Böbrek taşı, mineral ve tuzlardan oluşan sert tortulardır. Kalsiyumun ve ürik asit gibi maddelerin kanda yüksek seyrettiği bazı hastalıklar, beslenme, genetik hastalıklar gibi nedenlerle olabilir. Böbrek taşları, idrar kanalı, böbrek ve idrar torbasında oluşabilir. Bazı taşlar herhangi bir şikayete sebep olmazken, bazı taşlar bel bölgesinde ve karnın yan taraflarında bıçak saplanır tarzda kıvrandırıcı ağrılara sebep olur. Tedavi edilmeyen taşlar, boşaltım yollarında enfeksiyon ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Böbrek taşı tedavisi; taşın büyüklüğü, sayısı, yerine göre ve eşlik eden hastalık, şikayetlere göre değişebilmektedir. Küçük taşlar ağrı kesici alarak ve bol su içerek kendiliğinden düşebilir. Bazen ilaç verilerek taşın düşmesi hızlandırılır, büyük taşların ise tıbbi yöntemlerle kırılarak düşmesi sağlanır. Zorunlu durumlarda ameliyat yapılabilir.
İçindekiler
Böbrek taşı, böbreklerde ya da idrar yolunun herhangi bir bölümünde, kalsiyum oksalat ya da ürik asit gibi minerallerin birikmesi sonucu oluşan sert tortulardır. Küçük olan taşlar idrar yolundan farkedilmeden geçebilir, ancak vücuttan atılırken aşırı ağrıya neden olurlar. Bazı taşlar ise golf topu kadar büyüyebilir ve idrar yollarını tıkar. Taşın bulunduğu yer ya da büyüklüğüne göre farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. (1)
Böbrek taşı, toplumda %2-3 civarında gözlenmektedir. En sık 30-50 yaşlarında görülür. Erkeklerde kadınlara göre 3 kat daha fazla rastlanmaktadır.
Böbrek ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi
Böbrek taşının türünü bilmek oluşum sebebini bilmeye ve daha fazla taş oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Aynı kişide birden fazla taş tipi görülebilir. (3)
En sık görülen taş türüdür. Kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat ve kalsiyum maleat türleri vardır. Kalsiyum taşlarının oluşum nedenleri:
En sık görülen nedeni boşaltım sistemi enfeksiyonlarıdır. Kadınlarda bu tür enfeksiyonlar daha sık görüldüğü için, risk de daha yüksektir. Ayrıca Kronik idrar yolu enfeksiyonu veya nörolojik hastalıklar nedeniyle idrar torbasını boşaltmada sorun yaşayanlarda sık enfeksiyon görüleceği için risk artar.
D vitamini neye yarar, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Asidik olan idrarda daha sık oluşmaktadır. Gut hastalarında ve kemoterapi alan hastalarda ürik asit üretimi fazla olduğu için risk artar. Yeterli sıvı almayan veya fazla sıvı kaybeden, yüksek protein ağırlıklı beslenen kişilerde de sık görülür.
Nadir görülür. En yaygın nedeni genetik bir hastalık olan sistinüri hastalığıdır. Çocukluk çağından itibaren taş oluşumu başlar.
Belirtiler taşın büyüklüğüne ve bulunduğu yere göre değişebilir. Çok küçük böbrek taşları hiç belirti vermeyebilir bu yüzden tespit edilemeyebilir, ağrısız şekilde idrarla atılabilir. Fakat daha büyük taşlar renal kolik denilen kıvrandırıcı tarzda şiddetli böbrek ağrılarına neden olabilirler.
Böbrek taşı tedavisinin iki yönü vardır. Birincisi; oluşan taşın vücuttan atılmasını sağlamaktır. İkincisi ise taşa sebep olan herhangi bir hastalık varsa uygun bir şekilde tedavi edilmesidir.
Böbrek taşında tedavi şekli; taşın boyutuna, yerine, sayısına, hastanın eşlik eden hastalıklarına göre değişmektedir. Bazı taşlar hiçbir şikayete sebep olmayıp kendiliğinden düşebilir. Bazı taşların düşmesini kolaylaştırmak için ilaç verilebilir. Kendiliğinden düşmeyen taşlara ise dışarıdan kırma ve cerrahi müdahaleler yapılmaktadır. (5)
Taşın boyutu 4 mm altında ise veya idrar torbasına yakınsa, kendiliğinden düşme olasılığı yüksektir. Eğer eşlik eden başka komplikasyonlar yoksa, böbrek yetmezliği gelişmemişse ve kırılmadan düşecek şekilde ise ilaç tedavisi ile bu süreç hızlandırılmaya çalışılır. (6)
Voltaren nedir? Ne işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri
Kreatinin nedir, neye yarar? Yüksekliği ve düşüklüğü neye yol açar?
UYARI: İlaç tedavisi esnasında bazen taş düşmeyip, idrar kanalını tamamen tıkayıp böbrek yetmezliğine ve enfeksiyona sebep olabilir. Bu nedenle bu tedaviler başladığında doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.
Taş büyüklüğü 2 santimetreden az ve taş böbrekte veya üst idrar kanalında ise bu yöntem kullanılabilir. Dışarıdan ses dalgaları uygulanarak taş kırılır ve kendiliğinden düşmesi sağlanır. Birden fazla seansa ihtiyaç olabilir. İşlem sonrası, kırılan taşların hızlıca düşmesi için çok su içilmesi gerekir. Taşın çok sert olması durumunda, kontrolsüz tansiyon ve gebelik gibi durumlarda bu yöntem kullanılmaz. (7)
Bir başka böbrek taşı kırma yöntemi de litotripsidir. Bu prosedürde doktor endoskop yardımıyla taşları tespit eder ve kırmak için de lazer kullanır.
İşlem yaklaşık 30 dakika sürer ve hasta aynı gün eve gidebilir. Parçalanmış taş parçaları, birkaç gün ya da hafta içinde vücuttan idrar yoluyla atılır. (8)
Dış idrar kanalından kamerası olan hareketli, ince bir aletle girilerek böbreğe kadar gidilir ve taş alınır. Eğer taş büyükse kırıldıktan sonra çıkarılır. Ayrıca idrarın rahatça akabilmesi için gerekirse stent koyulabilir. 2 santimetreden küçük taşlar için yapılabilmektedir. (9)
Hasta uyutulup, böbreğine yapılan küçük bir kesiden girilerek taşın çıkarılması işlemidir. Taş 2 santimetreden büyükse, sert ve çok sayıda ise, tıkanmaya ve enfeksiyona neden olmuşsa veya böbreklere zarar veriyorsa bu işlem yapılabilir. Taş boyutuna göre bütün halde veya kırılarak çıkarılmaktadır. (10)
UYARI: Yukarıdaki işlemler yapılıp taburcu olduktan sonra ateş, karnın yan tarafında ağrı veya idrarda kanama uzun süre devam ederse mutlaka doktora başvurulmalıdır. Taş kırma tedavisi sonrası idrarla atılan taşlar taş tipinin belirlenmesi amacıyla toplanabilir.
Bitkisel tedavilerle ilgili yeterli tıbbi çalışma olmadığı için kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Ürik asit seviyesini düzenler bu sayede ürik asit taşı oluşumunu azaltabilir. Ayrıca içerdiği asetik asit taşların çözülmesine yardımcı olan bir maddedir. Günde 1 çay kaşığı fesleğen ekstresi böbrek taşlarından korunmada ve tedavisinde yardımcı olabilir. Ancak fazla kullanıldığında kan şekerini ve kan basıncını düşürebilir ve kanamaya neden olabilir.
Böbrek yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
İçerdiği sitrik asit sayesinde kalsiyum birikimlerinin çözülmesini sağlar. Şikayetleri azaltabilir ve böbrek taşı gelişimini önleyebilir. 1 bardak suya 2 yemek kaşığı elma sirkesi ekleyin ve bu karışımı günde bir ya da iki kez için. Yemeklerden önce tüketirseniz daha etkili olabilir. Aşırı kullanıldığında potasyum eksikliğine ve kemik erimesine neden olabilir. Bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır.
Limon içerdiği sitrat sayesinde kalsiyum birikimini önler ve kalsiyum taşlarının büyümesini yavaşlatır. Günde iki kez, biri sabah aç karna, diğeri akşam yemeğinden önce yarımşar bardak içebilirsiniz. Ancak herhangi bir mide rahatsızlığınız varsa dikkatli tüketin.
Limonun faydaları nelerdir? Limon suyu ve kabuğu neye iyi gelir?
Böbrek taşına tanı koyulduktan sonra taşın büyüklüğü 4 milimetreden küçükse ağrı kesiciler ve bol sıvı alımıyla taş düşürülmeye çalışılır. Taşın düşmesini hızlandırmak için idrar kanallarını genişletici ilaçlar kullanılabilir. Eğer taş çok büyükse ve taşa bağlı böbrekte hasar meydana gelmişse, enfeksiyon durumu varsa ve taşlar çok sayıda ise tıbbi yöntemlerle taş kırılarak düşürülmesi sağlanır.
Safra kesesi hastalıkları ve taşı neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Böbrek taşı hastalığından şüphelenildiğinde kesin tanı koyulmadan kişi kendisi taş düşürmeye çalışmamalıdır. Çünkü böbrek taşı enfeksiyona ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Tanı koyulduktan sonra taşın herhangi bir tedavi yöntemi ile düşmesi veya kendiliğinden düşmesinin beklenmesine doktor tarafından karar verilir.
Eğer böbrek taşı küçükse, ek şikayetler yoksa, hastanın ağrısı çok fazla değilse ya da şok dalgaları ile taş kırma yöntemi uygulanıyorsa hasta taşı evinde düşürmesi için taburcu edilir. Evde taşın kolayca düşmesi için mutlaka bol su içilmelidir. Hareket ederek taşın idrarla atılması kolaylaştırılabilir.
Bir defa böbrek taşı oluştuktan sonra tekrar oluşma riski artmaktadır. Ayrıca ailede böbrek taşı hastalığı olan, sık enfeksiyon geçiren ve taş oluşumu için risk faktörlerine sahip kişilerde tekrarlama riski de yüksektir. Eğer taşa yönelik herhangi bir tedavi uygulanmazsa tekrarlama oranı 5-10 yıl için %50, 20 yıl için ise %75’tir.
Portakalın faydaları nelerdir? Portakal kabuğu çayı nasıl yapılır?
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?