Böbrek kanseri neden olur? Belirtileri ve en etkili tedavi yöntemleri

19 Ekim 2018   |    11 Mayıs 2021    |   Kategori: Böbrek Sağlığı, Kanser, Sağlık Sözlüğü Print

Böbrek kanseri, özellikle 50 yaş üstü erkeklerde daha yaygın görülen bir kanser türüdür. Yaşlılık, genetik yatkınlık, obezite, sigara, yüksek tansiyon ve uzun süre ağrı kesici ilaçların kötüye kullanımı böbrek kanseri riskini arttırır. Böbrek kanseri erken evrede belirti vermez. İleri evrelerde idrarda kan, karın bölgesinde yumru, sebepsiz kilo kaybı gibi belirtiler görülebilir. Renal hücreli karsinom en sık görülen böbrek kanseri türüdür. Erken evrede teşhis edildiğinde tedavi başarısı çok yüksektir. Tedavi yöntemleri arasında ameliyat, kemoterapi, radyoterapi, biyolojik veya hedefe yönelik ilaç tedavileri bulunur. 

Böbrek kanseri nedir?

Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinin kontrolden çıkarak kötü huylu tümör oluşturması ile gelişir. Bu kanserli hücreler ileri aşamalarda başka organlara da sıçrayabilir (metastaz). Ancak bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme tekniklerinin sık kullanılması ile böbrek kanserlerinin çoğu metastaz yapmadan teşhis edilebilmektedir. Bu da tedavi şansını çok arttırmaktadır. (1)

Renal hücreli karsinom yetişkinlerde en sık rastlanan türüdür. Çocuklarda ise Wilms tümörü adı verilen bir böbrek kanseri türü görülmektedir. İdeal kiloda olmak, dengeli tansiyon, sigara içmemek ve egzersiz yapmak böbrek kanseri riskini azaltmaktadır.

Renal hücreli karsinom (RHK)

Yetişkinlerde en sık görülen böbrek kanseri türüdür. Genellikle 50 ila 70 yaşları arasında rastlanır. Böbrekler içinde tübül adı verilen küçük tüpler vardır. Bunlar kanın süzülmesine, atığın boşaltılmasına ve idrar yapmaya yardımcı olur. RHK burada başlar. Tümörler genellikle böbreğin birinde tek bir kitle halinde büyür, ancak birden fazla tümör bir veya her iki böbrekte aynı zamanda oluşabilir. (2)

Tümör nedir? Benign ve malign tümörlerin özellikleri ve belirtileri

Böbrek nedir?

Böbrekler, bir çift kırmızı-kahverengi renkte, her biri yumruk büyüklüğünde, fasulye şeklindeki organlardır. Üzerlerinde adrenal bezler vardır. Her böbrek Gerota’nın fasyası olarak bilinen, tampon ve koruma görevi yapan, ince, lifli yağ tabakası ile çevrilidir. Böbrekler çift organlardır ancak tek böbrekle de yaşanabilir. İki böbreğini kaybetmiş olanlar, diyaliz denilen tıbbi prosedür yardımıyla hayatta kalırlar.

Böbrekler nerededir ve ne işe yarar?

Böbrekler göğüs kafesinin alt kısmında, karın üst bölgesinde arkaya doğru, omurganın sağ ve solunda bulunur. İdrar sisteminin parçasıdırlar; görevi atık ürünleri idrarla birlikte atmak ve renal arterlerden gelen kanı filtrelemektir. Aynı zamanda kırmızı kan hücrelerinin üretimini kontrol eder, kan basıncını ve tansiyonu düzenlerler.

Böbrek kanseri nedenleri

Kanser, DNA yapısında bir değişiklik olduğunda başlar. Bir genetik mutasyon, hücrelerin kontrol edilemeyen şekilde büyümesine neden olarak tümör oluşturur. Tedavi edilmezse, lenfatik sistem yoluyla, tüm vücutta bulunan bir dizi salgı beziyle büyüyerek yayılır. (3) Kesin nedeni bilinmemektedir ancak birçok risk faktörü vardır: 

Metastaz nedir, neden olur? Metastatik kanser belirtileri ve tedavisi

Böbrek kanseri risk faktörleri

  • Erkek olmak
  • Obezite
  • Sigara
  • Hipertansiyon
  • Kronik böbrek hastalığı (diyaliz tedavisi gerektiren düzeyde)
  • Von Hippel-Lindau hastalığı, Birt Hogg Dube (BHD) sendromu gibi genetik hastalıklar
  • Aile öyküsü (genler veya çevresel faktörler olabilir)
  • Yaşlılık
  • Kimyasallara maruz kalma (asbest, kadmiyum vb.)
  • Lenfoma
  • Yüksek kalorili beslenme
  • Radyasyona maruz kalma
  • Fenasetin içeren ağrı kesicilerin uzun süreli kullanımı.

Böbrek kanseri belirtileri

  • İdrarda kan görülmesi
  • Karında yumru
  • Sırt ağrısı
  • Böbrek ağrısı
  • Anemi (kansızlık)
  • Ateş
  • Gece terlemeleri
  • Yorgunluk
  • Kilo kaybı
  • Ayaklarda şişme
  • Karın, göğüs ağrısı
  • Kan tükürme

Böbrek kanseri genellikle erken evrelerinde belirti göstermez. Semptomlar olsa bile, idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek taşı belirtileriyle karıştırılabilir. Yayılmışsa, yayıldığı organla ilgili bulgular görülebilir; akciğerlere yayıldıysa öksürük, nefes darlığı, kanlı balgam; kemiklere sıçradıysa kemik ağrıları; beyne yayılmışsa baş ağrısı, felç, şuur kaybı gibi belirtiler gözlenebilir.

Böbrek ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Böbrek kanseri teşhisi

Böbrek kanseri tanısı fizik muayene ve tam tıbbi öykü gerektirir. Semptomlar ve fizik muayenenin sonuçları kanser olabileceğini düşündürüyorsa, laboratuvar ve görüntüleme testleri istenir. Nadiren, böbrekteki bulgunun kanser olduğuna karar verilemez ve biyopsi gerekebilir. (4)

Teşhiste kullanılan diğer yöntemler: 

  • Kan ve idrar tahlilleri: Olası anemi teşhisi için Tam kan sayımı (CBC), kanserin kemiklere yayılıp yayılmadığını anlamak için ise kan kimyası testlerine ihtiyaç olabilir. İdrarda kan ve diğer maddeleri aramak için idrar tahlili yapılır.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Anjiyo nedir? Nasıl yapılır, ne işe yarar? Riskleri nelerdir?

Böbrek kanseri evreleri

  • Evre 1: Tümörün çapı 7 cm veya daha küçüktür, böbrekle sınırlıdır. Genellikle yavaş büyür
  • Evre 2: Tümörün çapı 7 cm veya daha büyüktür, böbrekle sınırlıdır veya böbreğin etrafındaki dokuya doğru büyümektedir.
  • Evre 3: Kanser herhangi bir boyuttadır, böbreğin dışına yayılmaya başlamıştır ancak diğer organlara yayılmamıştır.
  • Evre 4: Kanser başka organlara yayılmıştır.

Böbrek kanseri metastazı

Kanser ilk başladığı yerden vücudun diğer bölgelerine yayıldığında metastaz yapar. Metastaz 3 yolla oluşur. Kanser hücreleri;

  • böbrekteki tümör etrafındaki dokuya yayılır.
  • böbrekten, vücudun her tarafında damarları olan lenf sistemine taşınır.
  • ya da kan dolaşımına girer ve diğer organlara yayılır ve depolanır.

Böbrek kanseri metastazı ileri evrede çoğunlukla kemikler, beyin ve akciğerlere yayılır. Hastada metastatik yayılma varsa, durumuna bağlı olarak, ameliyat veya sistemik tedavi uygulanabilir. (5)

Böbrek kanserlerinin belirtileri, nedenleri ve tedavisindeki yenilikler

Böbrek kanseri tedavisi

Tedavi seçenekleri kanserin tipi, evresi, hastanın genel sağlığı ve tercihleri gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Kanserli böbreği çıkarmak bir seçenektir ancak hasta cerrahi müdahale için yeterince güçlü değilse diğer tedavi seçenekleri denenebilir. Bir danışmanla tüm seçenekler hakkında konuşulmalıdır.

Böbrek kanseri ameliyatı

Çoğu böbrek kanseri için ameliyat ana tedavidir. Kanserin konumuna bağlı olarak, etrafındaki bazı böbrek dokuları (kısmi nefrektomi) veya tüm böbrek (radikal nefrektomi) çıkarılabilir. Cerrahi teknik, cerrah tarafından belirlenir; açık operasyon veya laparoskopi denilen kapalı yöntemle yapılabilir. (6)

  • Kısmi nefrektomi: Genellikle kanser küçükse, cerrahın erişmesi kolaysa böbreğin bir kısmını çıkarmak için yapılır.
  • Radikal nefrektomi: Kanserden etkilenen böbreğin tümü, böbreküstü bezleri, yakındaki lenf düğümleri, böbrek etrafındaki yağ dokusu çıkarılır.
  • Nefron koruyucu cerrahi: Böbreğin bir kısmı bırakılarak, yalnızca tümör, lenf düğümleri, bazı çevre dokular temizlenir. İlk evrede veya hastanın tek böbreği varsa bir seçenektir.
  • Metastazların çıkarılması: Yaklaşık 4 kişiden 1’inde, böbrek kanseri teşhis edildiğinde diğer bölgelere yayılmış durumdadır. Akciğerler, lenf düğümleri, kemikler, karaciğer yayılmanın en yaygın bölgeleridir ve ameliyat hala yararlı olabilir.

Böbrek tümörü ameliyatı riskleri

  • İç organ ve kan damarlarının hasar görmesi
  • Göğüs boşluğunda istenmeyen hava
  • İdrarın karın içine çekilmesi
  • Böbrek yetmezliği

Böbrek yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ablasyon terapileri

Kanserli hücrelerin dondurularak veya ısıyla yok edilmesidir. Küçük tümörlerde etkilidir. İki şekilde yapılır: (4)

  • Kriyoterapi (Kriyoablasyon): Tümörün içine özel iğnelerle enjekte edilen gazla kanser hücrelerinin dondurulmasıdır.
  • Radyofrekans ablasyonu: Yüksek enerjili radyo dalgaları kullanılarak kanser hücrelerinin ısıtılarak yok edilmesidir.

Biyolojik terapi (İmmünoterapi)

Kanser ilerlediyse, biyolojik terapi, tedavi seçeneklerinden biri olacaktır. Biyolojik terapi (immünoterapi) genellikle kanserin büyümesini ve yayılmasını engellemeye yardımcı olan, günde bir veya iki kez alınan ilaçlardır. Kansere karşı savaşmak için vücudunuzun bağışıklık sistemini kullanır.

İmmünoterapi nedir, nasıl uygulanır? Kanser tedavisindeki faydaları

Bu kategorideki ilaçlar, vücudunuzda üretilen kimyasalların sentetik versiyonlarıdır. İnterferon ve aldesleukin (Proleukin) ya da bazen gelişmiş renal hücreli karsinomu tedavi etmek için kullanılan Nivolumab (Opdivo) immunoterapi ilaçlarındandır. (7)

Embolizasyon

Tümöre giden kan akışı engellenerek kanseri besleyen arterin daralması sağlanır. Kasıktaki bir damara yerleştirilen tüpe enjekte edilen madde, tümörü besleyen kan damarına yönlendirilir. (8)

Radyoterapi

Kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjili radyasyon kullanılır. Genellikle böbrek kanserini tedavi edemez, ancak ilerlemesini yavaşlatabilir. Büyük bir makineden, hedeflenen kanserli hücrelere dikkatlice ışın demetleri yönlendirilir. Radyoterapi seansları birkaç hafta boyunca her gün olur ve birkaç dakika sürer. Yorgunluk, ishal, ciltte kızarıklık, bulantı ve saç dökülmesi gibi yan etkileri olabilir.

Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri

Kemoterapi (ilaç) tedavisi ve kemoterapinin yan etkileri

Kemoterapide, damar içine verilen veya ağızdan alınan anti-kanser ilaçları kullanılır. Kan yoluyla vücudun tüm bölgelerine ulaştığı için ileri evre kanser tedavisinde tercih edilir.

Ancak böbrek kanseri hücreleri genellikle kemoterapiye iyi cevap vermez, bu nedenle standart bir tedavi değildir. Hedeflenmiş ilaçlar veya immünoterapi denendikten sonra uygulanır. (9)

Kemoterapi döngüleri genellikle birkaç hafta sürer; vücut ısısını dengelemek için belirli periyotlarda verilir, her tedavi periyodunu bir dinlenme periyodu izler. En belirgin yan etkileri; saç dökülmesi, ağız yaraları, iştah kaybı, bulantı ve kusma, ishal ya da kabızlık ve yorgunluktur.

Kemoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır, yan etkileri nelerdir?

Hedefe Yönelik Tedavi (yeni ilaçlar) fayda ediyor mu?

Kansere neden olan hücrelerdeki moleküler ve genetik değişiklikler hakkında bilgiler arttıkça, bu değişiklikleri hedef alan yeni ilaçlar geliştirilmektedir. Son yıllardaki en yeni gelişme, kanser hücrelerinin moleküler düzeyde büyümesini engelleyen ilaçlardır. Standart kemoterapi ilaçlarından farklıdır. Özellikle kanserli hücreler hedef alınmakta, diğer hücrelere zarar verilmemektedir.

İlaçlar çoğunlukla tek seferde kullanılır; biri işe yaramazsa, diğeri denenebilir. Ancak herhangi birinin diğerlerinden daha iyi olup olmadığı henüz bilinmemektedir.

Böbrek kanserinin kesin tedavisi var mı?

Böbrek, kapsül adı verilen esnek bir zarla kaplıdır, içinde tümör oluştuğunda bu zar gerilir. Erken teşhis edilirse, tümör kapsülün içinde kalmaya devam edip, böbreğin çıkarılmasıyla tedavi edilebilir. Erken tanı ve uygun tedaviyle iyileşme oranları %70 ila %100 arasındadır. Kanser yayılırsa tam bir tedavi mümkün olmayabilir, ancak ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Böbrek kanseri öldürür mü?

Genel durum tümörün boyutuna, evresine, tedaviye nasıl yanıt verdiğine bağlıdır. Yayılmadan önce böbrek kanserlerinin yaklaşık %65’i teşhis edilir. Metastatik kanserin tedavisi daha zordur. Yüksek tansiyon, yüksek kalsiyum seviyeleri, aşırı alyuvar üretimi, karaciğer sorunları tedaviyi zorlaştırabilir.

Kanser hala küçükse, yayılmamışsa, çoğunlukla tedavi edilebilir. Yayılırsa tedavi başarısı azalır, ancak kontrol altında tutulabilir.

Böbrek taşı neden olur? Nasıl düşer? Belirtileri ve tedavisi

Böbrek kanseri yaşam süresi

Kanser türlerinde yaşam süresi genellikle 5 yıllık sağ kalma oranıyla ifade edilir. Bu oran teşhis konulduktan sonra en az 5 yıl yaşayanların yüzdesidir; ancak çoğu insan 5 yıldan uzun yaşamaktadır. Böbrek kanserinde evre I’de tanı alan hasta en az 5 yıl boyunca %90 yaşam şansına sahiptir. II. evrede %50, III. evrede %30, IV. evrede ortalama %10’dur. Böbrek kanseri erken evrede tedavi edildiğinde hayatta kalma oranları yüksektir. (1)

Böbrek kanserinden korunma yolları

Tüm kanser türlerinde olduğu gibi sigara içmemek, iyi beslenmek, düzenli egzersiz, kaliteli uyku, kilo kontrolü ve dengeli kan basıncı böbrek kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur.

Böbrek kanserine iyi gelen şifalı bitkiler

Herhangi bir bitki tek başına böbrek kanserini tedavi edemez. Ancak uygulanan tedaviye yardımcı olabilir. Bazı bitkiler ilaçlarla etkileşime girebilir. Hiç bir bitkiyi doktorunuza danışmadan kullanmayın.

Tek başına ya da takviye olarak kullanıldığında böbrek kanseri tedavisine yardımcı olduğu ispatlanan bitkilerden bazıları: (10)

Yeşil çayın faydaları nelerdir? Nasıl demlenir, neye iyi gelir?

  • Yeşil çay: Yapılan birçok araştırmaya göre yeşil çay içinde bulunan Epigallokateşin-3-gallat, renal hücreli karsinom da dahil olmak üzere birçok kanserde anti-tümör özellikler gösterir. Her gün düzenli tüketilen yeşil çay, böbrek kanserinden koruyabilir ve tümörün yayılımını önleyebilir.
  • Kersetin: Çay, soğan, üzüm ve elma gibi birçok gıda maddesinde bulunan flavonoidler adı verilen bir pigment sınıfının bir parçasıdır. Yapılan araştırmalarda böbrek kanseri de dahil pek çok kanserde kanseri kontrol altına alma ya da durdurma özelliği olduğu bulunmuştur.
  • Zerdeçal: Kanser hücrelerinin metastazını önleme özelliği yapılan araştırmalarla ispatlanmıştır.
  • Çörek otu yağı: Çörek otu yağında bolca bulunan monoterpen, kanser önleyici özelliklere sahip olduğu bilinen doğal bir polifenolik bileşiktir. Hergün bir çay kaşığı tüketilebilir.

Üzümün faydaları nelerdir? Üzüm suyu nasıl yapılır? Neye iyi gelir?

Böbrek kanseri hastaları nasıl beslenmeli?

  • Düzenli beslenmek: Enerjinin gün boyunca yayılmasını sağlar. Kan şekeri seviyesini korur ve kilo almayı engeller.
  • Nişastalı yiyecekler: Patates, pirinç, mısır gevreği ve makarna gibi nişastalı yiyecekler, vücut için temel enerji kaynağıdır.
  • Lifli besinler: Lif, sindirim sisteminin yiyecekleri işlemesine ve besinleri emmesine yardımcı olur. Meyve ve sebzeler, kahverengi pirinç, makarna, ekmek, mercimek, fasulye, yulaf ve bakliyatlar lifli besinlerdir.
  • Doymamış yağlar: Zeytinyağı, tohumlar, yağlı balıklar, kuruyemişler, avokado doymamış yağ içerir.
  • Meyve ve sebzeler: Meyve ve sebzeler vücut için gerekli olan iyi bir antioksidan, vitamin ve mineral kaynağıdır. Ayrıca kalori olarak da düşüktürler.

Ayrıca tuzu ve şekeri eğer fazla tüketiyorsanız azaltın, bol su için ve aşırı alkol tüketiminden kaçının.

Böbrek kanseri hastalarına öneriler

  • Sağlıklı bir kiloyu koruyun.
  • Doktorunuzla konuşmadan vitamin veya besin takviyeleri almayın (takviyeler ilaçlarla etkileşime girebilir).
  • Sigara ve alkolden uzak durun.
  • Her gün en az bir saat egzersiz yapın (yürüyüş yapmak stresi azaltabilir).
  • Sağlıklı beslenin.
  • Uyku düzeninize dikkat edin.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla