Balgam nedir, neden olur? Balgamın belirtileri, türleri ve tedavisi

Balgam, akciğerlerde ve alt solunum yollarında üretilen bir mukus türüdür. Solunum yollarını nemli tutarak bakteri ve virüs gibi dış etkenlere karşı korumak için üretilir. Her gün belli bir miktarda üretildiğinde sorun oluşturmaz ancak akciğerlerde gelişen enfeksiyonlar ya da alerjiler nedeniyle üretimi aşırı arttığında rahatsızlık verici olmaya başlar. Öksürük ile dışarı atılan balgamın rengi ve kıvamı pek çok hastalığın habercisi olabilir. Ayrıca sigara, çevre kirliliği, kuru hava ve bazı gıdaların tüketimi de balgam oluşumunu tetikleyebilir. Akciğerlerde birikip kalınlaşan balgam reçeteli ilaçlarla tedavi edilerek temizlenebilir. Tehlikeli boyutlara varmasını önleyen doğal balgam tedavi yolları da vardır.

Balgam nedir?

Balgama ne iyi gelir? Balgam söktürücü şifalı bitkiler ve çaylar

Balgam neden olur?

Vücudumuz solunum yollarının ince ve hassas dokularını korumak için üretir. Böylece solunum sistemine giren yabancı maddeleri filtreleyerek akciğerlere sadece temiz havanın girmesini sağlamış olur. Ancak akciğerler hastalandığında ya da hasar gördüğünde aşırı miktarda balgam üremeye başlar. Vücut bu fazla balgamı öksürerek atmaya çalışır. (2)

Hangi hastalıklar balgam yapar?

• Astım: Astımlı kişilerin solunum yolları enfeksiyonlara, alerjenlere ve çevre kirliliğine karşı hassastır. Bu hassasiyet solunum yollarının iltihaplanmasına ve dolayısıyla balgamın üretiminin artışına neden olabilir. (3)
• Kistik fibroz: Kusurlu bir genin akciğerlerde balgamın artışına neden olduğu kronik bir hastalıktır. Birikip kalınlaşan balgam bakterilerin büyümesi için ideal bir ortam oluşturabildiğinden birçok insanda kronik bakteriyel akciğer enfeksiyonları geliştirir. Genellikle çocuklarda ve genç yetişkinlerde görülür. (4)
• Konjestif kalp yetmezliği (CHF): Kalbin etkili bir şekilde vücuda kan pompalayamadığı durumlarda balgamın artışı ve nefes darlığı yaşanabilir.
• Pulmoner emboli: Ciğerlerde pulmoner arter bloke olduğunda gelişir. Bu tıkanıklık genellikle vücuttaki başka bir yerden, örneğin bacakta dolaşan bir kan pıhtısından kaynaklanır. Genellikle kanlı veya kanla kesilmiş balgamlara neden olur. Bu durum hayatı tehdit edici ve ayrıca nefes darlığına ve göğüs ağrısına neden olabilir.

Kistik fibrozis nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

• Akciğer kanseri: Aşırı miktarda üretilen balgam yoğun öksürükle birlikte dışarı atılır. Kan öksürme, kilo kaybı ve yorgunluk diğer önemli belirtileridir. (5)
• Pnömokonyoz: Akciğerlerde toz birikimi sonucu doku hasarı ile gelişen bir meslek hastalığıdır. Özellikle kömür madenlerinde çalışan insanlarda görülebilir.
• Akciğer apsesi: Bu hastalıkta akciğerlerin içinde irinle dolu bir oyuk oluşur. Genellikle enfekte ve iltihaplı doku ile çevrilidir.
• Akciğer mantarı: Solunum yoluyla akciğerlere yerleşen mantar tohumlarının neden olduğu enfeksiyondur.

• Bronşit: Akciğerlere hava taşıyan bronş tüplerinin (solunum boruları) iç yüzeyindeki zarın iltihaplanması sonucu meydana gelir. Akut ve kronik olarak iki farklı türü vardır.
• Bronşiolit: Akciğerlerin en küçük hava yollarından bronşiollerin genellikle virüs kaynaklı tıkanmasıyla gelişir. Çocuklarda görülür.
• Bronşektazi: Bronşların aşırı genişlemesiyle gelişir.
• Zatürre (pnömoni): Akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır ve başta bakteriler olmak üzere çeşitli mikroorgnizmalara bağlı olarak gelişir.
• Tüberküloz (verem): Bir bakteri türünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle akciğerlerde görülür ancak vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.

Geniz akıntısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

• KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı): Akciğerlerdeki bronşların (hava keseciklerinin) tıkanması sonucu gelişen kronik bir hastalıktır. Bu hastalıkta temiz hava yeterince emilemediğinden kan ve dokulara yeterli oksijen iletimi sağlanamaz.

