Depresyon nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi

Depresyon, duygusal, zihinsel ve bedensel bazı belirtilerle kendisini gösteren ciddi ama tedavi edilebilir bir ruhsal hastalıktır. En dikkat çekici özelliği çökkün ruh hali ve zevk almada belirgin azalmadır. Depresyondaki kişi duygusal açıdan mutsuz, karamsar ve ümitsizdir. Eskiden severek yaptığı şeylerden keyif almaz, kendini hüzünlü ve yalnız hisseder. Çevresine ilgisi azalır; iç sıkıntısı, huzursuzluk gibi duygular ön plana çıkar. Bu hisler kişinin günlük yaşantısına engel olur ve aylarca sürebilirler. Kişinin zihinsel faaliyetlerini ve genel sağlığını da olumsuz etkiler. Depresyon kendi başına önemli bir sağlık sorundur. Ayrıca başka hastalıklara neden olabilir veya onların seyrini kötüleştirebilir.

Depresyon nedir? 

Depresyon bir beyin hastalığıdır, genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörler gibi nedenleri olabilir. Depresyon her yaşta olabilir, ama gençler ve kadınlarda daha yaygındır.

Antidepresan nedir? Ne işe yarar? Yan etkileri ve depresyon tedavisi

Gebelikte veya doğum sonrası yaşanan depresyon anne adayları için çok ciddi sorunlar yaratabiliyor. Yine depresyon ile diyabet ve kalp hastalıkları gelişimi arasında ciddi bir ilişki olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. 

Depresyonun kalp hastalıklarını 14 kat arttırırken inme (felç) riskini 3 kat arttırıyor. Uzmanlar depresyonun, alzheimera neden olan önemli bir faktör olduğunu belirtiyor! Yine depresyon, obezite ve kanser arasında sıkı ilişki olduğu kanıtlanmıştır!

Depresif hastalıklar dünya genelinde görülen en yaygın ve önemli hastalıkları arasında yer almaktadır. Depresyonun ülkemizdeki görülme sıklığının %15 civarında olduğu sanılmaktadır ve kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. DSÖ’ye göre depresyon dünya genelinde kişinin yaşamını olumsuz etkileyen ve engellilik durumu yaratan en önemli hastalıklardan birisidir. Depresyon her yaşta, hatta çocuklarda bile görülebilir; kişinin hem fiziksel hem de ruhsal sağlığını ciddi şekilde olumsuz etkiler. Depresyon ve anksiyete bozuklukları genellikle birlikte görülür ve intihar riski önemli oranda artabilir.^1-2

Depresyonda olan kişi mutsuzdur ve yorgun hisseder

Tüm ciddiyetine rağmen depresyon çoğunlukla ya fark edilmemekte ya da yetersiz tedavi edilmektedir. Bu nedenle depresyondaki kişi ve yakınları önemli sorunlar yaşayabilir. Depresyonun kalp krizi, inme ve diyabet gibi diğer ciddi hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynadığı ve pek çok kronik hastalığın seyrini kötüleştirdiği kanıtlanmıştır. Tüm bu nedenlerden dolayı insanların depresyonu sıradan sıkıntılardan ayırması, zamanında fark ederek tedavi görmesi büyük öneme sahiptir.¹

Psikodrama nedir? Nasıl uygulanır? Hangi sorunların tedavisinde etkilidir?

Depresyonun nedenleri

• Yaşanan olumsuzluklar, büyük acılar, kayıplar ve yas
• İş yaşamında karşılaşılan sorunlar
• Evlilik ve aile sorunları
• Doğum ve lohusalık süreci
• Kalıtsal yatkınlık
• Fazla alkol kullanımı
• Bazı hastalıklar (Kanser, MS, Epilepsi, Aids) ve ilaçlar
• Menapoz – Antrapoz dönemi
• Mevsim değişiklikleri

Yukarıda ki koşullara maruz kalan herkesin depresyona yakalanacağını söylemek doğru olmaz. Bunlar sadece risk faktörleridir

Depresyonun belirtileri

• Yaygın mutsuzluk, şiddetli üzüntü, hüzün hissi
• İsteksizlik, hayattan zevk alamamak,
• Günlük aktivitelerde yavaşlama, aşırı halsizlik,
• Sosyal ilişkilerden kaçınma, sorunlarını paylaşamama
• Cinsel ilgi ve istekte belirgin azalma,
• Yemek yiyememe, iştahsızlık, kilo kaybı yada aşırı yeme eğilimi
• Aşırı uykusuzluk, uykuya dalamama, yada aşırı uyuma
• Baş, boyun sırt ağrısı, eklem ağrıları, mide-bağırsak şikayetleri
• Dikkatini toplayamama ve aşırı unutkanlık
• Kendimizi dibe vurmuş gibi hissetme, 
• Umutsuzluk hissi, ölümü ya da intiharı düşünme,
• Kendini suçlu, değersiz ve çaresiz hisseme

Yukarda sayılan belirtilerin görüldüğü herkesin mutlaka hasta olduğu söylenemez. Bunlar temel belirtilerdir ve türlerine göre ağırlıkları değişebilir.

