Çocuklarda öksürük nedenleri, türleri ve tedavisi

16 Ocak 2012   |    29 Temmuz 2023    |   Kategori: Allerji / Astım, Bebek Sağlığı, Çocuk Sağlığı Print

Çocuklarda öksürük doktora başvuru nedenlerinin en başında gelir ve ebeveynleri huzursuz eden bir durumdur. Çocuğun uyku düzenini bozarak hayat kalitesini de ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir. Ancak her zaman ciddi bir sorunun belirtisi olmayabilir. Hatta bazen balgamı, tahriş edici maddeleri veya enfeksiyonu solunum yolundan atmasına yardımcı olarak vücudunu korur. Çocuklarda öksürüğün birçok nedeni olabilir, ancak virüsler en yaygın öksürük nedenidir. Özellikle çok kardeşi olan ya da kreşe veya okula giden çocuklar, bir yıl içerisinde altı ila 12 farklı virüs enfeksiyonu geçirebilir. Viral enfeksiyonlarda çocuklar günde birkaç kez öksürebilirler veya birkaç haftaya kadar süren öksürük dönemleri geçirebilirler. Ancak öksürük 2-3 haftadan uzun sürdüyse mutlaka bir doktor görüşünü almak gerekir.

Çocuklarda öksürük nedenleri

Öksüren hastanın muayenesinde orta kulak iltihabı, sinüzit veya zatürre gibi bir komplikasyon yok ise antibiyotik tedavisi gereksiz ve etkisizdir. Hastalık süresini kısaltmaz, bakteriyel komplikasyonları da önlemediği gösterilmiştir. Ayrıca inatçı ve sıradışı öksürükleri olanların ve özellikle çocukların %7-15’inde rastlanan çocukluk çağı astımı göz ardı edilmemeli ve çocuklar alerji uzmanları tarafından değerlendirilmelidir.

Çocuklarda öksürük neden olur? Ne iyi gelir? Pratik öneriler

Özellikle bir aydan uzun süren öksürükte astım, alerjik rinit, reflü ve diğer nedenler açısından incelenmelidir. Öksürük, öksürüğün karekteristik özelliklerine göre ve öksürüğün süresine göre farklı tiplere ayrılır. Çocuğunuzun öksürüğü 2-3 haftadan daha uzun sürüyorsa, gün geçtikçe artıyorsa, kanlı balgam görülmüşse dikkat edilmeli ve mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Öksüren çocuğu ne zaman doktora götürmek gerekir?

  • 2-3 haftadan daha uzun sürüyorsa
  • Gün geçtikçe artıyorsa
  • Çocuğun günlük aktivitelerini etkiliyorsa
  • Kanlı balgam görülmüşse
  • 3 aydan küçük bir çocukta öksürük gelişmişse
  • Öksürükle birlikte morarma oluyorsa
  • Öksürük peş peşe ve boğulur tarzda oluyorsa ve arkadan kusma görülüyorsa boğmaca açısından değerlendirmek için
  • 1 yaş altında sık kusmalarla birlikte öksürük varsa reflü açısından değerlendirmek için bir doktor tarafından incelenmesi gerekir.

Öksürük neden olur, nasıl geçer? Öksürüğe iyi gelen tedaviler

Öksürük hangi hastalıkların belirtisidir?

  • Bir viral üst solunum yolu enfeksiyon sırasında 7-10 günden uzun süren ve şiddetinde hafifleme olmayan öksürük, burun/geniz akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi belirtiler akut sinüziti, 10 günden uzun süren inatçı kuru ve şiddetli öksürükler aşısız bebeklerde boğmaca sendromunu düşündürmelidir.
  • Her viral üst solunum yolu enfeksiyon sırasında veya sonrasında ortaya çıkan ve bazen nefes darlığı ile birlikte olan hışıltılı solunum, çocukluk çağı astımı veya hava yolu reaktivitesine yol açan mide-yemek borusu reflüsü gibi diğer hastalıkları düşündürmelidir.
  • “Havlama sesine benzeyen” boğuk sesle öksürük, ses kısıklığı, nefes almada zorluk ve/veya nefes alırken “ötme sesi” gibi belirtiler kurup sendromunu, en sıklıkla akut larenjiti düşündürür.
  • Ateş, halsizlik, iştahsızlık, nefes darlığı, karın veya göğüs ağrısı, kusma gibi belirtiler zatürreyi düşündürmelidir. Bir viral üst solunum yolu enfeksiyon sırasında başlangıçta düşen ateşin birkaç gün sonra tekrar yükselmesi, öksürüğün sebat etmesi veya artması, veya nefes darlığının başlaması da zatürreyi hatıra getirmelidir.
  • 15 günden uzun süren, geceleri artan ardışık şiddetli kuru öksürük nöbetleri özellikle 6 ayın altında ve 8 yaşın üstündeki bebek ve çocuklarda boğmacayı da düşündürmelidir.

Çocuklarda öksürük türleri

Çocuklarda kuru öksürük

Balgamın olmadığı daha çok irritasyona bağlı olan öksürük tipidir. Sıklıkla soğuk algınlığı nedeniyle görülür. Boğazdaki enfeksiyon nedeni ile irritasyona bağlı öksürük görülür. Bademcik iltihabı, laranjit, sinüzit gibi üst solunum yollarında enfeksiyon kuru öksürüğe neden olabilir. Alerji nedeniyle olan öksürükler genelde kuru öksürük şeklindedir. Alerjik astımda kuru öksürük görülür. Ev tozuna bağlı, sigaraya bağlı irritasyona bağlı kuru öksürük görülebilir. Alerjik astım dışında oyuncağın bir parçası veya kuruyemişin akciğerlere kaçmasına bağlı kuru öksürük görülebilir.

Pek çok hastalığın belirtisi olabilen öksürüğü sesinden tanımak mümkün

Reflüye bağlı, bazı tansiyon düşürücü ilaçlara bağlı öksürük de kuru öksürüğe neden olabilir. Mevsim değişikliklerinde de görülebilir.

Çocuklarda balgamlı öksürük

Genellikle akciğerdeki enfeksiyon nedeniyle olan öksürüklerde görülür. Öksürükle beraber balgam vardır. En önemli nedeni akciğerdeki enfeksiyondur. Zatüre bakterilere, virüslere, mantarlara bağlı olabilir. Hava yollarında sıvı veya mukus nedeniyle olur. Özellikle yüksek ateş varsa akla zatüre gelmelidir. Verem hastalığı da balgamlı öksürük yapan bir durumdur. Soğuk algınlığına bağlı zaman zaman balgamlı öksürük görülür.

Özellikle sabah kalkınca oluyorsa ve 1-2 aydan daha uzun öksürük oluyorsa akciğerlerin bronşlarında harabiyet sonrası gelişen bronşektazi nedeniyle olabilir. Özellikle büyüme gelişme geriliği varsa, bebeklikten itibaren balgamlı öksürük oluyorsa akla kistik fibrosis akla gelmelidir.

Çocuklarda kurup öksürüğü

Trakea ve larinkste viral enfeksiyon sonrası bu bölgede ödem gelişmesi sonucu aniden havlama şeklinde öksürük olur. Kurup hastalığında görülen bu öksürüğe kurup öksürüğü denir. Nefes borusunun girişinde gelişen ödem nefes borusunu daralttığı için nefes almada güçlük ve sesli nefes alma görülür. Bu hastalığın tipik öksürük şekli havlama şeklinde öksürük görülmesidir.

Çocuklarda öksürük, astım ve tüberküloz habercisi olabilir!

Çocuklarda boğmaca öksürüğü

Boğmaca mikrobu tarafında oluşan bir öksürüktür. Gribal enfeksiyon gibi başlayan öksürük 1-2 hafta içinde boğulmalar şeklinde olmaya başlar. Öksürük krizleri sonrasında derin nefes alma olur. Öksürük sırasında kusmalar olabilir. 2-3 ay kadar süren bir öksürük olur. Hafifi ateş ve burun akıntısı da genelde birlikte olur.

Çocuklarda hırıltılı öksürük

Astım veya bronşiolit gibi hastalıklar sırasında akciğerde bronşların daralmasına bağlı hırıltı ile birlikte öksürük vardır. Islak çalma şeklinde akciğerlerden ses gelebilir.

Çocuklarda psikojenik öksürük

Fiziksel nedenlerle açıklanamayan öksürüktür. Genellikle gribal enfeksiyon sonrası devam eder. Öksürük şekli genelde tekrarlayıcı kuru öksürük şeklindedir ve farklı bir seste öksürük olur. Uykuda olmaz ve uyandığında öksürük olur.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

1 Yorum
En Yeniler
Eskiler Beğenilenler
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
gül tuna
gül tuna
9 yıl önce

Benim bebegimde gecmeyen bi òksürük var gıcık gibi geciyor ilaclarla sonra yine tekrarliyor tahlilleri ve akciger filmi temiz cikiyor ama öksürügü bi türlü atlatamiyoruz antibiyotik siz gdcmezmi…

Araç çubuğuna atla