Demir eksikliği anemisi, vücudunuzda yeterli miktarda demir olmadığında ortaya çıkan yaygın bir kansızlık tipidir. Ancak bazen senelerce belirti vermediği için pek çok insan demir eksikliği anemisi yaşadığını bilmez. Demir eksikliği anemisinin başlıca belirtileri arasında; yorgunluk, halsizlik, cilt solgunluğu, nefes darlığı, kalp atışında hızlanma, tırnakların kolay kırılması, saç dökülmesi ve baş ağrısı bulunur. Tedavisi durumun nedeni ve şiddetine göre değişebilir. Sağlıklı beslenme, demir takviyeleri ve bazı durumlarda intravenöz demir tedavisi öncelikli tedavi yöntemleridir. Ağır demir eksikliği anemisi için kırmızı kan hücresi transfüzyonu uygulanabilir. Tedavi edilmeyen demir eksikliği anemisi çocuklarda kalp yetmezliği ve gelişme gecikmeleri de dahil olmak üzere ciddi sorunlara neden olabilir.
İçindekiler
Demir eksikliği anemisi, vücuttaki demir eksikliği nedeniyle kanın yeterli miktarda hemoglobin üretememesi nedeniyle gelişir. Vücudun hemoglobin üretmek için demire ihtiyacı vardır. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve dokulara oksijeni taşımaktan sorumlu olan proteindir. Kan dolaşımında yeterince demir olmadığında, vücudunuzun geri kalanı ihtiyaç duyduğu oksijen miktarını alamaz ve demir eksikliği anemisi oluşur.
Demir eksikliği olan herkes demir eksikliği anemisine sahip değildir. Şiddetli ve uzun süreli demir eksikliği anemiye neden olur.
Demir eksikliği (kansızlık), tedavi edilmediğinde önemli sorunlara neden olabilir. Çocuklarda büyüme olumsuz etkilenir genelde yavaşlar. Fiziksel aktivite azalır. Hastalıklar daha sık görülür. Algılama, öğrenme ve yorumlama fonksiyonları azalır, dikkat dağılması, yorgunluk ve ilgisizlik artar (okul başarısı düşer). Yetişkinlerde sürekli yorgunluk hissi vardır, halsizlik oluşur, iş gücü azalır. Hastalıklar daha sık görülür.
Günlük demir gereksinimi 1-3 mgr. kadardır. Bunun % 5-10 duedenum ve proksimal ince barsaktan emilir. Günlük kayıp 1 mgr dır. Ter, dışkı, idrar, dökülen hücreler ile kaybedilir.
Demir, karaciğer, dalak ve kemik iliğinde depolanır ve zihinsel-bedensel sağlık için çok önemlidir. Vücuttaki demirin çoğu ölen kırmızı kan hücrelerinden geri dönüştürülürken, küçük ama gerekli bir miktar da yiyeceklerden gelir.
Anemi (kansızlık) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Demir, yiyeceklerde bulunan birçok mineralden biridir. Vücudunuzda yeterli miktarda demir yoksa, yeterince hemoglobin üretemez.
Demir eksikliği anemisinin en sık görülen nedenleri şunlardır:
Daha az görülen belirtiler şunlardır:
Kendinizde veya çocuğunuzda demir eksikliği anemisi belirtileri farkederseniz mutlaka vakit kaybetmeden bir doktora başvurun. Demir eksikliği anemisi doktor kontrolünde tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Evde alınacak demir takviyeleri aşırı demir yüklemesine neden olabileceği için tehlikelidir. Çünkü fazla demir birikimi karaciğerinize zarar verebilir ve sorunlara neden olabilir.
Öncelikle semptomlarınız hakkında sorular sorulur. Mevcut anemi ve demir eksikliği bulguları ile ilgili fizik muayene yapılır. Demir eksikliği anemisinden şüphelenilirse, beslenme düzeniniz ve diğer olası nedenler ile ilgili de sorular sorulabilir. Anemi şiddetli değilse, herhangi bir belirti yaşamıyor olabilirsiniz. O zaman hastalık ancak rutin bir kan testi sonrasında teşhis edilebilir.
Doktorunuz demir eksikliği anemisine sahip olup olmadığınızı belirlemek için kan testleri ve nedenleri belirlemek için daha ileri testler isteyebilir:
Mide veya bağırsakta herhangi bir kanama olup olmadığını veya demir emilimini etkileyebilecek bir durum olup olmadığını anlamak için endoskopi ve / veya kolonoskopi gibi başka testler gerekebilir. Doktorunuz bunun için sizi bu alanda uzman bir gastroenteroloğa yönlendirecektir.
Şiddetli adet geçiren kadınlarda, bu şiddetli kanamanın sebebinin bulunabilmesi için pelvis ultrasonu gerekebilir.
Doktorunuz vücudunuzdaki demir depolarını yenilemek için reçetesiz demir tabletleri önerebilir. Demir eksikliği için en yaygın uygulanan tedavi budur. Demir takviyelerinin bebekler ve çocuklar için sıvı formları da vardır.
Vücudunuzun tabletlerdeki demiri daha iyi emmesi için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır:
Demir eksikliği sorunu hemen düzelmez. Demir rezervlerinizi yenilemek için birkaç ay veya daha uzun süre demir takviyesi almanız gerekebilir. Genel olarak, tedaviye başladıktan bir hafta sonrasında kendinizi daha iyi hissetmeye başlayacaksınız. Demir seviyenizi ne kadar zamanda bir ölçtürmeniz gerektiğini doktorunuza danışabilirsiniz.
Doktorunuzun önerdiği demir takviyelerini almayı, doktorunuzla konuşmadan bırakmayın. Kötü metalik tat, kusma, ishal, kabızlık veya mide rahatsızlığı gibi yan etkiler yaşıyorsanız doktorunuzla konuşun. Size takviyeleri gıda ile almak, dozu düşürmek, farklı bir demir takviyesi kullanmak veya intravenöz (IV) demir almak gibi seçenekler önerebilir.
Hamilelikte demir eksikliği belirtileri, nedenleri ve tedavisi
Aşağıdaki gıdaları içeren bir beslenme düzeni demir eksikliğinin tedavi edilmesine veya önlenmesine yardımcı olabilir:
Bu bazen kandaki demir seviyesini arttırmak için damarı yoluyla demir takviyesinin yapıldığı bir yöntemdir. Kullandığınız demir takviyeleri vücudunuzdaki demir düzeyini arttırmaya yetmiyorsa bu yöntem önerilebilir. IV demir takviyesinin bir yararı, vücudunuzdaki demir miktarını yenilemek için bir veya birkaç seansın yeterli olmasıdır.
Ağır demir eksikliği anemisi olan veya böbrek hastalığı ya da çölyak hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları olan kişilerde IV demir takviyesi daha faydalı olmaktadır. Ancak uygulamadan hemen sonra kusma, baş ağrısı veya diğer yan etkilerle karşılaşabilirsiniz, ancak bunlar genellikle bir veya iki gün içinde geçer.
Bu tedavi yöntemi, şiddetli demir eksikliği anemisi olan kişilerde, kandaki kırmızı kan hücresi ve demir miktarını hızla arttırmak için kullanılabilir. Göğüs ağrısı gibi ciddi komplikasyonlarınız varsa doktorunuz bunu önerebilir.
Demir takviyeleri kan-demir seviyelerini arttırmazsa, aneminin kaynağı tedavi edilmesi gereken bir kanama veya bir demir emilim sorunu olabilir. Önce bazı testlerle sorun tespit edilir ve ona uygun tedaviye başlanır. Olası tedavi yöntemleri şunlardır:
Kan grupları: Hangi kan grubu kime kan verip kimden alabilir?
Hamilelik, şiddetli adet kanaması ve rahim fibroidleri, kadınların demir eksikliği anemisini yaşama ihtimalinin daha yüksek olmasının nedenleridir.
Ağır geçen bir adet döneminde kanama normalden daha fazla olur ve süreç daha uzun sürer. Tipik bir adet kanaması 4 ila 5 gün sürer ve kaybedilen kan miktarı 2 ila 3 yemek kaşığı arasında değişir. Şiddetli adet kanaması olan kadınların adet dönemleri genellikle yedi günden fazla sürer ve normalin iki katı kadar kan kaybederler. Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü’ne göre, doğurganlık çağındaki kadınların tahmini %20’sinde demir eksikliği anemisi vardır. Gebe kadınların demir eksikliği anemisine sahip olma olasılıkları daha yüksektir, çünkü büyümekte olan bebekleri desteklemek için daha fazla kana ihtiyaç vardır.
Pelvik ultrason yardımıyla doktor, fibroid gibi aşırı adet kanamasına neden olabilecek faktörleri araştırır. Demir eksikliği anemisinde olduğu gibi, rahim fibroidleri de genellikle semptomlara neden olmaz. Genellikle kanserli değillerdir ancak demir eksikliği anemisine yol açabilecek ağır adet kanamasına neden olabilirler.
Demir eksikliği anemisi vakalarının çoğu hafiftir ve komplikasyonlara neden olmaz. Durum genellikle kolayca düzeltilebilir. Bununla birlikte, anemi veya demir eksikliği tedavi edilmezse, bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar:
Demir alımının yetersiz olması nedeniyle demir eksikliği anemisi, demir açısından zengin gıdalar ve C vitamini içeren bir diyetle yemek yenerek önlenebilir. Anneler, bebeklerini anne sütü veya demir takviyeli bebek mamasıyle beslemelidirler. Demir içeren dola besinler tüketmek önemlidir.
Kuru üzüm neye iyi gelir? Nasıl kurtulur? Faydaları ve zararları
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?