Depresyon türleri

Tüm depresyon türleri aynı değildir. Klinik depresyon olarak bilinen majör depresyon ve kronik depresyon en yaygın türlerdir. Aynı tip depresyonda yaşanan belirti kümeleri, her depresyonlu hastada aynı olmaz. Her kişi depresyonu farklı yaşar. Her farklı depresyon tipinde de değişik belirtilerin ağırlıkları söz konusudur¹.

Majör depresif bozukluk

Majör depresyon veya klinik depresyon, normal günlük yaşamınızı engelleyebilir. Depresif semptomlar ıstıraba veya fonksiyon bozukluğuna sebep olur. Majör depresyonu olanlar derin ve sürekli bir umutsuzluk ve çaresizlik hissi içindedir.¹

Majör depresyon belirtileri şunlardır:

• Çalışamama
• Uykusuzluk
• Yemek yiyememe
• Daha önce keyif alınan aktivitelerden zevk alamama
• Depresif ruh hali, olaylara karşı ilgisiz kalma

Kimler majör depresyon riski altındadır?

Majör veya klinik depresyon riskini arttıran diğer faktörler arasında evde veya işte artan sorumluluklar vardır. Çocuklarla, kariyerle, bağlılıklarla uğraşmak ve yaşlı anne veya babanın bakımıyla uğraşmak majör depresyon riskini arttırabilir. Tek başına çocuk büyütmek de riski arttıracaktır.

Majör depresyonu ne tetikler?

Herkes için bir tetikleyici yoktur ama bazı majör depresyon tetikleyicileri şunlardır:

• Ölüm, boşanma ve ayrılık nedeniyle sevdiğini kaybetmenin üzüntüsü
• Sosyal izolasyona yol açan kişiler arası farklar veya mahrumiyet hissi
• Büyük yaşamsal değişiklikler—taşınma, mezuniyet, iş değişikliği, emeklilik
• Partnerle veya iş yerindeki yöneticiyle olan ilişkilerde kişisel çatışma
• Fiziksel, seksüel veya duygusal istismar
• Bazı ailelerde majör depresyon nesilden nesile geçer. Bununla beraber aile geçmişinde depresyon olmayanlarda da majör depresyon görülür.

Majör depresyon nasıl teşhis edilir?

Hekim kişiyi pek çok acıdan değerlendirerek teşhis koyar. Kişinin ve ailesinin psikiyatrik geçmişi hakkında kapsamlı sorular sorar. Muhtemelen bir depresyon görüntüleme testi de yapabilir. Hekim, depresyon belirtileri gösterebilecek başka bir durum olup olmadığına açıklık getirmek için ayrıca bazı kan testleri isteyebilir. Örneğin, hipotiroidizm depresyonla benzer belirtilere sahiptir. Alkol kullanımı veya bağımlılığı, bazı ilaçlar, felç veya yasa dışı ilaçların kullanımı da depresyon belirtilerine neden olabilir. Bkz: >>>

Kronik depresyon nedir?

• Kronik depresyon uzun süredir devam eden (iki yıl) depresif ruh halidir.
• Majör depresyondan daha az şiddetlidir ve kişinin günlük yaşamını engellemez.
• Kronik depresyonu olanlar, hayat boyunca yeniden majör depresyon geçirebilir

Atipik depresyon nedir?

Aşırı yeme, aşırı uyuma, yorgunluk, reddedilmeye karşı aşırı hassasiyet, olaylara karşı verilen reaksiyon olarak kötüleşen veya iyileşen ruh hali. Sıradan depresyonda ise yaygın üzüntü dikkati çeker.

Bipolar depresyon veya manik depresyon nedir?

Bipolar bozukluk -bazen manik depresyon olarak da adlandırılır- klinik depresyon dönemleri ve aşırı coşku veya mani dönemleri arasında değişen karmaşık bir ruh hali bozukluğudur. İki alt türü vardır: bipolar I ve bipolar II. Bipolar I’de, hastaların en az bir manik dönem geçmişi vardır, buna bazen majör depresif dönemler eşlik edebilir. Bipolar II’de, hastaların en az bir majör depresyon dönemi ve en az bir hipomanik (hafif coşkun) dönem geçmişi vardır.

Mevsimsel depresyon

• Mevsimsel bozukluk denilen mevsimsel depresyon, her yıl aynı zamanda oluşur
• Çoğunlukla sonbahar veya kış zamanı başlar ve ilkbahar veya yaz zamanı biter
• ‘Kış sıkıntısı’ veya ‘kapalı yerde kalma sıkıntısından’ daha farklı bir durumdur

Doğum sonrası depresyon nedir?

Yeni anne olanların % 75’i “bebek melankolisi” çeker. Fakat 10 anneden birinde postpartum depresyon adı verilen daha ciddi bir durum gelişir. Anne doğumdan sonraki bir ay içinde majör depresif dönem yaşadığı zaman postpartum depresyon tanısı konur. Ne tür depresyon semptomu gösterirseniz gösterin, doktorunuzla konuşmak önemlidir. Doğru bir tıbbi teşhis ve etkili bir tedavi depresyonla başa çıkmanızı sağlar.

Doğum sonrası postpartum depresyon tedavisi ve Lohusalık hüznünün çaresi

Depresyon Tedavisi

Tedavi edilmeyen depresyon bireye dolaylı yada doğrudan zarar verebilir. Alkol veya madde kullanmaya eğilimi artırır. Bir çok medikal hastalığın oluşumuna katkıda bulunur, yada var olan hastalıkları kötüleştirebilir. İlaçlarla ilgili yanlış inançlar doktora başvurmayı güçleştirmekte, depresyon tedavisini engelleyip kronik bir hal almasına neden olmaktadır. Depresif hastaların etkin tedavisi bütüncül bir yaklaşım gerektirir.^1-2

İlaçlar genellikle 2-3 hafta sonra tam etkilerini göstermektedir. Bu nedenle sabırlı olmak gerekir. İlaç tedavisine ek olarak uygulanan psikoterapi tedavinin etkisini artırmaktadır. Psikoterapi ile kişinin olumsuz düşünce ve davranış biçimlerinin değiştirilmesi ve hastalıkla mücadele etmesi için daha aktif olması amaçlanır.¹

Depresyon tedavisi: Hangi yöntem etkili? Psikoterapi mi, ilaç tedavisi mi?

Anksiyete bozuklukları

Depresyon ve anksiyete bozuklukları genellikle birlikte görülür. Anksiyete bozukluğu ya da kaygı bozukluğu kişinin işlevselliğini olumsuz yönde etkileyen çeşitli korku ve kaygılara verilen genel bir addır. Belirtileri arasında çarpıntı, nefes almada zorluk, ellerde ve ayaklarda titreme, aşırı terleme, sıkıntı, heyecan, aniden çok kötü bir şey olacakmış hissi sayılabilir.^1-3

Anksiyete her durumda hastalık olarak ele alınmamalıdır; aslında herkesin çoğu zaman hissettiği yaygın bir duygudur. Ancak kişinin günlük hayatındaki işlevselliğini olumsuz yönde etkilemeye başladığında sorun olarak kabul edilir. Özellikle kişinin verimini düşürdüğünde veya sosyal ilişkilerini bozulmaya başladığında ve titreme, çarpıntı, ağız kuruluğu, kas gerginliği gibi fiziksel belirtilerin eşlik ettiği durumlarda hastalık görülür.^1-3

Anksiyete şu durumlarda tedavi gerektirir

• Kişinin meslek ve aile yaşamında güçlüklerle karşılaşması
• Anksiyetenin kişinin sosyal ilişkilerinde sorunlara yol açması
• Günün büyük bir bölümünde kişinin aklını meşgul etmesi
• Kişinin korku ve kaygılarını kontrol etmekte güçlük çekmesi
• Bu durumun en az 6 aydır devam etmekte olması

Çocuklar da depresyona girebilir                         

Çocuklarda depresyon belirtileri:

Konsantrasyon ve dikkat bozukluğu, Öğrenme güçlüğü, Değersiz düşünceleri, Kendine güvende azalma, Heyecan, Çabuk ve sık ağlama, Alınganlık, Çevreye ilgide azalma, Sevilmediği düşüncesi, Ders başarısında düşme, Uyku bozuklukları, İştah değişiklikleri, Düşünmede yavaşlama, Karar vermede zorluk, Oyun oynamada azalma, Konuşmada azalma, Çabuk yorulma, Merak duygusunda azalma, Kendine kızma, Kendini beğenmeme, Kolay sinirlenme, Gece korkuları, Alt ıslatma, Sık hastalanma

Depresyon hastaları için öneriler

• İyileşme konusunda sabırlı olun! Depresyon genellikle yavaş gelişir ve tedavisi de zaman alır
• İlaçları mutlaka doktor önerisine göre alın ve belirtilen şekilde kullanın
• Doktorunuza sağlık durumunuzdaki her türlü değişiklik ile ilgili bilgi verin. Endişe ve korkularınızı mutlaka doktorunuzla paylaşın
• Kendinizi iyi hissettiğinizde bile, ilaçlarınızı asla bırakmayın! Tedavinin nasıl bitirileceğine doktorunuzla birlikte karar vermeniz gerekir.
• Gündelik hayatınızda küçük ve gerçekleştirilebilen hedefler koyun
• Uyandıktan sonra derhal kalkın ve yatağı terk edin. Depresyon süresince yatakta saplantılı düşünceler hazırda bekler
• Fiziksel olarak aktif olun

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör