Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Biyopsi, hastalıklara tanı koyabilmek için, şüphelenilen bölgelerden parça alınarak test edilmesidir. Alınan parça mikroskop ve çeşitli yöntemler ile incelenir. Başta kanser tanısı olmak üzere pek çok hastalığın teşhis ve tedavisinde biyopsiden yararlanılır. Ayrıca, bazı enfeksiyonlar, sindirim, solunum ve boşaltım sistemi hastalıklarının kesin tanısını için de kullanılır. Bu işlem ultrason veya bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerinin rehberliğinde lokal (bölgesel) anestezi uygulanarak iğne ile yapılır. Parça alınacak organa ve kullanılan yönteme göre işlem süresi değişebilmektedir. Ortalama 15 dakika ile 1 saat arasında sürer.

Biyopsi nedir?

Patoloji nedir? Patolog ne iş yapar? Patoloji testleri ve raporu

Biyopsi neden yapılır?

Başta kanser olmak üzere bazı hastalıklara laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri ile kesin tanı koyulamayabilir. Birçok tektik yapıldıktan sonra bile net bir hastalık teşhisinin elde edilemediği durumlar vardır. Bu nedenle birçok hastalığın kesin tanısını koymak için biyopsiden faydalanılır. Kanser hastalarında kanserin tipini, farklılaşma derecesini, iyi huylu veya kötü huylu olma durumunu belirlemek amacıyla yapılır. Biyopsiyle alınan parçanın incelenmesi sonucu kanserin evresi belirlenir ve tedavi planı oluşturulur.

Kimlere hangi hastalıklar için biyopsi yapılır?

• Kanser: Vücuttaki dokulardaki farklılaşmanın kanser olabileceği düşünülüyorsa,
• Sert şişlikler: Kemik, deri ve lenf bezlerinde oluşan sert, giderek büyüyen şişliklerin tanısını koyabilmek için,
• Sistemik hastalıklar: Amiloidoz, lupus hastalığı ve sarkoidoz gibi vücudun birçok organını tutabilen hastalıklarda,
• Enfeksiyon hastalıkları
• Ağız içi yaralar: Tedaviye rağmen geçmeyen ağız içi yaraların tanısı için,

• Hormon bozuklukları: Tiroid gibi hormon salgılayan bezlerin hastalıklarına tanı koymak için,
• Organ nakli sonrası: Nakil edilen organ çalışmazsa bunun sebebini araştırmak için,
• Hepatit: Hepatit B ve hepatit C enfeksiyonlarında karaciğerin aldığı herhangi bir hasarı tespit etmek için,
• Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı teşhisinde
• Akciğerin sertleşmesine neden olan interstisyel hastalıkları tespit etmek için
• Tanı koyulamayan hastalıklar: Hastalığa, laboratuvar testleri, ultrason, tomografi ve MR gibi görüntüleme testlerine rağmen koyulamazsa biyopsi yapılabilir

Biyopsi nasıl yapılır?

Biyopsi yapılacak organa göre yapılış yöntemi, tekniği değişmektedir. Dışarıdan iç organlara iğne ile yapılacak biyopsilerde deri yüzeyi dezenfektanlarla temizlenir. Ağrıyı engellemek ve cildi uyuşturmak için lokal anestezik madde uygulanır. Örnek alınacak bölgeye küçük bir kesi yapılır. Uyuşan bölgeden iğne aracılığıyla küçük parçalar alınır. Bu işlem bazen ultrason bazen de bilgisayarlı tomografi ile görüntüleme eşliğinde yapılır.

Anestezi nedir? Nasıl uygulanır? Anestezist ne iş yapar?

Böylece komşu organlara hasar vermeden güvenli bir şekilde yapılmış olur. Akciğer biyopsisinde soluk borusundan, mide biyopsisinde yemek borusundan, kalın bağırsak biyopsisinde makattan ince, ucunda kamerası olan bir aletle girilerek işlem gerçekleştirilir.

Biyopsi çeşitleri

Cerrahi biyopsi

İğne ile tanı koymaya yetecek kadar örnek alınamadığı durumlarda hastaya ameliyat sırasında biyopsi yapılabilir. Cerrahi biyopsi esnasında bazı durumlarda hastanın etkilenmiş veya etkilenme riski olan lenf nodları ve hastalıklı doku-organın tamamı veya bir kısmı çıkarılarak aynı zamanda tedavi de sağlanmış olur.

Kolonoskopi nedir? Nasıl yapılır? Kolonoskopinin riskleri nelerdir?

Kemik iliği biyopsisi

Lösemi, lenfoma gibi kan hücrelerini etkileyen kanserlere tanı koyabilmek için yapılır. Yapılan diğer testlerde kansızlığın nedeninin bulunamaması durumunda da uygulanabilir. Bu biyopsi sonucunda kemik iliğinde bulunan hücrelerin sayısı, cinsi ve olgunlaşma seviyeleri belirlenebilir. Genellikle kalça kemiğinden örnek alınır.

