Akut hepatit B belirtileri; hastaların yaklaşık %50’si hiç bir belirti göstermez ya da ihmal edecekleri, fark edemeyecekleri ‘grip benzeri’ hastalığa bağlayacakları kadar hafif belirtiler gösterirler. Özellikle doğum esnasında annelerinden enfeksiyon kapan bebeklerin hiç bir fark edilebilir belirtiye sahip olmamaları muhtemeldir. Kronik hepatit B belirtileri; daha çok hastalık ileri aşamalara geldikçe görülmeye başlar. İnsanların hepatit B olduklarını bilmelerinin tek yolu bir kan testi yaptırmaktır.
Hepatit B için test yaptırabileceğiniz bir çok yer vardır. Bu nerede yaşadığınıza ve yerel sağlık hizmetlerine göre değişir. Bazı şehirlerde ve kasabalarda yerel hastanenizdeki temel bakım kliniklerine ya da bir pratisyen hekime muayene olmak yerine cinsel sağlık kliniği (ya da Genito Üriner) gibi daha özelleşmiş kliniklere bile randevusuz gitmenizin mümkün olmasına rağmen, çoğu ülkede aile hekimi ya da pratisyen hekim en iyi başlangıç noktasıdır. Doktor medikal geçmişiniz, hepatit B olan insanlarla temasınız ve diğer olası risk faktörleri (ilaç enjeksiyonu ya da dövme için iğne kullanımı gibi) hakkında değişik sorular soracaktır. Daha sonra test için kan alabilirler.
Bir kaç test yapılabilir. Bu nerede yaşadığınıza ve yerel yönetmeliklere göre değişebilir. Bazen aile hekiminiz sadece bir kaç testinizi yapar ve eğer sizde hepatit B bulunduysa daha ileriki takibinizi uzmanına bırakır. Diğer durumda ilk seferde birçok değişik test yapılır. Genellikle kullanılan testler Kutu 2’de gösterilir. Bu testlerin sonuçlarının alınması bir kaç gün hatta hafta bile sürebilir.
Hepatit B testleri için birçok karmaşık isimle karşılaşırsınız. Bunların çoğu virüsün kendisinin parçalarını ya da bağışıklık sisteminiz tarafından virüse karşı üretilen kimyasalları ölçer – bunlar viroloji ya da immünoloji testleri olarak bilinir.
Antijenler bir virüs, bakteri ya da bağışıklık sisteminizi tetikleyebilen diğer kaynaklar nedeniyle ortaya çıkan proteinlerdir.
Antikorlar bağışıklık sistemi tarafından virüse karşı üretilen proteinlerdir – antikorlar parçalamak için antijene yapışır. Virüse karşı antikorların üretildiği ve viral antijenlerin kanda belirlenemez hale geldiği aşama ‘serokonversiyon’ olarak bilinir. Bir kişinin enfeksiyon sonrası serokonverte olduğu oran aylardan yıllara çeşitlenir.
Hepatit B antikor ve antijen testleri hepatit B enfeksiyonunu gözlemlemenin ana yoludur. Bunlar aynı zamanda ‘serolojik belirleyici’ ya da ‘viral belirleyici’ olarak da adlandırılır.
POZİTİF sonuç: Vücudunuzda virüs vardır ve ya
akut ya da kronik hepatit B’sinizdir.
NEGATİF sonuç: Vücudunuzda virüs olma ihtimali çok düşüktür. Kronik hepatit B’ye maruz değilsinizdir ve tedaviye ihtiyacınız yoktur. Vücudunuzda neden virüs olmadığıyla ilgili bir kaç neden vardır. Bunlar:
– Enfeksiyona hiç yakalanmamış olabilirsiniz
– Enfeksiyonu geçirmiş, ancak vücudunuz enfeksiyonu yenerek vücudunuzu virüsten temizlemiş olabilir
– Aşılanmış olabilirsiniz
Test negatif ise ve enfeksiyon kapmamış ve aşılanmamış iseniz, ancak risk altındaysanız, aşılanmayı gözden geçirebilirsiniz. Özel durumlarda HBsAg için negatif sonuçlar alınmasına rağmen enfeksiyonlu olabilirsiniz (gizli Hepatit B diye adlandırılır) – diğer testler bu durumu açığa çıkarabilir.
Bu test bağışıklık sisteminizin hepatit B antijenine karşı bir antikor oluşturup oluşturmadığını belirlemek için yapılır. Pozitif ise, daha önce hepatit B’ye maruz kaldığınızı ve ona karşı bağışıklık kazandığınızı göstermektedir. Bu maruz kalma geçmiş enfeksiyon ve aşılama yoluyla olabilir, fakat hangisi olursa olsun, başkalarına bulaştırıcı değilsinizdir.
Bu test HBeAg ya da hepatit B e antijeni için yapılır (virüs parçacığındaki başka bir protein). Bu antijen eğer hepatit B virüsü ile enfekte olduysanız kanınızda görülebilir ve başkalarını enfekte edebileceğinizin bir işaretidir. Bununla birlikte, hepatit B enfeksiyonunun HbeAg ile belirlenemediği bazı hastalar da var olabilir ve bu hastalar başkalarını enfekte edebilir.1
Bağışıklık sistemi hepatit B e antijenine virüsle savaşması için bir antikor yaparak reaksiyon gösterir – anti-HBe antikoru (anti HBe ya da HBeAb). Hepatit B enfeksiyonu esnasında HBeAg kaybı ile birlikte yer alır (HBeAb ve HBeAg’nin her ikisinin de bir süreliğine var olmasına rağmen). ‘Serokonversiyon’ olarak bilinen bu değişim genellikle kanda hepatit B virüsünün (HBV DNA ya da Viral yük) seviyesindeki ve karaciğer hasarı oranındaki bir düşüş ile ilişkilendirilir. Doktorlar özellikle interferon ile yapılan tedavi esnasında bu bir tedavi başarısı işareti olduğundan dolayı serokonversiyon arayacaklardır.
Virüsün tekrar artabileceği ve karaciğerde hasara neden olabileceği nedeniyle, HBeAb’li olan kişilerin ‘sağlıklı taşıyıcılar’ olduğu şeklindeki evvelce bir görünüş artık doğru olarak görülmemektedir. Hepatit B virüsü ile enfekte olan insanların çoğu yıllar önce HBeAb+ ve HBeAg-idi ki çoğu doktor karaciğer hasarlarını gözlemlemek ve karaciğer kanseri gelişimi riskini değerlendirmek için onları arada bir takip etmek isteyeceklerdir.2
Bağışıklık sistemini tetikleyen bir başka antijen de hepatit B virüsün ‘çekirdek’ parçasıdır, hepatit B çekirdek antijeni ya da HBcAg. Anti hepatit B çekirdek antijeni ya da anti-HBc HBcAg’ye karşı bir antikordur, fakat genellikle antikorlarla ilişkili koruma sağlamazlar. Bunun önemini belirlemek için, doktorlar sizin diğer testlerinizin sonuçlarına bakmaya ihtiyaç duyacaklardır.
HBV DNA, hepatit B virüsü genetik materyali (ya da DNA’sı) anlamına gelir. Bu test doğrudan kanınızdaki virüs seviyelerini ya da ‘viral yük’ü ölçer. Bu özellikle önemli bir testtir, çünkü tedaviyi ve anti viral ilaçlarınızın ne kadar başarılı olduğunu gözlemlemek için kullanılır. Viral yük ne kadar yüksekse, virüs o kadar kopyalanmıştır ve enfeksiyonunuz o kadar aktif olacaktır.
Hepatit B nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavi seçenekleri
Bu doktorların sizin için hangi tedavinin en iyisi olabileceğini karar vermelerine yardımcı olmak için yapılabilir. Testlerimin bazıları ya da hepsi negatifti-ya şimdi?
Negatif sonuçlarınızın öneminin doktorunuz tarafından açıklanması önemlidir.
Negatif bir HBsAg testi vücudunuzda virüsün bulunmasının ya da tedavi gerektiren kronik hastalığınız olmasının muhtemel olmadığı anlamına gelir. Negatif bir testin enfeksiyonu daha önce geçirip geçirmediğinizi gösterebileceğini bilmek önemlidir. Bu durumda, özellikle risk grubundaysanız, enfeksiyonu engellemek için aşılanmayı düşünebilirsiniz. Ancak anti-HBe gibi diğer testler enfekte olduğunuzu fakat serokonverte olup virüsten arındığınızı gösterecek şekilde yüksek olabilir.
Hepatit B testlerini kapsayan tıbbi bakımın her yönlerinde mümkün olduğu kadar özelinize saygı ve gizlilik için temel bir hakkınız vardır. Sadece siz ve sağlık ekibinizin (doktor ya da hemşireleriniz gibi), bilginin açık edilebileceği bazı örnekler olmasına rağmen, test sonuçlarınız gibi bilgilere erişmesi gerekir – örneğin yasalar gerektirirse, halkın yararınaysa ya da daha önemlisi rıza gösterirseniz. Tamamen endişeli iseniz, doktorunuzla konuşun ya da yerel hasta destek grubunuzla temasa geçip geçemeyeceğinizi doktorunuza sorun.
Hepatit B’yi engellemek için bir şey yapılabilir mi? Alabileceğiniz bir kaç önlem
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?