Halkımızın “beta mikrobu” diye bildiği hastalık etkeni tıbbi ismi ile Streptococcus pyogenes isimli bakteridir. Eşdeğer diğer ismi de A grubu beta hemeolitik streptokoktur. Bu isimdeki “beta” kolayca kullanılmakta, halkımız da “beta mikrobu” olarak adlandırılır.
Bu mikrop sağlıklı kişilerde bulunmaz. Boğazda normalde bulunmayan beta mikrobu boğaz bölgesine yerleşecek olursa bademcik iltihabına, farenjite neden olur. Betanın neden olduğu bademcik iltihaplanmasının önemsenmesinin nedeni geçirilen bademcik iltihabı sonrasında akut eklem romatizmasına, ya da böbrek iltihabına neden olmasıdır.
Akut eklem romatizması da kalbimizin kapakçıklarında kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu etkenin neden olabildiği diğer hastalık tabloları içinde sinir sisteminin tutulması, çocuklarda bazı tiklere neden olması da yer alır. Beta mikrobunun neden olabildiği bu hastalık tabloları özellikle 5-15 yaş grubu çocuklarda önemlidir. Eklem romatizması da en sık bu yaş dönemlerinde görülmektedir.
Bademcik iltihaplanması olan çocuklarda beta mikrobunun bu hastalığa neden olup olmadığının anlaşılması boğaz salgısının mikrobiyolojik olarak incelenmesi ile mümkündür. Muayene bulguları öncelikle değerlendirilir ve gerekirse boğaz kültürü yapılarak sonuç belirlenir.
Beta mikrobuna bağlı olarak bademcik iltihaplanması geçiren çocuklar etrafa bulaşıcıdır. Bu bulaşıcılık grip hastalığı kadar yüksek düzeyde değilse de vardır. Tedavi başlanması, antibiyotik kullanılması ile 24 saat içinde kaybolur. Bulaşma esas olarak damlacık yolu ile, solunum yolu salgılarından olmaktadır. Beta hastalığı özellikle mevsim geçiş dönemlerinde, kalabalık ve kapalı alanlarda çok kolay bulaşır.
Yüksek ateş, boğaz ağrısı, boyun bölgesinde ele gelen lenf bezi büyümesi, dilin yapısının değişmesi, paslı bir hal alması, boğazın kızararak üzerinde beyaz örtü gibi yapıların oluşması hastalığın ana özellikleridir. Hastanın en önemli yakınması boğaz ağrısı ve ateştir. Bu ikisi oldukça karakteristik bulgulardır. Bu bulgular geliştiğinde bir hekime başvurulmalıdır. Eğer doğru tanı konulmaz ve tedavisi yapılmaz ise yukarıda bahsedilen hastalıklar, özellikle eklem romatizması riski doğmaktadır.
Beta farenjiti tanısı kesinleştikten sonra eklem romatizmasının engellenmesi için antibiyotik tedavisi uygulanır.Penisilin allerjisi varsa bu durumda uygun olan diğer bazı antibiyotikler de tedavide kullanılabilir. Penisilin tedavisi akut eklem romatizmasının gelişmesini önler.
Beta mikrobuna karşı bir aşı yoktur. Zira bu bakterinin birçok farklı benzeri bulunmaktadır. Ayrıca aşı uygulanması doku benzerliği nedeniyle akut eklem romatizmasını taklit edebilir. Bunlar öngörülebilen risklerdir. Ancak bilinen gerçek aşısının bulunmadığıdır.
Çocuğunda beta farenjiti geçiren aileler zamanında hekime başvurmalı, boğaz kültüründe beta varsa antibiyotik kullanmalı, yoksa antibiyotik almamalı, antibiyotik tedavisi başlanmışsa da tam süre ve dozunda doğru olarak kullanmalıdır. Tedavinin ilk 24 saatinde evde kalması, okula veya kreşe gitmemesi bulaşın önlenmesi için önemlidir.
Ellerin sık sık yıkanması, temiz tutulması, kişisel hijyene dikkat edilmesi, tek kullanımlık mendillerin kullanılması, ev ortamlarının yeterince havalandırılması önem taşır. Hasta ve ateşli çocukların evde istirahati uygun olacaktır.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?