Endoskopik biyopsi

Böbrek biyopsisi

İdrarda nedeni bilinmeyen protein kaçağı olması halinde, böbreği tutan bazı sistemik hastalıklarda tanı koymak için ve böbrek nakli sonrası nakil olan böbreğin çalışmaması durumunda böbrek biyopsisi yapılabilir. Ultrason eşliğinde lokal anastezi uygulanarak yapılmaktadır. Kanama gözlenebildiği için biyopsinin öncesinde kan değerlerine bakılır. Böbrek biyopsisi sonrasında 24 saat izlem yapılarak herhangi bir sorun gelişmemesi halinde genellikle hasta taburcu edilir.

Akciğer biyopsisi

Akciğer nodüllerine tanı koymak için kaburgalar arasından bilgisayarlı tomografi veya ultrason eşliğinde biyopsi yapılabilir. Bronşlarda veya akciğer lenf nodlarında herhangi bir hastalık olduğu düşünülüyorsa ince kameralı esnek bir aletle girilerek parça alınabilir. Bu işleme bronkoskopi adı verilir. Biyopsi sonrası akciğerde hava kaçağı gözlenebilir. Bu yüzden hasta 1 gün gözlem altında tutulabilir. Ayrıca işleme bağlı kanama riski de vardır.

Endoskopi nedir? Neden ve nasıl yapılır? Riskleri nelerdir?

Tiroid biyopsisi

Tiroid bezi içerisinde yer alan tiroid nodüllerinden (yumru şeklinde şişlikler) parça alınması işlemidir. Nodülün kanserli doku içerip içermediğini anlamak için yapılır. Ultrason eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi yöntemi kullanılır. Bazen tiroidin bir parçasının veya tamamının çıkarıldığı durumlarda cerrahi işlem sırasında da tirod biyopsisi alınabilir.

Karaciğer biyopsisi

Akut veya kronik Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonlarında, nedeni bilinmeyen karaciğer enzim yüksekliklerinde, karaciğer nakli sonrasında karaciğerin işlevini yerine getirmemesi halinde ve karaciğer kanseri tanısı koymak, tedaviyi planlamak ve hastalığın gidişatını belirlemek için karaciğer biyopsisi yapılabilir.

İşlem öncesinde kan pıhtılaşma parametrelerine bakılır. Hasta sırtüstü yatırılarak eli başının altına koyulur. Deri lokal anestezi ile uyuşturularak ultrason eşliğinde iğne ile biyopsi yapılır. Kanama ve çevre organların zarar görmesi gibi sorunlar oluşabilir.

Diğer biyopsi çeşitleri:

• Eksizyonel biyopsi: İncelenecek hastalıklı alanın tamamının alınması işlemidir.
• İnsizyonel biyopsi: İncelenecek alanın belirli bir parçasının alınması işlemidir.
• İnce iğne aspirasyonu: Herhangi bir kitleye girilerek enjeksiyon iğnesiyle o kitleden sıvı çekilmesi olayına aspirasyon denir. Dışarıdan görülen veya iç organlarda meydana gelen bir kitleden alınan örneklerdeki hücreler incelenebilir.
• Punch biyopsi: Cilt biyopsisi yapılırken kullanılan bir yöntemdir. Özel bir alet aracılığıyla cildin tüm tabakalarını içeren, silindir şeklinde bir örnek alınır. Daha sonra bu alan dikiş ile kapatılır.
• Fırça biyopsi: Ağız içindeki yaralardan ve rahimden sürüntü örneği (smear testi) alınırken kullanılır. Küçük bir fırça örnek alınan dokuya sürülerek işlem yapılır.

Biyopsi ne kadar sürer?

Biyopsi yapılma süresi 15 dakika ile 1 saat arasında değişebilir. Akciğer biyopsisinde hava kaçağı olup olmadığını kontrol etmek için ve böbrek biyopsisi gibi bazı biyopsilerde kanama kontrolü için 24 saatlik hastane yatışı gerekebilir.

Laparoskopi nedir, neden yapılır? Ameliyatı ne kadar sürer?

Biyopsi sonuçları

Biyopsi sonuçları ne işe yarar?

Biyopsi birçok hastalığın kesin tanısını koymaya yarayan bir yöntemdir. Örneğin tıbbi öykü alınması ve fizik muayene sonucu akciğer kanserinden şüphelenilen bir hastaya akciğer tomografisi çekilir. Tomografi sonucunda bir kitle tespit edildiğinde soluk borusuna bir alet aracılığıyla girip akciğerdeki kitleden örnek alınır. Bu kitlenin kanser veya başka bir hastalık olup olmadığı, kanserse tipi, evresi, nasıl tedavi edileceği biyopsi ile belirlenir.

Biyopsi sonuçları ne kadar sürede çıkar?

Biyopsi riskleri

Biyopsi basit ve güvenli bir işlemdir. Ancak biyopsi sonrası bazen işleme bağlı sorunlar görülebilir. Bu sorunların oluşma ihtimali iğne biyopsisinde olduğu gibi küçük bir kesi yapıldığında azalır. Oluşabilecek bazı sorunlar şunlardır:

• Kanama
• Morarma
• Ağrı: Biyopsi alınan noktada anestezi etkisi geçtikten sonra hafif bir ağrı olabilir. Ancak bu 1-2 gün içinde sona erer.
• Enfeksiyon: Yara yeri enfeksiyonu oluşabilir.
• Komşu organlarda hasar: Böbrek biyopsisi sırasında akciğer hasarı, karındaki bir organdan alınan biyopsi sırasında bağırsaklarda hasar oluşabilir.
• Pnömotoraks (Hava kaçağı): Akciğer biyopsisi sırasında oluşabilir.

Meme kanseri neden olur? Belirtileri, tedavisi ve elle muayenesi

Biyopsi kanserin yayılmasına neden olur mu?

Bazı kişiler biyopsi sırasında kanser hücrelerinin sağlıklı dokulara yayılıp o alanda yeni tümör dokusu oluşabileceğinden endişe duyarlar. Güncel tıbbi bilgilere göre günümüzde ileri teknolojilerin ve uygun yöntemlerin kullanılması nedeniyle biyopsi sonrası böyle bir durum görülmesi olası değildir.

Biyopsi öncesi yapılması gerekenler

• Biyopsi işlemi öncesi, işlemin nasıl yapılacağı, ne kadar süreceği, olası gelişebilecek yan etkiler, işlem sonrası hastanede yatış olma ihtimali gibi konularda mutlaka doktorunuzdan ayrıntılı bilgi alın. Hastanede yatış olacaksa mutlaka refakat edecek birisi yanınızda olmalıdır.
• Kansızlık, kanama bozukluğu, bağışıklık sistemi yetmezliğine bağlı enfeksiyona yatkınlık gibi ek hastalıklarınız varsa doktorunuza bilgi verin.
• Bazı biyopsi işlemleri bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapıldığı için hamilelik durumu veya şüphesi varsa doktorunuza bilgi verin.
• Aspirin, klopidogrel, varfarin gibi kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, bunları doktorunuza söyleyin. Bu şekilde ilgili bölümlerin de önerisiyle ilaca devam edilip edilmeyeceği öğrenilir. Gerekli hallerde doktorunuz bu ilaçların yerine aynı etkiyi yapacak iğne şeklinde ilaçlar önerebilir.
• Kolonoskopi aracılığıyla kalın bağırsaklardan biyopsi alınacaksa bağırsak temizliği için bir diyet uygulamanız ve ilaç kullanmanız gerekebilir.
• Endoskopi ile mideden, bronkoskopi ile akciğerden biyopsi yapılacaksa belli bir süre aç kalınması gerekmektedir, bu konuda doktorunuzdan bilgi alın.
• Eğer aç kalınması gerekiyorsa ve şeker hastalığı için insülin kullanıyorsanız endokrinoloji bölümünün önerileri alınır ve gerekirse işlem öncesi ve sırasında damardan şeker içeren sıvılar verilebilir.
• İşlem öncesi bölgesel ağrı kesiciler kullanılacağı için bu tür ilaçlara karşı alerjiniz varsa mutlaka doktora bilgi verin.
• Yapılacak biyopsi işlemine ait bilgilerin ve olası risklerin yer aldığı hasta bilgilendirme ve onam formunu mutlaka okuyun.

Biyopsi yapılırken nelere dikkat etmeli?

• Biyopsi hakkında toplum tarafından sıkça konuşulan yanlış bilgileri göz ardı etmelisiniz. Herhangi bir kafa karışıklığında doktorunuza danışabilirsiniz.
• İşlemle ilgili korku, heyecan gibi bir durum varsa doktorunuz ile bu durumu paylaşmalısınız. Gerekli durumlarda sakinleştirici ilaçlar kullanılabilmektedir.
• Biyopsi esnasında doktor, hemşire ve yardımcı personellerin komutlarına uymanız biyopsinin herhangi bir sorun oluşmadan tamamlanması açısından önemlidir.
• Biyopsi yapılırken iğnenin girmesi esnasında ani hareketten kaçınmalısınız. Yapılan ani bir hareket komşu organlara zarar verebileceği gibi kanama riskini de artırır.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

2 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

Dr. Ali Güzel

2 yıl önce

Site link vermeyi kabul etmiyor… Bkz: Cancer.net
Can a Biopsy Make My Cancer Spread? diye arayın

Bu arada tıp doktoru değilim sadece İngilizcem iyi

0

Yanıtla

Dr. Ali Güzel

2 yıl önce

Yukarıdaki linkte son olarak şunu yazıyor:

Overall, while it is not impossible for needle seeding to occur during a biopsy, it is rare.

Tercümesi:

Az da olsa biopsi’nin kanseri yayma riski var.. Sıfır risk olduğu iddiası yanlış !

0

Yanıtla