Balgam belirtileri

• Öksürükle birlikte çıkan yoğun mukus
• Öksürükle bağlantılı boğazda tahriş
• Ciğerlerden gelen hırıltı
• Göğüs ağrısı
• Nefes almada zorluk hatta nefes darlığı

Balgam türleri

Balgam kıvamına ve rengine göre farklılıklar göstererek başta alt solunum yolu rahatsızlıkları olmak üzere pek çok hastalığın ya da başka etkenlerin belirtisi olabilir.

Kıvamına göre balgam çeşitleri

• Köpüklü balgam: Jölemsi, berrak ve köpüklü bir görünümdedir. Nadiren görüldüğünde bir sorun oluşturmaz. Ancak süreklilik kazanırsa ciddi bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Sigara kullanımı da köpüklü balgamın nedeni olabilir.
• İltihaplı köpüklü balgam: Jölemsi, bulanık ve köpüklüdür. Balgamın en sık görülen türüdür. Enfeksiyonel bir solunum yolu rahatsızlığına işaret eder.
• Yapışkan balgam: Balgamın bazen ufak pulları bulunan bir türüdür.
• İnce balgam: Genellikle normal bir durumdur ama soğuk algınlığı ya da alerji belirtisi olabileceği gibi bir ilacın yan etkisinden ya da yenilen bir gıdadan da kaynaklanabilir.
• Kalın balgam: Bir enfeksiyon ilerledikçe balgam daha kalın ve koyu olabilir. Bunun dışında özellikle kaloriferli ve benzeri ısıtma sistemlerinin solunum yolunu kurutmasıyla gelişebilir. Gece boyunca susuz kalındığında da özellikle sabahları oluşabilir.

Akciğer kanseri belirtileri nelerdir? Nedenleri, tanısı ve evreleri

Rengine göre balgam çeşitleri

Berrak balgam

• Balgamın doğal rengi olsa da eğer bir artış söz konusuysa vücudun bir polen ya da bir çeşit virüs gibi tahriş edici dış etkenleri temizlemeye çalıştığı anlamına gelebilir.
• Viral bronşit ve viral zatürreeye işaret edebilir. (7)

Yeşil-sarı renkte balgam

• Vücudun bir enfeksiyonla mücadele ettiğine işaret eder.
• Rengi beyaz kan hücrelerinden gelir.
• Sarı renkten yeşil balgama dönüşebilir.
• Renk değişimi hastalığın şiddeti ve uzunluğu ile bağlantılı olarak ortaya çıkar. Ayrıca kalın ve yapışkandır.
• Bakteriyel Bronşit ve zatürreeye işaret edebilir.

Kırmızı-pembe balgam (kanlı balgam)

• Kırmızı ya da pembe balgam muhtemelen kanın herhangi bir tonudur.
• Tüberküloz, akciğer kanseri, pulmoner emboli, konjestif kalp yetmezliği ve zatürreeye işaret edebilir.

Erdostin (erdostein) nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri

Kahverengi balgam

• Balgamın kahverengi hali aslında genellikle eski kandır ve görünüşü pas rengini çağrıştırabilir. Kırmızı-pembe renkli balgam sonrasında görülebilir.
• Bakteriyel zatürree, bakteriyel bronşit, akciğer apsesi ve pnomokonyoza işaret edebilir.

Siyah balgam

• Aynı zamanda kalın ve yapışkandır.
• Sigara ya da kokain gibi uyuşturuculardan kaynaklanabilir. (8)
• Ciğerlere kömür tozu gibi çok fazla siyah bir şey çekildiği anlamına gelebilir.
• Tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyan mantar enfeksiyonuna da işaret edebilir.

Balgam rengi ne anlama geliyor, hangi hastalıkların belirtisi

Beyaz balgam

• Viral bronşit, KOAH ve konjestif kalp yetmezliğine işaret edebilir.
• Kronik bir sindirim sistemi rahatsızlığı olan reflü (gerd) de kalın ve beyaz balgam çıkarmanıza neden olabilir.

Kanlı balgam nedir?

Kanlı balgam neden olur?

Kanlı balgamın başlıca nedeni tüberküloz, bronşektazi ve akciğer kanseri gibi son derece ciddiye alınması gereken hastalıklar olabilir. Ayrıca pulmoner emboli, akciğer apsesi, kronik bronşit ve zatürree de kanlı balgama neden olabilir. Kan pıhtılaşma sorunu oluşturan hastalıklar ve kalp yetmezliği gibi bazı hastalıklar da kanlı balgama yol açabilir.

Bronşit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Balgam kültürü

Bu hızlı ve nispeten ağrısız test, laboratuvar ortamında akciğerlerde üretilen balgama neden olabilecek bakteriyel enfeksiyonları araştırarak hastalığın nedenini bulmaya yardımcı olabilir. Genellikle kültürün en zor kısmı test için yeterli miktarda balgam örneği alabilmek olsa da uygulanabilecek birkaç teknik vardır.

