Obezite, dünya genelinde sağlık sistemlerini ciddi şekilde zorlayan en önemli sorunlardan biri olmaya devam ediyor. Montreal Üniversitesi Hastanesi Araştırma Merkezi’nden bir grup bilim insanı beyindeki bir enzimin obeziteyle mücadelede yeni bir umut olabileceğine dair önemli bir keşif yaptı. Beynin nucleus accumbens (NAc) adı verilen bölgesinde bulunan ABHD6 adlı enzimin engellenmesiyle, iştahın azalabileceği ve fiziksel aktivitenin artırılabileceği tespit edildi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, bu enzimin engellenmesinin kilo alımını önlediği ve obeziteye karşı koruma sağladığı saptandı. Araştırma, beyindeki belirli sinir yollarını hedeflemenin obezite tedavisinde yeni bir strateji olabileceğini gösteriyor.
Endokannabinoidler, vücudumuzda doğal olarak üretilen ve hücresel iletişimi düzenleyen yağ türevi moleküllerdir. Beyindeki ödül, motivasyon ve bağımlılık gibi önemli işlevleri kontrol eden nucleus accumbens (NAc) bölgesi endokannabinoidler açısından zengindir ve metabolizma, iştah ve enerji seviyelerini düzenlemede rol oynar. Endokannabinoid üretimindeki dengesizlikler, obezite başta olmak üzere nörodejeneratif, kardiyovasküler ve inflamatuar hastalıklara yol açabilir.
Obezite nedir? Kimlere morbid obez denebilir? Tedavisi mümkün mü?
Endokannabinoid sistemi, modern tıpta potansiyel tedavi hedeflerinden biri olarak görülmekte ve bu alanda yapılan araştırmalar hızla artmaktadır. Nature Communications dergisinde yayımlanan çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Stephanie Fulton, ABHD6 enziminin nucleus accumbens bölgesinde 2-AG adlı endokannabinoid molekülünü parçaladığını belirtiyor. ABHD6 enziminin beyin üzerinde nasıl bir etki gösterdiğini anlamak için genetik yöntemlerle bu enzimi hedef alarak farelerde deneyler yaptılar.
Araştırmanın dikkat çekici bulgularına göre, ABHD6 geni silinen farelerde iştah azalırken fiziksel aktivite artışı gözlemlendi. Çalışmanın ilk yazarı Dr. David Lau, farelerin obeziteye yatkın bir diyetle beslendiği halde kilo almadığını belirtti. Fareler, kontrol grubuna kıyasla daha fazla zamanını koşu tekerinde geçirirken, aynı diyeti tüketen kontrol grubundaki fareler kilo alarak hareketsizleşti. Beyinde ABHD6 enzimini hedefleyen bir inhibitör enjeksiyonu, farelerin kilo alımını tamamen engelledi ve obeziteye karşı koruma sağladı.
Beynin farklı bölgelerinde ABHD6’nın etkisi değişkenlik gösterebilir. 2016 yılında yapılan önceki bir çalışmada, bu enzimin hipotalamus bölgesinde engellenmesinin kilo kaybını zorlaştırdığı bulunmuştu. Ancak mevcut çalışmada nucleus accumbens bölgesindeki inhibisyonun yüksek yağlı diyetle kilo alımını azalttığı gözlemlendi. Araştırmacılar ayrıca ABHD6’nın inhibe edilmesinin kaygı ve depresyon gibi davranışsal değişimlere yol açmadığını belirtti. Bu durum, yöntemin güvenliği açısından önemli bir bulgu.
Henüz çalışmalar fareler üzerinde yapılsa da bilim insanları bu mekanizmanın insanlarda da benzer şekilde çalıştığını belirtiyor. Dr. Fulton, ABHD6’yı hedef alan ilaçların taranmakta olduğunu ve bu keşfin obezite ile ilişkili metabolik bozukluklar, özellikle tip 2 diyabet gibi hastalıklar için yeni tedavi seçenekleri sunabileceğini belirtiyor. Sonuç olarak, ABHD6 enziminin hedeflenmesi, iştahı kontrol altına alarak kilo alımını azaltmada umut vadeden bir strateji olarak görülüyor. Bu çalışma, obezite ve metabolik bozuklukların tedavisinde beyin merkezli yaklaşımların önemini gösteriyor.
Yeni Araştırma: Obezite İlacı Tirzepatide, Tip 2 Diyabeti %90 Oranında Önlüyor
Montreal Üniversitesi Hastanesi Araştırma Merkezi’nden bilim insanları, beyindeki ABHD6 enziminin obeziteyle mücadelede kritik bir rol oynayabileceğini keşfetti. Nucleus accumbens (NAc) adı verilen beyin bölgesinde bulunan bu enzim, endokannabinoid sistemi etkileyerek iştahı ve fiziksel aktiviteyi düzenliyor. Araştırma, fareler üzerinde yapılan deneylerde, ABHD6 geninin silinmesinin veya enzim inhibitörlerinin enjeksiyonunun kilo alımını önlediğini ve obeziteye karşı koruma sağladığını gösterdi. Enzimin engellenmesiyle farelerin fiziksel aktivite seviyeleri artarken, iştahları azaldı.
Çalışma ayrıca, bu müdahalelerin depresyon ve anksiyete gibi davranışsal yan etkilere yol açmadığını ortaya koydu. Araştırmacılar, ABHD6 inhibitörlerinin obezite ve tip 2 diyabet gibi metabolik hastalıklarla mücadelede kullanılabileceğini düşünüyor. Ancak, bu bulguların insanlar üzerinde geçerli olup olmadığını görmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Çalışma, obezite tedavisinde beynin hedeflenebilecek yeni bir bölgesini ortaya koyarak önemli bir ilerleme sağlıyor.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- ABHD6 loss-of-function in mesoaccumbens postsynaptic but not presynaptic neurons prevents diet-induced obesity in male mice, Nature Communications (2024), DOI: 10.1038/s41467-024-54819-5YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?