Bakla, çok faydalı ve besleyici bir sebzedir. Hem taze hem de kuru olarak tüketilebilir. Zengin bir folat kaynağı olan bakla hamileler için çok yararlıdır. Bolca lif, vitamin ve mineral içeren bakla bağışıklık sistemini destekleyerek hastalıklara karşı korur. Parkinson hastaları için çok faydalı bir yiyecektir. Ayrıca kemikleri güçlendirir ve kansızlığa iyi gelir. Düşük kalorili bir sebze olduğu için zayıflamaya yardımcı olur. Uzun süre bekletildiğinde karaciğeri yorabileceği için pişirildiği gün tüketilmesi önerilir. Halk arasında “bakla zehirlenmesi” olarak bilinen favizm hastalığı olan kişiler, çiğ bakladan kesinlikle uzak durmalıdır.
İçindekiler
Baklagiller bitki familyasına adını veren bakla, çok besleyici bir sebzedir. Lif oranı ve besin değeri yüksek ama kalori değeri düşük bir besindir. Bu nedenle diyet yapanlar için ideal bir yiyecektir. Bol miktarda protein ve sağlıklı karbonhidrat içerdiği için beslenme uzmanları sık tüketilmesini önermektedir.
Bakla çok zengin bir vitamin ve mineral kaynağıdır. Bol miktarda Antioksidan, A, B ve C vitaminlerinin yanı sıra çinko, demir, bakır, potasyum ve magnezyum gibi değerli mineraller içerir. Hamilelik sürecinde çok faydalı vitamin olan folat açısından iyi bir kaynaktır. (1)
Bakla, kalorisi oldukça düşük bir besindir, 1 bardak bakla yaklaşık 62 kalori bulunur. Bu özelliği onu diyetisyenlerin gözde sebzelerinden biri yapmıştır.
İyi bir antioksidan ve vitamin kaynağı olan bakla, bağışıklık sistemi için çok faydalıdır. İçerisindeki C vitamini kan hücrelerinin üretimini yardımcı olur. Ayrıca, oksidatif hasara neden olan serbest radikallerin atılımını kolaylaştırır. Bu sayede bağışıklığı güçlendirir ve pek çok kronik hastalığın gelişmesini önler.(2)
Uzmanlar, parkinson hastalarının düzenli olarak bakla tüketmesini önermektedir. Parkinson; motor fonksiyonlarda aksaklık, yürüme güçlüğü ve titremeler gibi sorunlara yol açan ciddi bir hastalıktır. Bu belirtilerin tedavisi için genellikle L-dopa içeren ilaçlar kullanılır. Bakla, vücudun dopamine dönüştürdüğü L-dopa açısından zengin bir bitkidir. (3)
Parkinson hastalığı neden olur? Belirtileri, teşhisi ve evreleri
Bakla anemi sorunu yaşayan kişiler için çok faydalı bir yiyecektir. Kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşımasını sağlayan hemoglobin üretimi için demir çok önemlidir. Baklanın içerisinde ise bolca demir ve C vitamini bulunur. Düzenli tüketildiğinde kandaki demir seviyelerini artırarak kansızlığın önlemeye yardımcı olur. (4)
Magnezyum, potasyum, lif ve protein içeren bakla, yüksek tansiyonu olan kişiler için çok yararlı bir sebzedir. Bilimsel çalışmalar baklada bulunun faydalı minerallerin, kan damarlarını gevşeterek yüksek tansiyon sorununu gerilettiğini göstermiştir. Aynı zamanda, koroner kalp hastalığını önlemeye de yardımcı olur. (5)
Bakla, afrodizyak etkisi olan bir sebzedir. İçerdiği mineraller ve vitaminler kalp ve damarlar için çok faydalı olduğu için özellikle serleşme sorunu yaşayanlar için ideal bir besindir. Ayrıca, içindeki L-dopa bileşiği sayesinde cinsel arzu ve dürtüyü arttırır.
Zengin folat ve vitamin içeriği nedeniyle bakla, hamileler için mükemmel bir besindir. Folat ve folik asit bebeğin beyin ve omurilik gelişimini için hayati önemdedir. Hamile kadınlarda yeterli folat alımı, nöral tüp defektlerini önlemeye yardımcı olur. Sadece bir fincan bakla günlük folat ihtiyacının %40’ını karşılayabilir. Bu nedenle gebelik döneminde bakla yenmesi ve folat takviyesi alınması önerilmektedir. (6)
Folik asit eksikliği nasıl anlaşılır? Folikasit içeren besinler ve faydaları
Diğer baklagiller gibi bakla da lif ve protein açısından çok zengin ama kalori açısından yoksuldur. Bu sayede, açlık hissini bastırarak uzun süre tok tutar. Ayrıca, kalorisi oldukça düşük olduğu için tüm diyetlere kolayca eklenebilir ve zayıflamaya yardımcı olur. (7)
Baklayı beslenme programına eklemenin birçok yöntemi vardır. En pratik yöntem iç baklaları haşlayarak kullanmaktır. Haşladığınız baklaları salatalara, çorbalara, pilav ve makarnalara ekleyebilirsiniz. Az yağda kavurup baharatlarla çeşnilendirebilirsiniz. Yanı sıra yoğurt ve taze yeşilliklerle harmanlayıp soğuk ve lezzetli mezeler hazırlayabilirsiniz.
Bakla, diyet programına eklemek için harika bir sebzedir. Lif ve protein içeriği sayesinde diyet için çok yönlü bir katkı sağlar. Hem besleyiciliği yüksek hem de kalorisi düşüktür. Günlük protein ihtiyacınızın yüzde 25’ini tek başına sağlayabilir.
Bakladan pek çok yemek yapmak mümkündür; taze ya da kuru olarak tüketebilirsiniz. Zeytinyağlı taze bakla yemeği, baklalı enginar yemeği, iç baklalı pilav, taze bakla çorbası, taze bakla salatası, fava gibi yemekler, salatalar ve mezeler hazırlayabilirsiniz.
Zeytinyağı neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Faydaları ve zararları
Bahar aylarında taze bakla, mevsimi dışında ise konserve veya dondurulumuş bakla tüketebilirsiniz. Pişirdikten sonra bekletmemeniz ve en geç bir gün içerisinde tüketmeniz önerilir. Beklettiğiniz takdirde karaciğerinizi yorabilir.
Taze baklanın kılçıklarını iyice ayıklamalısınız. Kararmasını önlemek için baklaları limonlu suda bekletebilirsiniz. Pişirme süresi ortalama 40-45 dakikadır. Kuru baklayı ise önce 2 saat suda bekletip sonra yumuşayana dek kaynatmalısınız. Böylece dış kabuğu kolayca soyulacaktır. Haşlandığı için 10-15 dakika pişirmek yeterli olacaktır.
Favizm hastalığı denilen Glikoz-6-fosfat dehidrojenaz eksikliği olan kişiler, çiğ bakladan kesinlikle uzak durmalıdır. Bu hastalığa sahip bebeği olan emziren anneler de bakladan kaçınmalıdır. İrritabl bağırsak sendromu olanlar da bakla yemekten kaçınmalıdır. Ayrıca, antidepresan kullananların yüksek tiramin içeriği nedeniyle bakla tüketmemesi önerilir.
Yeterince pişirilmeyen bakla, hafif bağırsak sorunlarına neden olabilir. İç baklanın içerisindeki rafinoz ve stakiyoz maddeleri bağırsakta şişkinlik ve gaz yapabilir. İrritabl bağırsak sendromu olanlar için zararlıdır. Ayrıca, bakla tüketimi bazı kişilerde alerjik belirtiler yaratabilir.
Pırasa neye iyi gelir? Nasıl yenmeli? Faydaları ve zararları
Halk arasında “bakla zehirlenmesi” olarak bilinen favizm hastalığı, baklaya karşı aşırı duyarlılık gelişmesi durumudur. Bu hastalığa sahip kişiler bakla tükettiğinde bir tür anemi yaşarlar. Belirtiler 5-24 saat arasında kendini gösterir. Baş ağrısı, sırt ağrısı, bulantı, ateş ve titremeyle başlayıp idrarda kırmızılık ve sarılıkla devam eden şiddetli belirtiler olur.
Bazı antidepresanlar, tiramin bakımından zengin olan bakla gibi besinlerle etkileşime girebilir. Özellikle kan basıncı üzerinde ölümcül düzensizlikler görülebilir. İlaç kullanan kişilerin bakla tüketmeden önce mutlaka bir uzmana danışmaları gerekir.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Fava Beans2- Fava Beans,3- Broad bean (Vicia faba) consumption and Parkinson's disease,4- Review on iron and its importance for human health5- Faba Bean: An Untapped Source of Quality Plant Proteins and BioactivesYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?