• Bol miktarda sıvı içmek mukozayı gevşetmeye ve balgamı öksürmeyi kolaylaştırmaya yardımcı olabilir. Doktorunuz diğer bakterilerden ve ekstra tükürüklerden kurtulmak için ağzınızı temiz suyla yıkamanızı isteyebilir.
• Balgamı küçük bir bardağa tükürmeniz istenecektir. Laboratuvar testi için en az 2 mililitre balgam gerekir. Akciğerdeki balgamı çıkarmak için önce üç derin nefes alındıktan sonra öksürülür.
• Balgamı yeterli miktarda çıkartmada sorun yaşanırsa doktor balgamı gevşetmek için bir tür buhar solutma yöntemi de kullanılabilir.

Balgam tedavisi

Bakteri enfeksiyonu nedeniyle oluşan kalın mukusun temizlenmesi için antibiyotikler reçete edilir. Bilinçsiz antibiyotik kullanımını engellemek için sadece doktorunuz tarafından verilen antibiyotikleri kullanmalısınız. Balgamın sebebi alerjik enfeksiyonsa Benadryl ya da Setirizin gibi alerjileri kontrol eden ilaçlar reçete edilir. (10)

Ayrıca balgamın inceltilmesi ve ciğerlerden atılması için verilen balgam söktürücü ilaçlar ve şuruplar da mevcuttur. Hastalığın türü ve evresi, ilacın etkisinde farklılıklar görülmesine neden olur. Dolayısıyla bir hastada işe yarayan ilaç bir başka hastada etki etmeyebilir.

Perebron şurup nedir? Nasıl kullanılır? Dozu ve yan etkileri

Balgam söktürücü doğal tedaviler

• Tuzlu su ile gargara yapın: Bir bardak ılık suya 1 tatlı kaşığı kaya tuzu ya da himalaya tuzu ekleyip karıştırın ve karışımı yutmadan gargara yapın.
• Okaliptüs yağı kullanın: Göğüs bölgenize masaj yaparak okaliptüs yağı sürün ve üzerini tülbentle sarıp yağın gözeneklerinize iyice nüfuz etmesini sağlayın.
• Havayı nemli tutun: Kuru hava ciğerlerdeki balgamın katılaşmasına neden olabilir. Bunu önlemek için evinizde bir nemlendirme cihazı kullanabileceğiniz gibi, kalorifer peteklerinin üzerine ya da odada uygun bir yere bir kâse su yerleştirin.
• Bol bol su için: Ilık su içmek katılaşan balgamın yumuşayıp atılmasına yardımcı olur.
• Buhar soluyun: Sıcak ve nemli hava ciğerlerdeki katılaşmış balgamı yumuşatarak atılmasına yardımcı olur. En pratik yolu sıcak suyla duş alırken buharı 5-10 dakika solumaktır. Ayrıca bir kâseye sıcak su doldurup içine okaliptüs ya da nane yağı damlatarak birkaç dakika buharını soluyun. Buharın etkisini artırmak için başınızın üzerine bir havlu tutun. Dikkat: Bu yöntem çocuklara, hamilelere ve yüksek tansiyon hastalarına önerilmez!

Allerset (setirizin) nedir? Ne için nasıl kullanılır? Yan etkileri

• Limon suyu için: Bir bardak ılık suya 1 yemek kaşığı limon suyu ekleyip için. C vitamini bakımından zengin olan limon çok iyi bir balgam söktürücü etkiye sahiptir.
• Bitki çayı için: Özellikle zencefil ve zerdeçal çayı balgamın vücudunuzdan atılmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca karabiber tanelerini ya da kırmızı toz biberi kaynatarak hazırlayacağınız çay da etkili sonuç almanızı sağlayabilir.
• Bal yiyin: Antibakteriyel özelliğiyle bal çok yardımcı olacaktır.
• Bal ve karabiber karışımı hazırlayıp masaj yaparak göğsünüze sürün. Üzerini tülbent benzeri bir bezle sarın ve birkaç saat bekletin. İki-üç gün yapacağınız bu uygulama da katılaşan balgamı yumuşatıp öksürükle atmanızı sağlayacaktır.

Ne zaman doktora gitmeli?

• Balgam, solunum sisteminin doğal bir parçasıyken günlük hayatınızı etkileyecek düzeyde arttıysa diğer belirtileri de göz önünde bulundurarak doktora gitmek gerekebilir.
• Balgamın rengi berrak, sarı veya yeşil ise randevu almadan önce hastalığın nasıl ilerlediğini görmek için diğer belirtileri de birkaç gün hatta hafta izleyip duruma göre doktora gitmek hastalığa dair teşhis konmasını kolaylaştırabilir.
• Balgamın rengi kırmızı, kahverengi veya siyah ise veya köpüklü ise hemen bir randevu almalısınız. Bu, altta yatan daha ciddi bir durumun işareti olabilir.
• Renk değişikliğine neyin neden olduğundan emin değilseniz veya başka sıra dışı belirtiler yaşıyorsanız doktora gitmelisiniz.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör