Mikrobiyota Ruh Halimizi Belirliyor! Probiyotikler Ruhsal Sağlık için Kritik Önemde

Yazan Tuba Günvar

19 Şubat 2025 | 13 Mart 2025 | Kategori: Güncel / Literatür, Ruhsal Sağlık Print

İnsan bağırsağında yaşayan mikroorganizmalar, yani mikrobiyota sindirim ve bağışıklık sistemi için çok önemlidir. Ancak yeni araştırmalar onların beyin ve ruh sağlığı için de çok önemli olduğunu gösteriyor. Molecular Medicine dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, bağırsak mikrobiyotasının eksikliği beyin fonksiyonlarını bozarak kaygı ve ruhsal sorunlara yol açabiliyor. Bilim insanları, mikrobiyotanın beynin korku ve kaygıyı yöneten bölgesi olan bazolateral amigdalanın aktivitesini doğrudan etkilediğini keşfetti. Çalışmada ayrıca, indol içeren probiyotiklerin anksiyeteyi azaltabildiği ve ruhsal sağlığı olumlu yönde etkilediği saptandı. Uzmanlar, rusal sorunların tedavisinde artık bağırsak sağlığını hedefleyen yaklaşımların daha önemli hale geleceğini belirtiyor.

Bağırsak Mikropları Beyin Fonksiyonlarını Nasıl Etkiliyor?

Duke-NUS Tıp Fakültesi ve Ulusal Sinirbilim Enstitüsü araştırmacıları, bağırsak mikroplarının kaygı üzerindeki etkisini anlamak amacıyla steril (mikropsuz) bir ortamda yetiştirilen fareler üzerinde çalışmalar gerçekleştirdi. Çalışmada, bağırsak mikrobiyotasına hiç maruz kalmamış farelerin, normal mikrobiyotaya sahip farelere kıyasla daha yüksek seviyede anksiyete benzeri davranışlar sergilediği gözlemlendi.

Mikrobiyata nedir? Sağlığa ve bağışıklık sistemine etkileri nelerdir?

Araştırmayı yöneten Profesör Shawn Je, mikrobiyotadan yoksun farelerin beyinlerinin özellikle kaygı ve korkuyu işleyen bölgesinde bozulmuş sinirsel aktiviteler gözlediklerini belirtti. Bu durumun beynin bazolateral amigdala bölgesinde aşırı aktiviteye neden olduğunu dile getiren Profesör Je, bu bölgedeki SK2 kanallarının aktivitesinin azaldığını ve bunun da nöronların aşırı uyarılmasına yol açtığını vurguladı.

İndoller Anksiyeteyi Azaltabilir mi?

Araştırmacılar, bağırsak mikroplarının ürettiği indoller adlı metabolitlerin anksiyete ile ilişkisini incelemek için steril ortamda yetiştirilen farelere indoller içeren probiyotikler verdiler. Bu farelerin anksiyete seviyelerinin düştüğü tespit edildi. Aynı zamanda, SK2 kanallarının normal işlevine döndüğü ve nöronal aşırı aktivitenin azaldığı gözlemlendi.Bu bulgular, bağırsak mikrobiyotasının beyin fonksiyonları üzerindeki doğrudan etkisini gösteren önemli bir kanıt olarak kabul ediliyor. Araştırmacılar, bağırsak mikrobiyotasının probiyotikler veya indol içeren besin takviyeleri yoluyla düzenlenmesinin anksiyete tedavisinde potansiyel bir yöntem olabileceğini belirtiyor.

Yeni Araştırma: Bağırsak Mikrobiyotası, Kolesterol ve Obeziteyi Doğrudan Etkiliyor

Bağırsak ve Beyin Arasındaki Bağlantı

Çalışmaya göre, bağırsak mikropları yalnızca sindirim sürecinde değil, aynı zamanda beynin duygusal ve bilişsel süreçlerinde de kritik bir rol oynuyor. Duke-NUS Tıp Fakültesi’nden Profesör Patrick Tan, elde ettikleri sonuçlarla ilgili şu saptamayı yapıyor:

“Bu araştırma, ruhsal sağlığın sadece beyinle sınırlı olmadığını ve bağırsaklardaki faydalı bakterilerin doğrudan zihinsel durumumuzu şekillendiğini gösteriyor. Artık anksiyete ve depresyon gibi sorunların yalnızca psikolojik bir durum olarak değil, biyolojik ve mikrobiyal faktörlerden de etkilenen çok faktörlü bir durum olduğunu kavramamız gerekiyor.”

Araştırmanın Özeti

Problem: Amigdala, korku ve anksiyeteyi düzenleyen temel bir beyin bölgesidir ve son yıllarda bağırsak-beyin ekseniyle ilişkili olduğu belirlenmiştir. Ancak, bağırsak mikroplarının anksiyete ile ilişkili davranışlar üzerindeki kesin nedensel etkisi tam anlaşılamamıştı. Bu çalışmada, bağırsak mikrobiyotasının amigdala aracılığıyla anksiyete tepkileri üzerindeki etkisini araştırmayı amaçladık.
Sonuçlar: Bulgularımız, bağırsak mikroplarından yoksun (GF) farelerin artan anksiyete davranışları sergilediğini göstermektedir. Ayrıca, GF farelerinin bazolateral amigdala (BLA) piramidal nöronlarında artmış aksiyon potansiyeli ateşleme aktiviteleri gözlemlendi. İlginç bir şekilde, bu nöronal değişiklikler, geleneksel mikrobiyota ile yeniden kolonize edilerek veya indol takviyesi yapılarak tersine çevrildi.

Probiyotik nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları nelerdir?

Etki: Bu çalışma, mikrobiyota eksikliğinin anksiyete ile ilişkili davranışları nasıl indüklediğini, belirli nöronların uyarılabilirliğini değiştirerek gösterdiğini ortaya koymaktadır. Daha da önemlisi, bu değişiklikler, mikrobiyota ile yeniden kolonizasyon veya indol takviyesi ile geri döndürülebilir. Bu bulgular, anksiyete ile ilişkili bozuklukları olan bireylerde alternatif tedavi yöntemleri geliştirmek için potansiyel bir yol sunmaktadır.