Çocuklarda jüvenil romatoid artrit tanı ve tedavisi

Jüvenil romatoid artritin (JRA), çocukluk çağının en sık görülen kronik romatolojik hastalığı olduğunu söyleyen Çocuk Romatolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Öner, hastalığın belirtileri arasında dizler, ayak ve el bileği, çenede şişme, kızarıklık ve eklem yüzeyinin bozulması olduğunu belirtiyor. Jüvenil romatoid artritin seyrinin bireyden bireye değiştiğini dile getiren Prof. Dr. Ayşe Öner, hastalığın tedavisinin iyi sonuçlandığını ancak tedavi olmayanlarda hastalık seyrinin kötüleşebileceğini ifade ediyor.

Jüvenil romatoid artrit, kalıcı olabilen eklem iltihabi ile ortaya çıkan kronik bir hastalıktır ve 100 bin çocuktan 15-20’sinde görülür. Hastalık çok değişik tablolarla seyrettiği için hastalığın tanısı oldukça zordur ve genellikle başka hastalıklarla karıştırılır. Prof. Dr. Ayşe Öner, eklem ağrısıyla gelen bir çocuğa jüvenil romatoid artrit tanısı konması için gereken kriterleri şöyle açıkladı:

• Çocuk 16 yaşın altında olmalı.
• 6 haftadan uzun süren ve bir veya birden fazla eklemi tutan artrit (ağrı, iltihap, şişlik, kızarıklık, hareket kısıtlılığı ve ısı farkı) tespit edilmeli.
• Diğer artrit sebepleri elenmeli.

Jüvenil Romatoid Artrit Hastalığının Kesin Nedeni Bilinmiyor

Prof. Dr. Öner, jüvenil romatoid artritin, otoimmün (vücudun bağışıklık sisteminin sağlıklı bir dokuya saldırıp zarar vermesi sonucu ortaya çıkan hastalıklar) ve idiopatik (nedeni bilinmeyen) bir hastalık olduğunu belirterek, viral ve bakteriyel bazı enfeksiyonların bu hastalığa neden olabileceğini bildirdi.

Genetik yatkınlığın ve ağır stresin (bir yakınını kaybetme ya da anne-baba ayrılığı) de başka bir etken olduğunu ifade eden Prof. Dr. Öner, pek çok kronik iltihabi hastalıkta olduğu gibi jüvenil romatoid artritte de kesin nedenlerin bilinmediğini vurguladı. Jüvenil romatoid artritte, vücudun kendi eklem hücrelerine karşı saldırıya geçtiğini belirten Prof. Dr. Öner, bunun sonucunda da eklemde bulunan kemik, kıkırdak ve bağ dokusu ile kemik zarının normal dokusunu kaybederek şekil bozukluğu geliştiğini; eklemde şişlik oluştuğunu, bu uzun süreli olduğu zaman eklemde engellere neden olduğunu söyledi.

Jüvenil Romatoid Artrit, Başka Organları da Etkiliyor

Prof. Dr. Ayşe Öner, jüvenil romatoid artritte, eklemlerde ve lenf bezlerinde şişme, eklemleri rahat kullanamama, eklemler üzerinde sıcaklık artışı, düşmeyen ateş, karaciğer-dalak büyümesi ve göz problemleri gibi belirtiler görüldüğünü bildirdi. Öner, erken müdahale edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olan bu hastalığın pek çok çocukta kronik ve ilerleyici olduğunu, eklem dışında başka organları da etkilediğini söyledi. Göz, böbrek, akciğer ve nadiren kalpte de tutulum görülebileceğini belirten Öner, böbrek tutulumunda böbrek yetmezliğine bağlı ölümler gerçekleşebileceğini ifade etti.

Önlem Alınmazsa Gözde Körlüğe Neden Olabilir

Prof. Dr. Ayşe Öner, erken yaşta başlayan ve tutulan eklem sayısı beşten az olan çocuklarda göz bozukluğunun ön planda olabileceğini belirtti. Gözde bozukluk, kızarıklık, ışıktan etkilenme ve üveit oluşumu görüldüğünü ifade eden Öner, tedavi edilmezse göz bozukluğunun yüzde 17-20 oranında körlükle sonuçlanabileceğini, bu nedenle bu hastalarda göz kontrollerinin mutlaka yapılması gerektiğini vurguladı.

Tanı Koymak İçin Diğer Olasılıkların Elenmesi Gerekiyor

Prof. Dr. Ayşe Öner, çocuklardaki romatoid artritin yetişkinlerde görülenden çok farklı olduğunu belirterek, tanı koyarken en önemli kriterin bir veya daha fazla eklemde, altı haftadan uzun süren şişliklerin görülmesi olduğunu bildirdi.

Jüvenil romatoid artritin birçok hastalıkla karıştırıldığını vurgulayan Öner, bu hastalıkları viral ve bakteriyel enfeksiyon, tümörler ve kanser türleri (lösemi, lenfoma, kemik kanserleri ve kemik dışı kanserler) ve diğer romatizmal hastalıklar olarak sıraladı. Bu nedenle artritten sorumlu olabilecek diğer bütün hastalıkların elenerek ayırıcı tanıyla doğru teşhisin konması gerektiğini ifade eden Öner, hastaya kan tahlilleri, enfeksiyon tetkikleri ve radyolojik tetkikler uygulandığını söyledi. Öner, sonuç olarak, JRA tanısının, belirtilerin 6 haftadan fazla olmasına, tıbbi öykü ile diğer hastalıkların dışlanmasına ve fizik muayene ile laboratuvar incelemelere dayandığını belirtti.

100 Hastadan 30’unda Erişkin Dönemde de Devam Ediyor

Prof. Dr. Ayşe Öner, jüvenil romatoid artrit için hızlı ve basit bir çözüm olmadığını, ancak hastalığın kontrol altına alınabileceğini söyledi. Tedavideki hedefi, belirtileri kontrol altına almak, eklem hasarını önlemek ve çocuğun fonksiyonlarını korumak olarak açıklayan Prof. Dr. Öner, bu hastalıkta tedavinin kişiye özel olduğunu, aile ve çocuğun bu sürece aktif olarak katılması gerektiğini vurguladı. 100 hastadan 30’unda erişkin dönemde de romatoid artritin devam ettiğini belirten Prof. Dr. Öner, “Tamamen iyileşme, hastalığın tuttuğu eklem sayısına ve laboratuvar bulgularına göre değişir. Bu sonuçlara göre bazı hastalık gruplarında yüzde 60, bazılarında da yüzde 3 oranında iyileşme görülür.” dedi.

Jüvenil Romatoid Artrit Tedavisi

Tedavide erken dönemde ağrıyı kesen ve eklem bulgularını azaltan ilaçlar kullanıldığını belirten Prof. Dr. Öner, hastalık hafif seyirliyse bu ilaçların 4-6 hafta arasında etki ettiğini söyledi. Tedavide ayrıca hastalığın seyrini değiştiren ilaçlar ile bu ilaçlar fayda etmezse biyolojik ilaçlar da kullanıldığını ifade eden Prof. Dr. Öner, eklemde deformasyonun geliştiği vakalarda ise eklem düzeltme operasyonları yapılabileceğini belirtti.

Çocuklardaki romatoid artritin tedavisinin ekip işi olduğunu ifade eden Prof. Dr. Öner, romatoloğun yanı sıra fizik tedavi uzmanı, rehabilitasyon uzmanı, ortopedist ve göz doktorunun bu hastalığın tedavisinde ayrı ayrı işlevleri olduğunu vurguladı. Prof. Dr. Öner, hastalığın seyrini etkileyen faktörleri ise şöyle açıkladı:

• Bazı laboratuvar testlerinin tedaviye rağmen yüksek değerlerde kalması
• Tedavinin erken kesilmesi
• Hastanın takipten çıkması
• Hastalığın uzun süre devam etmesi
• Fizik tedavinin ihmal edilmesi

Hastaların Yüzde 30’u Gelecekte İşsiz Kalıyor

Prof. Dr. Öner, jüvenil romatoid artritin uzun süreli hatta ömür boyu süren bir hastalık olabilmesi nedeniyle tedavisinin de sabır isteyen bir süreç olduğunu söyledi. Hastaların yüzde 30’unun gelecekte işsiz kaldığını ifade eden Öner, bu nedenle hastanın topluma kazandırılmasının önemine dikkat çekti. Bu hastalığı olan çocukların normal hayatına devam etmesi, okula gitmesi ve sosyal aktivitelere katılması gerektiğini belirten Öner, ancak bu çocukların fizik tedavi ve rehabilitasyon programlarına da ihtiyaç duyduğunu söyledi.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör