D vitamini eksikliği özellikle ülkemizde yaygın görülen bir sağlık sorunudur. Halen süren koronavirüs nedeniyle evde kalma süresinin artması ile birlikle D vitamini eksiğinin sağlık için önemi çok daha artmıştır. D vitamini, bağışıklık sistemi ve kemik sağlığı için kritik önemdedir. Pek çok hastalığın önlenmesinde vazgeçilmez değerdedir. Vücutta yeterince bulunmadığında, kas güçsüzlüğü, kemik ve kas ağrıları, yorgunluk ve depresyon gibi sorunlara neden olabilir. Ayrıca çocuklarda raşitizmin birincil sebebidir. D vitamini eksikliği için mutlaka test yaptırın. Yeterli güneş ışığı alarak, D vitamini içeren besinler tüketerek ve gerekli durumlarda takviye kullanarak D vitamini eksikliği sorununu çözebilirsiniz.
D vitamini eksikliği nedir?
D vitamini, kemik sağlığı, bağışıklık sistemi ve hücre gelişimi için çok önemlidir. Doğal olarak çok az gıdada bulunur ve genellikle bir kişinin günlük ihtiyacını karşılamak için yeterli değildir. Ancak bazı gıdalar ve takviyeyle güçlendirilir. En güçlü D vitamini kaynağı güneş ışığıdır. D vitamini eksikliği, vücudunuzda sağlığınız için yeterli D vitamini bulunmadığı anlamına gelir.
D vitamini neye yarar, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
2020 ölçümlerine göre, dünya nüfusunun %50’sinde D vitamini eksikliği görülmektedir. Bu nedenle ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak tanımlanmaktadır. Şiddeti giderek artan Covid-19 salgını nedeniyle kendinizde D vitamini eksikliği, olup olmadığını saptamak için mutlaka test yaptırınız. Pek çok araştırma D vitaminin koronavirüse karşı koruyucu olduğunu göstermektedir. Bu nedenle yeterli düzeyde güneşlenmeye özen gösteriniz.
D vitamini eksikliği nedenleri
- Veganlık,
- Güneş ışığı eksikliği,
- Besinlerden D vitamini emilimini azaltan sağlık sorunları,
- D vitamininin vücutta aktif forma dönmesine engel olan karaciğer ve böbrek sorunları,
- Bazı ilaçlar: Kolestiramin (kolesterol ilacı), anti-nöbet ilaçları, glukokortikoidler, antifungal ilaçlar, HIV / AIDS ilaçları vb.
Yorgunluk neden olur? Hangi hastalıkların belirtisidir? Ne iyi gelir?
Kimler D vitamini eksikliği riski altındadır?
Bazı insanlarda D vitamini eksikliği riski daha yüksektir:
- Anne sütü alan bebekler: İnsan sütü D vitamini açısından zayıftır. Emzirilen bebeklere ayrıca her gün 400 IU D vitamini takviyesi vermek gerekir.
- Yaşlılar: Belli bir yaştan sonra cilt güneş ışığını daha zor D vitaminine dönüştürür. Ayrıca böbreklerin çalışması da D vitaminin vücuttaki işlevini olumsuz etkiler.
- Koyu tenli insanlar,
- Crohn veya Çölyak hastaları,
- Obez insanlar
- Gastrik bypass ameliyatı geçiren kişiler
- Osteoporoz hastaları
- Kronik böbrek veya karaciğer hastaları,
- Hiperparatiroidizm hastaları,
- Lenfomaları olan insanlar,
A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
D vitamini eksikliği belirtileri
- Halsizlik,
- Sık hastalanmak ya da enfekte olmak
- Kemik ve sırt ağrısı,
- Kemik kaybı,
- Saç dökülmesi,
- Yaraların yavaş iyileşmesi,
- Kas zayıflığı, kas ağrıları veya kramplar,
- Depresyon gibi ruh halinde değişiklikler
Halsizlik neden olur? Hangi hastalıkların belirtisidir? Halsizliğe ne iyi gelir?
Şiddetli ve uzun süreli D vitamini eksikliği, nadir de olsa çocuklarda büyüme sorunları, kas güçsüzlüğü, ağrı ve eklem deformiteleri ile kendini gösteren raşitizme neden olabilir. Ayrıca çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı kas ağrıları da görülebilir.
D vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar
- Kemik yoğunluğu kaybı: Osteoporoz ve kemiklerde kırılmaya neden olabilir.
- Osteomalazi: Kemiklerde zayıflama ve ağrıya, ayrıca kas güçsüzlüğüne neden olur.
- Otoimmün hastalıklar: D vitamini eksikliği, diyabet, lupus, romatoid artrit, multipl skleroz, Graves ya da Haşimoto gibi hastalıklara neden olabilir. Ancak bununla ilgili daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır.
- Kalp-damar hastalıkları: Yapılan çalışmalarda D vitamini eksikliği, hipertansiyon (yüksek tansiyon), hiperlipidemi, periferik vasküler hastalık, koroner arter hastalığı, miyokard enfarktüsü, kalp yetmezliği ve inme ile ilişkili bulunmuştur.
- Kolon kanseri
- Depresyon
- Çocuklarda raşitizm: Kemiklerin yumuşamasına ve bükülmesine neden olur.
K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
D vitamini eksikliği tedavisi
D vitamini eksikliği, sorunun düzeyine ve kişinin tıbbi durumuna göre belirlenir. Kış aylarında yeterli güneş ışığı olmadığı için D vitamini takviyesi almak gerekebilir. Tedavide amaç, vücuttaki D vitamini seviyesini güvenli bir noktaya getirmek ve günlük yaşam değişiklikleri ile bu seviyeyi korumaya çalışmaktır.
Eczanelerde satılan D vitamini takviyeleri, D3 ve D2 vitamini olarak ayrılır. D3 vitamini, D2’ye oranla daha iyi bir seçim olabilir. D vitamini seviyesini daha fazla yükseltir ve uzun süreli kullanımda riskleri daha azdır. Ayrıca araştırmaların çoğu D3 takviyeleri ile yapılmıştır. D vitamini takviyeleri yağ içeren bir yemekle birlikte alınmalıdır. Araştırmalar bu şekilde kullanıldığında D vitamini emiliminin, aç karnına alınmasına oranla %32 daha fazla olduğunu göstermektedir. Takviyeler günlük, haftalık veya aylık olarak alınabilir.
Tedavinin doktor kontrolünde yürütülmesi çok önemlidir. 2-3 ay takviye kullandıktan sonra tekrar ölçüm yapılmalı ve doktor gerekli görürse tedaviye devam edilmelidir.
D vitamini eksikliğinde önerilen dozlar şöyledir:
- 1-18 yaş arası: 30 ng / mL’nin üzerinde 25 (OH) D düzeyine ulaşmak için en az altı hafta boyunca 2.000 IU / d D3 vitamini veya en az altı hafta boyunca haftada bir kez 50.000 IU ile tedavi önerilmektedir. Tedaviye günlük 600-1,000 IU dozu ile devam edilir.
- Yetişkinler: 30 ng / mL’nin üzerinde 25 (OH) D düzeyine ulaşmak için sekiz hafta boyunca haftada bir kez 50.000 IU D3 vitamini veya günde 6.000 IU D3 vitamini önerilir. Tedaviye günlük 1,500-2,000 IU doz ile devam edilir.
- Obez, malabsorpsiyon sendromları olan ve D vitamini metabolizmasını etkileyen ilaçlar kullanan hastalarda: 30 ng / mL’nin üzerinde 25 (OH) D düzeyine ulaşmak için daha yüksek doz (günlük en az 6.000-10.000 IU) tercih edilir. Tedaviye günlük 3.000-6.000 IU ile devam edilir.
E vitamini, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
D vitamini eksikliği nasıl giderilir?
- D vitamini açısından zengin beslenmek: Somon, sardalye, ringa balığı ve uskumru gibi yağlı balıklar, kırmızı et, karaciğer, yumurta sarısı, takviyeyle zenginleştirilmiş gıdalar (tahıllar ya da süt çeşitleri) D vitamini açısından zengindir.
- Güneşlenmek: Güneş ışığı en önemli D vitamini kaynağıdır, ancak cilt kanseri riskini arttırmamak için uygun koşullarda ve sürede güneşlenmek gerekir. D vitamininden en iyi şekilde yararlanmak için güneş kremi sürmeden, yaklaşık 15 dk. kadar kolların içleri, eller ve bacakların alt kısımları güneşe maruz kalmalıdır.Ancak özellikle açık tenli veya sedef hastalığı gibi cilt sorunları olanlar güneş ışığına çıkmadan önce bir uzmana danışmalıdırlar.
YORUMUNUZ VAR MI?