açısından nasıl kendiniz muayene ediyorsanız vulvanızı da muayene etmelisiniz. Vulva problemlerini taramanın güzel bir yolu ayda bir kendi kendinize vulva muayenesi yapmanızdır.

Neden kendi kendime vulva muayenesi yapmalıyım?

Kendi kendinize vulva muayenesi bir problemi işaret edebilen herhangi bir değişikliğin farkına varmanıza yardımcı olabilir. Eğer önceden bir vulva problemi geçirmişseniz bu muayene daha da yaşamsaldır. Vulvadaki değişiklikler kanserin erken bir bulgusu olabilir.

Kendi kendime vulva muayenesi yaparken ne aramalıyım?

Vulvanızı muayene ederken şunları aramalısınız:

Kızarıklık
Şişme
Koyu veya açık noktalar
Su dolu kabarcıklar
Çıkıntılar
Başka herhangi bir değişiklik

Herhangi bir değişiklik görürseniz veya geçmeyen şikayetleriniz varsa doktorunuza söyleyin. Şikayetler şunlardır:

Kaşıntı
Kanama
Rahatsızlık
Yanma
Koku

Düzenli olarak kendinizi kontrol ederseniz bir problem çıktığı taktirde erken evrede saptama ihtimaliniz daha fazladır.

Rahim ağzı kanseri (serviks) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Dış genital bölge hijyeni ve bakımı

Bazı vulva problemlerini gidermek veya tekrar oluşmalarını önlemek için doktorunuz aşağıdakileri yapmanızı isteyebilir:

Vulvayı temiz ve kuru tutun
Sıkı iç çamaşırı veya pantolon giymeyin. Sadece pamuklu iç çamaşırı giyin.
Külotlu çorap giymeyin (çatalı pamuklu olmadıkça).
Deodorantlı veya plastik kaplaması olan pet veya tampon kullanmayın.
Parfümlü sabun veya kokulu tuvalet kağıdı kullanmayın.
Vajinal duş yapmayın, sprey veya talk pudrası kullanmayın.
Sıkı oturan giysilerle uyumayın

Dış genital bölge hastalıklarının çeşitleri

Herhangi bir şikayetiniz olursa veya bir problemin işaretini saptarsanız doktorunuzu görün. Nedeni bulmak için doktorunuz bazı sorular sorar. Sizi muayene eder ve testler de gerekli olabilir. Vulvada oluşabilecek bir takım problemler vardır. Vulvanın birçok problemi aynı belirtileri paylaşır.

Genital bölgede mantar enfeksiyonları

Mantar enfeksiyonları vulva enfeksiyonlarının en sık görülen tipidir. Sıklıkla vajina da enfektedir. Mantar enfeksiyonunun belirtileri kızarıklık, kaşıntı ve beyaz, süt kesiği gibi akıntıdır. İdrar yaparken bir yanma hissi de oluşabilir.

Mantar enfeksiyonunu teşhis etmek için akıntıdan örnek alınıp mikroskopla incelenebilir. İyi hijyen ve mantar ilaçları önerilen tedavilerdir. Vajinaya bir krem veya tablet (veya her ikisi) yerleştirilebilir veya vulva derisine sürülebilir. Bazı doktorlar ağızdan alınan hap reçete edebilirler. Eğer belirtiler tedaviden sonra geçmezse doktorunuzu arayın.

Genital bölgede kontak dermatit (Egzema)

Kontak dermatit vulva derisinin tahriş olması nedeniyle olur. Kontak dermatite neden olabilecek bazı şeyler aşağıda sıralanmıştır. Sebebi bulmak her zaman kolay değildir:

Parfümlü veya renkli tuvalet kağıdı
İç çamaşırı veya mayo
Sabun, deterjan veya yumuşatıcılar
Talk pudrası
Kadınlara özel hijyen spreyleri
Deodorantlı petler
Sperm öldürücü köpük, krem veya jeller
Diyafram veya kondom gibi lateks ürünler
Zehirli sarmaşık ve benzeri bitkiler

Kontak dermatitin temel belirtisi kızarıklık ve kaşıntıdır. Teşhis etmek için doktorunuz vulva bölgesini muayene eder ve vulvanızla temas eden şeyler hakkında sorular sorar. Tahrişin kaynağından kurtulmak bu problemin tedavisinin ilk basamağıdır.

Cinsel yolla bulaşan genital bölge hastalıkları

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar vulvayı etkileyebilir. Cinsel olarak aktifseniz cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanma veya bulaştırma şansınızı azaltmanın en iyi yolu kondom kullanmaktır. Vulvayı en sık etkileyen cinsel yolla bulaşan hastalıklar genital siğiller ve genital uçuktur.

Genital siğiller

Vücudun diğer yerlerindeki siğiller gibi HPV nedeniyle oluşurlar. Cinsel temasla bulaşırlar. Siğiller vulvada ağrılı veya kaşıntılı olabilen bazen kırmızı, yüksek yamalar olarak görülürler. Bazen küçük karnabaharlara benzeyen bir siğil kümesi bulunabilir. Siğiller bölgeye sürülen bir ilaçla veya cerrahi bir işlemle alınarak tedavi edilebilirler.

HPV virüsü nasıl bulaşır? Rahim ağzı kanserinin tanı ve tedavisi

Genital uçuk

Genellikle cinsel temas yoluyla yayılır. Sıklıkla hafif şikayet verir veya hiç vermez. Diğer vakalarda belirtiler şiddetlidir. Enfeksiyon vulvada yaralar, su toplamaları veya ülserler olarak kendini gösterir. Birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir, sonra geçebilir ve tekrar çıkabilir. Acı, rahatsızlık ve kaşıntıya neden olabilir.

Enfeksiyon sırasında hiçbir belirti olmayabilir. Sonraki çıkışlarında ilkine göre daha az şiddetlidir. Genital uçuğun kesin tedavisi yoktur. Bununla birlikte alevlenmeleri kontrol altında tutmaya, şikayetleri gidermeye ve virüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olabilen ilaçlar vardır.

Genital siğil neden olur? Belirtileri, tedavisi ve HPV aşısı

Başka bölgelerdeki problemlerinin genital bölgeyi etkilemesi

Vücudun diğer kısımlarını etkileyen problemler vulvayı da etkileyebilir. Örneğin sedef hastalığı vulvada, kaşıntılı olabilen kırmızı, kalın kabuklu yama olarak görünen bir cilt hastalığıdır. Sindirim sisteminde ülserlerin olduğu Crohn hastalığı vulvada yaralar olarak kendini gösterebilir. Şeker hastalığı olan kadınların sıklıkla mantar enfeksiyonları olur. Esas hastalık tedavi edilirse vulvadaki belirtiler de sıklıkla geçer. Geçmezse vulva şikayetleri krem veya merhemlerle tedavi edilir.

HPV nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri, tedavisi ve aşıları

Vulvodini; genital bölgede ağrı

Vulvodini vulvada ağrı olması demektir. Vulvodini belirtileri yanma, iğne batması, tahriş veya soyulma hislerinden oluşur. Sebebini bulmak için doktorunuz size ağrınız hakkında sorular sorar, ağrılı bölgeleri saptamak için vulva bölgesini muayene eder ve vajinadan bir sıvı örneği alabilir. Enfeksiyonunuz olup olmadığını öğrenmek için örnek sonra mikroskopla incelenir. Enfeksiyonlar sıklıkla ilaçla tedavi edilebilir. Şikayetleri gidermek için birçok tedavi yöntemi vardır. Tek bir yöntem her kadında her zaman işe yaramaz. Vulvodini uzun dönem tedavi gerektirebilir.

Vulva distrofisi; genital bölgede deri büyümesi

Vulva distrofisi vulva derisinde anormal büyüme olmasıdır. Cilt çok ince (liken skleroz), çok kalın (hiperplazi) veya ikisinin karışımı olabilir. Cilt çok inceldiğinde ince, buruşuk bir kağıda benzeyebilir ve vajina ağzı büzülebilir. Çok kalınlaştığında sert yamalar vulvada ortaya çıkabilir. Belirtiler kızarıklık veya beyazlık, kaşıntı ve yanmayı içerir. Bu problemi teşhis etmek için biyopsi yapılabilir. Vulva distrofisi vulva dokusuna sürülen krem veya merhemlerle uzun dönem tedavi gerektirebilir.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Vulva kanseri

Çoğu vulva kanseri bir tür cilt kanseridir. En erken şekillerinde ön-kanserlerdir. Ön-kanser demek eğer erken saptanıp tedavi edilmezse kansere dönüşebilir demektir. Cilt hücreleri bu evrede bulunursa bunlara VIN (vulvar intraepitelyal neoplazi) denir. Sonraki evrelerde kanser yapılmış olabilir. Nadiren, başka tip kanserler vulvada gelişir:

Melanom (deri kanserinin ilerlemiş bir şekli) vulvada oluşabilir. Çoğu vakada küçük, ben benzeri bir yapı olarak başlar. Büyür, renk değiştirir veya koyulaşır. Düzensiz bir şekilde büyüyebilir (yuvarlak değil) ve kolayca kanar. Vulvadaki herhangi bir çıkıntı, yama veya büyümenin alınması gerekebilir.
Adenokarsinom Paget hastalığı denilen bir durumla ortaya çıkabilir. Bu kanser vulvadaki egzamaya benzeyebilir (kızarık, kabuklu, kaşıntılı cilt yamaları).

Vulva kanserleri en sık 60 yaşından büyük kadınlarda oluşur. Bu tip kanser vulvanın kronik iltihaplı veya VIN bulunan bölgelerinde oluşur.

Cilt kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Genital bölge kanseri belirtileri

vulvada kaşıntı
yanma, acı veya başka rahatsızlık
cilt renginde değişiklikler (vulvanın bazı kısımları beyaz, kırmızı veya kahve-siyah görünebilir)

Bazen bir tümör veya ülser vardır. Kasıktaki lenf düğümleri de büyümüş olabilir. Vulva kanseri biyopsi ile teşhis edilir. Kanserli dokunun tamamını çıkarmak için genellikle ameliyat gerekir. En iyi ameliyat şeklini seçerken doktorunuzla ameliyatın cinsel fonksiyon üzerindeki etkisini ve kanserin tamamını çıkarma gereğini konuşursunuz.

Polikistik over sendromu nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Ameliyat şekilleri:

Geniş bölgesel eksizyon (kanser ve etrafındaki normal görünümlü alanın kesilip çıkarılması)
Vulvektomi (vajinal dudaklar ve klitoris dahil vulvanın tamamen çıkarılması)

Tedavinin tipi kanserin evresine bağlıdır. Kanseri tedavi etmek için radyasyon tedavisi de kullanılabilir. Daha şiddetli kanserleri tedavi etmek için kemoterapi de kullanılabilir. Kendi kendinize vulva muayenesi vulva problemlerine karşı uyanık olmanıza yardımcı olur. Fark ettiğiniz herhangi bir değişiklik veya şikayetiniz hakkında doktorunuzla konuşun. Tedavi için ne kadar erken başvurursanız problemi başarıyla tedavi etme şansınız o kadar yükselir.

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle