Dikkat! Hepatit B ve C virüsleri yaygın, sessiz ve ölümcüldür!

Her yıl bir milyon kişi hepatit B ve C nedeniyle ölüyor! Karaciğer hastalıkları ve hapatit grubu viral hastalıklar hakkında kapsamlı bilgiler veren Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Mehmet Koruk, Hepatit B ve karaciğer kanseri arasında sıkı bir ilişki olduğunu hatırlatarak; “Hepatitler yaygın, sessiz ve ölümcül viral hastalıklardır. Belirti vermeden ilerleyen Hepatit C ve B dünyada 350 milyon kişiyi etkilemektedir. Kronik hepatit hastalarının yüzde 15-25’inde zaman içerisinde siroz ve karaciğer kanseri dahil, hayati tehlike potansiyeli taşıyan hastalıklar gelişir. Her yıl yaklaşık bir milyon kişi Hepatit B ve C nedeniyle hayatını kaybetmektedir. ” dedi.

Dünyada en yaygın ve sonuçları itibariyle ön çok ölüme neden olan virüsün hepatitler olduğunu dile getiren Prof. Dr. Koruk, şu bilgileri verdi: “Karaciğerin işlevleri göz önüne alındığında, İngilizcede yaşamak anlamına gelen ‘live’ ifadesinin karaciğer anlamına gelen ‘liver’ kelimesinde bulunması nedensiz değildir. Karaciğer, enerji üretmek üzere besinleri parçalayarak vücudun enerji santrali işlevi görür, kimyasalları ve hormonları düzenler ve enfeksiyonlarla savaşır. Karaciğer vücudu temiz ve sağlıklı tutmaya hizmet eden 500’ü aşkın işlevden sorumludur. Virüslerden genetik bozukluklara, aşırı yağlı yemekten fazla alkol tüketimine, karaciğer sağlığını tehdit eden pek çok şey vardır. Viral tehditler arasında en başta gelen, dünyada en yaygın karaciğer enfeksiyonu olan viral hepatittir.”

NASH: Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığının belirtileri, tanısı ve tedavisi

Karaciğer hastalıklarının öncü belirtisi yoktur

Hepatitin karaciğer enflamasyonu olarak tanımlanmakta olduğunu söyleyen Prof. Dr. Koruk, “Karaciğerin hayati işlevlerini yerine getirme kapasitesini etkileyen birçok viral enfeksiyon tipini kapsar. Karaciğer üzerindeki etkileri arasında enfeksiyonlarla savaşma yeteneğinin zayıflaması, fibroz olarak adlandırılan orta şiddette skar dokusu oluşumu ve siroz denilen ağır skar dokusu oluşumu yer alır. En önemlisiyse, karaciğer hastalıklarının genelde önce hiçbir uyarı işareti ya da semptom göstermemesi ve komplikasyonların yıllar boyunca teşhis edilmeden sürebilmesidir” dedi.

Hepatit B ve C ölümcül sonuçlar doğurabilir

Her virüslerin farklı bir bulaşma yolu olabileceğini belirten Prof. Dr. Koruk, şu bilgileri verdi: “Akut, yani kısa süreli viral hepatite yol açan çeşitli virüsler – A, B, C, D ve E – vardır. Pek çok vakada virüs, uzun vadeli komplikasyonlara yol açmadan kendi kendine yok olur. Ancak, B ve C tipi hepatit virüsleri ömür boyu süren kronik enfeksiyonlar geliştirebilir. Kronik hepatit hastalarının yüzde 15-25’inde zaman içerisinde siroz ve karaciğer kanseri dahil, hayati tehlike potansiyeli taşıyan hastalıklar gelişir.

Farklı hepatit virüsleri farklı yollardan yayılır. Hepatit A ve E, enfekte insan dışkısıyla kontamine olan su ve yiyecekler yoluyla bulaşır. Hepatit C ve B ile D ise enfekte kan ya da vücut sıvılarına temasla bulaşır. Hepatit B (HBV) ve C (HCV), en yaygın viral hepatit türleridir. Dünyada yaklaşık 500 milyon kişi bu iki virüsten biriyle kronik olarak enfekte durumdadır. HBV ve HCV her yıl yaklaşık 1 milyon kişinin ölümüne yol açmaktadır; her 3 kişiden biri ise şimdiye kadar virüslerden en azından biriyle karşılaşmıştır. Hepatit B virüsü (HBV) kronik karaciğer hastalığının ve karaciğer bağlantılı ölümlerin dünya çapındaki en önde gelen nedenidir.

Hepatit C nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavisi

Tüm dünyada kronik HBV enfeksiyonu taşıyan insanların sayısı 350 milyondur, 2 milyar kişi ise hayatının bir noktasında virüse maruz kalmıştır. HBV ayrıca son derece bulaşıcıdır – HIV virüsünden 100 kat daha fazla bulaşıcıdır.”

Virüs insanlara nasıl bulaşır

Hepatit B virüsünün insandan insana enfekte kan ya da vücut sıvılarıyla temas yoluyla bulaştığını dile getiren Prof. Dr. Koruk, “En yaygın bulaşma şekli coğrafi bölgelere göre farklılık gösterir. Batı Avrupa’da enfeksiyonların büyük bölümü enfekte kişiyle cinsel temas ya da iğne ve enjektör paylaşımı yoluyla bulaşır. Ancak, Asya ve Orta Doğu’da HBV en yaygın olarak anneden çocuğa ya da çocuktan çocuğa geçer.

Diğer yaygın bulaşma yolları ise enfekte bireylerle diş fırçası, tıraş bıçağı gibi kişisel eşyaların ortaklaşa kullanılması ve dövme ve piercing için sterilize edilmemiş alet kullanımıdır. Enfekte anneler virüsü doğum sırasında bebeklerine geçirebilir; ayrıca kazara batan iğneler yoluyla enfekte kana maruz kalabilecek sağlık personeli de risk altındadır.

Hepatit B enfeksiyonu geçiren çoğu birey herhangi bir belirti ya da semptom göstermez. Ancak siroz ve karaciğer kanseri açısından çok daha büyük bir risk taşırlar. Gerçekten de, enfekte kişilerin %15-25’inde HBV kaynaklı karaciğer hastalığı gelişir.

Birkaç yıl içinde, normal karaciğer dokusunun yerini ölü skar dokusunun alması demek olan siroz ortaya çıkar. Sonunda siroz karaciğer yetmezliğine yol açar, çünkü dokular öldükçe, karaciğerin işlev kabiliyeti azalır. HBV tüm dünyada kronik karaciğer hastalıklarının ve karaciğere bağlı ölümlerin baş sebebidir” diye konuştu.

Hepatit B nasıl tedavi edilir?

Kronik HBV’nin doğrudan tedavisi bulunmadığını ancak hayati tehdit oluşturan komplikasyonların gelişmesini önlemeye yardım eden iki tip tedavi yöntemi bulunduğunu belirten Prof. Dr. Koruk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunlardan birisi olan interferon tedavisi bağışıklık sisteminin enfeksiyona yanıtını güçlendirmek yoluyla etki gösterir.

Antiviral tedavi ise virüsün kendini kopyalarken kullandığı sürece doğrudan müdahale ederek, böylece kandaki virus miktarını azaltmak suretiyle etkili olur. Kandaki virüs miktarının azaltılması, Bu miktarın zaman içerisinde mümkün olan en düşük seviyede tutulması şeklindedir. Tedavi seçenekleri hakkındaki detaylı bilgiler her zaman bir hekimden edinilmelidir. Aşılama HBV’ye karşı başlıca korunma yöntemidir.

Hepatit B nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavi seçenekleri

Aşı sadece daha önce virüse maruz kalmamış bireylerde etkindir. HBV riski taşıyan kişilerin, teşhis için basit kan testleri hakkında hekimlerine danışmaları gereklidir. Yaratabileceği ciddi sağlık sorunları açısından olduğu gibi, enfekte kişi belirti göstermediği halde hastalığı başkalarına bulaştırabileceği için de HBV enfeksiyonunun tespiti kritik önemdedir. Semptom görülmemesi nedeniyle, hastalığı teşhis edilmemiş milyonlarca HBV’li insan vardır. Son olarak, HBV’nin yayılmasını önlemek için risk faktörlerini anlamak ve virüse maruz kalmaya yol açabilecek durumlardan kaçınmak gerekir.”

Karaciğer kanseri ve hepatitler

Karaciğer kanserinin dünyada kanserden kaynaklanan ölümler arasında üçüncü sırada geldiğini söyleyen Prof. Dr. Koruk, sözlerini şöyle noktaladı: “Hepatosellüler karsinom (HCC) diye de adlandırılan primer karaciğer kanseri, tüm dünyada kanserden kaynaklanan ölümler arasında üçüncü sırada gelmektedir. Hastalığa yol açan nedir? Nasıl önlenebilir? İnsan vücudundaki en büyük ve en önemli organlardan biri olan karaciğer, enerji üretmek üzere besinleri parçalayarak vücudun enerji santrali işlevi görmek, kimyasalları ve hormonları düzenlemek ve enfeksiyonlarla savaşmak gibi vücudu temiz ve sağlıklı tutan çok çeşitli yaşamsal süreçlerde etkindir. Maalesef, karaciğer kanseri gibi ciddi bir hastalık ortaya çıkıncaya kadar karaciğer komplikasyonları genelde yıllarca farkına varılmadan kalır.

Bunun nedeni, karaciğer dokusunun en az %75’i yıkıma uğramadan karaciğer işlevlerinde bir azalmanın görülmemesidir. Hepatit, yani enfeksiyondan kaynaklanan karaciğer enflamasyonu, tüm dünyada primer karaciğer kanseri vakalarının yüzde 80’inden sorumludur. Özellikle hepatit B (HBV) ve hepatit C (HCV) dünya çapında karaciğer kanserinin baş sebebidir.”

Diğer risk faktörleri ise şunlardır: Aşırı alkol kullanımı; aflatoksinlere (yağlı tohumlarda, baklagillerde ve tohumlarda görülen bir küf tarafından üretilen toksinler) maruz kalmak; demir depolama (vücutta karaciğer ve diğer organlarda aşırı demir birikmesi) hastalığı; siroz, obezite ve diyabet.

İstatistikler şunları ortaya koyuyor:Primer karaciğer kanserinde 5 yıl sağkalım oranı yüzde 10’dan düşük, 2008’de tüm dünyada 749.000 karaciğer kanseri vakası bildirildi.

Hepatit B ve Hepatit C Karaciğer kanserine nasıl yol açar?

Kronik hepatit B (HBV) ve hepatit C (HBC) önce karaciğerde enflamasyona neden olur. Sağlıklı karaciğer hücreleri tahrip olmaya başlar ve karaciğer işlevlerini bozan skar (nedbe) dokusu oluşur. Kronik hepatit B ile yaşayan bireylerde hastalık tipik olarak birkaç yıl içinde fibroza, ardından siroz ve karaciğer kanserine ilerler. Benzer şekilde, kronik hepatit C’li insanlar da zamanla siroz gelişimi riski taşır, siroz ise karaciğer kanserine ilerleme riskini artırır. 18 yıl sonunda, kronik hepatit B hastalarının yüzde 15-25’i siroz ya da karaciğer kanseri gibi karaciğer hastalıklarından ölür. Her yıl yaklaşık 1 milyon kişi hepatit B kaynaklı karaciğer kanseri ya da karaciğer yetmezliğinden ölmektedir.

Kronik hepatit C hastalarının yüzde 20 30’unda enfeksiyona yakalandıktan sonraki 20 yıl içinde siroz gelişir, bu da karaciğer kanseri riskini belirgin bir şekilde artırır. Karaciğer Kanserinden Korunmak? Hepatit enfeksiyonunu önlemek, karaciğer kanserinden korunmada kritik önem taşır. Aşılama HBV’ye karşı başlıca korunma yöntemidir, fakat aşı sadece daha önce virüse maruz kalmamış bireylerde etkindir.

HCV için henüz bir aşı bulunmamaktadır. Ayrıca aşırı alkol tüketimi, tütün kullanımı ve aflatoksine maruz kalma gibi risk faktörlerinin ortadan kaldırılması da karaciğer kanserinden korunmada önem taşır. HBV ya da HCV riski taşıyan kişilerin, virüsleri teşhis edecek basit kan testleri hakkında hekimlerine danışmaları gereklidir. Hepatit enfeksiyonun tespiti sadece hastalığın yaratabileceği karaciğer kanseri gibi ciddi sağlık sorunları açısından değil, gerek HBV gerekse HCV tedavileri ağır ya da hayati tehdit oluşturan komplikasyonların gelişmesini önlemeyi sağlayabileceği için de kritik önemdedir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör