Çocuklarda öksürük neden olur? Ne iyi gelir? Pratik öneriler

28 Temmuz 2023   |    29 Temmuz 2023    |   Kategori: Çocuk Sağlığı, Solunum ve Göğüs Hast Print

Çocuklarda öksürük, genellikle hava yolu hastalıkları, alerjiler ve çevresel faktörler nedeniyle oluşabilir. Solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı ve grip, öksürüğe sebep olabilir. Ayrıca, astım, sinüzit, reflü veya aspirasyon gibi kimi ciddi sorunların da belirtisi olabilir. Öksürük genellikle vücudun bir savunma mekanizmasıdır; solunum yollarını mukus, duman, toz veya diğer tahriş edici maddelerden temizlemeye çalışır. Bu yüzden, hafif bir öksürük genellikle endişe verici olmasa da, uzun süren, düzelmeyen veya şiddetli öksürüğü olan bir çocuk için mutlaka bir doktora başvurmak gerekir. Kimi zaman sıradan bir öksürük bile, eğer uzun süreli veya ağır olursa, daha ciddi bir durumun belirtisi olabilir. 

Çocuklarda öksürük nedenleri

Sağlıklı çocuklar günde 10-15 kez öksürebilir. Çocuklarda, yetişkinlere göre öksürüğe neden olan bazı hastalıklar farklıdır. Çocuklarda kalıtsal hastalıklara bağlı öksürük daha fazla görülür. Yetişkinlerden farklı olarak 4 hafta üzeri öksürükler kronik olarak kabul edilir. Kısa süreli öksürüklerin en sık sebebi virüslerden kaynaklanan üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Öksürüğe parmaklarda çomaklaşma, büyüme gelişme geriliği, göğüs deformitesi, atipik yüz görünümü vb. bulguların eşlik etmesi halinde enfeksiyon dışı hastalıkların erken bulgusu olabilir.

Öksürük neden olur, nasıl geçer? Öksürüğe iyi gelen tedaviler

Ayrıca çocukların yabancı cisimleri nefes borusuna kaçırmış olabileceği mutlaka akılda tutulmalıdır. Yenidoğan döneminden beri devam eden öksürüğe kistik fibrozis gibi kalıtsal hastalıklar veya doğuştan olan hava yolu yapısı bozuklukları sebep olabilir. Uzun süren ve boğulur tarzda olan öksürüğe boğmaca enfeksiyonu neden olabilir.

Öksürüğün hafifletilmesi genellikle altta yatan sebebin tedavisini içerir. Soğuk algınlığı veya grip gibi hafif enfeksiyonlar genellikle dinlenme, bol sıvı tüketimi ve nemlendiricilerin kullanımı ile düzelir. Alerjik reaksiyonlar nedeniyle oluşan öksürük için, alerjenlerden kaçınma önerilebilir. Astım veya diğer ciddi durumlar söz konusu olduğunda, doktor kontrolünde daha spesifik tedaviler gereklidir.

Çocuklarda öksürük nedenleri iyi sorgulanmalı

Çocuklarda öksürük tedavisi

Tedavideki en önemli nokta kısa süreli öksürüğü olan her çocuğa antibiyotik başlanmamasıdır. Aileler bu konuda endişeli olabilir ancak şikayetler en geç 4 hafta içinde düzelir. Soluk alıp verme sıklığının artması, ateş ve başka ek şikayetler olması halinde mutlaka kontrole gidilmelidir. Astım olan çocuklar dışında maske veya ağız yoluyla verilen bronş genişletici ilaçların (bronkodilatörler) öksürüğü iyileştirici etkisi yoktur. Alerjik riniti olan çocuklarda mevsimsel olarak artan öksürük varsa burundan verilen steroid tedavileri, ağızdan verilen antialerjik ilaçlar polen sezonu boyunca verilebilir.

Öksürük vücudun bir savunma mekanizması olduğu için öksürük şikayeti olduğunda kesmek için hemen öksürük önleyici ilaçlar kullanılmamalı, öksürüğün neden kaynaklandığı araştırılmalıdır. Çocuklarda öksürüğü önlemek için hiçbir ilaç doktora danışılmadan kullanılmamalıdır.

Çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanan öksürüğü önlemek için mutlaka aşı programındaki tüm aşılar zamanında yaptırılmalıdır.

Çocuklarda öksürük nedenleri, türleri ve tedavisi

Öksürük için ne zaman doktora gitmeli?

  • Öksürük 3 haftadan fazla sürüyor ve tedaviye rağmen geçmiyorsa
  • Öksürüğe nefes darlığı, kanlı balgam ve göğüs ağrısı eşlik ediyorsa
  • Öksürükle beraber beklenmeyen kilo kaybı, yutma güçlüğü, ses kısıklığı, boyunda şişlik geliştiyse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Öksürüğe iyi gelen şifalı bitkiler ve çaylar

Öksürük bazen önemli hastalıkların habercisi olabileceğinden öksürüğü kesmeye çalışmadan önce mutlaka doktora gidin. Doktora danışmadan herhangi bir bitkisel ilaç kullanmayın.

  • Nane: Naneye kokusunu ve tadını veren mentol, zayıf lokal (bölgesel) anestezik ve deri yüzeyinde soğutucu etkiye sahiptir. Yutaktaki tahrişi azaltarak öksürüğü rahatlatır. Bu nedenle nane öksürük ilaçlarının içeriğine eklenmektedir. Kaynayan suyun içine atılıp buharı solunarak veya çayı yapılıp içilerek kullanılabilir. 3-4 damla nane yağı 150 ml sıcak suyun içine katılıp, oluşan buhar derin bir nefesle içe çekilerek kullanılabilir.

Nanenin faydaları nelerdir? Nane limon çayı neye iyi gelir, nasıl yapılır?

  • Bal: Bal sıcak süt içine katılarak kullanıldığında kuru öksürüğe ve uzun süren öksürükten kaynaklanan göğüs ağrısına fayda edebilir. 1 çay kaşığı bal aç karnına tüketilerek içeriğindeki ağrı kesici özellikteki maddelerin etkisinden yararlanılabilir. Yapılan bir çalışmada 2 yaşından büyük çocuklara gece yatmadan önce 2 çay kaşığı bal yedirilmesinin gece öksürüklerini azalttığı görülmüştür. Fakat 1 yaş altı çocuklara kesinlikle bal yedirilmemelidir.
  • Zencefil: Taze zencefil ezilip suda kaynatılarak günde 2-3 kez içilebilir. Limon veya balla birlikte kullanılabilir. Taze zencefil çiğnenerek de tüketilebilir.
  • Ananas: Ananas meyvesi ya da suyu içerdiği bromelain maddesi sayesinde öksürüğü baskılayabilir, öksürüğe sebep olan balgamı çözücü etkisi de vardır. Sadece bromelain içeren takviye edici haplar da vardır. Ancak bu haplar çocuklarda, kan sulandırıcı ilaç ya da amoksisilin gibi antibiyotikleri kullanan yetişkinlerde kullanılmamalıdır.
  • Geçmeyen öksürüğe ne iyi gelir?

    Geçmeyen öksürüğün altında önemli hastalıklar olabileceğinden dikkatli olunmalıdır. Mutlaka doktora başvurulmalıdır. Astım gibi hastalıklarda öksürüğü tetikleyen alerjen maddelerden uzak durulmalıdır. Ayrıca sigara içmek veya sigara içilen ortamlarda uzun süre bulunmak öksürüğün geçmesini engeller.

Ananasın faydaları nelerdir? Ananas diyeti ve detoksu

Sigara bırakıldıktan sonra 4 haftaya kadar, ACE inhibitörü ilaçların kullanımı bırakıldıktan sonra 4 haftaya kadar, üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası 2-4 haftaya kadar, reflü tedavisine başlandıktan sonra 8-12 haftaya kadar öksürük devam edebilir. Bu nedenle öksürüğe neden olan durumun tedavisi başlanınca öksürüğün hemen geçmemesi konusunda endişe edilmemelidir.

Yapılan bir çalışmada, 2 ay boyunca 4 seansta verilen, konuşma terapi programları, öksürük baskılanması manevraları, vokal hijyen manevraları gibi yaklaşımlar öksürük şiddetini azaltmada etkili bulunmuştur.

Öksürük krizine müdahale

  • Solunum yollarına yabancı cisim kaçması durumunda aniden başlayan şiddetli öksürük krizi olabilir. Bu durum fark edildiğinde yabancı cismin dışarı çıkması için kişinin etkili şekilde öksürmesi teşvik edilir. Tam tıkanıklık olursa kişi öksüremez, öksürük aniden kesilir. Bu durumlarda manevralarla müdahale gerekebilir. İlk olarak sırta iki kürek kemiği arasına 5 defa el ayasıyla vurulur. Cismin çıkmaması durumunda
  • Heimlich manevrası adı verilen yöntem uygulanır: Bir el yumruk yapılır, hastanın arkasına geçilip iki el birleştirilip kaburgaların iman tahtasıyla birleştiği yere içeri ve yukarı doğru 5 kez bası yapılır. Cisim çıkana kadar bu manevralar dönüşümlü yapılır. Bu manevralar bilen bir kişi tarafından uygulanmalıdır.

KOAH, bronşektazi ve zatürre gibi balgamlı hastalıklardan kaynaklı öksürüklere müdahale edilmemelidir. Vücut, öksürükle balgamı ve zararlı maddeleri atmaya çalışır. Müdahale edilerek öksürük kesildiğinde bakterilerin aşırı şekilde çoğalmasına neden olunabilir.

Boğmaca nedir, neden olur? Belirtileri, aşısı ve tedavisi

Öksürüğe iyi gelen pratik öneriler

  • Bol sıvı tüketin: Su ve diğer sıvılar, mukusun inceltilmesine yardımcı olur ve böylece öksürüğü hafifletebilir. Araştırmalar, özellikle bal ile tatlandırılmış ılık çay veya suyun, öksürüğü yatıştırmada etkili olduğunu göstermektedir.
  • Nemlendirici kullanın: Nemli hava, öksürüğün hafiflemesine yardımcı olabilir. Hava nemlendiricileri veya sıcak bir duş, bu amaç için kullanılabilir.
  • Sigara dumanından uzak durun: Sigara dumanı, öksürüğü tetikleyebilir ve var olan öksürüğü daha da kötüleştirebilir.
  • Öksürük pastilleri: Öksürük pastilleri, boğazı nemlendirir ve öksürüğü hafifletir. Ancak, küçük çocuklar için boğulma riski nedeniyle önerilmez.
  • Dinlenin: Vücudunuzun iyileşme sürecinde en çok ihtiyaç duyduğu şeylerden biri dinlenmedir. Dinlenmek, vücudunuzun enfeksiyonla mücadele etmesine yardımcı olur ve öksürüğün hafiflemesine yardımcı olur.
  • Doktora başvurun: Öksürük, altta yatan ciddi bir durumun belirtisi olabilir. Öksürük bir haftadan fazla sürerse, yüksek ateş, hırıltılı solunum, nefes darlığı eşlik ederse veya genel durum kötüleşirse mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurun.
  • Reflü gibi sorunlarınız varsa uyurken başınızı yüksekte tutun. Ayrıca Bknz: >>> Cough

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla