Bel fıtığı nasıl olur? Tekrarlamaması için alınması gereken önlemler

Çevremizde en sık duyduğumuz hastalıklardan biri olan bel fıtığı ile ilgili olarak hastalar en çok ameliyattan sonra rahatsızlığın tekrar edeceği endişesini duyuyorlar. Uygulanan cerrahi tekniğin yanı sıra; sigara kullanımı, yaş ve kilo gibi etkenler ameliyattan sonra bel fıtığının tekrarlamasına yol açabiliyor. Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. Umut Yaka, tekrarlayan bel fıtığının nedenleri ve yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.

Bel fıtığı yaşamınızı yeniden kısıtlayabilir

Bel fıtığının ameliyattan sonra tekrar etmesi olası bir durumdur. Ancak bu oran bugüne kadar yapılmış araştırmalarda bel fıtığı ameliyatı için kullanılan tüm yöntemlerde %5-11 arasında değişmekle birlikte mikrocerrahi yönteminde daha az görülmektedir. Bel bölgesinde bulunan fıtıklaşmış bir disk boşaltıldığı zaman, geride daha dört adet sağlam disk kalır ve bu diskler görevlerini sürdürmektedir. Bunların zamanla bozulması, yeni bel fıtığının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Bel fıtığı neden olur? Belirtileri, tedavi seçenekleri ve ameliyatı

Sigara kullanımı ameliyat başarısını düşürüyor

Bel fıtığı ameliyatlarından sonra da ameliyat yerinde yapışıklık yani granülasyon dokusu oluşmaktadır. Bu yapışıklık normalden fazla görülüyorsa bir kitle oluşturarak omuriliğe ve sinirlere baskı yapmaya başlamaktadır. Bel fıtığı yerine bu sefer oluşan granülasyon dokusunun baskısı söz konusudur. Yapışıklıkların oluşmasında uygulanan cerrahi yöntemin ve hastanın sigara kullanımının büyük etkisi vardır.

Bel fıtığının tekrarlamaması için yapılması gerekenler;

Bel fıtığının tekrarlanmasının engellenmesi için; hastanın ameliyat sonrası yaşamına daha fazla özen göstermesi ve ameliyat sonrası önerilere tam anlamıyla uyması gerekmektedir.
İlk günler belde bazen ağrı, yanma hissi ve batma gibi yakınmalar olabilir. Bu nedenle endişelenmeden yatarak dinlenilmelidir.
Eğer sigara içiliyorsa kesinlikle bırakılmalıdır. Sigaranın içindeki nikotin ve diğer 140 adet kimyasal madde damarlarda daralmaya ve dolayısıyla ameliyat yerinde kanlanmanın azalması yolu ile yara iyileşmesinin yavaşlamasına neden olur
İlk 2 haftalık sürede merdiven çıkmak gerekli ise basamakları birer birer, her basamakta bir ayağın yanına diğerini getirerek çıkılmalıdır.
Oturarak yemek yenebilir. Ancak yemek yemek için oturulduğunda sırt desteğinin olmasına özen gösterilmelidir.
Yatağınızın bel sağlığı için uygun bir yatak olmasına dikkat edilmelidir. Bundan sonraki yaşamda koltuk, kanepe gibi yerlerde yatılmamalıdır.
Yataktan kalkarken önce tam yan dönülmeli, daha sonra eller yardımıyla yandan destek alarak oturur pozisyona geçilmeli ve öyle kalkılmalıdır.
Alafranga tuvalet kullanılmalıdır.
Uzun süreli aynı pozisyonda oturulmamalıdır. En azından her saat başı kalkıp 5 dakika süreyle gezilmelidir.
10. günden itibaren dışarı çıkarak yürüyüşlere başlanılmalıdır.
Hastanın masa başı iş yaşamı varsa 1 ay sonra işe başlamalıdır. Daha ağır iş koşullarında çalışanlar 45 gün sonra işlerine dönebilirler.
İlk 45 gün ağırlık taşımamaya, sonrasında ise her iki el de toplam 5 kg’dan fazla ağırlık taşımamaya özen gösterilmelidir. Ağırlık kaldırılırken çömelerek ve olabildiğince bedene yakın olarak kaldırılmalıdır.
Kilo almamaya dikkat edilmeli, fazla kilo sorunu varsa diyet yapılmalıdır.
Ameliyat sonrası ilk 1 ay araba kullanılmamalıdır. Sonrasında şehir içi kısa mesafelerde kullanabilir.
Bel egzersizlerine genellikle 60.günden sonra başlanabilir. Ancak başlamak için yine de doktor onayı alınması gerekmektedir.

Tekrarlayan bel fıtığı hemen ameliyat edilmeli mi?

Hastada tekrarlayan bel fıtığı düşünülüyorsa, ilaçlı MR çekimi yapılmalıdır. Böylece ameliyattan sonra tekrar şikayetleri başlayan hastaların, tekrarlayan bel fıtığı ya da yapışıklık sorunu olduğu anlaşılmaktadır. Tekrarlayan bel fıtığı şüphesiyle gelen hastaların değerlendirilmesi çok önemlidir. Çünkü atılacak her yanlış adım bir başka adımı davet etmektedir. “Yapışıklık, ameliyat edildiği takdirde yeniden oluşmaz” diye bir kural yoktur çünkü vücut aynı granülasyon dokusunu oluşturabilmektedir. Böylece yapılan ikinci ameliyatın hiçbir faydası olmamaktadır. Ancak fıtığı tekrarlamışsa, hastanın şikayetleri çoksa ve nörolojik bulgusu varsa ikinci kez ameliyat denenebilir.